نام پژوهشگر: حشمت الله نجفی
حشمت الله نجفی احمد معتمد
حوضه مورد مطالعه در این پایان نامه در بخش میانی هراز به عرض جغرافیایی 36 درجه و 1 دقیقه و 23 ثانیه الی 36 درجه و 17 دقیقه و 30 ثانیه شمالی و طول جغرافیایی 52 درجه الی 52 درجه 30 دقیقه شرقی و مساحت 1070 کیلومترمربع در شمال کشورمان واقع است . از نقطه نظر و سنگ شناسی منطقه مورد مطالعه بیشتر از سازندهای شمشک ، دلیچای، و تیزکوه است بطوریکه سنگهای گسترش یافته در شمال حوضه از طبقات ضخیم سنگهای ژوراسیک و دولومیتهای تریاس متعدد ضخیم لایه تشکیل شده است ، اما همین طبقات آهکی در منطقه عمارت توسط سنگهای شیل مارنی و ماسه ای قطع می شوند. هر چه از زیر حوضه علمستان عمارت به سمت زیر حوضه های نور، نمارستاق و آفن سر، پیش برویم سازند شمشک با سنگهایی از جنس شیل، زغال، ماسه سنگ دیده می شود. بطور کلی از جنوب حوضه به سمت شمال آن سنگها جوانتر و از رسوبات دوران چهارم، جز رسوبات آبرفتی و واریزه های جوان بندرت رخنمونی از آن ها دیده می شود. آب و هوای منطقه از نوع آب و هوای خزری مرطوب و نیمه مرطوب بوده بطوریکه جنوب حوضه از رطوبت و بارش کمتری برخوردار است و نوع بارش آن و مکانیسم آن تغییراتی حاصل شده و نوسانات دمایی و آب و هوای آن هم بیشتر است . از نگاه هیدرولوژی رودخانه های متعددی که همگی از شعبات فرعی و هم رودخانه هراز است در حوضه مورد مطالعه جریان دارند. کانون آبگیر رودخانه ها 90 درصد کوهستانی بوده جهت شعبات شرقی - غربی و از روند دره ها تبعیت می کند. رودخانه های حوضه بالاترین دبی را در فصل بهار و ماههای اردیبهشت و خرداد دارا هستند. از نگاه خاک شناسی بیشترین گستردگی با خاکهای رندزین ولیتوسل آهکی در جنوب حوضه و در محدوده شمال حوضه خاکهای قهوه ای جنگلی است . اشکال فرسایشی منطقه معلول عملکرد مشترک عوامل زمین شناسی و هیدرولوژیکی است که از اشکال عمده آن می توان فرسایش سطحی، شیاری، خندقی، توده ای نام برد. مورفولوژی حوضه حکایت از جوان بودن دارد در اکثر موارد شکل دره ها v شکل بوده و نیمرخ طولی رودخانه ها حاکی از عدم تعادل رودخانه است و نشان دیگری از جوان بودن ناهمواریهای منطقه است . وجود برخی اشکال مرفولوژی چون تراسهای آبرفتی نشان از تغییرات آب و هوایی و دگرگونیهای سطح دریای خزر است . بیشتر دره ها از ساختمان تکتونیک تبعیت می کنند. در پایان نتیجه گیری و پیشنهادات و راه حلهای قابل اجرا و متناسب با وضعیت منطقه ارائه شده است .