چکیده یکی از آخرین دستاوردهای نظریه پردازی علمی معاصر که در علوم سیاسی نیز دارای کاربرد ویژه است، روش تحلیل گفتمان است . با وجود اینکه تعاریف مختلفی از گفتمان ارائه شده است، در یک تعریف کلی می توان گفت، گفتمان به کلیت ساختار دهی شده که از عمل مفصل بندی حاصل می شود، یا به فضای فکری حاکم بر یک گروه یا سیستم سیاسی اطلاق می شود . این پژوهش در صدد است که بر محوریت نظریه تحلیل گفتمان به بررسی تطبیقی مکانیزم های عملکرد دولت های موسوی و هاشمی طی سال های 1376-1360 از جمله؛ احزاب و گروه های سیاسی، سیاست های اقتصادی و سیاست خارجی پرداخته تا بر این اساس چگونگی جابجایی گفتمانی را توضیح دهد. هدف اصلی این پژوهش تبیین تطبیقی دولت های میر حسین موسوی و علی اکبر هاشمی رفسنجانی از منظر تحلیل گفتمان بوده و روش تحقیق در این پژوهش نیز توصیفی ـ تحلیلی می باشد. بر اساس نتایج این تحقیق ،گفتمان دوران موسوی توسعه یابنده، حفظ ـ محور در شرایط اقتصاد جنگی و دولتی،گفتمان هاشمی گفتمان سازندگی و انتقال گرایانه، با رویکرد های مبنی برخصوصی سازی و کم کردن نفوذ دولت در اقتصاد است. و اینکه شرایط تاریخی نظیر جنگ، فوت امام و اوضاع بین المللی نظیر فروپاشی نظام دوقطبی در شکل گیری، توسعه و فروپاشی گفتمان موسوی و ظهور گفتمان هاشمی اثر گذار بوده است. کلید واژه ها: گفتمان، تحلیل گفتمان، حزب، اقتصاد، سیاست خارجی، موسوی، هاشمی