چکیده: قرآن قدس، نسخه ای خطی است از قرآن با ترجمه ای منحصر به فرد به فارسی که در موزه ی آستان قدس رضوی نگهداری می شود و نیز چاپ عکسی آن در سال 1364 توسط دکتر علی رواقی در دو جلد منتشر شده است. زبان این برگردان، که از متون دوره ی تکوین است، آمیزه ای است از فارسی، عربی و عناصر گونه ای و گویشی. این متن به دلیل برخورداری از ویژگی های زبانی بی نظیر از جمله واژه های گویشی و واژه های کمیاب و نایاب، شباهت با زبان پهلوی و دارا بودن نظام آوایی ویژه، اهمیت فراوانی دارد. در این پژوهش، که بر اساس جلد یک این برگردان انجام شده است، ویژگی های آوایی، دستوری و واژگانی متن در فصل های جداگانه تقسیم بندی و با زبان پهلوی، فارسی دری و نیز گویش های زنده ی جنوب و جنوب شرق کشور از جمله کرمانی، بلوچی و رودباری مقایسه شده و اشتراکات و تفاوت های آن ها شرح داده شده است، سپس در واژه نامه ای منتخب، واژه های کمیابی که در فرهنگ های فارسی، واژه نامه های پهلوی و نیز واژه نامه های گویشی یافت شدند همراه با وجه اشتقاق آمده اند. با بررسی های انجام شده بسیاری از واژه های مبهم متن خوانده شد و مکان و زمان تألیف آن به طور دقیق تر مشخص شد.