هر فعل یا ترک فعلی را که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد، جرم است. برای ارتکاب یک عمل مجرمانه چهار مرحله وجود دارد : 1- قصد ارتکاب جرم 2- تهیه مقدمات جرم 3- شروع به جرم 4- انجام کامل جرم. قصد مجرمانه، اراده و تمایل شخص به انجام عملی است که قانون آن را نهی کرده باشد. مرحله اندیشه و قصد مجرمانه از جمله مواردی است که محل نقد و نظر علما، فقها وحقوقدانان اسلامی است . در این تحقیق نگارنده با روش تحلیلی توصیفی سعی نموده با تبیین آیات وروایات و نظرات علما وفقها وحقوقدانان اسلامی وتحلیل آنها به بررسی قصد ارتکاب جرم ومعصیت در جزای اسلامی وعلم اخلاق پرداخته ،رابطه اخلاق و حقوق جزا را بیان کند وبا توجه به اهداف آن تلاش کرده تا دلایل اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و...را در رابطه با ارتکاب جرم وگناه مورد بررسی قرار داده و به تبع آن راهکارهایی را برای پیشگیری یاکاهش ارتکاب جرم و گناه از جمله : ایمان به خدا و روز قیامت، باور کردن مسئله مرگ، خودشناسی، ترس از عواقب گناه، اجرای عدالت اجتماعی کار و فعالیت اقتصادی، امربه معروف و نهی از منکر و. .. بیان کند. حاصل کلام اینکه اخلاق اعم از حقوق جزا است و علم اخلاق ملاک نتیجه و پاداش اعمال را، بر اساس نیت می داند. ولی در جزای اسلامی تا زمانی که نیّت و قصد ارتکاب جرم به مرحله فعلیّت نرسیده باشد مجازات بر آن مترتب نیست و دلایل اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و... می توانند زمینه ارتکاب جرم وگناه را فراهم سازندو فضایل اخلاقی از مهمترین عوامل کاهش ارتکاب جرم و گناه در بین انسانها و یک عامل اساسی و زیر بنایی در رشد و پیشرفت تمدن انسانی است.