به منظور بررسی اثر محلول پاشی روی، مس و آهن بر برخی خصوصیات کمی و کیفی درختان پسته ی رقم اوحدی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال 1389 (بارده) و 1390 (غیربارده) در یکی از باغ های پسته ی رفسنجان انجام گرفت. تیمارها شامل سولفات روی در سه سطح (0، 1000 و 2000 میلی گرم درلیتر)، سولفات مس در دو سطح (0 و 200 میلی گرم در لیتر) و سولفات آهن در دو سطح (0 و 300 میلی گرم در لیتر) بود. تمامی تیمارها در دو زمان متورم شدن جوانه ها و پس از گلدهی اعمال شدند و در مجموع 96 اصله درخت مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر متقابل روی با مس و روی با آهن در زمان متورم شدن جوانه های گل بر تشکیل میوه ی اولیه معنی دار است، هم چنین با کاربرد 300 میلی گرم در لیتر آهن، تشکیل میوه ی نهایی بیش از 15 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. رشد رویشی در هر دو زمان و سال تحت تأثیر محلول پاشی روی، مس و آهن قرار گرفت. نتایج نشان داد که طول شاخه های جدید در سال غیربارده بیشتر از سال بارده است. در زمان متورم شدن جوانه ها، تشکیل میوه در فروردین ماه روند کاهشی نشان داد و در همین بازه ی زمانی رشد رویشی با شیب نسبتاً زیادی افزایش یافت. وزن تر و خشک بر سطح مقطع عرضی شاخه نیز در هر دو زمان محلول پاشی تحت تأثیر اثر متقابل روی با مس قرار گرفت، به گونه ای که بیشترین وزن خشک (73/0 گرم در میلی متر مربع سطح مقطع عرضی شاخه) در محلول پاشی پس از گلدهی با مصرف توأمان 300 و 1000 میلی گرم در لیتر، به ترتیب آهن و روی حاصل شد. درصد خندانی و وزن صد دانه نیز در هر دو زمان محلول پاشی تحت تأثیر تیمار ها قرار گرفتند، اما محلول پاشی روی، مس و آهن بر درصد پوکی معنی دار نگردید. هم چنین وزن تر و خشک به ترتیب به میزان 35 و 60 درصد در محلول پاشی زمان متورم شدن جوانه ها نسبت به زمان پس از گلدهی بیشتر بود. نتایج این پژوهش نشان داد که محلول پاشی روی، مس و آهن غلظت این عناصر را در برگ افزایش داد و این افزایش در محلول پاشی پس از گلدهی به علت توسعه ی برگ ها بیشتر بود. به علاوه، محلول پاشی تیمارهای مختلف در هر دو زمان و سال غلظت سایر عناصر را نیز تحت تأثیر قرار داد. بررسی اثر سال آوری نشان داد که غلظت منگنز، فسفر و سدیم برگ در سال بارده نسبت به غیربارده بیشتر است، در حالی که میزان روی، آهن و پتاسیم در سال غیربارده بیشتر بود. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که در خاک های آهکی، محلول پاشی روی، مس و آهن می تواند منجر به بهبود خصوصیات کمی و کیفی پسته شود، هم چنین سال آوری اثر معنی داری بر رشد رویشی و غلظت عناصر برگ دارد.

هم زیستی بین گیاهان لگوم و باکتری های ریزوبیوم اساس تثبیت نیتروژن و بهبود حاصلخیزی خاک بوده و تلقیح با ریزوبیوم در این گیاهان فرآیندی مهم در افزایش ظرفیت تثبیت بیولوژیکی نیتروژن به شمار می رود. فسفر نیز یکی از عناصر ضروری برای باکتری های ریزوبیومی در تبدیل نیتروژن اتمسفری به فرم آمونیوم قابل استفاده برای لگوم ها می باشد. در این مطالعه ابتدا تعداد 20 باکتری سینوریزوبیوم از گره های ریشه گیاهان شنبلیله رشد یافته در مناطق مختلف استان های کرمان و خوزستان جداسازی شد. به منظور بررسی کارایی هم زیستی جدایه های سینوریزوبیوم، یک آزمون گلخانه ای در قالب طرح کاملاً تصادفی و در 4 تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که 25 درصد از جدایه ها موثر، 30 درصد نسبتاً موثر و 45 درصد غیرموثر بودند. رابطه رگرسیونی بین غلظت نیتروژن و وزن خشک اندام هوایی نشان داد که بین این دو پارامتر همبستگی معنی ‍ داری (**84/0= r) وجود دارد. بر اساس نتایج حاصل از تعیین فاکتور کارایی موثر بودن هم زیستی، تعداد چهار جدایه سینوریزوبیومsr4) ، sr5، sr12 و (sr16 انتخاب شد و در یک آزمون گلخانه ای تأثیر کاربرد تلفیقی باکتری های سینوریزوبیوم و سطوح فسفر (صفر، 20، 40 و 60 میلی گرم فسفر در کیلوگرم خاک) بر شاخص های رشد و جذب عناصر غذایی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کاربرد جدایه های سینوریزوبیوم و سطوح فسفر باعث افزایش معنی دار وزن خشک اندام هوایی، تعداد گره و وزن خشک ریشه گردید. اثر متقابل کاربرد جدایه های سینوریزوبیوم و سطوح فسفر، تعداد گره و وزن خشک اندام هوایی شنبلیله را به طور معنی داری افزایش داد. هم چنین نتایج نشان داد جدایه های سینوریزوبیوم و سطوح فسفر جذب عناصر نیتروژن، فسفر، کلسیم، منیزیم، آهن، روی، مس و منگنز را به طور معنی داری افزایش دادند. اثر برهم کنش باکتری های سینوریزوبیوم و فسفر نیز جذب نیتروژن، فسفر، کلسیم، منیزیم، آهن و منگنز را به طور معنی داری بهبود بخشید.

به منظور مطالعه تأثیر زئولیت غنی شده با کلسیم در شرایط شور و قلیا بر رشد، ترکیب شیمیایی و خصوصیات فیزیولوژیک و اکوفیزیولوژیک پسته (رقم بادامی ریز زرند)، دو آزمایش گلخانه ای به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی و در محیط کشت پرلیت انجام شد. در آزمایش اول، چهار سطح شوری (0، 75، 150 و 225 میلی مولار کلرید سدیم) و سه سطح زئولیت غنی شده با کلسیم (0، 10 و 20 درصد وزنی) و در آزمایش دوم، چهار سطح بی کربنات پتاسیم (0، 40، 80 و 120 میلی‎مولار) و سه سطح زئولیت غنی شده با کلسیم (0، 10 و 20 درصد وزنی) به عنوان تیمار در نظر گرفته شد. نتایج آزمایش اول نشان داد، با افزایش شوری به 225 میلی مولار کلرید سدیم، وزن خشک اندام هوایی، ریشه، تعداد و سطح برگ به ترتیب 23، 34، 20 و 17 درصد کاهش معنی داری یافتند. هم چنین شوری سبب کاهش خصوصیات فیزیولوژیک و اکوفیزیولوژیک ازجمله شاخص کلروفیل a، b، کلروفیل کل، پروتئین و نسبت کلروفیل فلورسانس گردید. کاربرد 10 درصد وزنی زئولیت، سطح برگ، وزن خشک ریشه و کلروفیل b را به ترتیب 30، 42 و 68 درصد افزایش داد. شوری سبب افزایش میزان پرولین برگ گردید، کاربرد زئولیت غنی شده با کلسیم نیز این پارامتر را به میزان 100 درصد افزایش داد. با افزایش شوری، غلظت عناصر سدیم، پتاسیم، کلسیم، روی و کلر اندام هوایی افزایش و منیزیم اندام هوایی کاهش یافت. هم چنین شوری باعث افزایش سدیم، روی و کلر ریشه و کاهش پتاسیم، فسفر و آهن ریشه گردید، لیکن با کاربرد 10 درصد وزنی زئولیت، کلسیم و منیزیم اندام هوایی و کلسیم و آهن ریشه افزایش و سدیم، پتاسیم، فسفر، روی و کلر اندام هوایی و سدیم، پتاسیم، فسفر و روی ریشه کاهش یافتند. نتایج آزمایش دوم نشان داد، با افزایش غلظت بی کربنات پتاسیم به 40 میلی مولار، تعداد برگ، سطح برگ و وزن خشک اندام هوایی با کاهش معنی داری روبه رو شد و با مصرف 10 درصد وزنی زئولیت غنی شده با کلسیم، پارامترهای تعداد برگ، سطح برگ و وزن خشک اندام هوایی و ریشه به ترتیب 30، 55، 40 و 98 درصد افزایش یافت. با افزایش غلظت بی کربنات پتاسیم به 120 میلی مولار، کلروفیل a، b، کلروفیل کل و کاروتنوئید کاهش و زئولیت (10 درصد وزنی)، بر خصوصیات فیزیولوژیک ذکر شده تأثیر مثبت داشته و باعث افزایش آن ها گردید. با افزایش قلیاییت، کلر و پتاسیم اندام هوایی افزایش و کلسیم، منیزیم، فسفر، آهن و روی کاهش یافت. هم چنین در ریشه نیز با افزایش قلیاییت، پتاسیم و منیزیم ریشه افزایش و کلسیم، فسفر، آهن و روی کاهش یافت. کاربرد 10 درصد وزنی زئولیت غنی شده با کلسیم، باعث افزایش پتاسیم، کلسیم و منیزیم اندام هوایی و پتاسیم، کلسیم و آهن ریشه گردید.

با توجه به اهمیّت اقتصادی پسته در ایران و هم چنین سال آوری زیاد این محصول، استفاده از راه کارهای مدیریت تغذیه ای به منظور کاهش یا به حداقل رساندن اثرات سوء ناشی از شرایط نامناسب خاک و آب، زمینه را برای افزایش تشکیل میوه و در نتیجه افزایش عملکرد با کمیّت و کیفیت مطلوب فراهم می نماید و این خود از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش های محدود انجام شده بر روی پسته نشان می دهند که مصرف بهینه و به موقع عناصر غذایی مانند نیتروژن می تواند در این راستا مثمر ثمر واقع شود همچنین نقش مثبت پلی آمین ها در جلوگیری از ریزش جوانه ها ، تشکیل میوه ، عملکرد و اجزای عملکرد در محلول پاشی گزارش شده است. به همین منظور، جهت بررسی اثر محلول پاشی اوره و پوتریسین بر برخی خصوصیات کمّی و کیفی درختان پسته (رقم های اوحدی و کله قوچی) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال 92 و 93 در یکی از باغ های پسته منطقه رفسنجان انجام گرفت. تیمارها شامل اوره (صفر، سه و شش گرم بر لیتر) و پوتریسین (صفر، نیم و یک میلی مول برلیتر) بودند. محلول پاشی تیمارها در هر دو سال هنگام تشکیل میوه (21 فروردین) و دو هفته بعد از آن انجام گرفت. در مجموع، 54 اصله درخت مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که محلول پاشی سه و شش گرم بر لیتر اوره، نیم و یک میلی مول بر لیتر و مصرف شش گرم بر لیتر اوره به همراه یک میلی مول بر لیتر پوتریسین بر کاهش ریزش جوانه های تاثیر مثبتی داشتند، همچنین بررسی نتایج نشان داد که بالاترین درصد تشکیل میوه اولیه و نهایی در سال دوم با کاربرد سه و شش گرم بر لیتر اوره و نیم و یک میلی مول برلیتر پوتریسین و محلول پاشی سه گرم اوره با نیم میلی مول برلیتر پوتریسین به دست آمد. وزن تر و خشک هر دو رقم پسته در سال دوم نیز تحت تأثیر معنی دار غلظت سه و شش گرم برلیتر اوره و نیم و یک میلی مول برلیتر پوتریسین و مصرف این دو فاکتور باهم قرار گرفت. هم چنین درصد خندانی، وزن صد دانه و درصد پوکی تحت تأثیر تیمارها قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که محلول پاشی اوره غلظت عناصر غذایی معدنی (پرمصرف وکم مصرف ) را در برگ افزایش داد، ولی محلول پاشی پوتریسین باعث افزایش و در بعضی موارد باعث کاهش غلظت عناصر غذایی در برگ شد. به طور کلی، نتایج این دو فاکتور با هم، خصوصیات کمّی و کیفی پسته را بهبود بخشید.

چکیده ندارد.