اقتصاد روستایی نیازمند متنوع سازی است . در متنوع سازی اقتصاد روستایی بایستی از انواع فعالیتها سود برد. یکی از زیر بخش های اقتصاد روستایی ، کشاورزی می باشد. از جمله راهکارهای تنوع بخشی به اقتصاد کشاورزی می توان به توسعه و گسترش کشتهای دوم ، کشتهای گلخانه ای ، صنایع تبدیلی کشاورزی ، توریسم کشاورزی یا اگروتوریسم اشاره نمود ، که در این تحقیق ازبین موارد فوق تاکیده عمده بر روی کشتهای دوم بوده است . در این پژوهش از روشهای توصیفی – تحلیلی استفاده شده است . روشهای جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی بوده است . از جامعه آماری شامل بهره برداران کشاورزی 40 روستای دهستان با استفاده از فرمول کوکران ، حجم نمونه ای برابر با 354 خانوار انتخاب شد . این تحقیق به دنبال آن بوده است تا ضمن بر شمردن چگونگی کشت ، هزینه و درآمد، مشکلات محصول رایج برنج زمینه های جدید درآمد زایی وتنوع بخشی اقتصادی خانوارهای روستایی را شناسایی و معرفی نماید . نتایج تحقیق نشان می دهد امکان گسترش و رواج کشتهای دوم در منطقه وجود دارد ولی به خاطر پاره ای مسایل ساختاری و مدیریتی آنطور که می بایست از قابلیتها و تواناییهای منطقه استفاده چندانی نشده است . با اتخاذ راهکارهایی همچون استفاده از بذرهای پرمحصول ، یکپارچگی اراضی کشاورزی ، ابزارهای حمایتی همچون بیمه محصولات ، خرید تضمینی ، حذف واسطه ها و دلالان ، منابع اعتباری ، تشکیل تعاونی ها ، ایجاد صنایع تبدیلی کشاورزی می توان میزان درآمد خانوارهای روستایی منطقه را بهبود بخشید.

ict یا فنّاوری اطلاعات و ارتباطات شامل مجموعه گوناگونی از ابزار های تکنولوژیکی و منابع برای ایجاد ، نشر ، ذخیره و مدیریت داده ها و اطلاعات می باشد. ictنقش بسیار مهمی در شکوفایی و ارتقای روستاییان در زمینه های اقتصادی ،اجتماعی ،فرهنگی و سیاسی دارد. با توجه به اینکه بخش عظیمی از نیروهای مولد جامعه در روستاها زندگی می کنند ، توسعه روستاها زمینه ساز توسعه کشور می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات گسترش ict در نواحی روستایی شهرستان گرگان به عنوان یکی از مناطق پیشرو در این زمینه در سطح کشور می باشد. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی است که برای گردآوری اطلاعات از روش های میدانی (پرسشنامه) کمک گرفته شده و بر اساس آن علاوه بر شوراها و دهیاران و متخصصین در20 روستای مورد مطالعه، از 316 خانوار روستایی نمونه در دو گروه روستاهای برخوردار و نابرخوردار پرسشگری به عمل آمده است.نتایج نشان می دهد که ظهوردفتر ict در نواحی روستایی مورد مطالعه از یک دهه ی قبل شروع شده و تأثرات زیادی را برجامعه ی روستایی برجای گذاشته است.به نحوی که میانگین رتبه ای اثرات ict بر سه بعد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی در روستاهای برخوردار به ترتیب 45/4، 87/4 و 44/4 برآورد شده است ولی در مقابل در روستاهای نابرخوردار این اعداد بین 28/2 تا 42/2 در نوسان می باشد. بنابراین نتایج تحقیق بیانگر این مطلب است که ict به عنوان یکی از عوامل پایداری روستاها می تواند تا حدی زمینه ی تثبیت جمعیت در روستاها را فراهم آورد و فرضیات سه گانه ی تحقیق اثبات می گردد. با توجه به یافته های پژوهش، راهکارهایی از قبیل ارائه ی خدمات نهادهای اداری دولتی در محیط های روستایی از طریق تأسیس دفتر خدماتی مجازی در دفاتر ict روستایی، امکان برقراری ارتباط بین مدیران محلی روستایی و نهادهای اداری دولتی از طریق امکانات دفاتر ictروستایی و برگزاری کلاس های آموزشی بیشتر برای شوراها، تغییر در شیوه ی معیشت و نوع زندگی روستاییان به ویژه زنان روستایی از طریق امکانات دفاتر ictروستایی و غیره پیشنهاد شده است.

چکیده: از دو دهه قبل، طرح های هادی روستایی از جمله گسترده ترین طرح های کالبدی روستایی در ایران هستند که عمدتاً جنبه های کالبدی بافت فیزیکی روستاها را مورد توجه قرار می دهند. با ارزیابی اثرات کالبدی این طرح ها می توان با دیدگاه جامع تری امکان برنامه ریزی را در آینده فراهم آورد. مهمترین هدف ارزیابی طرح های هادی فراهم ساختن ابزار مدیریت لازم برای نظارت، کنترل، جهت دهی و بهبود کارایی آنهاست که بر اساس آن بتوان تجدید حیات و هدایت روستا را به لحاظ ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فیزیکی فراهم آورد. تحقیق حاضر، اثرات طرح های هادی روستایی را بر توسعه ی کالبدی روستاهای شهرستان جهرم مورد ارزیابی قرار داده است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه در حجم نمونه ی 298 نفر در12 سکونتگاه و تجزیه و تحلیل آنها با استفاده از نرم افزار spss انجام شده است. بر اساس نتایج بدست آمده میانگین اثرات طرح های هادی در توسعه ی کالبدی روستاهای شهرستان جهرم، 43/2 می باشد که کمتر از حد مورد انتظاراست و نشانگر عملکرد ضعیف طرح های هادی روستایی می باشد. ضمن اینکه آزمون t با میانه ی نظری 5/2 نیز، پایین بودن عملکرد طرح های هادی را تأیید می کند. با وجود این نتایج حاصله از رگرسیون چند متغیره نشان داد که بعد شبکه معابر با ضریب تعیین(776/0)، بیشترین تأثیر را بر توسعه ی کالبدی سکونتگاه های روستایی داشته است

بررسی کشاورزی پایدار و زیرنظام های آن به منظور شناخت و آگاهی بیشتر از وضعیت این نظام ها و تدوین راهبردها و برنامه های مناسب برای نیل به توسعه ی کشاورزی پایدار اهمیت اساسی دارد. هدف اصلی این تحقیق مطالعه اثرات اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی و تکنولوژی طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچه سازی اراضی شالیزاری و ارزیابی میزان موفقیت آن از لحاظ این سه شاخص از دیدگاه کشاورزان و کارشناسان می باشد. داده های مورد استفاده در این مطالعه حاصل عملیات میدانی و پرکردن پرسشنامه از کل 260 بهره بردار در منطقه مورد مطالعه و 68 کارشناس متخصص در طرح می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که در دو بعد اقتصادی و تکنولوژی بین کارشناسان و بهره برداران در مورد میزان موفقیت طرح همبستگی وجود دارد، که ضریب همبستگی بعد اقتصادی 886/0 و بعد تکنولوژی 641/0 می باشد. اما از لحاظ بعد اجتماعی – فرهنگی در حالیکه کارشناسان اعتقاد دارند که اجرای طرح موفق بوده، ولی به نظرکشاورزان اجرای طرح از این بعد ناموفق بوده است. ضریب همبستگی بعد اجتماعی و فرهنگی 072/0- می باشد. بنابراین بین دیدگاه کشاورزان و کارشناسان در میزان موفقیت طرح از بعد اجتماعی و فرهنگی همبستگی وجود ندارد.

بدون تردید میسر شدن پیشرفت در هر یک از زمینه های توسعه مستلزم حضور آحاد مردم در روند توسعه است . رسالت این امر بر عهده مدیریت روستایی است . پس از انقلاب ، مدیریت جدید روستایی تحت عنوان شوراهای اسلامی و دهیار کنترل نظم و توسعه در روستاها را بر مبنای قدرت مشارکت مردمی مطرح کرده است اما شواهد حاکی از آن است که: مدیریت جدید در جلب مشارکت مردم و در نتیجه تحقق توسعه درونزا در روستاها ناکام بوده است . بنابراین در این پژوهش سعی شده است تا عدم توفیق مدیریت روستایی در جلب مشارکت و متعاقب آن توسعه درونزای روستاها ، در قالب مفهوم سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که آنچه می تواند راه حل این معضل باشد ، پیوند دادن نهاد مدیریت روستایی با ساختار رسمی جامعه(مردم) و سازمانهای متولی توسعه روستایی از طریق افزایش سرمایه اجتماعی و توانمندسازی آنها می باشد. به منظور دستیابی به نتایج فوق که در پژوهشی با عنوان بررسی نقش مدیریت روستایی در توسعه درونزای روستاها مورد مطالعه قرار گرفت ؛ نخست جهت مطالعه ادبیات موضوع از روش کتابخانه ای استفاده شده است و سپس به منظور آزمون فرضیات تحقیق به مطالعه میدانی در 9 روستای نمونه دهستان اترک شهرستان مانه و سملقان پرداخته شده است . حجم نمونه پژوهش 231 سرپرست خانوار مرد ساکن در روستاهای نمونه و کلیه شوراها و دهیاران این روستاها بوده است . یافته های مطالعه بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون رگرسیون دو متغیره نشان می دهد که شدت تأثیر متغیر عملکرد مدیریت روستایی بر سرمایه اجتماعی روستا 462/0 است که بیانگر تأثیر متوسط و مثبت عملکرد مدیریت روستایی بر سرمایه اجتماعی روستا می باشد. عوامل اقتصادی بیشترین تأثیر را در میزان شکل گیری سرمایه اجتماعی داشته است، به طوری که به تنهایی 54 درصد از تغییرات سرمایه اجتماعی را تبیین می کند.

امروزه از مشارکت روستاییان در فرایند توسعه روستایی به عنوان کانون و مرکز راهبرد توسعه روستایی یاد می کنند. اما متاسفانه مشارکت واقعی مردم (?از جمله زنان) در فرایند توسعه روستایی در جهان سوم یک مساله سازمان یافته و تنظیم شده نیست. در این راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی موانع مشارکت زنان در فرایند توسعه روستایی دهستان درزاب می پردازد. جامعه آماری تحقیق شامل 14 روستا به عبارتی 1315 خانوار است که از این جامعه با استفاده از فرمول شارپ کوکران، نمونه ای به حجم 250 نفر انتخاب شد و به روش پیمایشی، اطلاعات مورد نیاز از زنان بالای 18 سال به عنوان واحد تحلیل جمع آوری گردید. یافته ها نشان می دهد میزان مشارکت زنان در فعالیت های مختلف در منطقه در سطح پایینی است. بنابراین پایان نامه متمرکز بر نشان دادن موانع بازدارنده مشارکت زنان در فرایند توسعه خواهد بود . نتایج نشان می دهد بین ویژگیهای فردی زنان و مشارکت آنان در فرایند توسعه روستایی در منطقه رابطه معنی داری وجود ندارد. اما میان کلیه ویژگیهای اجتماعی (سرمایه اجتماعی و دسترسی ها)، اقتصادی، فرهنگی، سازمانی و قانونی جامعه مورد مطالعه و مشارکت آنان در منطقه رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. از سوی دیگر بین عوامل مکانی- فضایی و انواع مشارکت زنان در فرایند توسعه روستایی رابطه معنی داری وجود ندارد. اما بین عوامل مکانی- فضایی و موانع مشارکت زنان در فرایند توسعه روستایی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل چند متغیره نیز نشان می دهد که از میان متغیرهای مستقل تنها 5 متغیر (به ترتیب اهمیت: عوامل مربوط به سرمایه اجتماعی، سازمانی، فردی، قانونی و اقتصادی) وارد معادله رگرسیونی شده اند که در مجموع 97 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند. نتایج حاصل از تحلیل چند متغیره، نشانگر اهمیت سرمایه اجتماعی به عنوان موثرترین مانع تبیین گر مشارکت زنان در آینده است. بنابراین برای خروج از این وضعیت، راهکارهایی از قبیل: تقویت عوامل مربوط به سرمایه اجتماعی با تاکید بر ارتقای آگاهی های زنان و ایجاد و تقویت نهادهای مدنی در نواحی روستایی پیشنهاد می گردد. البته رفع موانع مشارکت زنان در فرایند توسعه در گرو اصلاح ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، اداری و ... در سطح جامعه و نوسازی فردی زنان است. بطوریکه خود را در عرصه توسعه روستایی دارای شخصیت مستقل، توانمند و تصمیم گیرنده بدانند.

گردشگری می تواند نقش مهمی در متنوع سازی اقتصاد روستایی و بستر سازی توسعه روستایی داشته باشد و با گسترش گردشگری در نواحی روستایی می توان به پویایی جمعیت و اقتصاد این قبیل نواحی کمک کرد. در این تحقیق ضمن بیان نقش و اهمیت گردشگری روستایی، اثرات و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی گردشگری در روستاهای مورد مطالعه در منطقه دشت ارژن فارس را از دیدگاه دو جامعه میزبان و میهمان مورد بررسی قرار گرفته است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است که اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه جمع آوری و به کمک نرم افزار آماری، پردازش و تحلیل شده است. این تحقیق شامل دو جامعه آماری است: یکی جامعه میزبان که شامل 186 خانوار ساکن در سه روستای گردشگری منطقه می باشد و دیگری جامعه مهمان یعنی گردشگران منطقه هستند که طی چند مرحله حضور در مکان-های گردشگری، تعداد 120 نفر از آن ها به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج حاصله در این کار تحقیقی نشان می دهد که گردشگری در این ناحیه توانسته اثرات چشمگیری بگذارد و ساختار کلی آنها را دگرگون کند. با توجه به نتیجه بدست آمده مشاهده می شود برای متغیر ثابت ، بعد فرهنگی واجتماعی و بعد زیست محیطی مقدار p-value کمتر از 05/0 است، بنابراین مدل رگرسیون توسعه گردشگری بیشترین تاثیر را بر بعد زیست محیطی با مقدار 786/0 بر جای گذاشته است. درجمع بندی پایانی می توان اظهار نظر نمود که گردشگری در این محدوده توانسته در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی تاثیرات چشمگیری بگذارد و در آینده نیاز به تشویق سرمایه گذاران خصوصی به سرمایه گذاری در خدمات و تأسیسات گردشگری ضروری به نظر می رسد.

مقاوم نبودن مساکن روستایی در برابر سوانح طبیعی همچون زمین لرزه، سیل، رانش زمین، طوفان و ... از مهمترین مسائل و مشکلات مسکن روستایی به شمار می رود. ضرورت طرح مقاوم سازی مساکن روستایی از اینجا نشأت می گیرد که اغلب روستاییان در مساکن نامناسب با وسایل تهویه ناقص و تاریک زندگی می کنند. بنابراین تحقیق حاضر در پی آن است که آثار کالبدی وام های مسکن در توسعه روستاهای شهرستان بهمئی را بررسی کرده و راهکارهای لازم را در این زمینه ارائه کند. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است که از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای و مصاحبه و بازدید از مساکن جدید و قدیم صورت گرفته است. جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه در حجم نمونه 233 نفر و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های مناسب در نرم افزار spss انجام شده است. به طور کلی براساس آزمون ضریب همبستگی پیرسون، میزان همبستگی اعتبارات مسکن با شاخص الگوی توسعه کالبدی برابر با 17/0 می باشد که نشان دهنده این است که اعتبارات در زمینه توسعه و مقاوم سازی مسکن روستایی باعث توسعه کالبدی روستاهای نمونه شده است. همبستگی اعتبارات مسکن با الگوی مسکن برابر با 31/0 که نشان از بالا رفتن توان روستاییان جهت ساختن مسکن مناسب با استفاده از اعتبارات دارد. همچنین همبستگی بین اعتبارات وانتظارات سازمان ها 14/0 بوده که نشان دهنده این است که افزایش اعتبارات تخصیص یافته باعث افزایش انتظارات سازمان های متولی این اعتبارات شده است. بنابراین در زمینه توسعه کالبدی مساکن روستاهای نمونه، راهکارهای کالبدی و توسعه فیزیکی روستاهای منطقه در قالب طرح های هادی و بهسازی روستاها براساس ویژگی های طبیعی و اقتصادی و اجتماعی روستاها، توجه به الگوی معماری بومی و ... پیشنهاد می شود.

امروزه طرح هادی روستایی مهمترین ابزار مدیریت توسعه روستایی در ایران است. با گذشت بیش از سه دهه از شروع اجرای این گونه طرح ها در نواحی روستایی کشور و اندوختن تجربه، لازم است بدانیم که اجرای این گونه طرح ها چه نتایج و پیامدهایی را برای جامعه روستایی کشور به همراه داشته است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی-تحلیلی است که بخش عمده ای از داده های آن براساس مطالعات میدانی، از طریق پرسشنامه با حجم نمونه 232 نفر در 6 سکونتگاه روستایی که از اجرای طرح هادی آنها 10 سال می گذرد و تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار spssانجام شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که طرح هادی توانسته است زمینه تغییرات در ابعاد اجتماعی زندگی روستاییان را فراهم آورد، ولی در رابطه با ایجاد زمینه تغییرات در ابعاد اقتصادی زندگی روستاییان ناموفق بوده است. نتیجه اینکه در روستاهایی که طرح هادی از نظر ماهیت عملکردی موفق تر بوده پیامدهای اجتماعی مثبت بیشتری داشته اما از لحاظ تأثیرات اقتصادی بسیار ضعیف بوده است. بنابراین راهکارهایی از جمله توجه به توانمندی های بومی، توجه بیشتر به قابلیت های روستاها، برنامه مدون مالی برای اجرای کامل طرح ها، داشتن جدیت و قاطعیت در اجرای طرح و بهره گیری از نهادهای محلی به منظور مطلوب شدن تأثیرگذاری طرح بر جامعه روستایی پیشنهاد می شود.

پس از دهه70 قرن بیستم، مشارکت بعنوان راهبردی جهت تاکید و بکار گیری ویژگیها و متغیرهای مکانی در برنامه ریزی توسعه سکونتگاههای روستایی، وارد ادبیات توسعه روستایی گردید. ولی با این وجود هنوز مشارکت مردم محلی و نهادهای مورد نیاز برای سازماندهی افراد بطور کامل، کارآمد و اثر بخش شکل نگرفته است و همکاری مردم محلی در پروژه ها بدون مدیریت آنها انجام می شود. نوشتار حاضر سعی بر آن دارد که عوامل مختلف فکری و ساختاری اثر گذار بر مشارکت مردم را مورد کنکاش قرار دهد. بر این مبنا فرضیه هایی جهت انجام فرایند تحقیق بصورت زیر مطرح شدند: - بین عقلانیت جمعی درجوامع روستایی با روند مشارکت روستائیان درفرایند توسعه رابطه معناداری وجود دارد. - فقدان و ضعف عملکردی نهادهای مردم محور در روستاها منجر به ضعف مشارکت مردم در روستاها شده است. - بین مداخله دولت در کارکرد سازمانها و نهادهای مدنی روستایی با ضعف مشارکت مردم رابطه معناداری وجود دارد. - بین مشارکت مردم و متعیرهای مکانی رابطه معنی داری وجود دارد. روش تحقیق در این پژوهش بر مبنای توصیفی و تحلیلی بوده و روشهای جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه با تعداد نمونه 460 نفر و تحلیل محتوا در روستاهای بالای 20 خانوار می باشد. نتایج یافته ها نشان می دهد که که میزان مشارکت(74/1) در منطقه کمتر از حد انتظار است و میزان جلب مشارکت توسط سازمانهای محلی از دیدگاه کارشناسان برابر با 6/2 است که کمتر از میانگین3 در مقیاس لیکرت است. یافته ها همچنین نشان می دهد که میزان و نوع مالکیت و سطح خدماتی روستاها(با ضریب تاثیر 69/0، 67/0و 028/0) غیر مستقیم و فاصله تا بازار با ضریب رگرسیونی150/0 مستقیم بر میزان مشارکت تاثیر دارند. متدلوژی تفکر رابطه مستقیم و معنی داری با مشارکت مردم دارد و از متغیرهای آن مسئولیت پذیری(152/0) و معکوس تک الگواندیشی(181/0) بیشترین تاثیر را بر مشارکت مردم داشته همچنین از متغیرهای ساختاری، دخالت نهادهای انقلابی بصورت معکوس(992/- ) بیشترین تاثیر گذاری را بر میزان مشارکت مردم داشته است. بنابراین ایجاد زمینه و فرصت از طریق تشکیل نهادهای مختلف اقتصادی و اجتماعی، تقویت بنیانهای قانونی، افزایش آگاهی مردم از مزایای مشارکت، افزایش مسئولیت پذیری مردم با ارائه مسئولیتهای مختلف به قشر جوان روستاها و کاهش دخالتهای غیر سازنده نهادهای دولتی می تواند گام بسیار مهمی در افزایش دخالت مردم در فرایند توسعه روستاها به شمار آید.

طرحصدورسندمالکیتخانههایروستاییاولینباردرسال1374درتدوینبرنامهدومتوسعه باهدفتثبیتمالکیتروستاییانوامکاناستفادهازتسهیلاتبانکیدرروستاهابهتصویبرسید ،مبنایعملآنقوانینو نقشههایطرحهایهادیروستاییبودند . . بنیادمسکنانقلاباسلامیباهمکاریسازمان ثبتاسنادواملاککشوربهعنوانمتولیاناینطرح برگزیدهشدند . اینطرحهم اکنون نیزبه صورت قانون الحاق موادی به قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن همچنان دنبالمیشود . مطالعهیحاضردربرگیرندهیروند اجرایی،مزایاومعایبآنطرحدرشهرستان اقلیدمی باشد. همچنیناینپایاننامهدرتلاشبرایدرکاثرات اجرایطرحصدورسندمالکیتبرتوسعهوعمران روستاییدرزمینه هایاجتماعی،اقتصادیو کالبدی است . ابزاراینتحقیقپرسشنامهبودکهروایی آنبانظرمتخصصانوپایایی آنتوسطضریبآلفایکرونباخ(بین52/0 تا 87/0 )تاییدشد . نمونهیگزیدهشدهبر اساس فرمول شارپ کوکران تعداد247خانوارازروستاییانی بودند که در روستاهای آنان بیش از 150 جلد سند صادر شده بود. . برایتحلیلدادههاازنرم افزارهای lisrelو spssاستفادهشد . متغیرهای مستقل30/0 تغییرات متغیر های وابسته راتبیینمیکرد . عامل "افزایش سرمایه گذاری " بالاترین میزانتغییراترادرمیاندیگرعاملهاتبیینکردهاست . دیگرعاملهابهترتیبازبیشترین بهکمتریندرصدمیزانتبیینتغییراتعبارتنداز : قرارگرفتن املاک در چرخه اقتصادی ، ایجاد نظم در معاملات واستفاده از تسهیلات بانکی.

بسمه تعالی دانشگاه فردوسی مشهد عنوان/پایان نامه: نقش گردشگری خانه های دوم در توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان شیرین دره شهرستان قوچان) نام نویسنده: ناهید صاحبکار نام استاد(ان) راهنما: دکتر علی اکبر عنابستانی???????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????? نام استاد(ان) مشاور: دکتر خدیجه بوذر جمهری دانشکده:ادبیات وعلوم انسانی دکتر علی شریعتی گروه: جغرافیا رشته تحصیلی: جغرافیا برنامه ریزی روستایی تاریخ تصویب: 14/04/1390?? تاریخ دفاع :21/4/1391? مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد دکتری تعداد صفحات: 206 چکیده رساله/پایان نامه : گذران اوقات فراغت یکی از نیازهای جامعه انسانی است. از اینرو روستاهای گردشگری پیرامون شهرها بطور روز افزونی با ساخت خانه های دوم و رشد گردشگری روبرو می باشد. دهستان شیرین دره شهرستان قوچان، به واسطه طبیعت زیبا، باغات سرسبز، وجود رودخانه اترک، آب و هوای مطلوب دارای شرایط مناسب برای شکل گیری خانه های دوم است. با توجه به تاثیراتی که این پدیده از ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی در روستاها بر جای خواهد گذاشت. بنابراین در این تحقیق سعی شده است این اثرات درتوسعه روستایی این منطقه مورد بررسی قرار گیرد. برای انجام این مطالعه، از روش های مختلف گردآوری اطلاعات(اسنادی، کتابخانه ای، کاوش های اینترنتی و مطالعات میدانی) استفاده به عمل آمد. سپس اطلاعات مزبور با روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تعداد خانوار روستاهای مورد مطالعه در دهستان برابر 1184خانوار می باشد و با توجه به فرمول کوکران حجم نمونه به دست آمده معادل« 218 خانوار» خواهد بود که25 درصد آن(تعداد55پرسشنامه) به مالکین خانه های دوم و 163پرسشنامه به ساکنین روستا، اختصاص یافت .نتایج مطالعات حاکی از آن است که گسترش این پدیده در روستاهای مورد مطالعه با تغییر چشم اندازهای طبیعی و تخریب باغات و .... تاثیر منفی، و با اشتغالزایی، افزایش درآمد ساکنین و ...تاثیر مثبت را در پی داشته است. با توجه به پیامدهای این پدیده بر نواحی روستایی لازم است پژوهشهای تکمیلی برای ارزیابی و هدایت کالبدی- فیزیکی خانه های دوم و افزایش نظارت مسئولین ذیربط در خصوص تغییر کاربری اراضی کشاورزی به خانه دوم در منطقه انجام گیرد. کلید واژه : 1- گردشگری روستایی??? 2- خانه های دوم 3-?توسعه روستایی?? 4- دهستان شیرین دره امضای استاد راهنما:دکتر علی اکبر عنابستانی تاریخ:

نوآوری های کشاورزی همواره یکی از موضوعات مهم جغرافیای کشاورزی است. داده های تحقیق مربوط به سال زراعی 90-1389 است. روش تحقیق مبتنی بر پژوهش های تجربی- میدانی و بررسی اسناد و مدارک علمی توأم با نگرش سیستمی انجام شد. اطلاعات لازم با روش کاملا" تصادفی از سطح خانوار(257 نمونه)، واحد بهره بردار زراعی(222 نمونه) و 8 گروه مشارکتی به ترتیب به وسیله پرسشنامه و تکنبک ارزیابی سریع محلی جمع آوری شد. تحقیق علاوه بر بررسی انتشار نو آوری ها، چگونگی تأثیر آنها را بر اقتصاد روستاهای حاشیه رود درکش در شهرستان مانه و سملقان نیز مورد بررسی قرار می دهد. نتایج توصیفی تحقیق حاکی از انتشار«s» شکل نوآوری هاست. علاوه بر یافته های توصیفی، نتایج علّی حاصل از مدل رگرسیونی لوجیت و آنالیز واریانس ها نیز حاکی از تحول شکلی و محتوایی در نظام زراعی و اقتصاد روستایی است. نوآوری ها از یک سوی باعث کاهش تنوع و انقباض الگوی مکانی گیاهان زراعی و از سوی دیگر باعث افزایش تنوع مشاغل اقتصادی و رونق اقتصاد غیر زراعی شده است. نتایج نهایی حاصل از آزمون پنج فرضیه تحقیق نیز حاکی از تغییر معنادار نظام اقتصاد کشاورزی به اقتصاد غیر کشاورزی، با گرایش بیشتری به اقتصاد خدمات در منطقه رود درکش است.

یکی از شرایط غیر قابل تردید توسعه روستایی تأمین مشارکت مردمی است. دستیابی به توسعه پایدار روستایی بدون مشارکت مردمی غیر ممکن است. این چیزی است که می بایست از طریق نمایندگان روستا یعنی شوراهای اسلامی و دهیاران بدان دست یافت و برنامه ریزی های موفق صرفا باید از درون مردم برخیزد. بنابراین پژوهش حاضر نقش مدیران اجرایی روستا را در توسعه روستایی در ابعاد عمرانی- کالبدی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی مورد ارزیابی قرار داده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و جامعه آماری شامل سرپرستان خانوارهای روستایی بخش مرکزی شهرستان رامیان استان گلستان است که از بین آنها با فرمول کوکران تعداد380 نفراز 12 روستای بخش به عنوان حجم نمونه جهت ارزیابی عملکرد دهیاران برآورد شده است. نتایج آزمون t و و یلکاکسون نشان می-دهد که گر چه تشکیل دهیاری ها در توسعه و بهبود وضعیت عمرانی–کالبدی و اجتماعی-فرهنگی روستاهای مورد مطالعه موثر بوده است ولی نقش چندانی در توسعه شرایط اقتصادی و زیست محیطی منطقه نداشته است. ضمنا نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که بین ویژگی های فردی دهیاران یعنی سن، سواد، بعدخانوار، پاره وقت یا تمام وقت بودن مسئولیت دهیاری و میزان موفقیت آنان در مدیریت روستا رابطه معناداری وجود دارد.

کیفیت زندگی مفهومی است که برای ترسیم توسعه رفاه جامعه به کار می رود. کشور ما در منطقه ای زلزله خیز واقع شده است. از آنجا که بخش عمده ای از جمعیت کشور در مناطق روستایی ساکن هستند، وقوع سوانح طبیعی در مناطق روستایی با توجه به آسیب پذیری بسیار بالای این مناطق، همواره یکی از مهم ترین دغدغه های برنامه ریزان روستایی می باشد. گاهی حوادث طبیعی خود به تنهایی یک بحران محسوب نمی شود، بلکه بحران زمانی رخ می دهد که جامعه ای بالاجبار در محلی ساکن شوند که برنامه ریزان بدون توجه به علایق و خواسته های آنان، در نظر گرفته اند. بنابراین ارزیابی شاخص کیفیت زندگی در نواحی روستایی آسیب دیده ای که به دلایل مختلف تجمیع گردیده اند دارای اهمیت است. با توجه به این موضوع، اهمیت بحث و کمبود تحقیقات علمی در ناحیه ی مورد مطالعه، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تأکید بر مطالعات اسنادی، این پژوهش به دنبال ارزیابی نقش مجتمع های زیستی روستایی بنا شده پس از رویداد زلزله در بهبود کیفیت زندگی مردم در مقایسه با قبل از زلزله با استفاده از شاخص های ذهنی کیفیت زندگی می باشد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده گردید. همچنین جهت بررسی پایایی پرسشنامه از آزمون آماری آلفای کرونباخ استفاده شد. پرسشنامه مورد استفاده از سوالات بسته با پاسخ های در طیف لیکرت پنج مقیاسی متناسب با قلمروهای عمده ی زندگی تشکیل شد؛ سپس یافته های حاصل از پرسشنامه ی میدانی با استفاده از آزمون های t و ویلکاکسون به کمک نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که تجمیع روستاها توانسته بهبود چشمگیری در کیفیت زندگی ساکنان روستایی ایجاد کند. در 4 مجتمع مورد مطالعه به جز در قلمرو درآمد و ثروت در 9 قلمرو دیگر روند مثبتی مشاهده می شود.

امروزه از نظر قانونی مهم ترین راه تثبیت مالکیت، برخورداری از سند است. در کشور ما اگر چه توجه به تعیین مالکیت و صدور سند به طور رسمی سابقه ای 75 ساله دارد ولی جامعه روستایی از این حیث همانند سایر جوانب از جامعه شهری کشور عقب تر است. پژوهش حاضر با انتخاب روستاهای نمونه در شهرستان دامغان درصدد است، با بکارگیری روش توصیفی - تحلیلی به بررسی میزان تحقق پذیری اهداف طرح صدور سند مالکیت اماکن روستایی در محدوده ذکر شده بپردازد. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات و داده های مورد نیاز از منابع کتابخانه ای، سایت های اطلاع رسانی و برداشت های میدانی استفاده شده و ابزارهای اصلی تحقیق نیز شامل پرسشنامه و مشاهده است.جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای روستایی ساکن می باشد. در این پژوهش برای تعیین سهم نسبی متغیرهای مستقل در متغیر وابسته از روش رگرسیون گام به گام استفاده شده است. رگرسیون مربوط به عوامل تحقق پذیری طرح صدور سند بر متغیر وابسته طرح صدور سند نشان دهنده این امراست، که متغیرهای مستقل در مدل 14.4 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند و متغیر کالبدی بیشترین تاثیر را در متغیر وابسته داشته است.

مکان یابی کاربری ها یکی از مراحل پایانی برنامه ریزی کاربری زمین است. با توجه به این که استقرار مطلوب کاربری ها، که خود متأثر از عوامل بسیار متنوع و متعدد می باشد، عامل اصلی در پایین نگه داشتن هزینه ها می باشد؛ پس مکان یابی کاربری های طرح های هادی روستایی باید به گونه ای صورت گیرد که در اثر گذشت زمان از مطلوبیت آن کاسته نشود و یا خیلی جزئی تغییر کند و پایداری فرایند توسعه روستایی را تضمین کند. هدف از این تحقیق انتخاب عوامل موثر بر مکان یابی کاربری های پیشنهادی طرح هادی روستایی و مکان یابی بهینه این کاربری ها، در روستاهای نمونه در شهرستان خواف است. در این پژوهش با توجه به پیچیدگی عوامل تأثیرگذار در مکان یابی کاربی ها، ضرورت استفاده از فن آوری های اطلاعات جغرافیایی (gis) و تلفیق آن با سایر امور مدیریتی و برنامه ریزی مطرح شده است. برای این منظور از سیستم های پشتیبانی تصمیم سازی فضایی (sdss)، از جمله فرایند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و مدل سازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی – تحلیلی است. که بخشی از داده های آن براساس مطالعات میدانی، از طریق پرسشنامه با حجم نمونه 253 نفر در 10 سکونتگاه روستایی که از اجرای طرح هادی آنها 10 سال می گذرد و تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار spss انجام شده است؛ و در بخش دیگر کار به منظور انتخاب شاخص های موثر در مکان یابی و تعیین ضریب ارجحیت این عوامل تعداد 30 پرسشنامه در بین سه گروه کارشناس آشنا به موضوع توزیع و تکمیل و با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی و نرم افزار expert choice، اولویت بندی شاخص ها صورت گرفته است. نتایج بدست آمده، نشان داد که از بین سه شاخص استفاده شده، شاخص نیازهای جامعه روستایی با وزن 413/0 بیشترین تأثیر را دارد، و در مرتبه بعد معیارهای کیفی و عوامل کمی به ترتیب با وزن های 327/0 و 26/0 در رتبه های بعدی قرار دارند. در حالی که در بخش اول کار و سنجش نیازهای جامعه روستایی، طرح های هادی روستایی نمونه در زمینه همخوانی با نیازهای جامعه زیاد موفق نبوده است. در ادامه و بخش اصلی کار مکان یابی بهینه کاربری های پیشنهادی طرح های هادی روستایی نمونه با استفاده از gis و ترکیب لایه های (شاخص های) موثر در مکان یابی بر اساس وزن بدست آمده، صورت گرفت. که مشخص شد 75 درصد کاربری های پیشنهادی در پهنه مناسب قرار دارند.

هدف این پژوهش بررسی تأثیرات توریسم در نواحی روستایی و ارائه استراتژی های مناسب در توسعه ی گردشگری این نواحی است.عدم توجه به تأثیرات گردشگری روستایی سبب پیامدهای منفی بسیاری شده که ضرورت تحقیق در این حوزه را اجتناب ناپذیر می کند. در پژوهش حاضر مسئله مورد بررسی تأثیرات گردشگری ، نوع و میزان آن بر جوامع روستایی و شناخت عوامل رشد و توسعه ی آن دردو روستای کنگ و زشک بوده که به صورت تطبیقی انجام پذیرفته است. پس از بیان کلیات و مبانی نظری ، جهت سنجش تاثیر گردشگری بر روستاهای مذکور پرسشنامه هایی تهیه شدکه از طریق عملیات میدانی تکمیل گردیدند. سپس تحلیل آنها با استفاده از نرم افزارهای spss و exell صورت پذیرفت.از مجموع 28 شاخص مورد بررسی در سه حوزه ی زیست محیطی، اجتماعی – فرهنگی و اقتصادی، در روستای کنگ تاثیر گردشگری بر 18 شاخص از نگاه خانوار و 12 شاخص از نگاه مسئولان مورد تایید قرار گرفت. در روستای زشک از نگاه مردم گردشگری بر 16 شاخص و از نگاه مسئولان بر 12 شاخص تاثیر معنادار داشت. تاثیر گردشگری از نگاه مردم و مسئولان دو روستا بیش از همه در مولفه های اقتصادی بوده است. علاوه بر این به تحلیل محدودیت ها و توانمندی های دو روستا با استفاده از روش swot پرداخته شد که نتایج امتیاز وزن دار آنها حاکی از آن بود که روستای زشک نسبت به روستای کنگ از شرایط مطلوب تری هم در عوامل داخلی(09/3 در مقابل 51/2)و هم در عوامل خارجی( 75/2 نسبت به 04/2 ) برخوردار است. به منظور توجه بیشتر به تاثیرات گردشگری و ایجاد زمینه برای توسعه ی آن در روستای کنگ و نیز توسعه ی روند گردشگری در روستای زشک استراتژی های چهارگانه (so، st، wo،wt) به تفکیک بیان گردید. کلمات کلیدی:گردشگری روستایی- کنگ–زشک–اثرات گردشگری – تحلیل swot

حوزه های روستایی مورد بررسی واقع در منطقه خراسان شمالی به علت واقع شدن در محیط کوهستانی، دارای موانع و محدودیت های زیستی متعددی می باشند که یکی از مهم ترین موانع موجود، قرارگیری در عرصه های زیستی پرخطر به لحاظ طبیعی و اکولوژیکی می باشد. این روستاها در معرض مخاطرات طبیعی گوناگونی از قبیل : سیل، زمین لرزه، زمین لغزش، رانش زمین و ریزش کوه قرار دارند. پژوهش حاضر با انتخاب روستاهای نمونه در دهستان گرمخان شهرستان بجنورد درصدد است، با بکارگیری روش توصیفی - تحلیلی به بررسی میزان تاثیر مخاطرات طبیعی بر روند تحولات کالبدی سکونتگاه های روستایی بپردازد تا نشان دهیم با توجه به نقشه پهنه بندی بدست آمده از مخاطرات محیطی موجود در منطقه، آیا مکان گزینی روستاها به درستی انجام گرفته است یا نه. به منظور بررسی این عوامل طبیعی موثر، از نرم افزار gis و روش ahp برای تولید و تجزیه و تحلیل نقشه ها استفاده گردید. طی این فرایند، ابتدا نقشه های پایه تهیه گردید، سپس استقرار سکونتگاه های روستایی در رابطه با هر لایه تحلیل شد و در نهایت به پهنه بندی میزان آسیب پذیری با استفاده از شاخص های زمین لرزه، لغزش، سیل، پرداخته شد. بر اساس پهنه بندی به دست آمده نشان دادیم که 43.33 درصد از روستاها در این دهستان در وضعیت مناسب و 67.56 درصد در وضعیت نامناسب و پرخطر قرار دارند. بر اساس یافته های بدست آمده نشان دادیم که مکان یابی سکونتگاه های روستایی در دهستان گرمخان به درستی انجام نگرفته است و بر اساس پرسشنامه تهیه شده و استفاده از آزمون همبستگی کندال و مک نمار در نرم افزار spss به این نتیجه رسیدیم که تفاوت معنی داری بین میزان مقاومت سازه ها و ساختمان ها در دهستان در قبل و بعد از وقوع مخاطرات محیطی وجود داشته است.

امروزه طرح هادی روستایی مهمتریت ابزار مدیریت توسعه روستایی در ایران است. با گذشت بیش از سه دهه از شروع اجرای این گونه طرح ها در نواحی روستایی کشور و اندوختن تجربه، لازم است بدانیم که اجرای این گونه طرح ها چه نتایج و پیامدهایی را برای جامعه روستایی کشور به همراه داشته است. این نوشتار ارزیابی میزان تحقق پذیری کاربری های پیشنهادی این طرح ها را در شهرستان خواف مورد توجه قرار داده است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی-تحلیلی است که بخش عمده ای از داده های آن براساس مطالعات میدانی، از طریق پرسشنامه با حجم نمونه 253 نفر در 10 سکونتگاه روستایی که از اجرای طرح هادی آنها 10 سال می گذرد و همچنین 30 نفر کارشناس آشنا به موضوع مورد مطالعه صورت گرفته است. و تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار spss ، وزن دهی به شاخص ها در مدل تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و تهیه نقشه ها با استفاده از نرم افزار arc gis، انجام شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که کاربری های پیشنهادی در طرح های هادی از نظر تناسب با نیازهای جوامع روستایی، فقط با نیازهای کالبدی همخوانی دارد. همچنین در بین عوامل موثر در تحقق پذیری کاربری های پیشنهادی، همه عوامل دارای تأثیر یکسان نبوده و عامل مدیریتی- سازمانی مهمترین عامل در این زمینه شناخته شده است. در زمینه عملیاتی شدن کاربری های پیشنهادی، با توجه به اجرا شدن تنها 53 درصد مساحت کاربری های پیشنهادی می توان نتیجه گرفت که تحقق پذیری کاربری های پیشنهادی در این روستاها ضعیف بوده اما همین میزان اجرا شده با کاربری های نقشه پیشنهادی تطابق لازم را دشته است.

مسئله برنامهریزی و سیاستگذاری مسکن مناسب و الگوی مطلوب برای ساکنان روستایی از دغدغههای برنامهریزان روستایی است. علیرغم تلاشهای صورت گرفته در مسیر تحول و توسعه مسکن روستایی کشور، این مسئله همچنان در اولویت برنامههای توسعه روستایی قرار دارد. در این نوشتار ابتدا با مروری بر مفهوم و جایگاه شاخصهای اجتماعی و اقتصادی مسکن روستایی و شناخت ویژگیهای مسکن روستایی دهستان کویر به تحلیل و ارزیابی، تاثیرات شرایط اجتماعی و اقتصادی خانوار های این دهستان بر الگوی مسکن، پرداخته شد. جامعه اماری، 7 روستا با جمعیتی بیش از 20 خانوار در دهستان بوده اند و حجم نمونه در این تحقیق از جامعه آماری با توجه به فرمول کوکران، تعداد 182 خانوار بدست آمد. روش تحقیق در این نوشتار، توصیفی تحلیلی است. در مطالعات میدانی برای جمع اوری داده از پرسشنامه استفاده شد و برای سنجش رابطه ها از همبستگی پیرسون و اسپیرمن و برای سنجش تاثیر متغیرها از رگرسیون بهره گرفته شد. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش که میانگین الگوی مسکن روستایی منطقه و شرایط اقتصادی در حد متوسط(2.7) و شرایط اجتماعی در حد بالا(2.9) ارزیابی شد.در این منطقه می توان میزان کارایی برنامه های مسکن را به طور چشمگیری افزایش داد. و نظر به اینکه حدود 24 درصد واریانس مربوط به الگوی مسکن دهستان با شرایط اجتماعی ،شرایط اقتصادی و سن تبیین می شود. تداوم خدمات دهی به ان نیازمند برنامه ریزی مسکن به شیوه کاملا صحیح است تا در بلندمدت، منجر به ارائه یک الگوی مناسب مسکن روستایی شود.

گذران اوقات فراغت یکی از نیازهای جامعه انسانی است. از اینرو روستاهای گردشگری پیرامون شهرها بطور روز افزونی با ساخت خانه های دوم و رشد گردشگری روبرو هستند. شهرستان بینالود، به واسطه ی طبیعت زیبا، باغات سرسبز، وجود رودخانه متعددو آب و هوای مطلوب نسبت به شهرمشهد که مبدا اصلی 98.4درصدگردشگران خانه های دوم درمنطقه است؛دارای شرایط مناسب برای شکل-گیری این گونه ازگردشگری روستایی است. به یقین این پدیده تاثیرات زیادی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، در مناطق روستایی بر جای گذارده است. بنابراین در این تحقیق سعی شده تا این اثرات مورد بررسی قرار گیرد. برای این کار، از روش های مختلف گردآوری اطلاعات(اسنادی، کتابخانه ای، کاوش های اینترنتی و مطالعات میدانی) استفاده شده است. اطلاعات به دست آمده با روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جامعه ی آماری درنظر گرفته شده نعداد14روستای این شهرستان که حداقل خانه های دوم درآن ها از50 خانه بیشتربوده درنظرگرفته شده است.تعداد خانوار روستاهای مورد مطالعه در برابر6346خانوار می باشد و با توجه به فرمول کوکران حجم نمونه ی به دست آمده معادل« 255 خانوار» گردید وبرای گردشگران خانه های دوم،خانه هارامعادل خانوارلحاظ نمودیم به ترتیب:2175خانه ی دوم و238پرسشنامه به دست آمد. نتایج حاصله حاکی از آن است که گسترش این پدیده در روستاهای مورد مطالعه با تخریب باغات،تغییرکاربری اراضی ، ا لگوبرداری ساکنان بومی ازگردشگران، ناهنجاریهای اجتماعی و... اثرات منفی و با اشتغالزایی، افزایش درآمد ساکنین،ارزش افزوده ی حاصله و ...تاثیرات مثبتی را در پی داشته است. با توجه به پیآمدهای این پدیده بر نواحی روستایی لازم است برای قرارگیری بندهای قانونی درشرح وظایف دهیاریهاوبخش داریها جهت شفافیت برخوردهای مسولین ذیربط دررابطه با مسایل خانه های دوم واستفاده ازروشهای کیفی جهت شناخت عمقی تر مساله در منطقه پژوهشهایی انجام گیرد.

در ساختار اقتصادی نواحی روستایی کشورهای مختلف، کشاورزی محور اساسی تامین معیشت به شمار می رود. مهمترین ویژگی این ساختار اقتصادی، فقدان تنوع در بسترهای اقتصادی و فرصت های شغلی است. در این راستا رویکرد متنوع سازی فعالیت های اقتصاد روستایی به عنوان راهکاری مفید که بسیاری از نظریه پردازان توسعه در راستای کاهش اثرات منفی این ساختار و در چارچوب الگوی توسعه پایدار بر آن تاکید دارند، ارائه شده است. هدف از این تحقیق، تحلیل امکانات و موانع متنوع سازی فعالیت های اقتصادی در روستاهای مرزی است که جهت بررسی دقیقتر روستاهای مرزی شهرستان مریوان به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. این تحقیق بنابر هدف کاربردی است و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی است. در این تحقیق جامعه آماری، روستاهای شهرستان مریوان می باشد. از میان روستاهای شهرستان، روستاهای واقع شده در فاصله 10 کیلومتری از مرز بین المللی عراق با توجه تاثیر پذیری زیاد آنها از مرز، که 46 روستای مسکونی است، به عنوان نمونه در نظر گرفته شد و بر اساس فرمول ، 18 روستا به عنوان روستاهای نمونه از میان آنها انتخاب شد. در این تحقیق برای رسیدن به اهداف تحقیق و آزمون فرضیات، سه نوع پرسشنامه طراحی شد که شامل: 1. پرسشنامه روستا که در تعداد روستاهای نمونه طراحی و اطلاعات مختلف روستاهای نمونه استخراج شد. 2. پرسشنامه خانوار که براساس فرمول کوکران، تعداد نمونه ها، 334 تعیین شد که این تعداد پرسشنامه در میان خانوارهای روستاهای نمونه توزیع شد. 3. پرسشنامه swot (جهت اجرای مدل swot): که در میان کارشناسان مربوطه(40 پرسشنامه) و مردم محلی(50 پرسشنامه)، توزیع و تکمیل شد. برای رسم نقشه ها نیز از نرم افزار arc gis استفاده شد. به منظور بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات، با تکیه بر معیار عقل و استفاده از نرم افزارهای excel و spss در راستای پاسخگویی به سوالات تحقیق و آزمون فرضیات، استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از این است که تنوع در فعالیت های اقتصادی، تاثیرات مثبتی بر رضایت از زندگی روستاییان منطقه مورد مطالعه دارد. همچنین مشخص شد که توان های محیطی و موقعیت مرزی، بیش از سایر عوامل (عوامل اقتصادی و اجتماعی) در متنوع سازی اقتصاد روستایی منطقه نقش دارند. به علاوه از میان موانع موجود، موانع نهادی- مدیریتی، عمده ترین مانع در جهت متنوع سازی فعالیت های اقتصادی در روستاهای این منطقه است. در نهایت راهبردهای تهاجمی، با توجه به بالا بودن فرصت ها و قوت های منطقه به عنوان بهترین راهبرد جهت متنوع سازی فعالیت های اقتصادی در روستاهای مرزی این شهرستان ارائه شد.

توسعه کشور¬ها منوط به توسعه در همه جوانب اقتصادی، اجتماعی، کشاورزی، روستایی، فرهنگی، سیاسی و ... می-باشد. باید در نظر داشت که در کشور¬ها، روستاها به عنوان منابع تولید مواد اوّلیه و تولیدات کشاورزی بسیار حائز اهمّیت می¬باشند. همچنیتن، جمعیّت فراوانی از فعالان اقتصادی کشور در مناطق روستایی زندگی می¬کنند اما متأسفانه همیشه روستاها به عنوان تولید کننده محصولات کشاورزی در کشور مطرح می¬شوند. این موضوع را باید مد نظر داشت که همه روستا¬های کشور با توجه به شرایط اقلیمی، نوع خاک و آب و¬ هوا، شرایط مناسبی را برای کشاورزی نداشته حتی ادامه فعالیّت¬های کشاورزی در این مناطق منجر به تخریب زیان¬بار محیط زیست می¬گردد. بنابراین؛ آنچه برای توسعه روستاهای کشور باید به آن توجه نمود، فعالیّت¬های اقتصادی روستایی غیرزراعی می-باشد. اقتصاد روستایی غیرزراعی تمامی فعالیّت¬های اقتصادی مناطق روستایی که خارج از بخش کشاورزی صورت می¬گیرد، را شامل می¬شود. هدف این پژوهش تدوین یک برنامه استراتژیک به منظور گسترش فعالیّت¬های غیر¬کشاورزی است تا از این طریق توسعه روستا¬ها تحقق یابد. برای این منظور یک نمونه 250 نفری از بین جمعیّت دهستان فیروزه شهرستان فیروزه در سال 92 بررسی شد، که این تعداد با استفاده از روش نمونه¬گیری طبقه بندی سهمی انتخاب شدند. داده¬های مورد استفاده حاصل کار میدانی می¬باشد که با تکمیل پرسشنامه از کارگران شاغل در معدن و سایر بخش¬های اقتصادی جمع¬آوری شده و سپس به کمک آزمون¬های آماری نظیر t تک نمونه¬ای، آزمون تحلیل واریانس فیشر، آزمونtukey تجزیه و تحلیل شده است و در پایان از روش swot بهره گرفته شده است. نتایج بدست آمده از آزمون¬های آماری و روش سوات بیانگر إرتقا کلی شاخص¬های اقتصادی – اجتماعی منطقه پس از ایجاد ناحیه معدنی بوده و آثار مثبتی در زمینه های اشتغال و درآمد، مشارکت، توسعه مسکن و رفاه اجتماعی و ... به همراه داشته است.

سکونتگاه های روستایی به عنوان کوچک ترین واحد جغرافیایی، تحت تأثیر عوامل مختلفی نظیر عوامل طبیعی، اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و اقتصادی در بستر جغرافیایی و در قالب روابط انسان و محیط شکل گرفته اند و با توجه به تنوع بستر جغرافیایی آن ها، اشکال متنوعی از روستاها به وجود آمده است. یکی از این اشکال، روستاهای مرزی می باشند. سکونتگاه های مرزی به دلیل تماس با محیط های گوناگون داخلی و خارجی از ویژگی های خاصی برخوردارند. وجود مبادلات و پیوندهای فضایی دو سوی مرز و بین کشورهای مجاور، آسیب پذیری ها و تهدیدات مختلف، مرزها را به کانون های حساسی مبدل ساخته است. آنچه که در این میان از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد توسعه همه جانبه سکونتگاه های مرزی است. برای دستیابی به توسعه همه جانبه سکونتگاه های مرزی، شناخت امکانات و تنگناهای توسعه این مناطق، امری ضروری است تا بتوان با شناخت جامع، برنامه ریزی بهینه ای در جهت توسعه این نواحی ارائه نمود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با رویکرد شناخت مسئله است که با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی موانع و چالش های توسعه روستاهای مرزی بخش سنگان در ابعاد محیطی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و ژئوپلیتیکی می پردازد. جامعه نمونه این پژوهش 12 روستای مرزی بخش سنگان با 3007 خانوار بوده که بر اساس فرمول کوکران 387 سرپرست خانوار مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده می توان گفت که از مهم ترین چالش های محیطی توسعه می توان به کمبود بارندگی، پایین بودن میزان رطوبت نسبی، اختلاف زیاد دمای حداقل و حداکثر مطلق، در بعد اجتماعی به پایین بودن سطح سواد، مشارکت پایین بین ساکنین منطقه، اختلافات قومی و مذهبی و پایین بودن میزان اعتماد اجتماعی، در بعد اقتصادی به کمبود منابع تأمین آب و اراضی آبی کشاورزی، فقر پوشش گیاهی مراتع، قرار گرفتن مراتع بعضی از روستاها در پشت خاکریز مرزی، کیفیت نامطلوب آب شرب در سطح کل بخش، در بعد کالبدی به مقاومت پایین ساختمان های مسکونی، کمبود اراضی جهت ساخت واحدهای مسکونی، بهداشت نامناسب محیط زندگی و کیفیت نامطلوب راه های دسترسی و در بعد ژئوپلیتیکی به قاچاق کالا و مواد مخدر و تغییر در ساختار معیشت ساکنین در سال های اخیر به دلیل ناامنی هایی که وجود داشته است، اشاره کرد.

طرح مساله: مواد زاید جامد روستایی با توجه به رخداد افزایش جمعیتی، توسعه رفاه اقتصادی و فنی، تغییر الگوی مصرف و... منتهی به تولید حجم انبوهی از زباله¬های روستایی مهار نشدنی و به دنبال آن بحران جدی و جدیدی در سکونتگاههای روستایی شده است. این مساله ضرورت حفظ محیط زیست سکونتگاههای روستایی(بعد زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی) از طریق مدیریت پسماند با تاکید بر عوامل ساختاری(نهاد مدیران محلی) و فنی(مکانیابی دفع زباله) تاثیرگذار را دارد. هدف: پژوهش حاضر با دیدگاهی جدید و کاملا متفاوت از بقیه پژوهش ها، در واقع به دنبال شناسایی و تحلیل عوامل اثرگذار مدیریت پسماند و عملکرد نهادهای موثر دهیاری بر توسعه سکونتگاههای روستایی و همچنین مکانیابی دفع زباله ها با کمترین آثار سوء می باشد. به طوری که در راستای حفظ و حراست سکونتگاههای روستایی، توانمندسازی نهاد دهیاری و مردم با رویکرد مشارکت جویانه و هماهنگ، پیاده سازی مدیریت پسماند هدفمند و... قدم برداشت. روش¬تحقیق: پژوهش حاضر برای رسیدن به هدف ذکر شده از روش شناسی بر مبنای ماهیت روش، توصیفی – تحلیلی (همبستگی) و از لحاظ هدف کاربردی از طریق شیوه مطالعه کتابخانه¬ای- اسنادی و پیمایشی برای پاسخ¬گویی به سوالات تحقیق در منطقه روستایی بخش ساربوک پرداخته شد. تعداد نمونه 452 سرپرست خانوار روستایی در قالب دو پرسشنامه از 15 روستای نمونه می¬باشند. داده¬ها و اطلاعات پژوهش از طریق پرسشنامه به روش تصادفی(خانوارهای¬روستایی) و هدفمند(خبرگان و کارشناسان) گردآوری شد و به وسیله روشهای اطلاعات مکانی(gis)، سیستم های پشتیبانی تصمیم فضایی(مدل anp و نرم افزار super decision) و همچنین روش¬های آماری(spss) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته¬های تحقیق: نتایج کلی پژوهش حاکی از مدیریت پسماند در طیف متوسط تا نسبتا ضعیف و سطح عملکرد پایین مدیران روستایی(شورا و دهیار) و همچنین مکانیابی دفع زباله¬های روستایی در پهنه نسبتامناسب و نامناسب می باشد. به طوری که نتایج حاصله از تحلیل شاخص¬های یازده¬گانه مدیریت پسماند نشان داد که شاخص¬های مربوط به رضایت¬مندی از سکونت در روستا(18.04 درصد) و حفظ تنوع زیستی در روستا(17.61 درصد)، بالاترین تاثیرگذاری را داشته¬اند. در این میان نتایج بدست آمده از عملکرد مدیران محلی بر مدیریت پسماند سکونتگاههای روستایی نیز مشخص شد که روستای ساربوک(مقدار آماره 0.803) و حمیری(مقدار آماره 0.648) در رتبه¬های اول و دوم دارای میزان عملکرد و اثرگذاری بالا و رضایت بخشی بوده¬اند. همچنین در مقایسه تطبیقی بین یافته¬های پژوهش و مکانیابی دفع زباله¬های روستایی به جهت جلوگیری از آلودگی در سکونتگاههای روستاهای نمونه مشخص گردید که مدل anp و نرم افزار super decision از دقت بالاتری برخوردار بوده است. به طوری که پس از تجزیه و تحلیل لایه اطلاعاتی موثر در مکانیابی محل دفع زباله با مدل مذکور و همپوشانی لایه ها، محدوده مورد مطالعه به چهار پهنه کاملامناسب(چهار سایت) دست یافت. لذا با استفاده مجدد از مدل و با توجه به وابستگیها و ارتباطات درونی بین معیارها و سایت های اصلی؛ سه سایت در قالب سه حوزه همگن و نزدیک به روستاها به ترتیب سایت a(مرکزیت روستای ساربوک)، سایت b(مرکزیت روستای حمیری) و سایت c(مرکزیت روستای دپ) قرار گرفتند. پیشنهادات: با توجه به یافته¬های تحقیق و جهت جلوگیری از آلودگی در سکونتگاههای روستایی و همچنین تسریع در روند توسعه¬ای با رهیافتی جدید، برقراری و ایجاد یک سیستم مدیریتی منسجم، هدفمند و برنامه ریزی شده جهت ساماندهی پسماندهای تولیدی محدوده مورد مطالعه امری لازم و ضروری می باشد. در ضمن توانمندسازی مردم، مدیران محلی و حتی مسولین از طریق آگاه¬سازی و اطلاع رسانی، آموزش، انتخاب مکان¬های دفع زباله با استفاده از متخصصین مجرب و فناوریهای مرتبط، استفاده توانمندیهای محلی در زمینه مدیریت پسماند و... می تواند راهگشا، کاربردی و عملیاتی باشد.

بیان مساله: تغییرات اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی عصر جدید باعث گسترش گزینش و انتخاب شبکه رفتاری-هنجاری متکثر و ناهمگونی در انتخاب انسان ها ، در زمینه مصرف گردیده و باعث بوجود آمدن سبک زندگی متنوعی گردیده است.روستاها به عنوان فضایی که منبعث از سبک های زندگی جوامع خویش است ، تغییر می نماید و لذا یکی از این تغییرات این رفتار در فضای کالبدی و الگوی مسکن روستایی متبلور می شودکه بایستی با معیارهای زیست – بوم ناحیه خویش سازگار گردد. هدف: پژوهش حاضر، به دنبال بررسی تغییرات سبک زندگی و اثرات آن بر الگوی مسکن روستایی می باشد.پژوهش حاضر بر مبنای ماهیت روش، توصیفی – تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی از طریق شیوه مطالعه کتابخانه¬ای- اسنادی و پیمایشی برای پاسخ گویی به سوالات تحقیق در منطقه روستایی شهرستان باخرز پرداخته است. تعداد نمونه 266 سرپرست خانوار از3122 خانوار در روستاهای مورد مطالعه می¬باشند. داده¬ها و اطلاعات پژوهش از طریق پرسشنامه به صورت تصادفی(خانوارهای روستایی) گردآوری شد و با نرم افزار (gis) و همچنین روش های آماری(spss) ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق: براساس آزمون های همبستگی یافته های تحقیق نشان می دهد که ارتباط معنادار و قوی با ضریب همبستگی 519/0 بین سبک زندگی با الگوی مسکن وجود دارد به طوری که شاخص های سبک زندگی 27.8 درصد از تغییرات متغیر وابسته الگوی مسکن را تبیین می کنند.ارزش و عقاید به تنهایی 35/0درصد بر الگوی مسکن را تبیین می کند وبیشترین تأثیر را در تحلیل مسیر برروی شاخص های کالبدی و رفاه و آسایش با ضرایب 35/0و 18/0 برجا گذاشته اند.در توزیع فضایی، بین تغییرات سبک زندگی و الگوی مسکن در پنج روستا همبستگی مستقیم و کاملی وجود است. پیشنهادات: جهت بهبود سبک زندگی ایجاد مشوق های لازم در زمینه بهبود سبک زندگی فرهنگی و افزایش سواد و نیز بهبود سبک تغذیه با استفاده از مصرف غذایی چرخه تولیدی خانوار و نیز آگاهی از پیامدهای منفی مصرف گرایی کاذب روستاییان که باعث بالا رفتن هزینه های خانوار گردیده است.در زمینه الگوی مسکن نیز استفاده از متخصین مجرب در ایمن سازی مسکن و نیز حمایت از مسکن بومی و مقاوم که براساس زیست بوم شهرستان باشد

بیان مساله: بهبود سطح زندگی روستاییان از دغدغه های جدی دولت بعد از انقلاب اسلامی بوده است. به همین مناسبت دولت کوشیده است از طریق اجرای برنامه های متعدد، زندگی روستاییان را ارتقا بخشد. یکی از این طرح ها، صدور سند مالکیت اماکن روستایی است. از سوی دیگر با بررسی ساختار کلی مساکن روستایی لزوم بهسازی و بازسازی اماکن روستایی کاملا مشخص شده است، و سالانه اعتباری برای این بخش در نظر گرفته شده است. این اعتبارات به وسیله تضمین معتبر(سند) به روستاییان ارائه می شود. هدف: پژوهش حاضر، به دنبال ارزیابی اثرات طرح صدور سند مالکیت اماکن روستایی بر کیفیت زندگی روستاییان در دو بعد عینی و ذهنی می باشد. پژوهش حاضر بر مبنای ماهیت روش، توصیفی – تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی از طریق شیوه مطالعه کتابخانه¬ای- اسنادی و پیمایشی برای پاسخ گویی به سوالات تحقیق در منطقه روستایی شهرستان قوچان پرداخته است. تعداد نمونه 257 سرپرست خانوار از5794 خانوار در روستاهای مورد مطالعه می¬باشند. داده¬ها و اطلاعات پژوهش از طریق پرسشنامه به روش تصادفی(خانوارهای روستایی) گردآوری شد و با نرم افزار (gis) و همچنین روش های آماری(spss) و با استفاده از نرم افزار (pls) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق: نشان می دهد طرح صدور سند بر کیفیت ذهنی زندگی تاثیر معنی دار دارد. و 32.7 درصد از تغییرات ذهنی کیفیت زندگی را تبیین می کنند. و هم چنین شاخص های صدور سند بر کیفیت عینی زندگی تاثیر معنی دار دارد و شاخص های صدور سند 23.4 درصد از تغییرات عینی کیفیت زندگی را تبیین می کنند. پیشنهادات: جهت بهبود کیفیت زندگی روستاییان محدوده مورد مطالعه، لازم است نقش شورا و دهیار را در افزایش آگاهی روستاییان برای دریافت سند، تسهیلات به روستاییان و اقشار ضعیف و عدم مراجعه روستاییان به شهر پررنگ شود. تسهیلات مالی برای ساخت مسکن به واسطه صدور سند برای روستاییان افزایش یابد زیرا اعتبارات کم امکان ساخت مسکن را برای روستاییان محروم، تا حدودی ناممکن کرده است.

هدف : هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت انطباق یا عدم انطباق توزیع مکانی کتابخانه های آستان قدس رضوی در مشهد با معیارها و مولفه های مکان یابی به منظور ارائه خدمات و پوشش عملکردی مناسبتر، همچنین پیشنهاد مناسب ترین مکان ها جهت احداث کتابخانه های جدید است. روش پژوهش : پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی بوده و از نظر گردآوری داده ها به روش پیمایشی و میدانی انجام شده است.جامعه آماری این پژوهش 19باب کتابخانه های وابسته به آستان قدس رضوی در مشهد است. پس از وزن دهی مناسب به معیارها و مولفه های مکان یابی توسط کارشناسان سازمان و تشکیل پایگاه داده ای در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی، لایه های اطلاعاتی زیر مجموعه های معیار مرکزیت و سازگاری هرکدام جداگانه تهیه و پس از تلفیق این نقشه ها در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی وضعیت موجود کتابخانه ها بررسی و نسبت به پیشنهاد مکان های جدید اقدام شد. یافته ها : در فرایند وزن دهی، معیارهای اصلی مرکزیت و سازگاری به ترتیب بیشترین میزان اهمیت را داشتند همچنین با بررسی میزان انطباق موقعیت مکانی کتابخانه های آستان قدس مشخص شد این کتابخانه ها اگر چه از نظر مطابقت با عامل سازگاری(کاملا سازگار42%) وضعیت نسبتا خوبی دارند اما از نظر مطابقت با معیار مرکزیت (کاملا مناسب24%) وضعیت نامطلوبی دارند. همچنین با بررسی شعاع عملکردی هریک ازکتابخانه ها مشخص شد علی رغم همپوشانی تعدادی ازکتابخانه ها و نفوذ در حوزه یکدیگر، برخی از مناطق مشهد (مناطق 10، 11، 12) فاقد کتابخانه هستند. علاوه برآن مشخص شد از نظر نوع مالکیت (65 %) مالکیت این کتابخانه ها وقفی است.

در این پژوهش به دنبال درک مفهوم و یافتن اثرات معماری خانه های دوم بر توسعه کالبدی روستاها، در کنار آن تاثیرات اکولوژیکی معماری خانه های دوم به عنوان یک واریانت توسعه مناطق روستایی نیز مورد کاوش قرار گرفته است.همچنین در کنار بررسی رواج گردشگری روستایی در منطقه و بررسی سطح رضایت مندی روستاییان از معماری به کار رفته در ساخت خانه های دوم، سطح کیفیت زندگی روستاییان و تاثیرات گردشگری خانه های دوم بر آنها نیز اندازه گیری می شود.

هدف: طرح هادی روستایی ازجمله طرح های عمرانی روستایی است که می تواند نقش بنیادی و زیربنایی در توسعه همه جانبه مناطق روستایی داشته باشد. این طرح، با استفاده از پتانسیل ها و قابلیت های خود می تواند زمینه ساز بهبود تسهیلات عمومی و رفاهی از قبیل نوسازی مسکن روستایی، معابر جدیدالاحداث و حریم مسکونی شود و درنهایت بهبود کیفیت زندگی روستائیان را به ارمغان آورد. ازاین رو هدف پژوهش حاضر بررسی اثرات اجرای طرح هادی روستایی بر بهبود کیفیت زندگی روستاییان است. روش: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نوع کاربردی است. به منظور گردآوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و پیمایشی استفاده شده است. سپس اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. جامعه ی آماری تحقیق شامل 8 روستای شهرستان فریمان می باشد که از زمان اجرای طرح هادی آن ها کمتر از 10 سال گذشته است. در این روستاها تعداد 3835 خانوار روستایی وجود دارد که از میان آن ها با استفاده از فرمول کوکران 249 خانوار برای نمونه انتخاب گردید و مورد پرسشگری واقع شدند. اطلاعات جمع آوری شده از طریق نرم افزارهای spss و eqs مورد تجزیه وتحلیل آماری قرارگرفته است و در اثبات و رد فرضیات از آزمون رگرسیون و همبستگی استفاده شده است. یافته ها: نتایج به دست آمده از آزمون رگرسیون گام به گام حاکی از آن است که در بین ابعاد اجرای طرح هادی روستایی (کیفیت مسکن، شبکه معابر، کاربری اراضی و خدمات و محیط زیست)، کاربری اراضی و خدمات بیشترین تأثیر را با ضریب 30 درصد بر کیفیت زندگی روستاییان داشته است؛ و مقدار سطح معنی داری برای میزان تأثیر این ابعاد کمتر از 05/0 می باشد و مدل معنی دار است، بنابراین اجرای طرح هادی روستایی بر کیفیت زندگی روستاییان تأثیر دارد. نتایج نشان داد میان عوامل مکانی- فضایی و میزان موفقیت در اجرای طرح هادی رابطه معناداری وجود ندارد؛ و همچنین نتایج حاصل از آزمون همبستگی بیانگر عدم وجود رابطه میان عوامل مکانی- فضایی و کیفیت زندگی روستاییان است.

بین دو گروه روستاهای پایدار و ناپایدار ناحیه تفاوت معناداری در بعد زیست محیطی ناپایداری وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون های آماری نشانگر آن است که، ناپایداری زیست محیطی، موثرترین عامل در ناپایداری روستایی ناحیه است.

حدود 38/5 درصد از مردم ایران در روستاها زندگی می کنند. حل مسایل این قشر عظیم راهشگای بسیاری از مشکلات اقتصادی - اجتماعی موجود در شهرهاست . موضوع تحقیق جایگاه صنایع کوچک در بهره وریهای اقتصادی روستا در حوزه ریوند - مهر سبزوار می باشد. از جمله اهداف نهایی تحقیق حاضر ایجاد فرصتهای شغلی برای جمعیت غیر ماهر و نیمه ماهر روستایی، افزایش درآمد و منابع درآمد روستاییان، تثبیت سطوح سکونت در روستا، تقلیل مهاجرت از روستا به شهر و محقق ساختن عدالت اجتماعی است . در حوزه مورد مطالعه مشکلات فراوانی در هر دو بخش کشاورزی و صنایع کوچک روستایی وجود دارد. از یک طرف ، با توجه به اینکه کشاورزی رکن اصلی فعالیتهای اقتصادی و درآمد محسوب می شود.، مشکلاتی از قبیل عدم امکان تامین آب ، کمبود و تخریب مراتع و فقدان زمین زراعی به طور نسبی، امکان ایجاد اشتغال و افزایش از طریق این بخش را تقریبا غیر ممکن ساخته است . از سوی دیگر در بخش صنایع کوچک روستایی مشکلاتی از قبیل سوددهی پایین فرش دستباف حوزه، مشکلات تامین مواد اولیه، استفاده از طرحها و نقشهای نامناسب ، رنگ های شیمیایی، بافت فرش به شیوه غلط و تنگناهای صادرات فرش وجود دارد. در این زمینه راهبردهایی جهت بهبود وضعیت صنایع کوچک روستایی موجود در حوزه ارایه شده است . از سوی دیگر برای بالا بردن سطح اشتغال و درآمد، تعدادی از واحدهای تولیدی - صنعتی از قبیل کشتارگاهی صنعتی طیور، فرآورده های لبنی و تعدادی از شاخه های صنایع دستی مانند سوزن دوزی، ملیله دوزی، بافته های پشمی و ... در روستاهای مورد مطالعه بنابر مطالعات و وجود امکانات و زیرساختهای مناسب توصیه شده که راه رسیدن به اهداف فوق را تسهیل می نماید.