نام پژوهشگر: پژمان مرتضوی
محمد امیر گوهرشاهی سوگند مشفقی
هپاتوتوکسیسیتی یکی از مباحث مهم در شیمی درمانی ها و مصرف مواد دارویی در علم پزشکی و دامپزشکی و برخورد این علوم با بیماری هاست. با افزایش گرایش پزشکی نوین به مصرف بیشتر مواد و داروهای گیاهی جهت کاهش عوارض و اثرات نامطلوب بسیاری از داروهای سنتتیک و شیمیایی، که به نظر اثرات سوء کمتری نیز دارند، در این تحقیق بر آن شدیم تا به مقایسه ی اثر حفاظتی دو عصاره هیدرو الکلی گیاهی با نامهای سیلی مارین و چای سبز ، بر علیه بروز مسمومیت کبدی حاصل از مصرف جنتامایسین که از آنتی بیوتیک های گروه آمینوگلیکوزید است، بپردازیم. در این مطالعه تعداد 32 سر رت نژاد ویستار با وزن تقریبی 225-200 گرم از موسسه انیستیتو پاستور ایران خریداری شد و در ابتدا به منظور آداپتاسیون با شرایط محیط به مدت 2 هفته در شرایط 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی و در دمای 25 درجه سانتی گراد با در اختیار داشتن آب و غذای استاندارد کافی نگهداری گردید، سپس به طور تصادفی به 4 گروه 8 تایی تقسیم شدند: گروه 1 شاهد (کنترل - ): که به میزان هم هجم با مواد تزریقی گروه های دیگر فقط حلال عصاره را دریافت کردند . گروه تجربی 2: تیمار با جنتامایسین با دوز 5 mg/kg/ip/30 days گروه تجربی 3 (درمان با سیلی مارین): تیمار با جنتامایسین با دوز 5 mg/kg/ip/30 days + عصاره هیدرو الکلی گیاه سیلی مارین با دوز 300 mg/kg/oral/35 days گروه تجربی 4 (درمان با چای سبز): تیمار با جنتامایسین با دوز 5 mg/kg/ip/30 days + عصاره هیدرو الکلی گیاه چای سبز با دوز 350 mg/kg/oral/35 days خونگیری به طور مستقیم از قلب انجام شد و جهت اندازه گیری میزان آنزیم های alp، alt و ast کبدی و میزان بیلی روبین تام خون در شرایط استاندارد به آزمایشگاه ارسال گردید. علاوه بر آن از کبد رت ها نیز مقطع بافت شناسی تهیه و توسط متخصص پاتولوژی دامپزشکی اسکور دهی گردید. نتایج آزمایشگاهی و اسکورهای پاتولوژی با استفاده از آزمون آماری آنوا آنالیز شده و در صورت معناداری، با آزمون تعقیبی شفه مورد بررسی قرار گرفت که سطح اطمینان در آزمون ها 95% بوده است. چای سبز و سیلی مارین هرکدام به نحوی در کاهش آنزیم های کبدی و آسیب های وارده به هپاتوسیت ها ایفای نقش کرده اما نتایج به دست آمده در مورد ،sgot تغییر حاصله توسط هر دو عصاره، اختلاف سطح معناداری با گروه تیمار با جنتامایسین نداشت، هرچند پایین تر از گروه جنتامایسین بود. در رابطه با sgpt تغییر معناداری رخ نداد. در مورد بیلی روبین تام، چای سبز به طور معناداری نسبت به گروه مسموم شده با جنتامایسین و نیز گروه دریافت کننده ی جنتامایسین + سیلی مارین، باعث کاهش بیلی روبین تام گردید و در مورد آلکالین فسفاتاز، چای سبز عملکرد کمتری در کاهش alp خون از خود نشان داد و سیلی مارین هرچند با گروه مسموم شده با جنتامایسین، تفاوت معناداری ایجاد نکرد، اما عملکردی بهتر از چای سبز را در کاهش این فاکتور خونی نشان داد. با توجه به این نتایج، تفاوت عملکرد حفاظتی چای سبز و سیلی مارین در برابر مسمومیت کبدی حاصل از جنتامایسین، در سطح معناداری نیست، اما احتمالا چای سبز عملکرد بهتری را داراست.