هیدروژئومورفولوژی یکی از زیرشاخه های ژئومورفولوژی است که به مطالعه اشکال ناهمواری های ناشی از عمل آب، به ویژه رودخانه ها می پردازد. شناخت و تبیین عوامل هیدروژئومورفولوژیک و عملکرد آنها روی سطح ساختمانی اولیه در حوضه آبریز بابلرود، همچنین تهیه نقشه های کاربردی در راستای شناخت و مدیریت محیط در این حوضه، اهمیت زیادی دارد. بررسی زمین شناسی، آب و هواشناسی، فیزیوگرافی و هیدرولوژی، خاک و پوشش گیاهی و انجام بررسی های میدانی در حوضه، با تبیین و تحلیل عوامل دخیل در فرایندهای شکل زایی، اشکال ژئومورفولوژی موجود در حوضه ( با تاکید بر اشکال ناشی از آبهای جاری) و شرایط تکوین و توسعه آنها، نقش بارز آبهای جاری را نمایان می سازد. در این میان نقش انسان به عنوان عامل تشدید فرسایش و توسعه ی اشکال جدید، از جمله لغزش، دره و.... دارای اهمیت است. با توجه به عملکرد شدید آبهای جاری در ساختمان حوضه، اقلیم گذشته، نقش زیادی در تکوین و توسعه این اشکال داشته است. مسائلی مانند تخریب اراضی کشاورزی، از بین بردن مخروط افکنه ها، افزایش قدرت تخریب سیلاب ها و تخریب باغ های واقع در کرانه رودخانه ها، نمونه هایی از تاثیر این فرایندها و لندفرم ها در زندگی ساکنان منطقه مورد مطالعه است. پس از بررسی اشکال ژئومورفولوژی و هیدروژئومورفولوژی منطقه، اشکالی که دارای شرایطی برای جذب توریسم بوده اند ( پادگانه ها، مخروط افکنه ها و.....) مشخص گردیده اند.

محدوده مورد مطالعه یک منطقه کوهستانی است که دارای پدیده های دما شکافتگی است . دخالت عوامل آنتروپوژونیک بویژه گردشگری و تغییر کاربری زمین و ساخت و سازهای غیراصولی در حوضه مورد مطالعه تعادل اکوسیستم و پایداری محیط های ژئومورفیک را بهم زده است. رخساره های ژئومورفولوژیکی و سازندهای سطحی حساس به حرکات دامنه ای در دامنه های حوضه آبریز مورد مطالعه واقع در زون بینالود همراه با عوامل آنتروپوژنیک ولیتولوژیک شرایط مساعدی را برای وقوع حرکات دامنه ای فراهم آورده اند. ضخامت سازند بهرام که از آهک تخریبی و شیل تشکیل شده در قسمت های بالادست حوضه افزایش یافته و وجود بارش های رگباری موجبات وقوع حرکات دامنه ای را فراهم آورده اند.

ارزیابی کمی و کیفی آب های زیرزمینی دشت درگز چکیده حوضه آبریز دشت درگز، حوضه ای مرزی واقع در شمال استان خراسان رضوی، با وسعت حدود 3129 کیلومتر مربع که 2221 کیلومتر مربع آن را ارتفاعات و مابقی را دشت می پوشاند، بخشی از حوضه رسوبی هزار مسجد-کپه داغ می باشد. حداکثر ضخامت آبرفت در دشت درگز حدود 150 متر می باشد و به دلیل بالا آمدگی سازند های نفوذ ناپذیز در بخش مرکزی دشت درگز، دو آبخوان یکی در بخش شمالی و دیگری در بخش جنوبی تشکیل شده است و جهت جریان آب های زیرزمینی در آنها از غرب به سمت شرق و کیفیت آب های زیرزمینی در همین جهت کاهش می-یابد. سالانه حدود 45/60 میلیون متر مکعب آب از تعداد 458 منبع آبی (شامل چاه، قنات و چشمه) تخلیه می شود که 3/52 میلیون متر مکعب به مصرف کشاورزی، 61/7 میلیون متر مکعب به مصرف شرب ، 14/0 میلیون متر مکعب به مصرف دام و طیور و 1/0 میلیون متر مکعب به مصرف صنعت اختصاص می یابد.متوسط افت سطح آب زیرزمینی در سال آبی 90-1389 برای آبخوان های شمالی و جنوبی به ترتیب 75/0 و 27/0 متر و تغییرات حجم مخزن طی دوره یک ساله به ترتیب 81/3- و 23/3- میلیون متر مکعب می باشد. بطور کلی حجم مخزن آبخوان های منطقه درگز بر اساس سطح آب زیرزمینی در شهریور ماه 1390، برای محدوده تیسن درگز شمالی و جنوبی به ترتیب برابر 66/129 و 83/500 میلیون متر مکعب است. در هر دو آبخوان شمالی و جنوبی درگز، یک رابطه خطی معنی دار بین میانگین ارتفاع سطح آب زیرزمینی و شاخص spi در مقیاس 48 ماهه وجود دارد. مقدار ضریب تبیین برای درگز شمالی و جنوبی به ترتیب برابر 264/0 و 114/0 است که بیان گر این مطلب است که به ترتیب تقریباً 4/26 و 4/11 درصد از واریانس میانگین ارتفاع سطح آب زیرزمینی توسط شاخص spi در مقیاس 48 ماهه با تأخیر زمانی 12 ماهه تبیین می شود و به ترتیب 6/73 و 6/88 درصد توسط متغیرهای دیگر تبیین می گردد . کیفیت آب زیرزمینی منطقه درگز به لحاظ مصرف شرب (با توجه به رده بندی شولر) بیشتر در رده قابل قبول، به لحاظ مصرف کشاورزی (بر اساس مقداردیاگرام ویلکوکس - ec در مقابلsar) بیشتر در رده قابل استفاده و برای مصرف صنعت در رده پوسته گذار و سخت تا کاملا سخت قرار می گیرد. تیپ آب این منطقه بیشتر از نوع سولفاته-سدیک می باشد که نتایج رگرسیون خطی آنیون ها و کاتیون ها به عنوان متغیر مستقل با tds به عنوان متغیر وابسته این امر را تأیید می-نماید. کلمات کلیدی: کیفیت آب های زیرزمینی، حجم مخزن، بیلان، بارندگی استاندارد شده (spi)، دشت درگز

برآورد صحیح و دقیق رواناب موضوعی است که همواره مورد توجه هیدرولوژیست ها بوده است. در این زمینه محققان و سازمان های تحقیقاتی در سراسر دنیا تلاش هایی را به انجام رسانده اند که برخی از آنها به مدل هایی منتهی گردیده است و برخی نیز به بهبود و تکمیل مدل های موجود منتهی گردیده است. در این تحقیق مدل scsمورد بررسی مجدد قرار گرفت. این بررسی مجدد در زمینه واسنجی ضریب شماره منحنیcnو نمایه خصوصیات نفوذ حوضه در این مدل بصورت فصلی برای حوضه سد کارده می باشد. برای این منظور از دوره آماری روزانه بارش و رواناب استفاده گردید. در این وقایع بارندگی پس از انجام تصحیحات آماریلازم ، برای هر فصل در حدود 10 واقعه مناسب استخراج گردید. به این ترتیب مقادیر پنج گانه برای میزانcn با استفاده از مدلی که در نرم افزار matlab نوشته شد، بدست آمد. اما به دلیل پایین بودن ضریب تبیین به دست آمده، ضریب 0.2 یا همان نمایه خصوصیات نفوذ نیز مورد واسنجی و بازبینی قرار گرفت که در نهایت نتایج نشان دهنده عدم توانایی مدل scs در برآورد صحیح میزان رواناب برای این حوضه می باشد.

انسان وبشریت از ابتدای حیات خود دایماً با مخاطرات طبیعی مواجه شده وخسارات جانی ومالی را به دنبال داشته است . بر این اساس در طی تاریخ بشریت بررسی های دقیق محیطی ومخاطرات آن توسط انسان ها صورت گرفته ، وبرای کیفیت مطلوب زندگی خود ، سعی نموده اند . پیشرفت علم را در شناسایی عناصر ومحیط های طبیعی از جمله ژئومورفولوژی به وجود آورند تا بتوانند به کنترل وکاهش مخاطرات طبیعی دست یابند . شهرستان قوچان در 135 کیلومتری شمال غربی مشهد ودر مسیر جاده مشهد – شمال واقع شده است، در طول چند دهه گذشته برخی مخاطرات طبیعی ( به ویژه ژئومورفولوژیکی) را در بر داشته است به گونه ای که یک زلزله شدید مقر قدیمی شهر قوچان ( یا شهر کهنه کنونی ) را نابود کرده کرده واین شهر جابجا شده است . هم اکنون ودر عهد حاضر نیز برای کنترل وکاهش مخاطرات طبیعی شهرستان قوچان بایستی شناخت دقیق عناصر ومحیط های طبیعی ( به ویژه محیط ژئومور فولوژیکی ) آن انجام گیرد . اینجانب بر اساس همین هدف موضوع پایان نامه خود را در این زمینه انتخاب نمودم وبرای دستیابی وارزیابی اطلاعات مخاطرات ژئومورفولوژیکی شهرستان قوچان روش تحقیقی تجربی تاریخی ژئومور فولوژی رابه کار برده ام . بر مبنای انجام این تحقیقات به این نتایج رسیده ام که منطقه مورد مطالعه از نظر ژئومورفولوژی شامل سه منطقه کوهستانی پایکوهی ودشت هموار می باشد واز نظر زمین شناسی سازند های ژوراسیک ، کرتاسه ودوران سوم در مناطق مرتفع وجود دارد وسازند های کواترنر ( دوران چهارم ) در نقاط پست وهموار منطقه بوجود آمده است . براساس ساختمان اصلی ناهمواریها ی منطقه ، میزان شیب های توپوگرافیک ، جنس سازند های مختلف وشرایط اقلیمی ودینامیک های بیرونی که امکان رخداد یک سری مخاطرات ژئومورفیک در این منطقه وجود دارد از جمله زلزله ، سیل ، وحرکات دامنه ای (ریزش ولغزش ) . به همین دلیل وبا انجام مطالعات ژئومورفولوژیکی منطقه ، با استفاده از نرم افزار های arc gis.10 ، arc view وarc map نقشه های مربوط به پهنه های خطر سیل ، زلزله وحرکات دامنه ای منطقه تهیه شده است. بر اساس این نقشه ها ونتایج تحقیقات بدست آمده، میتوان کاربردهای مفیدی در برنامهریزی های مختلف محیطی منطقه در برداشت.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

درچند دهه اخیردرراستای مطرح شدن مفهوم سرمایه اجتماعی،شیوه های برنامه ریزی نیز بارویکرد به مشارکت مردمی و توسعه پایدار با تاکید برشاخص هایی همچون سنجش سرمایه اجتماعی، پایداری،انعطاف پذیری و مشارکتی بودن شکل گرفت.یکی ازمهمترین دیدگاه های توسعه که درقالب مفاهیم مطرح شده شکل گرفته است«توسعه همه جانبه روستایی» می باشد. با توجه به مباحث مطرح شده، این رساله با انتخاب بخش محروم پشت آب به عنوان مطالعه موردی به بررسی روابط بین مشارکت(سرمایه اجتماعی) وتوسعه روستایی می پردازد. در این راستا با سنجش سطح مشارکت اجتماعی درنواحی روستایی، برخی عوامل تاثیر گذار توسعه روستایی نیز در منطقه مورد سنجش قرار گرفته است.نتایج به دست آمده بیانگراینست که میزان سرمایه اجتماعی و مشارکت در ناحیه مورد مطالعه در حد کم و متوسطی می باشد. علاوه بر آن بالاترین میزان واریانس نیز دربین ابعاد سه گانه سرمایه اجتماعی، مربوط به بعد شبکه است. در یک جمع بندی می توان گفت که بالطبع بین سرمایه اجتماعی و توسعه روستایی رابطه معنا داری وجود دارد و در این خصوص هر یک از این پارامترها می تواند نقش تاثیر گذاری داشته باشد.لذامیزان سرمایه اجتماعی متوسط درصورت تقویت، می تواند نقش تاثیرگذاری را در توسعه همه جانبه روستایی منطقه پشت آب داشته باشد.

الگوی زهکشی بیانگر شکل مسیر حرکت و انتقال جریانهای آبی از نقاط مرتفع به سمت پایین دست خود است. شبکه زهکشی با توجه به نوع ناهمواری و مورفوتکتونیک در برگیرنده آن دچار تغییراتی می شود و البته گاهی نیز بعلت دخالت نیروی مضاعف از شرایط پیرامونی تبعیت نمی کند. رشته کوه بینالود به عنوان یک تیپ ناهمواری مشخص در شمال شرقی کشور دارای الگوهای زهکشی متفاوتی هم چون دندریتی، داربستی، واگرا و... می باشد و شبکه های زهکشی آن در تقابل با ژئومرفولوژی بستر و محیط پیرامون خود بوده و نوعی انطباق و یا عدم انطباق را به وجود آورده است. این الگوهای زهکشی در بعضی مناطق نیز توانسته علاوه بر تأثیر روی مورفوتکتونیک و ناهمواریهای منطقه، بر روی میزان فرسایش هم تأثیرگذار باشد. جریان های کانسکانتی حاکم بر شیب ساختمانی ملایم در دامنه شمالی رشته کوه بینالود نوعی انطباق و عدم انطباق بر زمین ساخت را نشان میدهد و جریانات ابسکانتی در دامنه جنوبی عدم انطباق را بیان می کند. الگوی زهکشی در شاخه های فرعی نیز به علت تراکم و فراوانی بیشتر با نوعی آنومالی در شبکه هیدروگرافی روبرو است. حوضه های کارستی و تراکم مواد دامنه ای در پایکوهها نیز توانسته اند تغییراتی را در الگوی زهکشی بوجود آورند. البته در تمامی این حوضه ها وجود خط واره های گسلی تغییرات ویژه ای را در الگوی زهکشی بینالود تحمیل کرده است .

آب بعنوان یک ماده حیاتی و تداوم بخش حیات ، الفبای آبادانی و عمران، منشا تمدن جوامع انسانی و اصلی ترین مساله زیست محیطی برای بشر امروزی شناخته شده است . در بخش خاصی از مناطق کشور ما ایران، به دلیل شرایط نامساعد اقلیمی و توپوگرافی هیچگونه رودخانه دائمی و فصلی جریان ندارد و تنها راه تامین آب مورد نیاز برای تمامی بخشهای کشاورزی، صنعت و خدمات از طریق آبهای زیرزمینی تامین می گردد. تحقیق حاضر کاربری منابع آب زیرزمینی در توسعه روستائی دهستان اسحق آباد شهرستان نیشابور را مورد بررسی قرار می دهد و اثرات این کاربری را در فعالیتهای اقتصادی نظیر اشتغال، درآمدزایی و تثبیت جمعیت (که از جمله ملاکهای توسعه روستائی به شمار می آیند.) و همچنین تا حدودی اثرات بهداشتی و رفاهی آبهای زیرزمینی را در زندگی مردم این ناحیه مورد بررسی قرار می دهد. آبهای زیرزمینی در این دهستان به عنوان موتور توسعه اقتصادی و اجتماعی این ناحیه شناخته شده است .

این تحقیق مشتمل بر پنج بخش می باشد: فصل اول به طرح و تبیین مسئله، اهمیت و اهداف موضوع پرداخته است . توصیف و تعریف واژه نامه، بیان روند تاریخی مشارکت در ایران و بالاخره نظریات و دیدگاههای مشارکتی نظریه پردازان در زمینه مشارکت و توسعه در این بخش به تفصیل بیان می گردد. در فصل دوم فیزیوگرافی حوضه مورد مطالعه بررسی شده و ارتباط طرحها با شرایط طبیعی و نقش عوامل مختلف جغرافیایی موثر بر آنها بیان می گردد. عامل انسان به عنوان اصلی ترین پارامتر در مسائل توسعه مشارکتی است ، به همین منظور ویژگیهای انسانی و بررسی مسائل جمعیتی حوزه در فصل سوم به بحث کشیده می شود. فصل چهارم رساله حاوی تعریف عملیاتی مشارکت مردم در آبخیزداری و بیان متغیرهای مستقل و متغیر وابسته جامعه آماری مورد بررسی روش نمونه گیری و توصیف جامعه آماری نمونه گیری شده است . فصل پنجم در بر گیرنده تحلیل داده های جمع آوری شده است ، که اطلاعات بدست آمده با استفاده از آزمونهای آماری مناسب مورد تجزیه و تحلیل واقع گردیده است . در پایان ضمن جمع بندی و نتیجه گیری، مروری مختصر بر یافته های تحقیق شده و با عنایت به نقش عوامل جغرافیایی اولویت طرحهای آبخیزداری مشارکتی در سطح تقسیمات سیاسی شهرستان مشخص گردیده است .

رساله حاضر با عنوان توسعه روستایی با تاکید بر تجمیع روستاهای کوچک ، محروم و پراکنده، نمونه موردی حوزه آهنگران، دهستان زیر کوه، شهرستان قاینات ، تهیه گردیده است . روستاهای کوچک که دارای جمعیتی کمت از 100 نفر هستند. حدود 45 درصد آبادیهای کشور را شامل می شوند. و 4.6 درصد از جمعیت کشور را در خود جای داده اند. که بدلیل کمی جمعیت غالبا از ابتدایی ترین امکانات و خدمات رفاهی بی بهره بوده و بعضا از زیرساخت اقتصادی مناسبی برخوردار نمی باشند. در عین خال خدمات رسانی و دیگر تسهیلات زیربنایی مستلزم صرف هزینه های هنگفتی به نسبت جمعیت روستاها می باشد. از طرفی نمی توان نسبت به سرنوشت ساکنین روستاها که عمدتا جمعیتی محروم می باشند. بی تفاوت بود. لذا است که پژوهش حاضر با طرح این فرضیه "که بدلیل عدم وجود امکانات و شرایط لازم جهت توسعه در روستاهای متعدد، کوچک ، محروم و متفرق موجود در یک منطقه، تجمیع ساکنان اینگونه سکونتگاهها در یک نقطه جدید می تواند، زیرساخت های لازم جهت رشد و توسعه روستاها را میسر سازد." روش تحقیق مبتنی بر شناخت وضع موجود و تحلیل عناصر با توسعه روستایی بخصوص تجمیع روستاها می باشد. تا با شناخت و بررسی شرایط محیط طبیعی، انسانی، اقتصادی، و کالبدی-خدماتی، محدودیت ها، تنگناها و قابلیت های توسعه روستاهای حوزه نمایان گردد. پس از آن راهبردهای مختلف توسعه با توجه به چشم اندازهای مشخص شده ارائه گردیده و مورد ارزیابی قرار گرفته است . تا بهترین راهبرد ممکن در ارتباط با توسعه روستایی انتخاب شود. که پس از بررسی، تجزیه و تحلیل و تطابق الگوها با شرایط محلی، الگوی تجمیع روستایی جهت توسعه روستاهای حوزه (فرضیه اولیه) انتخاب و معرفی شده است . که بر اساس آن 12 روستای حوزه شامل روستاهای آهنگران، دارج بالا و پایین، کرت آباد، تجنود، دزگ ، سورند، گمنج، شوشک ، نزومند، کلاته ناصر و معین آباد با 379 خانوار در محل مهمانشهر آهنگران در 40 کیلومتری جنوب مرکز بخش زیرکوه قاینات تجمیع می گردد. (نقشه شماره 13) در آخرین بخش از مطالعات روشهای اجرایی و یا شیوه های مکانیابی مراکز جدید ارائه و بر اساس آن محل سکونتگاههای جدید در جوزه مورد مطالعه انتخاب شده است . و خدمات و امکانات کورد نیاز آنها پیشنهاد گردیده است .

در فصل اول معرفی شهرستان قاینات و مطالبی درباره کلیات جغرافیای طبیعی، انسانی و اقتصادی آن ارائه گردیده است . فصل دوم به بررسی و ارزیابی امکانات دهستانهای شهرستان قاینات در فاصله سالهای 1365 تا 1372 اختصاص یافته و تحولات ایجاد شده در این مدت بیان گردیده و به یک نتیجه گیری کلی ختم شده است . در فصل سوم مبحث اعتبارات و انواع آن و اعتبارات اختصاص یافته به دهستانهای این شهرستان در فاصله سالهای 1365 و 1372 طی جدولهای جداگانه به تفکیک دهستانهای و شاخصهای چهارگانه با شرحی مبسوط ارائه شده و در پایان این فصل نیز از این مقوله نتیجه گیری به عمل آمده است . در فصل چهارم این تحقیق در ارتباط با مکانیسم تخصیص اعتبارات با توجه به فرضیات تحقیق سعی شده است معلوم گردد که جذب امکانات و اعتبارات با فاصله روستاها از مرکز شهرستان و ارتفاع آبادی چه نسبتی داشته است .

منابع و داده های محیطی در طول تاریخ انسان با محیط همواره به عنوان یکی از فاکتورهای اساسی توسعه فضاهای متنوع جغرافیایی بشمار می رفته است . عدم آگاهی از پتانسیلها و منابع بالقوه فضاهای جغرافیایی بخصوص منابع غیرقابل تجدیدپذیر، تدوین یک استراتژی پایدار را در ارتباط با زیست بوم فضا با مشکل روبرو می سازد، لذا قبل از تدوین نوع و متد توسعه، شناخت منابع و امکانات محیطی موجود منطقه جهت مهیا ساختن الگویی بهینه برای کارکردهای مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بسیار ضروری می باشد. در این رساله تلاش بر این بوده که داده های خام طبیعی را در ارتباط تقابلی با مهارتهای کیفی جمعیت از قبیل: دانش ، فرهنگ و مدیریت قرار بگیرد و جایگاه مشارکتی هر یک در دل مجموعه مشخص شود. نتایج حاصله حاکی از آن است که زیر ساخت توسعه نسبی دهستان فریمان در درجه اول متکی به داده های طبیعی هست . اما تداوم و بسط توسعه مرهون سرمایه گذاریهای انسانی و مدیریتی می باشد. بدون این سرمایه گذاریها، پتانسیلهای طبیعی قادر به پاسخگویی نیازهای متنوع و رو به فزون جمعیت دهستان نخواهد بود از این جهت برای دستیابی به توسعه، خصوصا توسعه پایدار علاوه بر سرمایه گذاریهای بهینه روی الگوهای مطلوب بهره برداری از منابع طبیعی فضای جغرافیایی مستلزم سرمایه گذاریهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می باشد. در این رساله اساس کار بر مطالعه و تعیین نقش عوامل مختلف مانند: زمین شناسی، ژئومورفولوژی، اقلیم، مدیریت آب ، پوشش گیاهی، جمعیت و کیفیت آن، کشاورزی و ابعاد مربوطه، موقعیت ساختاری دامداری، استراتژی صنعتی شدن همراه با الگوهای توزیعی خدمات ، در راستای توسعه دهستان فریمان قرار گرفته است .