نام پژوهشگر: افشین اشرفزاده
حسین هادی نیا نادر پیرمرادیان
پیش¬بینی و ارزیابی تغییرات پارامتر¬های هواشناسی در اثر تغییر اقلیم به¬ویژه از منظر مدیریت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. مدل lars یک تولیدکننده داده¬های هواشناسی است که با ریزمقیاس نمایی مدل¬های گردش عمومی جو (gcm) اقدام به پیش¬بینی پارامتر¬های هواشناسی می¬نماید. در این مطالعه، ابتدا برای ارزیابی عملکرد 15 مدل مختلف گردش عمومی جو در شبیه¬سازی داده¬های بارش، تابش، دمای کمینه، دمای بیشینه و تبخیر-تعرق مرجع ایستگاه سینوپتیک رشت در دوره (2012-2011)، ریزمقیاس آماری هرکدام از مدل¬های gcm توسط مدل lars انجام پذیرفت. سپس پیشبینی پارامترهای مذکور بر پایه مدل¬های gcm منتخب برای دو دوره 30 ساله 2042-2013 و 2072- 2043 انجام شد. همچنین با توجه به نتایج پیش¬بینی تبخیر-تعرق مرجع، نیاز آبی گیاه برنج در دوره¬های آینده برآورد شد. نتایج پیش-بینی نشان داد در مورد پارامترهای دمای کمینه و بیشینه بیشترین تغییرات میانگین بلندمدت سالانه نسبت به دوره پایه، در دوره 30 ساله دوم و به¬ترتیب تحت سناریوهای a2و a1b و به میزان 1/30 و 1/95 درجه سانتی¬گراد رخ خواهد داد. روند تغییرات تابش در دوره¬های آینده و برای تمام فصول سال کاهشی خواهد بود. بیشترین کاهش تحت سناریوی a2 و در دوره دوم 30 ساله به میزان 143/4 مگاژول بر متر مربع و در فصل زمستان رخ خواهد داد. میزان بارش، در اکثر فصول سال در دوره های آتی افزایش خواهد داشت. بر این اساس، بیشترین افزایش در دوره 30 ساله دوم تحت سناریوی b1 به مقدار 55/46 میلی¬متر و در فصل پاییز خواهد بود. روند تغییرات تبخیر-تعرق مرجع در تمامی فصول سال در دوره¬های آینده افزایشی خواهد بود. بیشترین افزایش تحت سناریوی بدبینانه و در بهار دوره 2072-2043، به میزان 44/39 میلی¬متر رخ خواهد داد. پیش¬بینی نیاز آبی برنج در دوره¬های آینده نشان داد این پارامتر طی دوره¬های آینده نسبت به دوره پایه افزایش خواهد داشت. به طوری که آب مورد نیاز برای اراضی برنج منطقه مورد مطالعه طی دوره¬های آینده افزایش قابل توجهی خواهد داشت. بیشترین افزایش در میزان آب مورد نیاز برای اراضی شالیزاری منطقه طی دوره¬های آینده تحت سناریوی بدبینانه در دوره 30 ساله دوم به میزان 571/9 متر مکعب در هکتار (12 درصد) خواهد بود.
مهدی سیدهوشیار افشین اشرف زاده
افزایش میزان تقاضای آب در بخش کشاورزی، محدودیت های تخصیص آب و فرسودگی و ناکارآمدی بسیاری از شبکه-های آبیاری کشور و تلفات زیاد آب در آنها، بازنگری در نحوه تحویل و توزیع آب در شبکه های آبیاری و زهکشی را ضروری می سازد. در این مطالعه، بررسی و تعیین گزینه های مناسب مدیریت تحویل و توزیع آب از لحاظ مکانی و زمانی در شبکه، با استفاده از شبیه سازی شرایط مختلف بهره برداری در کانال لنگرود واقع در واحد عمرانی d2، شبکه سفیدرود انجام شد. جهت بررسی شرایط کنونی کانال و انطباق اطلاعات موجود و هم چنین جهت مشاهده نحوه آبگیری از کانال و عملکرد سازه های موجود و اندازه گیری اطلاعات مورد نیاز برای اجرای شبیه سازی، بازدید های میدانی قبل و در حین فصل آبیاری انجام گرفت. و شبیه سازی هیدرولیکی با استفاده از مدل سوبک انجام شد. نتایج نشان داد که در شیوه کنونی بهره برداری، تلفات آب در بهترین حالت 8/6 درصد می باشد و شاخص های توزیع آب از میزان مطلوب خود فاصله زیادی دارند. با جایگزینی دریچه های کشویی بجای دریچه های فرسوده نیرپیک در محل آبگیر ها فعلی، در بهترین گزینه بهره برداری، شاخص های مازاد آب، عدالت توزیع و کفایت توزیع به ترتیب 6/4، 0/43 و 1/3 هستند. جهت کسب شاخص های مطلوب-تر توزیع، در ساختار فیزیکی شبکه تغییر داده شد. پس از اعمال تغییرات قابل اجرا در ساختار فیزیکی شبکه، در شرایط استفاده از دریچه های نیرپیک فرسوده، شاخص های مازاد آب، عدالت توزیع و کفایت توزیع به ترتیب 4/3، 1/15 و 0/3 می-باشد. با جایگزینی دریچه های کشویی بجای دریچه های فرسوده و هم چنین تغییر در ساختار فیزیکی شبکه، شاخص های عدالت توزیع و کفایت توزیع به ترتیب 1/03 و 0/05 می باشد و تلفات آب در شبکه به حداقل رسیده است. در نتیجه، بهسازی ساختار فیزیکی شبکه و استفاده از دریچه های کشویی جهت کنترل جریان ورودی به کانال ها، ضمن بهبود شاخص های توزیع آب، موجب کاهش تلفات آب در کانال لنگرود می شود.
لیلا رضایی افشین اشرف زاده
چکیده ندارد.