پارک های فناوری که برای جبران ریسک شرکت های نوپا ایجاد می شوند، متخصصان را در تجاری سازی یافته ها و ایده های علمی خود یاری می رسانند. در واقع دولت ها با ایجاد چنین فضاهای تجاری در محیطی آکادمیک و علمی، دانش و اقتصاد را در ارتباطی تنگاتنگ و دوسویه قرار داده اند. ایجاد پارک های فناوری، که اقتصاد دانش محور را تعقیب می کنند، موضوعی است که در برنامه چهارم توسعه پیش بینی شده است که این نشان دهنده اهمیت وجود چنین مکان هایی برای توسعه کشور می باشد. امروزه توجه به توسعه پایدار به عنوان جدیدترین و مهم ترین اصول توسعه در اواخر قرن بیستم در دستور کار بسیاری از سازمان ها، نهادها و دولت ها قرار گرفته است. حال ایجاد پارک فناوری به عنوان فضایی نوین خود مستلزم رعایت اصول توسعه پایدار خواهد بود که این توسعه پایدار باید به صورت همه جانبه و در تمام جوانب اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی انجام شود. در این تحقیق در ابتدا جنبه های متفاوت در زمینه توسعه پایدار زیست محیطی مورد بررسی قرار می گیرد سپس با توجه به این جنبه ها راهبردهای طراحی پارک علم و فناوری به صورت پایدار ارائه می شود. با اعمال شیوه های مختلف معمارانه در طراحی و برنامه ریزی از جمله انرژی های قابل تجدید، شیوه های سرمایش و گرمایش ایستا و همخوان با پتانسیل ها و محدودیت های موجود در بستر طرح، مصالح برگشت پذیر، منابع و تکنولوژی های بومی، معماری متناسب با اقلیم منطقه و... می توان به اهداف توسعه پایدار دست پیدا کرد. به طور خاص در این تحقیق معماری متناسب با اقلیم منطقه گرم و خشک مورد بررسی قرار می گیرد؛ عواملی چون شکل ساختمان، جهت گیری مناسب برای استفاده حداکثر از انرژی خورشیدی، نوع مصالح مصرفی متناسب با این اقلیم. درنهایت پارک فناوری اطلاعات اصفهان با توجه به این ویژگی ها طراحی می گردد.

یکی از مهم ترین دغدغه های امروز صاحبان ادیان بزرگ در جهان برقراری صلح و ایجاد رایطه بین پیروان ادیان است تا همه در کتار هم بتوانند بسیاری از مشکلات و سوءتفاهم ها که حاصل کنش و واکنش ملت های مختلف نسبت به بحث دین است و بعد از واقعه یازده سپتامبر شدیدتر شده است و سوالات بسیار زیادی در رابطه با دین به بار آورده، را پاسخگو باشند؛ لذا برای نزدیکی به هم و تعامل فکری با یکدیگر بر اساس نظریات فیلسوفان هستی که بیش از دیگران به مسئله ضرورت و اهمیت گفت وگو در زندگی فردی و اجتماعی پرداخته اند، گفت وگو را برگزیده اند. م‍رک‍ز گفت وگوی ادی‍ان مکانیست برای تحقق این اهداف که مدتی است در سرتاسر جهان شروع به فعالیت کرده است. در این پژوهش ضمن توضیح و تشریح اصل گفت وگو، با شناخت پنج دین پرطرفدار حال حاضر در ایران، به دلایل لزوم وجود فضایی برای گفتمان ادیان و ارائه ی پیشنهاد برای معماری این مکان پرداخته شده است. به همین منظور سایتی در شهر اصفهان در مجاورت صائب تبریزی شاعری که شعرش زبان گفت وگویش بود انتخاب شده است. هدفی که از این طراحی دنبال می شود، دستیابی به مجموعه ایست که بتواند در قالب یک کالبد یا فارغ از کالبد، برای گفت وگوی میان ادیان یا مذاهب مختلف با یکدیگر فضایی بهینه را مهیا کند. در روند رسیدن به ایده ی طراحی بعد از انجام مطالعات پیرامون ادیان این نتیجه حاصل شد که در مجموعه ی موردنظر هیچ دینی قصد غلبه بر دیگری را ندارد و همه ی ادیان در کنار هم هستند لذا با چنین طرحی فضای اختصاص یافته به هر یک به اندازه ی دیگری خواهد بود. و توجه به این امر در اولویت است که هر جزفضایی به خودی خود یک فضای گفت وگو است یعنی یک فضای سیال که گوشه گوشه اش می تواند هدف پروژه را دنبال کند. قرارگیری مناسب ایده ها در کنار هم، می تواند مجموعه ای را تشکیل دهد که به آنچه خواسته شده نزدیک باشد، یعنی فضایی بی طرف برای گفتمان دیـنی. کلیدواژه ها: 1- گفت وگو 2- دین 3-بین الادیان 4- طراحی

شهر کرمان از لحاظ تولید محصولات کشاورزی و صنعتی جزو مناطق مهم کشور است. با توجه به توسعه روزافزون مبادلات تجاری در سطح منطقه، فراهم آوردن بستری جهت ارائه بهتر کالا و خدمات می تواند باعث افزایش انگیزه خریداران برای حضور در مراکز تجاری گردد. در این پژوهش به بررسی و شناخت مشخصه های تاثیرگذار در جذب خریداران و همچنین چگونگی تامین رفاه و آسایش مردم پرداخته می شود.در انتها نیز طرح متناسب با یافته های تحقیق ارائه می گردد. محور اصلی این پروژه بررسی میزان تاثیر گذاری فضاهای عمومی به عنوان یک ویژگی مهم بر جذب خریداران می باشد. حضور مردم بصورت جمعی در فضای تجاری و رفتارهای اجتماعی آنها در فضاهای جمعی آن، می تواند زمینه ساز شکل گیری فضاهایی جهت ایجاد ارتباطات و تعاملات اجتماعی گردد. سوال اینجاست که اصولا چه فضاهایی می تواند باعث ایجاد برخورد های اجتماعی و تبادلات فرهنگی گردد و این فضاها باید دارای چه ویژگی هایی باشند که زمینه ساز ایجاد تعاملات اجتماعی، تبادلات فرهنگی و در نتیجه بالا رفتن کیفیت فضایی آن گردد؟ برای پاسخ به این سوالات، این پژوهش ابتدا به مطالعه تئوری های ساختاری شکل دهنده مجتمع های تجاری و مراکز خرید می پردازد. در ادامه با بررسی تاثیرات حضور مراکز خرید در فضاهای شهری به عنوان فضایی اجتماعی، به نظرات محققین در رابطه با بهبود شاخصه اجتماعی فضاهای جمعی و در نتیجه پویایی و فعال بودن مراکز خرید مرتبط با آن اشاره می گردد. با مطالعه نظریات ارائه شده در طراحی فضاهای جمعی مجتمع های تجاری، اینگونه به نظر می رسد که برای بهبود تعاملات اجتماعی میان اقشار متنوع خریداران؛ طراحی فضاهایی با کاربری های متنوع ولی در ارتباط با یکدیگر تاثیر گذار خواهد بود. در ادامه اصول کلی طراحی در مراکز تجاری بررسی شده و به برخی از نمونه های اجرا شده داخلی و خارجی اشاره گردیده است. از سویی دیگر عوامل موثر بر برنامه ریزی طرح مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و جزئیات فضاها و ویژگی های آنها ارائه گردیده است. در بخش پایانی با بیان ایده های طراحی و تحلیل عوامل موثر بر سایت طرح، نتایج پژوهش در رابطه با کیفیت فضاهای جمعی مراکز خرید، در قالب طرح معماری به تصویر کشیده شده است.

با توجّه به بحران انرژی به وجود آمده در دهه های اخیر و مصرف بیش از حدّ سوخت های تجدید ناپذیر، مطالعه در زمینه ی استفاده از انرژی های تجدید پذیر و در دسترس به یکی از موضوعات اساسی در عرصه ی معماری به وی‍ژه دربخش مسکن تبدیل شده است؛ بنابراین تحقیقاتی درباره ی بناهای گذشته، به ویژه خانه های سنتی، در زمان حال ضرورت دارد. بر این اساس چهار نمونه از خانه های منسوب به دوره ی صفویه در بافت تاریخی شهر اصفهان انتخاب گردید و وی‍ژگی ها و عناصر معماری آنها، بر مبنای معیارها و مواردی اقلیمی مانند فرم، جهت گیری، مصالح، نوع پوشش بام، ساختار فضایی، نوع بازشوها، نحوه ی دسترسی ها، عناصر خنک کننده، عناصر گرم کننده و غیره مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه ی حاصل بیانگر هماهنگی مطلوب خانه ها با اقلیم و شرایط محیطی بوده که این امر به سرمایش تابستانی و گرمایش زمستانیِ بهینه در خانه ها کمک می کرده است؛ هر چند در مواردی نیز عدم هماهنگی با اقلیم مشاهده گردید. بررسی ها بیانگر تفاوت هایی نیز میان نمونه های صفویه ی اصفهان با شهرهای دیگر مناطق گرم و خشک بود که مهم ترین تفاوت آن اهمّیّت نداشتن بخش تابستان نشین نسبت به بخش زمستان نشین خانه ها بود. وی‍ژگی ها و نتایج اقلیمی بدست آمده، اصول و قواعدی را برای طراحی معماری امروز مشخّص می سازد که با رعایت آنها، می توان به نتایج مشابه و مطلوبی در استفاده از انرژی های در دسترس در بخش مسکن رسید.

حیاط مدارس به منزله فضای باز با عملکردهای متنوع جسمانی، آموزشی و اجتماعی، از جایگاه ویژه ای در علم روانشناسی به عنوان عرصه تعاملات و روابط قوی احساسی و ادراکی دانش آموزان و بستر تخلیه انرژی و استراحت آنها برخوردار می باشد. این در حالی است که مطالعات وضع موجود نشان دهنده فقدان شرایط کیفی مطلوب حیاط مدارس ایران، جهت تحقق اهداف نامبرده می باشد. در شرایط فعلی ایران، هیچ گونه برنامه مستقلی برای حیاط مدارس در ارتباط با منظر سازی آن تدارک دیده نشده است. مبنای طراحی مدارس ایران، تنها طراحی ساختمان آن است به طوریکه حیاط ادامه طراحی مدارس نبوده و تنها بخشی از زمین است که پیرامون ساختمان قرار دارد. به همین سبب حیاط مدارس مکانی جدای از ساختمان مدرسه محسوب شده و هیچ ارتباطی میان حیاط و ساختمان وجود ندارد. در صورتیکه پژوهش های بسیاری ارتباط موثر و معنی دار میان شادابی دانش آموزان را با منظرسازی و طراحی حیاط مدارس متذکر شده اند. توجه به نیازهای دانش آموزان در طراحی حیاط مدارس به منظور شادابی دانش آموزان طی اوقات تفریح و ساعات غیر رسمی آموزشی، هدف اصلی پژوهش حاضر را بر اساس مبانی مطرح در نظریات روانشناسی و شادابی شکل داده است. ساختار کلی پژوهش در دو بخش تئوری (مبانی نظری پژوهش) و عملی (طراحی معماری) شکل گرفته است به طوریکه دستاوردهای حاصل از بخش تئوری به منزله معیارهای طراحی معماری در بخش عملی بکار برده شده است. مسیر شکل گیری روش پژوهش از طریق یک مسیر خود جوش و پویا بدون تکیه بر روشی آماده و از پیش تعیین شده بر اساس ارتباط با محیط هنرستان و دانش آموزان شکل گرفت. مسیری که از کشف مساله آغاز و در خلال شک به مساله و کوشش در جهت رد یا تائید آن گام برداشت. پس از تائید مساله از طریق منابع مکتوب و مشاهدات میدانی به شناخت مساله نزدیک گردید. با توجه به نتایج کسب شده در مرحله شناخت به حل مساله و تدوین راهکارهای طراحی حیاط هنرستان پرداخته و در نهایت با تدوین توصیه های طراحی معماری به طراحی یک هنرستان دخترانه با ظرفیت 240 دانش آموز با هدف دستیابی به حیاط مطلوب و پاسخگوی نیازهای دانش آموزان در ساعات تفریح و غیر رسمی آموزشی می پردازد. مبانی نظری این پژوهش بر اساس مبانی مطرح در نظریات روانشناسی و شادی و عوامل موثر بر آن می باشد که با بررسی مدرسه شاداب و عوامل موثر بر شادابی دانش آموزان در مدارس ادامه یافته و فضای کالبدی مدارس از جمله حیاط مدارس را به عنوان عامل موثر بر شادابی دانش آموزان معرفی می نماید. این بخش با مطالعه وضعیت حیاط مدارس ایران و بررسی ایرادها و ایده آل های طراحی حیاط از طریق نظرسنجی و پرسشگری از دانش آموزان مدارس کامل می گردد. در بخش عملی این پژوهش، میزان کارائی نتایج بدست آمده از بخش تئوری پژوهش، در طراحی یک هنرستان دخترانه با هدف دستیابی به حیاط مطلوب و پاسخگو به عملکردهای مختلف حیاط در طول سال تحصیلی به کار گرفته شده است. ضمن آنکه بتواند نسبت به نیازهای دانش آموزان در اوقات تفریح و ساعات غیر رسمی آموزشی نیز پاسخگو باشد.

در قرن بیستم با توجه به مشخص شدن بحران و محدودیت های منابع زیستی در کره ی زمین و تغییرات نامطلوب اکولوژیکی به دلیل آلودگی های ناشی از سوخت های فسیلی، توجه همه جانبه ای جهت کنترل و کاهش هر چه بیشتر مصرف منابع تجدید ناپذیر صورت گرفت. در این میان بالا بودن میزان مصرف انرژی های تجدید ناپذیر در مصارف خانگی و ساخت و سازهای انجام گرفته توجه اکثر متخصصین ساختمان سازی و مسئولین را به خود جلب نمود تا بتوانند با استفاده از روش های مختلف، میزان مصرف انرژی های تجدید ناپذیر را در کلیه ی امور مربوط به ساختمان سازی کاهش دهند. در این میان باز زنده سازی و بهینه سازی انرژی در ساختمان های ساخته شده توجه دست اندرکاران را به خود جلب کرد. در این پروژه نیز به بررسی این موضوع با تمرکز بر باز زنده سازی بنا و توجه ویژه بر بهینه سازی نور روز به منظور کاهش تبعات نامطلوب مصرف منابع تجدید ناپذیر پرداخته شده است. در فصل اول پژوهش پیش رو به تبیین نمودن اهداف این تحقیق، ضرورت آن و روش تحقیق پرداخته شده است. فصل دوم در برگیرنده ی مبانی نظری پژوهش می باشد. در این فصل به ارائه ی مفاهیم و مبانی باز زنده سازی و همچنین چگونگی گسترش و تاریخچه ی مختصری از پایداری پرداخته خواهد شد تا بدین ترتیب آشنایی با این مفهوم حاصل شده و جایگاه باز زنده سازی در دیدگاه پایداری قابل درک تر باشد. کاهش انرژی در ساختمان از موضوعات مورد توجه در مباحث پایداری است و این تحقیق بر استفاده ی حداکثر از نور طبیعی و کاهش انرژی الکتریکی متمرکز شده است. بنابراین در ادامه ی مباحث راهبردهای مربوط به نور روز در ساختمان تبیین می شود. در انتهای فصل ضمن بررسی چند نمونه راهکارهای بکار برده شده در جهت باز زنده سازی در موارد مشابه مورد توجه قرار می گیرد. در فصل سوم بنابر اطلاعات موجود و تحلیل آن ها در ارتباط با پروژه ی مورد نظر (کارخانه ی ریسباف اصفهان) نتیجه گیری صورت گرفته و ایده های طرحِ پیشنهادی مطرح می شود. در فصل چهارم برنامه فیزیکی پیشنهادی و طرح نهایی ارائه می گردد. امید است اطلاعات گردآوری شده و کاربرد آن در نمونه ی مورد نظر به عنوان الگویی جهت پیشبرد توسعه های آتی در نظر گرفته شود.

بیمارستانها نهادهای بزرگ و پیچیده ای هستند که در آنجا برای خیلی از مردم مهمترین وقایع جسمی ‏زندگی نظیرتشخیص بیماری، بهبودی، مرگ و زندگیِ دوباره رخ می دهد. بیمارستان مکانی است که فرد با دلی ‏سرشار از نگرانی از وضعیت خود و اینکه چه پیش خواهد آمد در آن پای می گذارد و بالاجبار وبسته به شرایط ‏بیماری چند روزی را در آنجا اقامت دارد. متأسفانه در برخی بیمارستانها پیچیدگی عملکردها و نیاز به دقت، سرعت ‏و نظم چنان بر معماری فضاهای آن حاکم می شودکه عملاً بیمارستانها را از یک فضای انسانی به فضایی صرفاً ‏عملکردی وگاه غیرانسانی تبدیل می کند. ‏ علم امروز به این نتیجه رسیده است که با تأثیرگذاری در روح و روان بیمار می توان در روند درمان مداخله کرد ‏و سبب بهبودی سریعتر و حتی پیشگیری شد. دردرمان هنگام نجات جان مردم علاوه بر زوال فیزیکی و جسمی باید ‏شرایط روانی و اجتماعی آنان را نیز در نظر داشت و به عنوان بخشی از درمان مورد توجه قرار داد. محیط نیز به ‏عنوان یک عضو جدایی ناپذیر سیستم درمان از این امر مستثنی نخواهد بود. امروزه بسیاری از متخصصان علم ‏پزشکی بر اهمیت محیط در ارتقاء نتایج درمانی تأکیدکرده اند. دراین رابطه تحقیقات بسیاری نیز نشان داده اند که ‏طراحی ضعیف در لحظات معین اثرات منفی روی شاخصهای فیزیولوژیکی تندرستی دارد.‏ شرایط روانی و اجتماعی بیمارتأثیر بسیاری در روند درمان و بهبودی اش دارد. این پژوهش به دنبال شناسایی و ‏نیازهای روانی و اجتماعی بیمارو پاسخگویی به آنها ازطریق راهکارهای معمارانه است. این پژوهش با رویکرد ‏کیفی و از روش مطالعه ی کتابخانه ای و میدانی به دنبال بیان دیدگاه هایی در معیارهای طراحی فضاهای درمانی است ‏که شاید تا به حال کمتر مورد توجه بوده است. به عبارتی نگاه این پژوهش به محیطهای درمانی فراتر از نگاه ‏عملکردی صرف خواهد بود. با توجه به گستره ی تحقیق و محدودیت زمان، این تحقیق بر فضاهای بخش بستری ‏متمرکزشده است. بخشهای بستری دربیمارستانها مکانهایی هستندکه بیمار بیشترین زمان را در طول دوران بستری ‏بدون آنکه کار خاصی انجام دهد در آنجا سپری می کند. بنابراین در مجموع محیط بخشهای بستری می تواند ‏بیشترین تأثیرگذاری را در روان بیمار داشته باشد. نتیجه ی تحقیق نشان داد که محیط به عنوان جزء لاینفک سیستم ‏درمانی نقش مهمی در روند درمان بیمار دارد و از طریق راهکارهای معمارانه محیط مطلوب بیمار ارتقاء می یابد.‏

امروزه جهان معماری شاهد تغییرات مهمی در روند طراحی ساختما نها و رویکرد بیش از پیش طراحان به رویکردی در راستای کاهش مصرف انرژی است. بحران انرژی و سوخت از یک سو و آلودگی های زیست محیطی و گرم شدن زمین از سوی دیگر بشر را در شرایطی قرار داده است که هرگز پیش از این تجربه نکرده است. در این مسیر طراحی مناسب ساختمان ها به عنوان یکی از مهمترین مصرف کنندگان انرژی و تولیدکنندگان گـازهای گلخانه ای میتواندگـام موثری در زمینه بهبود اوضاع موجود باشد. از آن جا که میزان عوامل مداخله گر در افزایش کیفیت و کارآیی ساختمان بسیار فراوان است در نظر داشتن همگی آن ها به صورت همزمان بسیار دشوار می نماید. این پایان نامه بر اساس این باور شکل گرفته است که مهمترین تصمیمات طراحی که تعیین کننده میزان انرژی مصرفی نهایی ساختمان خواهند بود، در مراحل اولیه طراحی، توسط معماران اتخاذ میشود. به همین دلیل کوشش شده است تا با شناخت هر چه بیشتر اقلیم سرد و راهکارهای طراحی مناسب در این اقلیم، معماران را در دستیابی به طرح هایی همساز با محیط یاری دهد. گام نخست این تحقیق به معرفی ویژگی های اقلیم شهرکرد اختصاص یافته است. در گام دوم ضوابط طراحی درکلیات و جزئیات معرفی می شوند. آخرین گام این تحقیق تلاش در جهت طراحی مجموعه مسکونی با رعایت ضوابط و اصول طراحی مسکن همساز با اقلیم است.

از سال 1970 دستیابی به اهداف توسعه پایدار به منظور رفع بحران های زیست محیطی، صرفه جویی در مصرف انرژی و ایجاد اقتصادی پایدار، اساس برنامه ریزی و مدیریت در بسیاری از کشورها گردیده است. توجه به این موضوع در بخش معماری به خصوص در بخش ساختمان تأثیر به سزایی در حفظ محیط زیست دارد. تحقیق حاضر شامل دو قسمت است: ابتدا به بررسی معماری پایدار با تمرکز خاص بر روی مبحث نگه داشت انرژی و بازنگری به طراحی فضاهای واسط به منظور مصرف بهینه انرژی پرداخته می شود. سپس با توجه به مسئله و موضوع طرح حاضر و اهمیت نظام بانک داری در اقتصاد کشورها و نیاز به تطبیق آن با نیاز های مالی دنیای مدرن، یک الگوی طراحی برای شعبه مرکزی بانک و ساختمان اداری وابسته ارائه می شود. بدین منظور در ابتدای تحقیق حاضر راهکارهای مصرف بهینه انرژی در بناهای بزرگ از جمله ادارات و بانک و کنترل های اقلیمی مطرح می شود. از ابتدای قرن بیستم در میان راهکارهای موجود برای نگه داشت انرژی در فضای اداری نقش طراحی فضاهای واسط مانند آتریوم، به دلیل جذابیت های معماری در مجموعه های بزرگ اداری پر رنگ گردیده است. در تحقیق حاضر چگونگی افزایش راندمان جذب و ذخیره انرژی خورشیدی توسط آتریوم ها به عنوان یک سامانه ایستا و تهویه و انتقال روشنایی به بخش مرکزی ساختمان به منظور کاهش مصرف انرژی محور بحث قرار گرفته است. چرا که طراحی نامناسب این فضاها نه تنها موجب کاهش مصرف انرژی نمی گردد، بلکه اثر معکوس دارد. توجه به مسئله نگه داشت انرژی در این تحقیق در بستر شعبه مرکزی بانک ملی مطرح می گردد که با توجه به تغییر در نظام بانکداری به علت افزایش اتوماسیون، نیازمند بازنگری به معماری آن است. دستاورد این تحقیق شامل دو قسمت است: قسمت اول به ارائه دستورالعمل های طراحی بانک منطبق با نیاز های دوران معاصر و تئوری های مالی مدرن می پردازد. قسمت دوم راهکارهایی برای افزایش بازده و راندمان انرژی آتریوم بیان می دارد. که شامل بازنگری کالبدی آتریوم در جهت نورگیری و تهویه طبیعی بهتر در فضاهای آتریوم دار و طراحی اصولی این فضاها منطبق بر اقلیم اصفهان در جهت کاهش مصرف انرژی است. روش تحقیق به صورت کتابخانه ای و میدانی است.

دانش بومی روستاییان بخشی از سرمایه ملّی، در برگیرنده باورها، ارزشها، روشها و آگاهیهای محلّی آنان و حاصل قرن هاآزمون و خطا در محیط طبیعی و اجتماعی روستاست. با شناخت این دانش و ظرفیتهای روستا، میتوان به توسعه پایدار روستا و ارائه راهکارها، سیاستها و برنامه های کاربردی در جهت حفظ سکونت در روستا رسید. روستای مارگون یکی از روستاهای واقع در استان فارس و شهرستان سپیدان به عنوان سکونتگاهی هم پیوند با طبیعت، از ارزشهای طبیعی و مصنوع‏ قابل بحث برخوردارست. این روستا طی تغییرات سریع و گسترده زندگی امروز نه تنها با تغییرات توسعه ای روبه رو نشده بلکه در انزوا به سر می بردکه نیاز به بررسی و توجّه دارد. در این پژوهش از روش کیفی در دو بخش مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. مطالعات کتابخانه ای با هدف شناخت پیشینه تحقیق، پژوهشهای مرتبط و آشنایی با مبانی نظری موضوع بوده است. در مرحله شناخت به جمع آوری اطلاعات میدانی از طریق مشاهده، مصاحبه و ثبت تصاویر پرداخته شده است. ضمن مشارکت در جریان زندگی روستاییان تعدادی از خانه های بافت سنّتی برداشت گردید و جهت پاسخگویی به سوالاتی چون نحوه خانه سازی، سازمان فضایی،کاربری فضاها و سایر عناصر سکونتی و میزان رضایتمندی از خانه های امروزی در روستای مارگون تلاش شد. در آخر راهکارهایی از جنبه های مختلف برای حفظ سنّت سکونت حاصل گردیده که همگی بر پایه ایده هایی چون بوم محور و مردم گرا بودن، حفظ پایداری روستا و تعامل روستاییان با محیط است.

امروزه محیط زیست، صرفه جویی در مصرف انرژی های فسیلی و توسعه پایدار به مباحث بسیار مهم و رایج در سطح بین المللی تبدیل شده اند. به طوری که حفظ منابع انرژی و هم زیستی با شرایط طبیعی و اقلیمی مبدل به یکی از مهم ترین تدابیر در معماری و شهرسازی شده اند. یکی از دیدگاه های مهم معاصرکه عکس العمل منطقی در برابر مسایل و مشکلات عصر صنعت به شمار می رود، معماری پایدار است. به طور کلی معماری پایدار کیفیت زندگی و سکونت انسان ها و کلیه موجوداتی که در آن محیط زندگی می کنند را ارتقا می دهد و سطح آسایش زندگی را در محیط زیست بهبود می بخشد. با وجود اینکه بیش از چند دهه از مطرح شدن معماری پایدار می گذرد و راهکارهای بسیاری توسط آن برای حل بحران های معاصر ارائه شده است، ولی همچنان مشکلاتی در سر راه ایجاد معماری پایدار وجود دارد. به نظر می رسد که با رفع موانع از طریق توجه به ارزش ها و ویژگی های معماری سنتی و بومی می توان آن را کامل نمود. چرا که با توجه به آثار معماری سنتی و مستندات تاریخی، این بناها در زمان و مکان خود به خوبی با اهداف رویکرد پایداری مطابقت می کردند. خانه های سنتی تهران تا اواخر دوره قاجار نیز دارای الگوهایی از معماری سنتی ایرانی است که با توجه به پژوهش های تا به حال انجام شده در این زمینه به نظر می رسد که معماری این خانه ها با بعضی از تدابیر معماری پایدار همخوانی دارد. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است که خانه های قاجار تا چه حد با معیارهای معماری پایدار همخوانی دارند. در این راستا در درجه ی اول تدابیر معماری پایدار در خانه های قاجار تهران شناسایی و بررسی شد. پس از آن خط کش و معیاری برای ارزیابی پایداری بوم شناختی مدون گردید و مولفه های پایداری انرژی، پایداری در سایت، پایداری انسانی و پایداری مصالح بررسی شد. در پایان نتایج پژوهش به صورت کیفی در خانه های مورد مطالعه مقایسه گردید. از نتایج پژوهش چنین بر می آید که بناهای مسکونی اواخر قاجار تهران تا حدود زیادی با تدابیر معماری پایدار مطابقت دارند.

از گذشته های بسیار دور، بشر در رابطه ای تنگاتنگ با طبیعت به سر می برده و برای ساخت احتیاجات خود از آن الهام می گرفته و طبیعت همواره راهنمای بسیار خوبی برای طراحان بوده است. اما بعد از انقلاب صنعتی قرن هجدهم ارتباط عمیق بین انسان و طبیعت گسسته شد. رشد جمعیت و به دنبال آن تسلط بشر بر طبیعت، آغازی بود بر مشکلات زیست محیطی که انسان امروز دچار آن است. با برداشت بی حد از منابع طبیعی تجدید ناپذیر و آلودگی محیط زیست و استفاده بی رویه از سوخت های فسیلی که کمبود منابع را منجر می شوند، زندگی اجتماعی و اصولا تکنولوژی متوقف خواهد شد. مصارف انرژی در ساختمان بطور میانگین حدود 40 درصد انرژی هر کشوری را شامل می شوند(قیاسوند و قیاسوند، 1388) و با این شیوه مصرف، سوخت های فسیلی بین 8-18 سال آینده به اتمام رسیده و طی ده سال آینده، بالغ بر هفتاد میلیارد دلار مصرف انرژی حاصل از سوخت های فسیلی را خواهیم داشت(yeang, 2006). این مشکلات، ضرورت استفاده از انرژی پایدار و حرکت بسوی معماری زیست مبنا و بومی را بر همگان روشن می کند. این پژوهش سعی دارد به این سوال پاسخ دهدکه چگونه می توان از ساختار گیاهان نواحی گرم و خشک در معماری بومی استفاده کرد. دلیل انتخاب گیاه از بین سایر اکوسیستم های طبیعی این است که از منظر ایستایی و مقیم بودن به یک مکان، مشابهت بیشتری با معماری دارد. هدف این پژوهش بهره گیری از هوشمندی گیاهان و پاسخ دهی آن ها به تغییرات آب و هوایی جهت ارائه چارچوبی برای کمک به طراحی بومی می باشد. بدین منظور گیاهان این ناحیه و به ویژه درخت کاج به صورت مطالعه کتابخانه ای بررسی شده و برخی از اصول استخراج شده از این مطالعات که قابلیت ترجمه به زبان معماری را دارند،در طراحی معماری بنای یک شهر کتاب به کار گرفته شده اند.

این پژوهش دارای چندین بعد است که همگی در پی پاسخ گویی به این پرسش است که در شهرهایی با پیشینه فرهنگی دیرین مانند شهرضا، فضاهای مسکونی را چگونه باید طراحی کرد؟ آیا می توان برای خانه ها الگوی خاصی در نظر گرفت؟ چگونه می توان الگویی برای سکونت در نظر گرفت که منطبق با چهار چوب های رفتاری امروز مردم شهر باشد؟ چگونه می توان سکونت در شهرضا را با حفظ هویتش بازیابی کرد و مسکنی منطبق با نیاز های امروز و با امکانات نوین طراحی کرد که شیوه زندگی مردم را مخدوش نکرده و با آن سازگار باشد؟ با توجه به این که محله های جدید ساخته شده زیر نظر شهرسازان بدون توجه به مسائل بوم شناختی، اقلیمی و نیز مولفه های اجتماعی، فرهنگی و تاریخی قشری که در آن سکنی گزیده اند، از نظر بسیاری از صاحب نظران بی هویت وناسازگار با زندگی روزمره مردم هستند و در بهترین حالت می توانند نقش خوابگاهی بزرگ را ایفا کنندکه هیچ گونه تعلقی در ساکنین به وجود نمی آورد.(معلمی 1386) هم چنین با توجه به مهاجر پذیری شهر، افزایش جمعیت، تغییر الگوی اقتصادی (از کشاورزی و باغ داری به خدماتی و آموزشی) و ارتقاء سطح رفاهی و اقتصادی مردم، طی مشاهده های انجام شده به نظر می رسد، خانه های سنتی و بزرگ قبل و آپارتمان های شهری جدید جوابگوی نیاز امروزین ساکنان نمی باشند. اگر فرض شود زندگی انسان الگویی دارد پس فضای زندگی اش نیز از الگویی پیروی می کند. این مسئله لزوم تامل در مورد الگوی سکونتی مردم شهر را مشخص می نماید. بنابراین اهداف این پژوهش موارد زیر در نظر گرفته شد : - دستیابی به الگوی سکونتی مناسب که آسایش مادی (برآورده شدن نیاز های فیزیکی ) و معنوی (مهم ترین آن طبق بحث های بالا نیاز به حس تعلق به مکان است) ساکنین را فراهم کند. - استفاده از پتانسیل بالقوه فرهنگ بومی برای خلق فضاهایی جهت حفظ تعاملات اجتماعی موجود در منطقه. - برآورده ساختن توقعات مردم از مکان زندگی روزمره شان با حفظ هویت بومی لذا در این تحقیق ابتدا به مرور مفاهیمی چون سکونت، هویت، احساس تعلق و موارد مرتبط پرداخته شده است. در کنار آن با شناخت واقعیت ها و شرایط بیرونی حاکم بر زندگی روزمره مردم، واحد همسایگی ای بر اساس الگو پیشنهادی طراحی شده است. البته نتایج ارائه شده مبنی بر مطالعات این پژوهش می باشد و امید است در آینده با اصلاح وتکمیل آن به الگویی مناسب تبدیل شود. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی، به وسیله جمع آوری اطلاعات مرتبط با معماری بومی منطقه و تحلیل محتوا و مورد کاوی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و روش های میدانی (مشاهده، تصویربرداری) استفاده شده است.

چکیده ندارد.