نام پژوهشگر: منیژه گله داری
امیرعلی حسین زاده ویدا شقاقی
بررسی حاضر مربوط به حوزه ای از زبان شناسی است که تجزیه و تحلیل کلام (discourso analysis) نام دارد. تجزیه و تحلیل کلام خود شاخه ای از کاربردشناسی زبان (pragmatics) است . کاربردشناسی مطالعه زبان و با توجه به بافت زبانی که در آن به کار می رود می باشد، یعنی بررسی محدودیتهایی که کاربرد زبان در تعامل اجتماعی با آن مواجه هستند. تجزیه و تحلیل کلام نیز که بخشی از کاربردشناسی زبان می باشد در دو سطح به بررسی زبان می پردازد، یکی مطالعه صورتهای زبانی و دیگری مطالعه بافت زبانی. به عبارت دیگر تجزیه و تحلیل کلام به بررسی ارتباط بین ساختار کلام و اطلاعات فرازبانی می پردازد. در چنین مطالعاتی بررسی نظام زبان به در سطح جمله بلکه در سطحی فراتر از آن یعنی واحدهای بزرگتری همچون متن صورت می گیرد، زیرا آنچه گویشور هنگام برقراری ارتباط با دیگران با کار می گیرد جملات از هم گسیخته نیست بلکه کلام به هم پیوسته ای است که در بافت معنا می یابد. در این پژوهش نشانه های کلامی (discourse markers) به عنوان یکی از عناصر ایجاد انسجام در کلام مورد بررسی بررسی قرار می گیرد. به این صورت که ویژگی نشانه های کلامی، انواع آنها، بررسی هاس ی سنتی نشانه های کلامی و نیز تحقیقات اخیر زبانشاسان ایرانی و غیر ایرانی بیان می شود. سپس با توجه به اطلاعات موجود، نشانه های کلامی زبان فارسی گفتاری شناسایی شده و بر اساس نقش و عملکرد آنها در کلام طبقه بندی می شوند. از آنجا که برخی از نتایج حاصل از بررسی های زبانشناختی را می توان در آموزش زبان به کار گرفت ، در این تحقیق نیز پس از شناسایی نشانه های کلامی به بررسی نقش آنها در افزایش درک مطلب شنیداری پرداخته ایم. به این منظور بخشی از این پژوهش به بررسی مهارت شنیداری زبان، رابطه آن با یکدیگر مهارتها، مراحل شنیدن و ویژگی های متنهای شنیداری اختصاص یافته و نیز تحقیق عملی بر روی زبان آموزان غیر فارسی زبان غیر ایرانی انجام گرفته است . نتایج حاصل نشان می دهد که آگاهی زبان آموزان از نشانه های کلامی موجب افزایش میزان درک مطلب شنیداری آنها می گردد.