نام پژوهشگر: رضا مهرافرین

بررسی باستان شناختی بخش اسپکه (لاشار) شهرستان نیکشهر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  سعید صداقتی   رضا مهرافرین

هدف از بررسی باستان شناختی بخش اسپکه شهرستان نیکشهر (سه دهستان لاشار شمالی، لاشار جنوبی و دهستان چانف) شناسایی مکان های باستانی منطقه، سیر تحول استقرار در منطقه، الگوی استقرار و مقایسه ی داده های بدست آمده از بررسی باستان شناختی منطقه با مناطق همجوار به منظور درک روابط فرهنگی میان آنهاست. با داده های مناطق همجوار جهت ارائه گاهنگاری منطقه بوده است. بر این اساس منطقه ی مورد مطالعه با روش پیمایشی فشرده (گام به گام) مورد بررسی قرار گرفت. حاصل این بررسی شناسایی تعداد 31 مکان (محوطه) باستانی در منطقه بود که از این تعداد شناسایی گردید که از این تعداد، 17 مکان دارای آثار عصر مفرغ، 17مکان دارای آثار دوران تاریخی (اشکانی) و 13 مکان دارای آثار دوره اسلامی میانه و متاخر بودند. مطالعه عکس های هوایی و نیز اطلاعات بدست آمده از بررسی های میدانی نشان داد که استقرار های مختلف این بخش وابسته به جریان رودخانه ها و منابع آبی، ناهمواریها و مراتع بوده است. از سوی دیگر ادوار مختلف فرهنگی محوطه های شناسایی شده در این حوزه نشان می دهد که سه گسست زمانی ((gap در حوزه مذکور وجود داشته است. نخستین گسست به قبل از آغاز شهرنشینی (3200 ق.م) باز میگردد. که از این دوره هیچگونه محوطه استقراری شناسایی نشد. دومین گسست زمانی متعلق به آغاز هزاره دوم قبل از میلاد تا اواخر دوران سلوکی است. سومین گسست از دوره ساسانی تا اواخر سده پنج هجری قمری را در بر می گیرد. وضعیت استقراری بخش اسپکه و مواد فرهنگی پراکنده در سطح هر یک از محوطهای آن نشانگر ان است که منطقه مذکور دارای ارتباطات فرهنگی با مناطق همجوار خود مانند شهرسوخته، تپه بمپور، محوطه های حاشیه رودخانه هلیل رود و برخی از محوطه های واقع در غرب بلوچستان پاکستان بوده است.