نام پژوهشگر: محمدعلی هرمزیزاده
ابراهیم منصوری سعید سرابی
پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت انتشار اخبار توسعه در دو خبرگزاری عمده و مهم کشور (که حجم قابل توجهی از انعکاس اخبار را در میان خبرگزاری های کشور برعهده دارند) یعنی خبرگزاری ایرنا (خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران) و خبرگزاری واحد مرکزی خبر (وابسته به سازمان صدا و سیما)، صورت گرفته است. این تحقیق برآن است، مشخص کند که این دو خبرگزاری به عنوان عضوی از نظام رسانه ای کشور تا چه حد به وظایف خود در پیشبرد توسعه از طریق ارائه اخبار عمل می کنند؟ و به چه میزان اخبار توسعه را تولید، پخش و منتشر کرده اند؟ دراین تحقیق از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. کلیه خبرهایی که در شش ماهه دوم سال 1387 در این دو خبرگزاری انتشار یافته اند، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند. مهمترین نتایج قابل توجه این تحقیق به شرح زیر است: - بین ماهیت اخبار توسعه خبرگزاری های ایرنا و واحد مرکزی خبر، تفاوت وجود ندارد. - بین اخبار توسعه ای دو خبرگزاری ایرنا و واحد مرکزی خبر، به لحاظ داشتن نگاه انتقادی به برنامه ها و طرحهای توسعه ای، تفاوت وجود ندارد. - بین اخبار توسعه ای دو خبرگزاری ایرنا و واحد مرکزی خبر، به لحاظ تاکید بر نیازهای مردم تفاوت معنی داری وجود دارد. به این صورت که اخبار توسعه خبرگزاری ایرنا بیشتر (8/21) از اخبار توسعه واحد مرکزی خبر (8/14) بر نیازهای مردم تاکید داشته است. - بین اخبار توسعه ای دو خبرگزاری ایرنا و واحد مرکزی خبر، به لحاظ ارائه سابقه موضوعات و طرح ها تفاوت وجود ندارد. - بین اخبار توسعه ای دو خبرگزاری ایرنا و واحد مرکزی خبر، به لحاظ پیش بینی نیازهای آینده مخاطب، تفاوت معنی داری وجود دارد. به این صورت که اخبار توسعه خبرگزاری واحد مرکزی خبر، بیشتر (5/19) از اخبار توسعه خبرگزاری خبرگزاری ایرنا (33/10)، به پیش بینی نیازهای آینده مخاطبان در خبرها پرداخته است. - بین اخبار توسعه ای دو خبرگزاری ایرنا و واحد مرکزی خبر، از نظر توجه به تاثیر برنامه های توسعه بر زندگی مردم، تفاوت وجود ندارد. - بین اخبار توسعه ای دو خبرگزاری ایرنا و واحد مرکزی خبر، به لحاظ توجه به میزان موفقیت برنامه ها و طرحهای توسعه تفاوت معنی داری وجود دارد. به این صورت که خبرهای توسعه واحد مرکزی خبر بیشتر (6/41) از خبرهای توسعه ای خبرگزاری ایرنا (6/29) به اخبار توسعه توجه داشته است. کلمات کلیدی: اخبار توسعه، توسعه، ارتباطات و توسعه، تحلیل محتوا، خبرگزاری ایرنا، واحد مرکزی خبر.
علی جعفری محمد دادگران
هدف از این پژوهش پاسخ به این سوال اصلی است که «عوامل موثر بر استفاده اساتید دانشگاه های دولتی شهر تهران از برنامه های شبکه چهار سیما کدامند؟». پس از مطالعه متون مرتبط وهمچنین بررسی تحقیقات و پایان نامه های مرتبط با موضوع تحقیق، از نظریه کاتز، بلوملر و گورویچ یعنی نظریه «استفاده و رضامندی» استفاده شد، سپس رابطه دو متغیر مستقل(فعال بودن مخاطبان و ارضا نیازهای مخاطبان) با دو متغیر وابسته(میزان استفاده و میزان رضامندی) درقالب 4 فرضیه بررسی شد. اساتید دانشگاه های دولتی شهر تهران به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. بنا به ضرورت و مناسبت موضوع از روش پیمایشی با تکنیک پرسشنامه حضوری استفاده شد. نتایج به دست آمده از پاسخ های نمونه 384 نفره از اساتید دانشگاه های دولتی که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در 6 دانشگاه دولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شهر تهران انتخاب شدند، نشان می دهد که: 1- بین میزان فعال بودن مخاطبان با میزان استفاده آنان از برنامه های شبکه چهار رابطه معنا داری وجود ندارد و چون رابطه معنادار نیست فرضیه اول تایید نمی شود. 2- بین میزان فعال بودن مخاطبان با میزان رضامندی آنان از برنامه های شبکه چهار رابطه معنا داری وجود ندارد. بدین ترتیب فرضیه دوم تحقیق نیز رد شد. 3- بین ارضا نیازهای مخاطبان با میزان استفاده آنان از برنامه های شبکه چهار رابطه معنا داری وجود ندارد . بنابراین فرضیه سوم تایید نشد. 4- بین ارضا نیازهای مخاطبان با میزان رضایتمندی آنان از برنامه های شبکه چهار رابطه معناداری وجود دارد، به این معنا که هر چه میزان ارضا نیازهای مخاطبان توسط شبکه چهار، بیشتر باشد، مخاطبان از آن شبکه رضایت بیشتری خواهند داشت. بنابراین فرضیه چهارم تایید شد. 5- نتایج آزمون خی دو نشان داد که همبستگی بین تأهل، جنسیت، سطح تحصیلات و میزان استفاده معنادار نیست.
لیلا اخوان تویسرکانی عبدالله گیویان
هدف از این تحقیق، بررسی ویژگیهای مطلوب برنامه های رادیو از نظرجوانان شهر تهران و برنامه سازان رادیو جوان است. در این تحقیق از دو روش کمی(پیمایش) و کیفی(مصاحبه عمیق) استفاده شده است. دیدگاه مخاطبان از طریق پرسشنامه و نظرات برنامه سازان از طریق مصاحبه گرداوری شده است. در بخش پیمایش، افراد نمونه ??? نفر از جوانان 12تا27ساله شهر تهران و در بخش مصاحبه، جامعه مورد بررسی کلیه تهیه کنندگان شبکه جوان بوده اند. با بررسی نظرات جوانان درباره ویژگی های مطلوب یک برنامه رادیویی در رادیو جوان، یک الگو کلی شکل گرفت. الگو مطلوب جوانان برنامه ای زنده با لحن دوستانه و صمیمی با حضور دو گوینده شاد و پر انرژی، مسلط و جوان در قالب های گفتار ساده، بحث و گفتگو و گزارش با موسیقی های اصیل و سنتی و موسیقی روز دنیا است که به چند موضوع در آیتم های کوتاه و بلند بپردازد. موضوعات مورد علاقه جوانان، موضوعات ورزشی، اجتماعی و علمی است، که در آنها به طرح حرف دل جوانان، ریشه یابی مشکلاتشان و ارائه اطلاعات به روز و مفید بپردازند. مشارکت فعال شنوندگان در برنامه واجرای مسابقه های علمی و سرگرم کننده از طریق ارسال پیامک یا تلفن مورد تاکید جوانان است. ویژگی های جوان پسند برنامه از نظر جوانان آموزنده بودن مطالب، اجرای جذاب مجری، موسیقی های برنامه و متنوع بودن برنامه است. در جمع بندی نظرات تهیه کنندگان مشخص شد، در برخی از زمینه ها در بین تهیه کنندگان اشتراک نظر وجود دارد: موضوع برنامه بر اساس ذهنیات و نظر تهیه کننده انتخاب میشود و محور های پرداختن به موضوع بررسی نظرجوانان و مشکلاتشان وطرح مسائل این قشر است. از نظر نوع موضوع، تهیه کنندگان به موضوعات فرهنگی، اجتماعی، علمی، ورزشی و رویداد های روز اشاره کردند. لحن و بیان برنامه صمیمی و دوستانه ودر زمینه موسیقی،تاکید تهیه کنندگان بر موسیقی روز دنیا مثل موسیقی پاپ بود. در انتخاب گوینده بر سه خصوصیت جوان بودن، شاد و پر انرژی بودن و مطلع بودن و در ویژگی های جوان پسند اجرای جذاب مجری، تنوع در برنامه و ارائه اطلاعات مفید مورد توجه تهیه کنندگان بود. در مورد نحوه عرضه برنامه، تعداد موضوعات، تعداد گویندگان و قالب برنامه دو الگو وجود دارد. الگوی اول نشان دهنده برنامه ای تولیدی است با طرح یک موضوع در قالب ساده مثل نمایش، بحث و گفتگوو یا گزارش که یک گوینده دارد. الگوی دوم برنامه زنده ای است با طرح چند موضوع در قالب مرکب مثل جنگ که دو گوینده دارد و مشارکت فعال جوانان از طریق تماس های تلفنی و اجرای مسابقه در آن میسر است.
رعنا چگینی محمدقلی میناوند
هدف از این پژوهش بررسی تاثیر برنامه تلویزیونی نود بر جامعه فوتبال کشور است. در این تحقیق تلاش کرده ایم تاثیرات این برنامه پر مخاطب را در چهار بعد علمی ، فرهنگی ، اقتصادی و اجرایی بررسی نماییم. پنج گروه مرجع از جامعه فوتبال کشور در این پژوهش شرکت نمودند . مربیان ، داوران ، بازیکنان و کارشناسان رسانه های تخصصی فوتبال که به نوعی کارشناس فوتبال محسوب می شوند چهار گروهی بودند که به عنوان گروههای خاص با آنها مصاحبه عمیق انجام دادیم. گروه عام یا تماشاگران حرفه ای نیز پنجمین گروه مرجع در این پژوهش بودند که اطلاعات آنان به روش پیمایشی گرد آوری شد. بنابراین با تلفیقی از دو روش کمی و کیفی این پژوهش انجام گردید ونوع و میزان تاثیرات برنامه نود بر همین پنج گروه که در واقع اعضای جامعه فوتبال کشور هستند بررسی شد. در چارچوب نظری پژوهش ، تئوری هایی چون نظریات تاثیر رسانه ها ، نظریه برجسته سازی ، فرضیه شکاف آگاهی و نظریه جلب و عطف توجه و . . . و ارتباط آنها را با موضوع تحقیق وهمچنین مقالات ارزشمندی در موردپدیده فوتبال در جامعه امروز را مورد بررسی و مطالعه قرار دادیم. نتایج تحقیق در بخش های کیفی و کمی ، نشان داد برنامه نود در ابعاد علمی ، فرهنگی ، اقتصادی و اجرایی تاثیرات گوناگونی بر جامعه فوتبال کشور داشته است . بررسی شاخص های مختلفی چون ارتقای دانش فوتبال ، پایبندی به قانون و مقررات ، ترویج ارزشهای فرهنگی ، ایجاد همدلی و انسجام اجتماعی ،بهبود رفتار و کردار اعضای جامعه فوتبال ، ایجاد فضای مناسب برای تعامل و مناظره ، رونق اقتصادی جامعه فوتبال ، بهبود امکانات ورزشی و . . . نشان داد در بین ابعاد چهار گانه مذکور ، تاثیرات فرهنگی برنامه نود بر جامعه فوتبال کشور بسیار قابل توجه بوده است. در بین گروههای مرجع پنجگانه ( مربیان ، داوران ، بازیکنان ، کارشناسان رسانه های تخصصی فوتبال و تماشاگران حرفه ای ) نیز بیشترین تاثیر بر گروه داوران بوده است.یکی دیگر از اهداف این تحقیق بررسی تفاوت های نظرات گروه خاص ( مربیان ، داوران ، بازیکنان و کارشناسان رسانه های تخصصی فوتبال ) با نظرات گروه عام ( تماشاگران حرفه ای ) بود. نتایج نشان داد در بسیاری موارد اطلاعات تماشاگران حرفه ای بسیار قابل توجه و در حد نظرات کارشناسان بود ضمن اینکه در مجموع می توان گفت تماشاگران حرفه ای در مقایسه با گروه خاص ، نسبت به برنامه نود خوشبین تر هستند و تاثیرات مثبت بیشتری برای برنامه نود قائل هستند .
زینب گوهرزاد عباس قارونی
امروزه با توجه گسترش رسانه های ماهواره و اینترنت، بقا و اثربخشی رسانه ها با چالش هایی روبرو شده است، رسانه رادیو هم در این کشاکش نرم، سعی در ارائه اطلاعات صحیح، حفظ وتغییر باورها، فرهنگ و خرده فرهنگ های ملی و محلی دارد، این کار میسرنیست مگر با پژوهش های کارآمد قبل از تولید، حین تولید وپس از تولید. در اهمیت وضررت پژوهش برای برنامه های رادیویی همین بس که به تجربه ثابت شده هرگاه برنامه ای دارای اطلاعات و مستندات خوب ومنطقی بوده، دارای استخوان بندی قوی ، چینش آیتمی مناسب، هدف گذاری و تأثیر پیام بالایی بوده است. در این پژوهش با مصاحبه عمیق از پژوهشگران رسانه وتهیه کنندگان مجرب، همچنین اساتید محترم رشته رادیو، به بررسی روشهای پژوهش در برنامه سازی رادیویی پرداخته شد. روش تحقیق در این پژوهش از نوع کیفی وتوصیفی می باشد.روش جمع آوری داده ها اسنادی کتابخانه ای و مصاحبه نیمه ساختاریافته است. یافته های پژوهش نشان می دهد در عرصه عمل توجه چندانی به پژوهش برای برنامه سازی وحتی تهیه مقدمات آن نمی شود. از مباحث کارشناسان محترم می توان نتیجه گرفت پژوهشهای برنامه ای برای رادیو به معنای واقعی وجود ندارد و بیشتر نویسندگی متن برنامه است.تحولات صورت گرفته در زمینه پژوهش برای برنامه سازی رادیویی درسالهای اخیر روند مثبت داشته ولی کافی نبوده است. ازسویی عدم اختصاص بودجه کافی به پژوهش وبی توجهی به پژوهشگران سازمانی، بی توجهی برخی از برنامه سازان و تهیه کنندگان به امر پژوهش واحساس نیاز نکردن برنامه ساز به منابع پژوهشی، کمبود پژوهشگر متخصص و آشنا به برنامه سازی و... مهمترین مشکلات پژوهش برای رادیو در زمان کنونی هستند. طبق یافته های این پژوهش مطلوب ترین شیوه پژوهش برای رادیو،شیوه اقتضایی است. پژوهش های منجربه تولید، مخاطب شناسی، پژوهش های برنامه ای، نیازسنجی نظرسنجی،اثرسنجی، مخاطب سنجی(روش پیمایش)،روش گروه های متمرکز(شناخت سلیقه مخاطب)روشهایی هستند که بیشتر از سایر روشها پیشنهاد شده اند. برای رسیدن به وضعیت مطلوب پژوهش، هرکدام از قالب های رادیویی باید بازنگری و بررسی شوند، روشهای تحقیق جدید متناسب با هر قالب باید ابداع گردد و پژوهش در رسانه رادیو باید با توجه به ویژگیهای رادیو وبرنامه شنیداری رادیو انجام گیرد.
محمد واحدی مجتبی رضوی طوسی
پژوهش حاضر به تحلیل محتوای اخبار انتخاباتی بخش خبری 60 دقیقه شبکه تلویزیونی ماهواره ای بی بی سی فارسی اختصاص یافته است. هدف آن دستیابی به نحوه پوشش خبری انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران در این رسانه است. جامعه آماری این تحقیق تمامی اخبار انتخاباتی این بخش از 3 تا 22 خرداد 1392 بوده است. در این بررسی نمونه گیری صورت نگرفته و کل جامعه آماری مورد مطالعه قرار گرفته است. در مجموع در مقطع زمانی مورد بررسی، تعداد 299 خبر انتخاباتی همراه با 65 سرخط خبری از جنبه هایی مانند منبع مطالب، محور اصلی مطالب، جهت گیری مطالب، نشانگاه جهت گیری، استناد مخاطبان مطلب، مکان خبر، نوع تصویر، پیش بینی، نوع پیش بینی و نوع تکنیک، منبع خبری تصویری، تعادل در خبر، نوع خبر، عناصر خبری مورد بررسی قرار گرفت. روش به کار گرفته شده در این پژوهش «تحلیل محتوا» و واحد تحلیل نیز «خبر» بوده است. مطالب مورد بررسی پس از کدگذاری از طریق نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از آنجا که جامعه آماری با حجم نمونه یکی است از آزمون آماری استفاده نشده است و فقط به توصیف رابطه بین متغیرها پرداخته شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بیشترین پوشش خبری انتخابات در خبر 60 دقیقه بی بی سی مربوط به 19تا 23 خرداد بوده است و بیشتر مطالب این بخش خبری از سوی کارشناسان، شخصیت های اصول گرا و اصلاح طلب و نامزدها به موضوع هایی از قبیل چگونگی قطب بندی جناح های سیاسی در انتخابات و نحوه ائتلاف آنها، حوادث سال 88 و سیاست خارجی اختصاص یافته است. حدود 50 درصد جهت گیریهای مطالب خبری این رسانه منفی بوده است. جهت گیریها با استفاده از آرا و نظرات منابع انتخابی بی بی سی فارسی به اخبار اضافه شده است.
محسن خلیفه سعید سرابی
چکیده ندارد.
شهاب الدین محمدرضایی محمدعلی هرمزی زاده
چکیده ندارد.
مصطفی نصرتی علی رضا کاویانی
هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه بین تماشای شبکه استانی کرد با توسعه فرهنگ بومی شهر سنندج است. روش تحقیق، پیمایشی است. جامعه آماری کیله افراد 15 سال به بالای ساکن شهر سنندج است که از این میان، تعداد 400 نفر با استفاده از فرمول کوکران به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله انتخاب شدند ودر نهایت 400 پرسشنامه جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اعتبار صوری پرسشنامه با کسب نظر گروهی از متخصصان مورد بررسی قرار گرفت و اصلاحات لازم در آن به عمل آمد. پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ برابر 93/0 به دست آمد.نتایج تحقیق نشان می دهد که: بین مدت زمان تماشای شبکه استانی کرد و میزان آگاهی از فرهنگ بومی رابطه مستقیم وجود دارد، به این معنی که با افزایش میزان تماشای شبکه استانی کرد، میزان آگاهی مخاطبان از بیشتر مولفه های فرهنگ بومی افزایش می یابد. بین مدت زمان تماشای شبکه استانی کرد و میزان علاقه به فرهنگ بومی رابطه مستقیم وجود ندارد ، به این معنی که با افزایش میزان تماشای شبکه استانی کرد، میزان علاقه مخاطبان به بیشتر مولفه های فرهنگ بومی افزایش نمی یابد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که شبکه استانی کرد در توسعه بیشتر مولفه های آگاهی از فرهنگ بومی شهر سنندج موفق بوده است. اما در ایجاد علاقه مخاطبان به مولفه های فرهنگ بومی موفق عمل نکرده است.
محمد صابری رویندزق علیرضا کاویانی
این تحقیق، با هدف بررسی تطبیقی میزان استفاده و رضامندی کارکنان (خبرنگاران،دبیران و سردبیران) واحدمرکزی خبر و خبر گزاری ایرنا ازاینترنت و میزان رضایت آنها از این رسانه انجام شده است. نتیجه قابل توجه این تحقیق این است که مشاغل مرتبط با خبر تقریبا هر روز از اینترنت استفاده می کنند و با اینکه خود دارای سایت خبری و نیوزروم اختصاصی هستند علاقه زیادی به بهره گیری از موتورهای جستجو مانند گوگل و یاهو ... برای تولید خبر دارند. عواملی همچون اعتبار منبع ، میزان اعتماد به مطالب ،سابقه سایت ،خصوصی و یا دولتی بودن سایتها، فراگیر بودن آن ، زبان نوشتاری سایت و تازگی مطالب آن تاثیر بسیاری در گرایش عوامل خبر بسوی سایتهای اینترنتی است. با اینکه هر دو واحد مورد تحقیق دولتی هستند اما عوامل خبری آن در 49 درصد اعلام کرده اند که نسبت به سایتهای دولتی بی اعتماد هستند. اعمال شیوه های مدیریتی و محدود کردن سایتها ، رضایتمندی شغلی ، سرعت و پهنای باند اینترنت تاثیر مستقیم بر میزان بهره وری از اینترنت در بین کارکنان بخش خبر دارد. اینترنت باعث شده تا تولیدات خبری از لحاظ کمی تا 63 درصد رشد کند و این رشد در نگاه کیفی به 51 درصد می رسد.
حسین واعظ زاده خطیب سعید سرابی
این تحقیق با هدف بررسی مقایسه¬ای اخبار منتشرشده در بخش خبری روزنامه پیمان یزد و اخبار ساعت 23 سیمای استانی یزد انجام گرفت و سوال اساسی این بود که بین اخبار منتشرشده در روزنامه پیمان یزد و اخبار ساعت 23سیمای استانی یزد چه شباهتهاوتفاوتهایی وجود دارد؟ برای پاسخگویی به این سوال با استفاده از روش تحلیل محتوا به بررسی اخبار این دو رسانه پرداختیم. جامعه آماری تحقیق، اخبار دو رسانه روزنامه پیمان یزد و سیمای استانی یزد است ،از این میان دو هفته آماری با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای انتخاب شد و حدود 332 خبر تحلیل محتوا شد. مهم ترین نتایج این تحقیق چنین است: مهمترین موضوعات خبری به ترتیب اقتصادی، اجتماعی، حوادث و اتفاقات، سیاسی، مذهبی، و نظامی بوده است و روزنامه بیشتر از تلویزیون به اخبار اجتماعی و فرهنگی پرداخته است و در مورد اخبار اقتصادی تقریباً برابر است. و خبرها عمدتاً رویدادمدار بوده اند.بیشترین ارزشهای خبری به ترتیب به ارزش دربرگیری، فراوانی و مقدار، اهمیت ، تازگی، برخورد و کشمکش، و شهرت هستند. حدود 73 درصد از اخبار جهت¬گیری مثبت داشته¬اندتفاوت معنی¬داری در نوع محتوای مطلب، جامعیت خبر، ارزشهای خبری و عوامل خبرساز مرتبط با رسانه¬های استان یزد وجود دارد. اما در مورد جهت گیری خبری تنها شباهت وجود دارد و هر دو رسانه نسبت به پخش و ارائه اخبار جهت گیری یکسانی داشته اند.