قارچ های میکوریزای آربوسکولارمعمول ترین نوع از میکوریزاها می باشند که نقش مهمی را در روابط خاک - گیاه ایفا می نمایند. گیاه پروانش (catharanthus roseus l.) یکی از مهم ترین گیاهان دارویی بوده که آلکالوئید های ضد سرطان به نام های وین بلاستین و وین کریستین را تولید می نماید. در این مطالعه اثر سه گونه قارچ میکوریز g.etunicatum,g.versiforme و g.intraradicesو افشانه برگی تریپتوفان، پیش ساز بیوسنتزی این آلکالوئیدها، در غلظت های 0، 150، 250 و 350 میلی گرم بر لیتر در شرایط کشت گلدانی و همچنین اثر قارچ های میکوریزا در انطباق گیاهچه های باززایی شده پروانش تحت تیمار تریپتوفان به روش استریل سازی در محیط کشت باززایی، مورد بررسی قرار گرفت. بررسی نتایج حاصل از کشت گلدانی گیاهان پروانش تحت تیمار میکوریز و افشانه برگی تریپتوفان و همچنین، گیاهان باززایی شده پس از طی انطباق، نشان دهنده بالاترین میزان فاکتورهای رشدی شامل، طول، وزن تر و خشک، محتوای پروتئین کل و قندهای محلول اندام هوایی و ریشه و همچنین محتوای رنگیزه های فتوسنتزی در نمونه های حاصل از دو تیمارمیکوریزی و تریپتوفان بود. بالاترین درصد آغشتگی ریشه ای نیز در نمونه های تلقیح یافته با g.etunicatum مشاهده شد. بررسی محتوای آلکالوئید کل در اندام هوایی و ریشه و نتایج حاصل از مقدار وین بلاستین برگی نیز بالاترین میزان آن ها را در نمونه های تلقیح یافته با میکوریز و تحت تیمار تریپتوفان نشان دادند. نتایج حاصل از بررسی افزودن تریپتوفان در محیط کشت بهینه باززایی، نشان داد که افزودن تریپتوفان به این محیط موجب افزایش باززایی و رشد در این نمونه ها می گردد. ارزیابی محتوای پرولین و فنل کل و فعالیت آنزیم پراکسیداز اندام هوایی و ریشه نشان دهنده مقادیر بالای آنها در نمونه های میکوریزی بود. بررسی درصد حیات و درصد آغشتگی ریشه ای طی دوره انطباق بیشترین درصد را به ترتیب، در نمونه های میکوریزی g.versiforme و g.etunicatum نشان دادند. در مجموع، نمونه های رشد یافته در شرایط گلدانی نتیجه بهتری را از نظر رشد و محتوای آلکالوئید نسبت به نمونه های باززایی شده نشان دادند.