تحولات عظیم اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشور و فناوریهای نوین اثرات متقابل عظیمی بر ساختارهای شهرهای بزرگ داشته است . این تغییرات و پیشرفتها از یک سو و ابعاد وسیع خسارتهای ناشی از بلایای طبیعی و حوادث انسان ساز از سوی دیگر موجب ان شده است که پژوهش های کاربردی گسترده ای درزمینه ایمن سازی شهرها و پیشگیری از بحران صورت پذیرد . از جمله مهمترین شاخه هایی که مورد توجه این پزوهش ها قرار گرفته است مبحث پدافند غیرعامل می باشد که روز به روز نیاز و توجه به آن محسوس تر گردیده است . در این پژوهش بر اساس اهمیت مطلب و با در نظر گرفتن نمونه موردی مورد مطالعه خود ( حوزه میانی غربری شهر مشهد ) اقدام به انجام مطالعاتی با در نظر داشتن اهدافی چون بررسی نقش مکانیابی و به تبع ان امکان پیشنهاد ضوابط مکانیابی در جهت استقرار کاربری ها ؛ نیز امکان استفاده از تجارب کشورهای صاحب سبک و پیشرو در مبحث ودر نهایت امکان ارائه راه حل های شهرسازانه چهت تقویت شاخص های ایمن سازی با تاکید بر پدافند غیرعامل در حوزه میانی غربی شهر مشهد ، شده است . در این پژوهش روش تحقیق حاکم مورد استفاده تلفیقی از دو روش توصیفی و استنباطی می باشد . در بحث تجزیه و تحلیل داده ها نیز از مدل delphi ، روش ahp و ماتریس swot جهت تجزیه و تحلیل و بررسی جایگاه حال حاضر حوزه مورد مطالعه و ارائه راهکارهای قابل اتکا درزمینه ارتقا ان استفاده گردیده است . برجسته سازی و نمود ابزارهای شهرسازانه در قالب ارائه ضوابط و پیشنهاداتی در زمینه مباحث کلیدی شهر از جمله بافت شهری ، کاربری های خاص و عمده و موارد دیگر که در انتها ذکر گردیده است در جهت پیشگیری یا کاهش خسارتهای بحران های احتمالی با تاکید بر بحران های انسان ساخت حاصل این پژوهش می باشد .

طرح های توسعه شهری کشورمان، از کارایی و کارکرد مورد انتظار برخوردار نبوده و متاسفانه علی رقم وجود قوانین ، علایق برخی توسعه گران سبب نابودی منابع ارزشمند زیست محیطی گردیده است. در این میان جهت تحقق اهداف طرح های توسعه شهری و حفاظت از منابع طبیعی، روش جدیدی مرسوم به روش "انتقال حق توسعه" مطرح گردیده است. این برنامه با هدف حفظ اراضی کشاورزی ، تلاش در جهت تبیین مفهوم حقوق مترتب بر توسعه و انتقال آن از یک ناحیه به سایر نواحی مستعد که واجد ارزش های توسعه ای هستند ، دارد. نواحی مورد نظر برای این برنامه عمدتاً مناطق متراکم یا نواحی روستایی رو به توسعه هستند. هزینه های انجام و اجرای این برنامه توسط توسعه گران تامین می شود و بنابراین امکان تحقق آن بسیار بالا است. برنامه های tdr در مواردی نظیر حفاظت از فضاهای باز ،منابع طبیعی ،اراضی کشاورزی، و حتی نواحی واجد ارزش های تاریخی شهری نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در این پایان نامه رویکرد مذکور ،اهداف و مکانیسم های انجام و تحقق آن تشریح گردیده و در نهایت امکان کاربست این روش در جهت حفاظت از نواحی واجد ارزش محیط زیست شهری مورد بررسی قرار می گیرد که در این پژوهش سعی بر آن گردیده با بررسی وضعیت محله دارآباد (واقع در منطقه یک تهران) و مطالعه مبانی تئوریک رویکرد انتقال حق توسعه (tdr) گامی در جهت افزایش تحقق پذیری اهداف طرح های توسعه شهری و حفاظت از نواحی واجد ارزش محله برداشته شود.

شهر بافتی در هم پیچیده از ارتباط میان اجزاء مختلف در یک کل متحد و یکی شده است. سیستمی پیچیده با شکلی پیچیده. بنابراین برای درک این کلیت پیچیده باید از تئوری جدید آشوب در جهت درک پیچیدگی های سیستمی رفتاری شهر و از نظریه فراکتال جهت درک پیچیدگی های شکلی شهر بهره جست.نظریه فراکتال رویکردی جدید در حوزه طراحی و برنامه ریزی شهری است که برای تحلیل شکل شهر استفاده می شود.مطالعه شکل شهرها با استفاده از هندسه فراکتال منجر به یافتن الگوهای غنی از ساختار آنها می شود.اهمیت تحقیقات شهر فراکتال از دو جنبه حائز اهمیت است، ساختار فراکتال به بهبود شناخت ما از انسجام فضایی شهر منجر می شود و از این طریق به آینده برنامه ریزی شهری کمک می کند، رویکردهای تقلیل گرایانه غالباً در شناخت این پیچیدگی ها شکست خورده است.بنابراین در حوزه تحلیل شهر، این پژوهش به دنبال آن است تا با کمک هندسه فراکتال به تحلیل ساختارکالبدی - فضایی و الگوی توسعه معابرشهر پرداخته و پیچیدگی های شکلی نهفته آن را آشکار ساخته و ابعاد فراکتال فرم شهر را تشریح نماید در این پژوهش با مطالعات ریخت شناسی به تعیین ساختار کالبدی - فضایی شهر پرداخته و اجزا و عناصر تشکیل دهنده آن تجزیه و تحلیل شده اند تا با کشف اصول ارتباطی در میان اجزا و عناصر شهر و بررسی شبکه معابر و درک پیچیدگی ها و نظم طبیعی شهر، این اصول به منظور حفظ انسجام شهری در روند توسعه آینده ی شهرها بکار گرفته شوند.