ریخت های فعال فسفر، جمعیت میکروبی و فعالیت آنزیمی به شدت به پتانسیل آب خاک و تیمار کود آلی وابسته است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر پتانسیل آب و کود آلی بر برخی از ویژگی های بیولوژیک، فعالیت آنزیمی و برخی ریخت های معدنی و آلی فسفر در یک خاک با رده بندی calcic haploxerept بود. خاک با کود های گاوی و مرغی و لجن پسآب در اندازه g.kg-1 20 تیمار شد. پتانسیل های آبی برقرار شده در زمان نگهداری عبارتند از: رطوبت اشباع (صفر بار، sa )، گنجایش کشاورزی (3/0- بار، fc )، نقطه پژمردگی دائم (15- بار، pwp). تیمار چهارم آبیاری چرخه خشک و تر شدن (dwc) میان 3/0- و 15- بار بود. پس از زمان های صفر، 20، 60 و 90 روز نگهداری، خاک نمونه برداری وآزمایش شد. اضافه کردن کود های آالی مایه کاهش پ-اچ خاک و افزایش چشم گیر رسانایی الکتریکی، کربن آلی (oc)، ازت کل، فسفر زیتوده میکروبی (mbp)، فسفر آلی (op)، اندازه فسفر معدنی فعال و فعالیت آنزیم ها شد. این پیامد ها در تیمار لجن پسآب آشکارتر و در کود گاوی کمتر بود. پیامد رطوبت، زمان نگهداری و برهمکنش میان آنها بر ریخت های فعال فسفر، فسفر زیتوده، کربن آلی و فعالیت آنزیمی در خاک چشم گیر بود. این پژوهش نشان داد که پیامد رطوبت در برابر تیمار کودی بر ویژگی های خاک آشکارتر بود. در 20 روز نخست آزمایش فسفر فراهم (ap)، فسفر محلول (sp)، فسفر به آسانی محلول (easp)، دی کلسیم فسفات (dcp)، اکتا کلسیم فسفات (ocp)، al-p و فعالیت فسفاتاز ها کاهش یافت. در برابر آن فسفر زیتوده، فسفر آلی و فعالیت فیتاز افزایش چشم گیر یافت. پس از آن ap، easp، dcp افزایش و oc، op، فیتاز به گونه پیوسته کاهش یافت. جمعیت میکروبی قارچ ها و باکتری ها، فسفر زیتوده و فعالیت اندوگلوکاناز و اگزوگلوکاناز، فسفاتاز اسیدی و قلیایی در زمان آزمایش نوسان داشت. خاک نگهداری شده در رطوبت های dwc و fc در برابر رطوبت sa و pwp به دلیل معدنی شدن مواد آلی دارای فسفر کانی فراهم بیشتر و کربن آلی کمتری بودند. فسفر زیتوده، کربن آلی و فعالیت فسفاتاز قلیایی، فسفاتاز اسیدی، فیتاز، اندوگلوکاناز و اگزوگلوکاناز با افزایش پتانسیل آب خاک به گونه چشم گیری افزایش یافتند. بیشترین و کمترین فسفر زیتوده به ترتیب در خاک نگهداری شده در رطوبت های sa (mg.kg-1 68/38) و pwp (mg.kg-1 87/28) اندازه گیری شد. فعالیت فسفاتاز قلیایی، فسفاتاز اسیدی، فیتاز، اگزوگلوکاناز و اندوگلوکاناز در خاک نگهداری شده در رطوبت sa بیشتر و در خاک نگهداری شده در رطوبت pwp کمتر بود. همبستگی فسفر فراهم با فسفر زیتوده و فسفر آلی منفی و چشم گیر و همبستگی فسفر زیتوده با فسفر آلی به دلیل معدنی شدن فسفر مثبت و چشم گیر بود.

افزایش درون داد کربن آلی با افزودن کودهای آلی به خاک یک راه برای بهبود دادن ویژگی¬های زیستی، شیمیایی و فیزیکی خاک و نگهداشت کربن است. کاربرد پلی اکریل آمید آنیونی همانند یک بهساز آلی به تنهایی و یا همراه با مواد¬آلی، کیفیت خاک را بهبود می بخشد. هدف از این پژوهش بررسی پیامد کاربرد مانده های گیاهی و پلی اکریل امید آنیونی بر فراوانی¬های ریزجانداران و برخی از ریخت¬های گوناگون کربن آلی خاک بود. نمونه¬برداری خاک¬های با بافت سبک و سنگین از لایه 30 سانتی متری رویی دو زمین کشاورزی در همدان (شمال غربی ایران) انجام شد. خاک ها با مانده¬های یونجه و گندم آسیاب شده و گذر یافته از الک 2 میلی متر در نسبت های صفر و 50 گرم کود در یک کیلوگرم وزن خشک خاک تیمار شدند. نمونه¬ها به رطوبت گنجایش کشاورزی رسانده شد، و ظروف در آزمایشگاه در تاریکی نگهداری شد. سپس در زمان¬های 1، 5، 10، 20، 30، 45، 60، 75 و 90 روز نمونه-برداری از خاک¬ها انجام شد و داده¬های بدست آمده برای هر بازه زمانی جداگانه آزمون شدند. برای آزمون آماری داده¬های بدست آمده از هر خاک، از آزمایش فاکتوریل با طرح کاملا تصادفی بهره¬گیری شد. مانده های گیاهی و پلی اکریل امید در سه تکرار آزمون شدند. یافته¬های این پژوهش نشان داد که کاربرد کودهای آلی و پلی اکریل آمید ویژگی¬های بیولوژیک هر دو خاک سبک و سنگین را دگرگون کرد. فراوانی باکتری¬ها، اکتینومیست¬ها، قارچ¬ها و تنفس پایه و برانگیخته خاک با کاربرد مانده¬های گیاهی افزایش یافت. در هر دو خاک فراوانی باکتری¬ها و اکتینومیست¬ها در زمان¬های نخست نمونه¬برداری (1 تا 5 روز) در خاک¬های تیمار شده با غلظت¬های بالاتر پلی اکریل امید کمتر بدست آمد. اگر چه، در خاک با بافت سنگین، کاربرد پلی اکریل امید پیامد سودمندی بر فراوانی قارچ¬ها نداشت، ولی در خاک با بافت سبک در کاربرد پلی اکریل امید با غلظت¬های بیشتر فراوانی قارچ¬ها بالاتر بود. در خاک با بافت سنگین در همه زمان¬ها، پیامد کاربرد پلی اکریل امید بر اندازه تنفس پایه و برانگیخته خاک چشم¬گیر نبود هر چند در خاک سبک کمی تنفس پایه خاک را افزایش داد. در هر دو خاک، با گذشت زمان، همه کربن آلی و کربن آلی بخش هم اندازه شن کاهش یافت، اما بخش کربن هم اندازه رس + سیلت با گذشت زمان افزایش یافت. در هر دو خاک همه کربن آلی، کربن آلی بخش هم اندازه شن و بخش کربن هم اندازه رس+سیلت، با افزودن مانده¬های گیاهی به خاک افزایش یافت. در خاک با بافت سنگین، پلی اکریل امید پیامد چشم گیری بر همه کربن آلی و کربن آلی در بخش هم اندازه شن و بخش هم اندازه رس + سیلت نداشت، ولی در خاک با بافت سبک مایه بهبود کربن اندوزی در خاک شد. چگالی بخش بندی نشان داد که، در هر دو خاک، افزودن مانده¬های گیاهی به ویژه پس از بکارگیری مانده گندم، ماده¬آلی در بخش سبک و کربن آلی در بخش سنگین را به گونه چشم¬گیری افزایش داد. پلی اکریل امید زمان ماندگاری ماده آلی بخش سبک را در خاک سنگین افزایش داد، اما در خاک سبک این پیامد دیده نشد. میانگین وزنی قطر خاکدانه¬ها در هر دو خاک، با افزودن مانده¬های گیاهی به گونه چشم¬گیری افزایش یافت که این پیامد سودمند در تیمار کاه گندم با ویژگی¬های زیستی بهتر، بیشتر بود. در هر دو خاک دیده شد که در خاک بدون مانده گیاهی، کاربرد پلی اکریل آمید مایه افزایش میانگین وزنی قطر خاکدانه¬ها شد. دربرابر آن در خاک سنگین، در تیمارهای کاه گندم و کاه یونجه، کاربرد پلی اکریل آمید پیامد زیانبار و چشم¬گیری بر میانگین وزنی قطر خاکدانه¬ها داشت. این پیامد زیانبار کاربرد پلی اکریل آمید در خاک سبک در تیمارهای کاه گندم و کاه یونجه بر میانگین وزنی قطر خاکدانه¬ها دیده نشد. درصد رس پخش شونده در هر دو خاک، در تیمار شاهد بیشترین و در تیمار مانده گندم کمترین بدست آمد. در هر دو خاک با افزایش در اندازه پلی اکریل آمید بکار رفته، درصد رس پخش شونده به اندازه چشم¬گیری کاهش یافت. یافته¬ها در هر دو خاک نشان داد که، دگرگونی در درصد رس پخش شونده وابستگی نزدیکی با دگرگونی میانگین وزنی قطر خاکدانه¬ها داشت.

در میان اجزای گوناگون کره زمین و چرخه های بیوژئوشیمیایی خاک، چرخه کربن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کاربری های گوناگون، کار های کشاورزی و مانند آن بر ویژگی های خاک ها و پویایی کربن در خاک پیامد دارد. هدف این پژوهش بررسی پیامد کاربری زمین و شیوه بهره مندی از خاک بر ویژگی های فیزیکی، شیمیایی، زیستی و اندوخته های کربن آلی خاک در دشت قروه کردستان است. برای این کار نمونه برداری از لایه 20 سانتی متری رویین خاک در دو فصل پاییز و بهار از کاربری های زمین کشاورزی آبی و دیم، چراگاه قرق و چراگاه آزاد در سه تکرار انجام شد. در این بررسی میدانی از یک طرح کاملا تصادفی در چارچوب فاکتوریل با فاکتورهای زمان نمونه برداری (در دوسطح) و جایگاه نمونه برداری (در چهار سطح) در سه تکرار بهره گیری شد. بررسی ویژگی های زیستی خاک نشان داد که بیشترین اندازه تنفس پایه، تنفس برانگیخته، شمار اسپورهای گلومرال ها و همچنین شمار و گوناگونی بندپایان درشت و کرم های خاکی در کاربری چراگاه قرق در فصل بهار و کمترین آن در کشت دیم در فصل پاییز به دست آمد. در بررسی ویژگی های فیزیکی بیشترین جرم ویژه ظاهری در کاربری کشت آبی در فصل بهار و کمترین اندازه آن در کاربری چرای آزاد فصل بهار به دست آمد. بالاترین اندازه میانگین وزنی قطر خاکدانه ها در چراگاه قرق در فصل بهار بدست آمد که ناهمانندی چشم گیری با فصل پاییز همین کاربری و فصل بهار چرای آزاد نداشت. کمترین اندازه آن در کاربری دیم در فصل بهار بدست آمد. دگرگونی کاربری زمین از چراگاه به زمین کشاورزی مایه کاهش پایداری خاکدانه ها و همچنین کربن درون خاکدانه ای در همه اندازه ها شد. بیشترین اندازه کربن درون خاکدانه ای در خاکدانه های بزرگتر از 2، 1-0/25 و0/25-0/053 میلی متر درکاربری قرق در فصل بهار و کمترین آن در خاکدانه های 2-1، 1-0/25 و0/25-0/053 میلی متر در کاربری دیم در فصل بهار بدست آمد. در بررسی ویژگی های شیمیایی خاک بالاترین اندازه پتاسیم فراهم در کاربری قرق در فصل پاییز وکمترین اندازه پتاسیم تبادلی در کاربری کشت دیم در فصل بهار به دست آمد. بیشترین اندازه فسفر فراهم نیز در کاربری کشت آبی در فصل بهار و کمترین اندازه آن در کاربری دیم در فصل پاییز بود. در بررسی اندوخته کربن آلی خاک بیشترین اندازه کربن آلی بخش سنگین در کاربری قرق در فصل پاییز و کمترین اندازه آن در کاربری دیم در فصل بهار بدست آمد. اندازه کربن آلی بخش سبک در چراگاه قرق در فصل بهار بیشترین و در کاربری دیم در فصل بهار کمترین بود. روهمرفته اندازه کربن آلی به ترتیب از کاربری های چراگاه قرق به چراگاه آزاد و از آن به کشت آبی کاهش یافت و در پایان در کشت دیم کمترین بود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که دگرگونی کاربری زمین های دست نخورده به زمین کشاورزی مایه کاهش کیفیت و پایداری خاک ها شده است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.