چکیده : مشارکت یکی از معیارهای مهم جوامع مردم سالار و یکی از شرایط موفقیت توسعه ی جوامع محسوب می شود. مشارکت اجتماعی فرآیند مشارکت آگاهانه و داوطلبانه مردم در همکاری با برنامه ها و تصمیم گیریهای اجتماعی می باشد که در قالب انجمن ها و گروهها و سازمان ها تحقق پیدا می کند. در حال حاضر ساختار نظامهای گروهی و اجتماعی در سراسر جهان چنان است که صدای بسیاری از مردم شنیده نمی شود و از خواست و نیاز نیمی از افراد جامعه یعنی زنان، که در حاشیه قرار گرفتند کمتر صحبتی به میان می آید. این وضعیت تابع عوامل مختلفی است و پارامترهای مشخصی باعث در حاشیه قرار گرفتن زنان شده است. پژوهش حاضر در تلاش است تا به این سوالات اساسی پاسخ دهد : 1- میزان مشارکت اجتماعی زنان بالای 20 سال شهرتبریز درچه حد است؟ 2- کدام عوامل بر مشارکت اجتماعی زنان تأثیر دارند؟ 3- کدام عوامل بر مشارکت اجتماعی زنان تأثیر گذارتر هستند؟ در این پژوهش مشارکت اجتماعی زنان بالای 20 سال شهر تبریز، در نمونه ای به اندازه ی 384 نفر مورد مطالعه قرار گرفته است که این حجم نمونه به وسیله فرمول کوکران بدست آمده است. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه بوده است و روش تحقیق پیمایشی می باشد. مهمترین عوامل موثر و تأثیرگذار بر مشارکت اجتماعی زنان، بر اساس تئوریهای جامعه شناختی و نتایج تحقیقاتی مرتبط عبارتند از: میزان درآمد خانواده، سرمایه ی اجتماعی، اعتماد به نفس، نفوذ مردسالاری، احساس محرومیت نسبی، سنت گرایی، تبعیض جنسیتی. برای کشف این عوامل از نظریه های پیر بوردیو و پاتنام، گر، آلموند وپاول، نظریه قشر بندی جنسیتی رندل کالینز و... استفاده شده است. نتایج بدست آمده از انجام آزمونهای آماری، نظیر آزمون آنالیز واریانس و آزمون ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون رابطه ی بین مشارکت اجتماعی زنان و عوامل موثر حاکی از این واقعیت است که بین متغیرهای سرمایه ی اجتماعی، اعتماد به نفس، احساس محرومیت نسبی و تبعیض جنسیتی با مشارکت اجتماعی رابطه ی معنی دار مشاهده می شود و بین متغیر های نفوذ مردسالاری و سنت گرایی با مشارکت اجتماعی رابطه ی معنی دار مشاهده نمی شود و میانگین مشارکت اجتماعی زنان بر حسب میزان درآمد خانواده متفاوت می باشد. بر اساس یافته های پژوهش، میزان مشارکت اجتماعی در میان زنان مورد مطالعه با میانگین14/54 در سطح متوسط قرار دارد و نیز یافته های این تحقیق نشان می دهد که 3 متغیر سرمایه ی اجتماعی (411/0= beta )، تبعیض جنسیتی(255/-0= beta)، و اعتماد به نفس(175/0= beta) به ترتیب میزان اهمیتی که در تبیین واریانس متغیر وابسته داشته اند، وارد معادله رگرسیونی شده اند و در مجموع این 3 متغیر توانسته اند 26 % از واریانس متغیر وابسته را به حساب آورند(26/0= ).

دین از مهمترین مفاهیم تاریخ بشری است که در تمام جوامع و در همه مراحل تاریخی زندگی بشری نقش مهم و موثری ایفا نموده است. دین در سطوح فردی و اجتماعی جامعه ما نفوذ زیادی دارد و از این رو یکی از منابع مشروعیت هنجارها و ارزشها به شمار رفته و اخلاقیات افراد جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد. از این رو بررسی وضعیت دینداری اعضای جامعه، اهمیت خاصی پیدا می کند. بر مبنای نظریات مختلف در حوزه جامعه شناسی دین، محرومیت و ابعاد آن یکی از عوامل اساسی موثر بر دینداری است که موضوع بحث و توجه صاحب نظران کلاسیک و متاخر -مانند مارکس، وبر،، مالینوفسکی، اُدی، گیرتز، اینگلهارت، استارک و بین بریج- بوده است. در پژوهش حاضر به بررسی چهار صور محرومیت پرداخته شده که عبارتند از محرومیت اقتصادی، محرومیت اخلاقی، محرومیت نسبی و محرومیت از امنیت(امنیت جانی، غذایی، محیطی، سیاسی و ملی سلامتی). روش به کار رفته برای اجرای پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه ای می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه سرپرستان خانوار شهر اسلامشهر تشکیل می دهد که از این تعداد، 372 نفر، از طریق فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه مورد بررسی، انتخاب شده اند. برای پردازش و تجزیه و تحلیل آماری داده ها از نرم افزار کامپیوتری spss 16 استفاده گردیده است. یافته های آماری و تجزیه و تحلیل آنها حاکی از این بود که بین متغیرهای مستقل محرومیت اقتصادی، محرومیت اخلاقی، محرومیت نسبی و محرومیت از امنیت و متغیر وابسته تحقیق یعنی دینداری سرپرست خانوار، رابطه معنی دار وجود دارد. در نهایت، از طریق تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر، تأثیر مستقیم و غیرمستقیم متغیر های مستقل بر متغیر وابسته تحقیق محاسبه شده است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که: : از بین کلیه متغیرهای مستقل تحقیق، متغیرهای محرومیت نسبی ضریب بتای 33/0 و متغیر محرومیت اقتصادی با ضریب بتای 20/0 به ترتیب بیشترین تأثیر را بر روی دینداری سرپرستان خانوار داشته اند، به عبارت بهتر، به ازای 1 واحد افزایش محرومیت نسبی، دینداری سرپرستان خانوار 33% افزایش می یابد و همچنین به ازای 1 واحد افزایش در محرومیت اقتصادی ، دینداری آنها 20% افزایش می یابد.