در این تحقیق به منظور تکثیر درون شیشه ای و تولید عاری از ویروس گیاه آلو از طریق کشت مریستم، به بررسی مرحله نموی مناسب مریستم رأس ساقه در برش های بافت شناسی و سپس کشت مریستم پرداخته و برای تست سالم بودن گیاهچه ها آزمون الایزا انجام شد. در انتها ساختار ساقه و برگ در گیاه در شیشه و گیاه باغی مقایسه شد. در آزمایش اول ابتدا مرحله نموی عدم تشکیل دستجات آوندی در برش-های مریستم رأس ساقه با اندازه 8/0-9/0 میلی متر و بزرگتر از یک میلی متر تشخیص داده شد و سپس در آزمایش دوم اثر زمان و غلظت مناسب هورمون ba با کاربرد محیط ms در مرحله استقرار مریستم وتأ ثیر محیط ms و dkw و هورمون های ba و ga3 در مرحله پرآوری و در مرحله ریشه زایی اثر محیطms و ms½ و غلضت های هورمونی iba و naa بررسی شد. بر اساس نتایج بدست امده از آزمایش اول در برش های با اندازه 8/0و 9/0میلی متر تمایز دستجات آوندی بر خلاف نمونه های بزرگتر از 1 میلی متر که آوند چوب مارپیچی قابل تشخیص بود ،دیده نشد. در آزمایش دوم (کشت مریستم ) زمان دوم نمونه برداری، نیمه اول تیر ماه، و در محیط بدون هورمون کم ترین میزان قهوه ای شدن و بالاترین میزان بقا و در نتیجه جداکشت قابل انتقال را ایجاد نموده است. در مرحله پرآوری مطلوب ترین شاخساره از نظرتعداد و طول شاخه در محیط ms و در غلظت هورمونی 6/0 میلی گرم در لیتر ba و 1/0میلی گرم در لیترga3 و از نظر وضعیت برگ در محیط dkw بدون هورمون بدست آمد. گیاهچه های مناسب مرحله ریشه زایی در محیط ms½ همراه با 5/1 میلی گرم iba بیشترین تعداد یشه و در محیط ms½ همراه با 1 میلی گرم iba بلندترین طول ریشه را داشتند حداکثر میانگین طول ساقه در محیط ms½ همراه با5/1 میلی گرم iba و5/0 میلی گرم در لیترnaa با طول 93/3 سانتی مترمشاهده شد. گیاهچه های کشت داده شده با آزمون الایزا عاری از ویروس تشخیص داده شدند. دربرش های مقایسه ساقه بین دو گیاه ، در گیاه رشد کرده در شرایط در شیشه ،تعداد سلول های پارانشیمی بیشتر ، اندازه شان بزرگ تر و مغز کوچک تراست در عین حال لایه کوتینی ندارند. اما در گیاه باغی سلول های با بافت استحکامی بیشتر ، پارانشیم کاهش یافته ومغز بزرگ تر است و لایه کوتینی در سطح پوست مشاهده می شود. در برش برگ گیاه باغی داری کوتیکول و کرک در سطح پوست بوده و دستجات آوندی گسترش یافته ترند اما گیاه در شیشه فاقد کرک و کوتین بوده و دستجات آوندی در تعداد کم تر مشاهده شدند.

تنش خشکی یکی از مهمترین عواملی است که اثرات مختلفی بر روی رشد رویشی و زایشی، ترکیبیات شیمیایی فیزیولوژی گیاهان دارد و از مهمترین عامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی به حساب می آید. باتوجه به اهمیت سویا به عنوان یک گیاه مهم روغنی و به منظور شناسایی ارقام مقاوم به خشکی و همچنین ارزیابی اثرات تنش خشکی بر ویژگیهای تشریحی ، ریخت شناسی، بیوشیمیایی و جوانه زنی چهار رقم سویا (کلارک، کلین،m9وl17) سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی اجرا گردید. در آزمایش اول در شرایط بهینه گیاهان براساس 50 میلی متر تبخیر از زمان جوانه زنی تا پایان دوره رشد آبیاری شدند در حالی که در آزمایش های دوم و سوم که در شرایط تنش کم آبی اجرا گردیدند آبیاری به ترتیب براساس 100 (تنش متوسط) و 150 (تنش شدید ) میلیتی متر تبخیر از تشتک تبخیر صورت گرفت. نتایج آزمایش ها نشان داد که اثر تنش کم آبی بر روی ضخامت و تعداد لایه های پوست ضخامت منطقه آوند آبکش، ضخامت منطقه آوند چوبی، قطر دهانه آوند چوبی تعداد ردیفهای آوند چوبی، تعداد آوند در ساقه، ضخامت استوانه مرکزی، قطر ساقه و تعداد کرک معنی دار بوده است . در ارقام تحت تنش کم آبی به غیر از رقم کلارک در سایر ارقام تسریع نسبی تکوین کیسه رویایی مشاهده شد. در تیمارهای کم آبی در میان چهار رقم مورد بررسی شاخص های جوانه زنی نظیر وزن تر اپی کوتیل، وزن خشک اپی کوکتیل، وزن تر هیپوکوتیل، وزن خشک هیپوکوتیل، وزن تر ریشه و وزن خشک ریشه در سطح احتمال 1% و طول ریشه و وزن تر لپه در سطح احتمال 5% معنی دار بود. میزان پرولین و پرتیین کل تحت تاثیر تنش کم آبی در سطح احتمال 1% افزایش نشان دادند. نیمرخ الکتروفورزی پروتیین کل ، افزایش شدت رنگ باندهای 54،40،27،10 و 90 کیلودالتونی را در تمامی ارقام مورد بررسی نشان داد.

تنش خشکی یکی از مهمترین تنش های محیطی است که تولید محصولات کشاورزی را با محدودیت روبرو و ساخته است. بانوجه به اهمیت آفتابگردان بعنوان یک گیاه روغنی مهم و به منظور شناسایی ارقام مقاوم به خشکی و همچنین ارزیابی اثرات تنش خشکی بر ویژگی های تشریحی بیوشیمایی و جوانه زنی بذرهای حاصل از گیاهان مادری اعمال تنش شده چهارم رقم آفتابگردان (آذرگل، فرخ، آلستار، و یوروفلور) سه آزمایش جداگاه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا کردید. در آزمایش اول درشرایط بهینه گیاهان بر اساس 80 میلی لیتر تبخیر از زمان rl (ستاره ای شدن) ت پایان دوره رشد آبیاری شدند در حالیکه در آزمایش های دوم و سوم که در شرایط تنش کم ابی اجرا گریدند ابیاری بترتیب براساس 120 (تنش متوسط ) و 180 (تنش شدید) میلی لیتر تبخیر از تشتک تبخیر صورت گرفت. نتایج بررسی سلول- بافت شناختی مراحل رویان زایی گیاهان شاهد و گیاهان تحت تنش شدید کم آبی نشان داد که در اکثر ارقام به غیر از فرخ تکوین رویان بطور نسبی تسریع شده بود که این تسریع در رقم زودرس آلستار از سایرارقام مشهود تر بود میزان کلروفیل a و b و کلروفیل کل و میزان کارتنویید میزن پروتینین گرده درصد روغن بذری و محتوای نیتروژن بذری تحت تاثیر تنش کم آبی در سطح احتمال 1% کاهش نشان دادند. محتوای پرولین ، پروتیین کل برگی و درصد نشت الکترولیت برگی تحت تاثیر تنش کم آبی در سطح احتمال 1% و محتوای پروتیینی بذری در سطح احتمال 5% افزایش نشان داد. در تیمار های کم آبی در میان چهار رقم مورد بررسی شاخص های جوانه زنی نظیر وزن تر هیپوکوتیل وزن خشک هیپوکوتیل وزن صد دانه متوسط جوانه زنی روزانه درصد جوانه زنی نهایی شاخص طول و وزن خشک گیاهچه و شاخص وزنی بنیه گیاهچه در سط احتمال 1% ووزن تر گیاهچه وزن خشک گیاهچه و وزن تر ریشه در سطح 5% معنی دار بود.

تنش سرما یکی از مهمترین عواملی است که اثرات مختلفی بر رشد و نمو اندامهای رویشی و زایشی ترکیبات شیمیایی و فیزیولوژی گیاهان دارد و از مهمترین عوامل محدود کنده تولید محصولات کشاورزی به شمار می رود. با توجه به اهمیت کلزا به عنوان یک گیاه مهم روغنی و به منظور ارزیابی اثرات تنش سرما بر ویژگیهای تشریحی ریخت شناس بیوشیمایی و جوانه زنی رقم okapi کلزا سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. در آزمایش اول گیاهان شاهد در اواسط مهرماه کشت شدند و در آزمایش دوم و سوم گیاهان دیر کشت شده و تحت تنش متوسط و شدید سرما بودند. در هر سه سطح تنش گیاهان با مقادیر (n3)22,(n2) 150(n1)75,(no) کیلوگرم برهکتار نیتروژن تیمار شدند. نتایج ازمایش ها نشان داد که اثر تنش سرما بر روی ضخامت و تعداد لایه های پوست ضخامت منطقه آوند آبکش ضخامت مغز ضخامت استوانه مرکزی و قطر ساقه معنی دار بوده است. مریستم راسی در گیاهان شاهد زودتر به مریستم زایشی تبدیل شد در حالی که در گیاهان تنش سرما دیده با تاخیر انجام گرفت و مراحل رویان زایی به تاخیر افتاد البته کاربرد ازت موجب تسریع در رویان زایی شد. در تیمارهای سرما شاخص های جوانه زنی مانند طول ریشه وزن خشک هیپوکوتیل و وزن خشک ریشه در سطح احتمال 1% و وزن تر ریشه و وزن تر لپه و ااپی کوتیل در سطح احتمال 5% معنی دار بود. میزان پرولین تحت تاثیر تنش سرما در سطح احتمال 1% افزایش نشان داد. نیمرخ الکتروفورزی پروتیین کل افزایش شدت رنگ باندهای 24، 28،37،38، 43 و 98 کیلودالتونی را در گیاهان تحت تنش سرما نشان داد.

ذرت از تیره poaceaeو زیر تیره punicoideaeاست. گیاهی است که قدرت سازش با شرایط آب و هوایی مختلف دارد و کشت آن در جهان بسرعت رو به افزایش است. گیاهان تیره کندمیان مقدار زیادی دانه های گرده تولید می کند. دانه های گرده گندمیان یکی از مهم ترین آلرژن ها د رجهان در طی فصول بهار و تابستان محسوب می شوند. این گرده ها درااری 20 ترکیتب فعال آنتی ژنتیک می باشند. هدف این پژوهش بررسی مراحل تکوینی اقدام زایشی نر، ساختار و فراساختار دانه های گرده ذرت تعیین توان آلرژی زایی دانه های گرده بود. دانه های گرده و پانیکول نر از مزارع و رامین جمع آوری و دانه های گرده خالص سازی شدند. عصاره گرده 5% با انکویه کردن در بافرفسفات نمکی خنثی (o.lm,ph:7.2) تهیه شد. مراحل تکونین اندام نر با استفاده از روشهای سلول و بافت شناسی بررسی شد. در مشاهده میکروسکوپی مریستم زایشی پریموردیوم پرچمی، سلول های گزا، سلول های مادر گرده مراحل موناد، دیاد، تتراد، میکروسپور، بساک دوخانه، بساک چهارخانه، دانه های گرده، سنبلک و پوشش های اطراف سنبلک مشاهده شد. بررسی فراساختار دانه های گرده ذرت بامیکروسکوب الکترونی نگاره sem نشان داده که دانه های گرده کروی شکل با قطر تقریبی 64 میکرومتر، تک منفذی با قطر منفذ 33/5 میکرومتر و آراستار سطح اکزین سمبادهای هستند. اندازه گیری قطر دانه های روی سطح اکزین 299/0 میکرومتر و طول دانه های سطح اکزین حدود 128/0 میکرومتر است. برای مطالعه اثرات آلرژی زایی عصاره گرده عصاره گرده ای و بافر فسفات نمکی خنثی به روش درون صفاتی و زیر پوستی به دو گروه از خو کچه ها تزریق شدند. نتایج بدست آمده از تزریق زیرجلدی عصاره قطرویل و فلز در حیوانات حساس شده ب ا عصاره در مقایسه باکنتر ل مثبت (هیستامین) و کنترل منفی (بافر فسفات نمکی) افزایش قابل توجهی را نشان داد. آزمون های سرولوژیکی در گروه تحت تیمار با عصاره گرده ای در مقایسه با گروه کنترل pbsافزایش معنی داری را در مقادیر ایوزینوفیل هاو ige سرمی مشخص کرد. محتوای کمی و کیفی پروتیین های گرده، به ترتیب بوسیله روش برادفورد و الکتروفورزsds-page انجام شد. الکتروفورز 3 باند ماژور 25، 50 و 72 کیلودالتون رانشان داد. محتوای پروتیین کل در گرده 1775 میکروگرم بر میلی لیتر مشاهده شد. نتایج لکه گذاری ایمنی سرم خوکچه های حساس شده با عصاره آلرژنهای گروه 1 و 13 ( zea m1و zea m) و دو آلرژن جدید مولکلولی88 و 6/14 کیلودالتون را نشان داد.

انگور شاهانی vitis vinifera l.(shahani grape) به خانواده vitaceae تعلق دارد. این میوه به دلیل داشتن ترکیبات فنولی در پیشگیری از بسیاری بیماری ها مثل انواع سرطان و عفونت ها مصرف می شود. این پژوهش با هدف بررسی ساختارهای تشریحی-تکوینی خواص ضد میکروبی، ضد جهشی و آنتی اکسیدانی گیاه انگور شاهانی انجام شد. در این تحقیق از روش های متداول سلول-بافت شناسی، تهیه برش های دستی، میکروتومی، رنگ آمیزی های لازم و بررسی برش ها با میکروسکوپ نوری به منظور بررسی های تشریحی - تکوینی گیاه استفاده شد. در بررسی فعالیت ضد میکروبی، عصاره های متانولی و اتانولی (80 %) استونی، آبی از بخش های میوه نارس (غوره) و رسیده تهیه و با استفاده از روش های متداول میکروب شناسی شامل روش انتشار و سنجش قطر هاله عدم رشد و روش مواجهه و (mic) بر روی باکتری های اشرشیاکولی، سودوموناس آیروجینوزا، استافیلوکوکوس اوریوس اثر داده شد. آزمون تعیین اثر ضد جهشی بر اساس روش پیشنهدی پروفسور ایمز با استفاده از سویه جهش یافته سالمونلاتیفی موریوم ta100 و ماده سرطان زای شناخته شده (آزیدسدیم) انجام گرفت. در بررسی اثر آنتی اکسیدانی با استفاده از معرف فی سیانید پتاسیم توانایی احیاکنندگی یون فریک به فرو در عصاره ها با استفاده از دستگاه اسکتروفوتومتر اندازه گیری شد. با افزودن میکروزوم کبد موش اثر آنتی اکسیدانی - ضد سرطانی عصاره ها به اثبات رسید. نتایج نشان دادند که : ساختار تشریحی-تکوینی انگور شاهانی با دیگر جنس های خانواده vitaceae شباهت دارد. 5 پرچم دارای بساک با 4 کیسه گرده و مادگی شامل کلاله دولبه، خامه کوتاه و تخمدان با 4 تخمک واژگون و تمکن محوری مشاهده شد. مراحل تکوین دانه گرده و نمو کیسه رویانی و رویانزایی آن نیز از الگوهای نموی دیگر گیاهان این تیره تبعیت کرد. بررسی اثر ضد باکتریایی بیان کننده این مطلب بود که میوه در هر دو مرحله تکوینی نارس و رسیده دارای این خاصیت بود اما میوه نارس به دلیل داشتن اسیدهای فنولی در سطوح بالاتر بیشتر از میوه رسیده این اثر را نشان داد. بررسی اثر آنتی اکسیدانی، ضد جهشتی - ضد سرطانی نشان داد که میوه در هر دو مرحله تکوین دارای این خاصیت بود اما اثرات میوه رسیده به دلیل بالا رفتن میزان رنگدانه و دیگر ترکیبات فنولی نسبت به میوه نارس قویتر بود.

در این پژوهش ساختار تشریحی تکوینی اندام های زایشی و مراحل تکوین دانه ی گرده، تخمک و رویان آلوئه ورا با استفاده از روش های متداول سلول، بافت شناسی و با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی شد. مشاهدات میکروسکوپی اندام های زایشی ساختار متداول گیاهان تک لپه را مشخص کرد. آلوئه ورا (aloe vera) گیاهی پایا، مقاوم به خشکی با برگ هایی گوشتی و آبدار متعلق به تیره ی لاله liliaceae است که به صورت تاریخی برای درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار می گرفته است. در مشاهدات میکروسکوپی اندام های زایشی، در دیواره ی بساک های جوان چهار لایه ی اپیدرم، لایه ی مکانیکی، لایه های موقتی و لایه ی مغذی مشاهده شدند. در بساک های بسیار جوان سلول های مادر گرده و سپس در مراحل تکوینی پیشرفته تر، میکروسپورهای یک هسته ای و دانه های گرده ی یک و سپس دو هسته ای تشخیص داده شدند. تخمدان فوقانی و دارای سه برچه است که تخمک های درون آن با تمکن محوری در طی مراحل تکوین متمایز شده و یک پوسته، بافت خورش، کیسه ی رویانی و سپس رویان کروی در آن تشخیص داده شد که این رویان در نتیجه ی لقاح پروگامی شکل گرفت. به منظور بررسی خواص آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی آلوئه ورا، در فصل پاییز برگ های دو گیاه از مناطق چهار باغ شهرستان کرج و دزفول جمع آوری شدند و عصاره های متانولی، اتانولی (80%) و آبی ژل و شیرابه ی برگ های آلوئه ورا برای اهداف بررسی ضدجهشی و ضدسرطانی مورد مطالعه قرار گرفتند. بررسی فعالیت ضدجهشی و ضدسرطانی آلوئه ورا با بهره گیری از آزمون ames و نیز با استفاده از سوش سالمونلا تیفی موریوم ta100 که مستقیما از پروفسور ایمز دریافت شده بود، انجام گرفت. در این پژوهش اثر ضدجهشی (بدون s9) و ضدسرطانی (با s9) تمام عصاره های آبی، اتانولی و متانولی به اثبات رسید که از طریق شمارش کلنی های برگشتی در مقایسه با شاهد مثبت حاصل شد. نتایج نشان داد که در بین تمام عصاره ها، عصاره ی اتانولی شیرابه ی آلوئه ورای کرج با 91% و عصاره ی آبی شیرابه ی آلوئه ورای دزفول با 42% به ترتیب بیشترین و کمترین درصد مهارجهش را نشان دادند. تاثیر مهارجهش بالاتر عصاره های کرج نسبت به دیگر عصاره ها بیانگر تاثیر شرایط محیطی بر ساخت ترکیبات آنتی اکسیدان در گیاهان است. تحقیقات نشان داده است که گیاهانی که در ارتفاعات می رویند با کاهش دما و افزایش تولیدگونه های اکسیژن آزاد مواجه هستند. به طور مشابه افزایش ارتفاع، کاهش چگالی هوا و افزایش میزان نور، منجر به افزایش تولید گونه های اکسیژن آزاد و درواقع آسیب اکسیداتیو به سلول ها می گردد. بنابراین چنین نتیجه گیری می شود که گیاهان این مناطق برای مقابله با شدت نور زیاد، نسبت به گیاهانی که در ارتفاعات کمتر می رویند، ترکیبات آنتی اکسیدانی بیشتری می-سازند.

چکیده : گیاهان دارویی جزء ذخایر و منابع طبیعی هستند و بسیاری از کشورها کم یا زیاد از یک چنین منبعی برخوردارند که نوع، تعداد و تنوع گونه های گیاهی بر اساس شرایط و موقعیت جغرافیایی هر منطقه متفاوت است. گیاه اسفرزه با نام علمی plantago ovata از خانواده plantaginaceae یکی از گیاهان دارویی ارزشمند است که به دلیل خواص مفید آن همواره مورد توجه بوده است. کشت این گیاه در برخی نقاط جهان به صورت بسیار وسیع و تخصصی دنبال می گردد . plantago ovata forsk گیاهی دو لپه ای، یکساله، پوشیده از کرک و فاقد ساقه است. گل آذین بصورت سنبله های تخم مرغی یا استوانه ای و دارای 69-45 گل می باشد. گل ها دو جنسی و تترامر هستند. لقاح آن ها توسط باد انجام می شود. دانه های اسفرزه دارای طبعی سرد و آرام بخش بوده و در ردیف مفید ترین، بی ضررترین و در عین حال ملایم ترین ملین های گیاهی به حساب می روند. از اسفرزه برای درمان فشار خون بالا، بیماری های گوارشی، سرطان روده بزرگ و... استفاده می شود. در این پژوهش ساختار تشریحی plantago ovata در مراحل مختلف تکوین با استفاده از برش گیری دستی و میکروتومی مورد بررسی قرار گرفت. برش گیری دستی برای مطالعه ی ساختارهای رویشی برگ، ریشه و محور گل آذین به کمک رنگ آبی متیل و کارمن زاجی، استفاده شد و برش گیری میکروتومی برای مطالعه ی بخش زایشی و راس ریشه به کمک رنگ هماتوکسیلین و ائوزین به کار گرفته شد. برش گیری میکروتومی از اندام زایشی نشان داد که لایه های تشکیل دهنده ی بساک از خارج به داخل عبارتند از: اپیدرم، لایه ی مکانیکی، لایه ی میانی و تاپتوم. تاپتوم از نوع ترشحی و تترادهای موجود در بساک از نوع چهاروجهی می باشند. تخمدان دو خانه ای است. در هر خانه یک تخمک واژگون قرار دارد و به طور هم زمان در دو تخمک یک تخمدان، کیسه ی رویانی تشکیل می شود. در کیسه ی رویانی این گیاه، رویان های کروی، قلبی و لپه ای مشاهده شد. ساختار دانه ی گرده ی این گیاه توسط میکروسکوپ الکترونی sem بررسی شد و مشخص شد که دانه ی گرده فاقد قطبیت، 5 منفذی و دارای برجستگی های پراکنده ی زگیل مانند می باشد. مطالعه ی خواص آنتی اکسیدانی برگ و بذر plantago ovata به روش تعیین قدرت احیا کنندگی آهن (reducing power assay) مشخص کرد که خواص آنتی اکسیدانی برگ بیشتر از بذر است.

چکیده بادیان رومی (pimpinella anisum l.)از خانواده ی apiaceae با برگهایی مرکب و سبز است. این گیاه دولپه، یکساله وحاوی ترکیباتی نظیر اسانس فرار، با مزه شیرین و بوی معطر با ماده عاملی به نام آنتول است. به همین علت از این گیاه در طبخ و آشپزی به عنوان چاشنی استفاده می شود. بادیان رومی اغلب در مناطق گرمسیر جهان می روید و دارای خواص دارویی فراوانی مانند ضد نفخ، ضد تشنج و ضد صرع است، همچنین این گیاه دارای خواص آنتی اکسیدانی و حشره کشی می باشد. پژوهش حاضر در مورد بررسی ساختار تشریحی – تکوینی، خواص آنتی اکسیدانی و حشره کشی گیاه بادیان رومی می باشد. برای بررسی ساختار تشریحی – تکوینی آن از روش های برش گیری دستی و برش گیری با دستگاه میکروتوم استفاده شد. برای برش های دستی اندام های رویشی ریشه، ساقه و برگ از رنگهای کارمن زاجی و متیلن بلو برای رنگ آمیزی استفاده شد. برای برش های میکروتومی نمونه های مورد بررسی که ریشه، گل و بذر بودند با رنگهای هماتوکسیلین – ائوزین رنگ آمیزی شدند. برش گیری میکروتومی از اندام زایشی نشان داد که لایه های تشکیل دهنده ی دیواره بساک از خارج به داخل عبارتند از: اپیدرم، لایه مکانیکی و تاپتوم. تاپتوم از نوع ترشحی می باشد و تترادها از نوع چهار وجهی هستند. تخمدان دو خانه ای می باشد. در هر خانه یک تخمک واژگون قرار دارد. در کیسه رویانی این گیاه رویان های کروی، لپه ای و اژدری مشاهده شد. همچنین مرحله ی گذر از رویان کروی به رویان قلبی دیده شد. ساختار دانه ی گرده بادیان رومی توسط میکروسکوپ الکترونی semبررسی شد و مشخص شد که دانه های گرده دارای منظره قطبی سه وجهی و منظره استوایی بیضی شکل هستند. دانه گرده سه شیاری و تزئینات سطح دانه گرده از نوع مشبک منفذ دار (reticuloporate)می باشد. بررسی خواص آنتی اکسیدانی برگ و بذر p. anisum از روش تعیین قدرت احیا کنندگی آهن(reducing power assay)، مشخص کرد که خواص آنتی اکسیدانی برگ بیشتر از بذر است. در آزمایش سمیت تنفسی، میزانlc50 عصاره بعد از گذشت 24، 48، 96 و 168 ساعت به ترتیب برابر با 19/215، 33/181، 86/157 و 93/116 میکرولیتر بر لیتر هوا برآورد گردید. در ادامه مشاهده شد هر چه غلظت بالا رود درصد تلفات بیشتر می شود، طوری که در بالاترین غلظت یعنی غلظت 500 میکرولیتر بر لیتر هوا در 24 ساعت 100 درصد تلفات دیده شد. آزمایش های بررسی شاخص های تغذیه ای با استفاده از دیسک های آردی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه غلظت 50، 75 و 100 میکرولیتر همراه با شاهد در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد، غلظت های مختلف عصاره دارای اثرات بازدارندگی تغذیه ای متفاوتی بوده و اختلاف معنی دار با هم داشتند. بررسی شاخص های تغذیه ای نشان داد بالاترین و پایین ترین غلظت از عصاره به ترتیب دارای 86/94 و 68/82 درصد بازدارندگی تغذیه ای بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و مقایسه میانگین ها بر اساس آزمون چند دامنه دانکن انجام شد.

چکیده رسوب لیگنین در دیواره های سلولی یکی از پاسخ های مشترک گیاهان به انواع مختلف تنش های زیستی و غیر زیستی است. در پژوهش حاضر تغییرات در آناتومی، فعالیت برخی از آنزیمهای موثردر بیوسنتز لیگنین و بیان ژن های آنها به همراه تغییرات در مقدار و ترکیب لیگنین تحت تنش شوری در هالوفیت .parl aeluropus littoralis طی بلوغ و تکوین میانگره ها مطالعه شد. مطالعات هیستوشیمی لیگنین به کمک روش های رنگ آمیزی با فلوروگلوسینول و واکنش maule، فعالیت آنزیم ها به روش اسپکتوفتومتری و بیان ژن آنها با تکنیک real time pcr انجام شد. همچنین برای تعیین محتوی لیگنین از روش استیل برماید و به منظور شناسایی مونومرهای لیگنین از روش تیواسیدولیز و آنالیز gc-ms استفاده شد. در .parl aeluropus littoralis تنش شوری موجب کاهش شاخص های رشد ساقه گردید. تحت تنش شوری و در موقعیت های مختلف میانگره ای تغییرات آناتومیکی در سطح مقطع عرضی ، تعداد دستجات آوندی، ضخامت پوست، ضخامت اندودرم، قطر عناصر گزیلمی و وسعت بافت فلوئمی درمیانگره ها مشاهده شد. در مطالعات هیستوشیمی لیگنین هر دو روش رنگ آمیزی با فلوروگلوسینول و واکنش maule الگوی تقریبا یکسانی از کلیات رسوب لیگنین تحت تنش شوری و طی بلوغ میانگره ای را نشان دادند. براساس هر دو روش افزایش رسوب لیگنین با افزایش غاظت نمک و با افزایش سن میانگره ها مشاهده شد. نتایج حاصل از واکنشmaule نشان دادکه لیگنین g در میانگره های راسی رسوب می کند درحالیکه رسوب لیگنین s با پیشرفت مراحل بلوغ میانگره ها افزایش می یابد. تنش شوری سبب افزایش مشخصی در میزان پروتئین کل در میانگره های الروپوس لیتورالیس گردید در حالیکه بلوغ میانگره ها منجر به کاهش غلظت پروتئین کل شد. فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز (pal) و سینامیل الکل دهیدروژناز (cad) در گیاهان الروپوس لیتورالیس تیمار شده با nacl افزایش یافت. بالاترین سطح فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز در میانگره های راسی و پایین ترین آن در میانگره های قاعده ای یافت شد در حالیکه فعالیت آنزیم سینامیل الکل دهیدروژناز در میانگره های میانی به بالاترین سطح خود رسید. در این مطالعه افزایش شدید بیان ژن pal تحت تنش شوری در هر سه موقعیت میانگره ای قابل توجه بود. اما افزایش بیان ژن cad تحت تنش شوری در مقایسه با ژن pal چندان قابل توجه نبود. نتایج این پژوهش همچنین نشان می دهد که بیان ژن های pal و cad تحت تاثیر بلوغ میانگره ها تغییر می کند. سطح بیان ژن pal به طور مشخص در طول ساقه از راس به قاعده کاهش یافت. اما سطح mrna ی cad در بخش میانی و تاحدی تحتانی بیشتر از بخش های راسی بود. در میانگره های الروپوس لیتورالیس تیمار شده با نمک محتوی لیگنین کل در مقایسه با گیاهان شاهد افزایش نشان داد و همچنین طی بلوغ میانگره ها تجمع لیگنین از راس به سمت قاعده افزایش یافت. آنالیز gc-ms نشان داد که تنش شوری و افزایش سن میانگره ها به طور مشخص سبب افزایش مونومر سیرنژیل (s) در ترکیب لیگنین شد. همچنین تنش شوری موجب افزایش مونومر g نیز شد اما همراه با افزایش تنش شوری به طور هماهنگ درصد مونومر g افزایش نیافت. نتایج هماهنگ حاصل از بررسی های مورفولوژیکی، هیستوشیمیایی و متابولیکی بیانگر اثر تنش شوری در لیگنینی شدن و فرایندهای مرتبط با آن در الروپوس لیتورالیس است. نتایج پژوهش حاضر ضمن ارائه اطلاعات پایه ای از فرایند لیگنینی شدن در هالوفیت الروپوس لیتورالیس بیان می کند که به احتمال این هالوفیت با کاهش رشد، تغییرات ساختاری، افزایش فعالیت آنزیم ها و بیان ژن های موثر در بیوسنتز لیگنین و به دنبال آن افزایش در مقدار و تغییر در ترکیب لیگنین قادر به تحمل بهتر شرایط شور می باشد.

در این پژوهش ساختار تشریحی اندام‎های رویشی و زایشی و مراحل تکوین دانه گرده، تخمک و رویان دو گونه مرزنجوش با نام‎های. l origanum vulgare وl. o.majorana با استفاده از روش‎های متداول سلولی- بافت‎شناسی و به کارگیری میکروسکوپ نوری مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. خصوصیات فراساختاری دانه‎ گرده نیز با کمک میکروسکوپ الکترونی نگاره بررسی شد. کاریولوژی ریشه‎ها با استفاده از روش اسکواش و رنگ‎آمیزی با استواورسئین انجام شد. به منظور بررسی ترکیبات اسانس و مقدار آنها در مراحل تکوینی، اندام‎های هوایی دو گونه از ابتدای فاز رویشی تا انتهای فاز گلدهی در پنج مرحله نموی مختلف (اوایل رشد رویشی، اواخر رشد رویشی، اوایل گلدهی، اواسط گلدهی و اواخر گلدهی) برداشت شد. با استفاده از دستگاه کلونجر اسانس‎گیری از نمونه‎های خشک شده به عمل آمد و سپس برای بررسی اجزاء و درصد ترکیبات اسانس‎ها، نمونه‎ها به دستگاه گازکروماتوگرافی (gc) و گازکروماتوگرافی وابسته به طیف‎ سنج جرمی(gc/ms) تزریق شدند. نتایج این پژوهش‎ها نشان داد که ساختار تشریحی اندام‎های رویشی و زایشی هر دو گیاه مشابه است و بیشترین تفاوت‎ها مربوط به ساقه و برگ است. ساقه مرزنجوش وحشی دارای کلانشیم بیشتری در چهار گوشه است و برجستگی بیشتری دارد. برگ‎های مرزنجوش اروپایی از تراکم کرک بالاتری برخوردارند و تعداد لایه‎های پارانشیم نردبانی این گونه بیشتر است. انواع مختلفی از کرک‎های محافظ و کرک‎های ترشحی در هر دو گونه شناسایی شدند. مریستم‎های رأس ساقه هر دو گونه ساختار معمول مریستم را دارد و از لایه‎های تونیکا، کورپوس و مریستم مغز تشکیل شده‎اند. در مریستم رأس ریشه نیز بخش‎های کلاهک، مرکز آرام و مریستم زمینه مشاهده شدند. تخمدان‎های هر دو گونه از نوع فوقانی و چهار حجره‎ای می‎باشد. در هر حجره تخمدان یک تخمک واژگون قرار دارد و در کیسه رویانی نیز رویان‎های کروی، قلبی، اژدری و لپه‎ای مشاهده شد. برش‎گیری میکروتومی اندام‎های زایشی هر دو گونه نشان داد که لایه‎های تشکیل‎دهنده دیواره بساک از خارج به داخل عبارتند از اپیدرم، لایه مکانیکی، لایه گذر و تاپتوم. تاپتوم در ابتدای تکوین دانه گرده از نوع ترشحی و در اواخر نمو دانه گرده از نوع پلاسمودیومی می‏باشد. تترادها در هر دو گونه از نوع چهاروجهی (تتراهدرال) است. پس از بررسی دانه گرده به روش‎های وودهاوز، استولیز و مشاهده با میکروسکوپ الکترونی نگاره مشخص شد که دانه گرده هر دو گونه دارای منظره قطبی شش وجهی و منظره استوایی بیضی‎شکل هستند. دانه گرده‎ها دارای شش شیاراند و تزئینات سطح دانه گرده‎ها از نوع مشبک چاله‎دار است. نسبت طول محور قطبی بر طول محور استوایی (p/e) در مرزنجوش وحشی 13/1 و در مرزنجوش اروپایی 32/1 است. نتایج بررسی‎های کاریولوژیکی نشان داد که هر دو گونه مورد بررسی دارای 30 کروموزوم هستند (30 =n 2). مقدار اسانس استخراجی گونه مرزنجوش اروپایی بیشتر از مرزنجوش وحشی بود و نتایج سنجش‎های گازکروماتوگرافی و گازکروماتوگرافی وابسته به طیف‎نگار جرمی نشان داد که در مرزنجوش وحشی در مجموع 78 ترکیب شناسایی شد. بیشترین مقدار اسانس در اواخر مرحله گلدهی به دست آمد و مهمترین اجزای اسانس این گونه شامل جرماکرنd ، ترانس‎کاریوفیلن، ترپینولن-4-اُل، آلفا-ترپینن، گاما- ترپینن، بیسیکلوجرماکرن، 1-اُکتن-3-اُل و آلفا-هومولن بود. در مرزنجوش اروپایی در مجموع 39 ترکیب شناسایی شد. در این گونه نیز بیشترین مقدار اسانس در اواخر مرحله گلدهی به دست آمد. بیشترین اجزای این اسانس ترپینولن-4-اُل، گاما-ترپینن، آلفا-ترپینن، آلفا-ترپینئول، سابینن، لینالول و ترانس‎کاریوفیلن بود.

ارس (juniperus excelsa m.bieb)از سوزنی برگان ایران است و مطالعات بسیاری نشان داده است که دارای همزیستی مایکوریزایی می باشد. از آنجایی که همزیستی مایکوریزایی نقش مهمی در رشد و مقاومت گیاه دارد، در این پژوهش به بررسی نقش همزیستی مایکوریز بر برخی از خصوصیات تکوینی وشاخص های رشدی و فیزیولوژیک گیاه ارس پرداخته شده ایت. اثر همزیستی مایکوریزایی بر اندام های رویشی گیاه با استفاده از روش های سلول شناسی و بافت شناسی انجام گرفت و ساختارهای موجود در اندام ها و مریستم های رویشی مشاهده و بررسی شد. در مقایسه بین نمونه های همزیست افزایش جزئی حجم ریشه مشهود بود و در سایر اندام ها نیز تفاوت چشمگیری مشاهده نشد. شاخص های رشدی و فیزیولوژیک و همچنین آنزیم های آنتی اکسیدانی نیز در هر دو شرایط مایکوریزی و فاقد مایکوریز مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتو نتایج بررسی نشان داد برخی از شاخص های رشدی و فیزیولوژیک در گیاهان مایکوریز نیسبت به فاقد مایکوریز تفاوت معنی دار دارند از جمله افزایش در میزان کلروفیل ها، آنتوسیانین، فنول موجود در اندام های هوایی و ریشه و قند محلول در اندام های هوایی، که نتیجه ی آن رشد بهتر، میزان فتوسنتز بالاتر، مقاومت بیشتر نسبت به آفات و بیماری های گیاهی است. در حالی که کاهش چشمگیری در میزان قند محلول ریشه مشاهده شد که به دلیل مصرف قند در ریشه توسط قارچ است که یک موجود هتروتروف می باشد. همچنین افزایش جزئی در میزان پروتئین اندام های هوایی و ریشه و آنتوسیانین اندام های هوایی مشاهده شد که معنی دار نبود. همچنین تفاوت معنی دار در هیچ یک از آنزیم های آنتی اکسیدانی (کاتالاز، پراکسیداز،سوپراکسیددیسموتاز) در اندام های هوایی و ریشه مشاهده نشد و این موضوع می تواند به دلیل وجود این همزیستی از سال های بسیار دور و ایجاد یک برهم کنش تکاملی در طی این مدت بین قارچ مایکوریزی و گیاه باشد. کلمات کلیدی:مایکوریز، اندام های رویشی، مریستم، آنزیم های آنتی اکسیدانی، juniperus excelsa m.bieb

مسیر فنیل پروپانوئیدها به عنوان منبع غنی از متابولیت های گیاهی برای سنتز چوب ضروری است و به عنوان نقطه شروع برای تولید بسیاری از دیگر ترکیب های مهم درگیر در رشد و نمو گیاهان است. آنزیم pal اولین گام از مسیر فنیل پروپانوئید را کاتالیز می کند. ما در مطالعه حاضر ویژگی های طول کامل cdna pal نیشکر را مشخص کردیم. بیان ژن pal با استفاده از real – time pcr و روش مقایسه ای ??ct در اندام های مختلف نیشکر طی مراحل نموّی مختلف مطالعه شد. مطالعه بافت شناسی، فعالیت آنزیم و میزان فنل کل در اندام های مختلف طی مراحل نموّی مختلف نیز انجام شد. طول کامل cdna pal نیشکر با bp2118 حاوی 706 اسید آمینه بود که از طریق تعیین توالی مشخص گردید. مطالعه فیلوژنی و توالی اسیدهای امینه pal نیشکر شباهت بالای pal را با دیگر گونه های تک لپه مانند سورگوم، ذرت و بامبوس به ترتیب با 16/87 %، 93% ،96%شباهت نشان داد. نتایج نشان می دهد که pal نیشکر در همه اندام ها طی مراحل نموّی مختلف بیان می شود. بیشترین بیان ژن pal در ساقه طی مرحله رشد طولی بود و کمترین بیان ژن pal در برگ طی مرحله جوانه زنی مشاهده شد. بررسی روند تغییر های فعالیت آنزیم در اندام های مختلف طی مراحل نموّی بیانگر فعالیت بالای آنزیم pal در برگ در تمام مراحل نموّی و در غلاف برگ طی مرحله پنجه زنی بود. در ساقه فعالیت آنزیم طی مرحله رشد طولی و در ریشه طی مرحله جوانه زنی افزایش یافت. بررسی های ما نشان داد در بررسی روند تغییر های میزان فنل کل، بیشترین میزان فنل کل در برگ طی مراحل جوانه زنی و بلوغ، در غلاف برگ طی مرحله جوانه زنی، در ساقه طی مرحله رشد طولی و در ریشه طی مرحله بلوغ بود. فعالیت آنزیم pal با میزان فنل کل در اندام های مختلف طی مراحل نموّی مختلف گیاه مذکور مطابقت داشت. علت تفاوت میزان این ترکیب های در سطح اندام های مختلف را می توان به دلیل وجود هتروژنتی در بافت های مختلف و ویژگی های شیمیایی و بیوشیمیایی این ترکیب ها نسبت داد. pal به عنوان یک آنزیم مسیر فنیل پروپانوئیدی، نقش اساسی در نمو نیشکر به ویژه بافتهای چوبی شده بازی می کند.

اگرچه اخیرأ ذرات غبارآلود در بخش هایی از کشور به عنوان یک نگرانی برای سلامتی انسان مطرح شده است، نظر به منشا خاکی، احتمالا این ریزگردها ارزش غذایی داشته و می توانند در رشد گیاهان موثر باشند. مطالعاتی که در این زمینه صورت گرفته است، بیانگر افزایش قابل توجه آهن قابل جذب در این محلول ها است. اما در گردوغبارها دامنه ای از عناصر مختلف وجود دارند که می توانند تاثیرات آهن را تحت تاثیر قرار دهند. به همین دلیل با شبیه سازی شرایط اتمسفری از خاک بیابان ساهارا، محلول نور داده شده از این خاک ساخته شد و اثر بخشی این محلول در مقایسه با کود شیمیایی آهن، بر روی گیاه مورد آزمایش قرار گرفت. ختمی درختی (hybiscus syriacus l.) یک گیاه پرکاربرد در فضاهای سبز است، و ترکیبات دارویی متعددی از این گیاه شناسایی شده و. اثرات آن مورد بررسی قرار گرفته است. به همین دلیل، این گیاه با استفاده از محلول نور داده شده ساهارا و محلول کود شیمیایی در شرایط آزمایشگاهی(14/10 ساعت روشنایی/ تاریکی و دمای 25 درجه سانتیگراد) مورد تیمار قرار گرفت. گیاهان شاهد نیز در شرایط مشابه رشد یافتند. نتایج نشان داد گیاه ختمی درختی دارای پنج تخمدان دو حجره ای است که در هر کدام از حجره ها تا حداکثر 4 تخمک تکوین می یابند. جهت تخمک ها در هر دو حجره با یکدیگر معکوس است. همچنین در اثر تیمار با محلول نور داده شده خاک ساهارا تفاوت های معنی داری با گیاهان شاهد نشان دادکه از آن جمله می توان به تفاوت هایی در قطر ساقه، قطر آوند چوب و ضخامت لایه های کلرانشیم اشاره داشت. بعلاوه سنجش های بیوشیمیایی نشان داد وزن و محتوای رنگیزه ای گیاهان تیمار شده با محلول های نور داده شده حاکی از اثرات تغذیه ای این محلول ها بود، . با توجه به نتایج حاصل از سنجش های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی، می توان نتیجه گرفت که محلول نور داده شده خاک ساهارا می تواند اثرات تغذیه ای داشته باشد.همچنین اثرات تغذیه ای این محلول از محلول کود شیمیایی بیشتر بود که بیانگر برهمکنش مثبت بین دیگر ترکیبات در محلول نور داده شده است. به همین دلیل ضرورت دارد که اثرات تغذیه ای این محلول با فاصله های زمانی طولانی تر یا غلظت های کمتر نیز مورد مطالعه قرار گیرد.

در این پژوهش ساختار تشریحی اندام های رویشی، زایشی و مراحل تکوین دانه گرده، تخمک و رویان گیاهان رزماری و اسطوخودوس با استفاده از روش های متداول سلول، بافت شناسی و با به کارگیری میکروسکوپ نوری بررسی شد. نتایج این پژوهش نشان دادند که ساختار تشریحی اندام های رویشی، مریستم های راسی رویشی و زایشی و اندام های گل این گیاهان، تکوین دانه های گرده و مادگی آن ها، با ساختار عمومی تشریحی و تکوینی گیاهان دولپه و گیاهان تیره نعنا مشابه است. در گیاهان رزماری ریشه های فرعی به سرعت به ساختار پسین می روند و در آن ها کامبیوم استوانه مرکزی تمایز سریع تر و مشخص تری از لایه زاینده پوست دارد. در ساختار ساقه فراوانی بافت کلانشیم در زیر اپیدرم به ویژه در چهار گوشه ساقه قابل توجه است. حضور کرک های ترشحی از تیپ تک سلولی و یا دو سلولی و کرک های محافظ منشعب مطبق بر سطح ساقه و برگ از ویژگی های دیگر قابل توجه است. به منظور بررسی خاصیت ضد جهشی و ضد سرطانی رزماری و اسطوخودوس، در فصل تابستان و پاییز بخش های مختلف گیاهان از جنوب شرق تهران جمع آوری شدند. عصاره های متانولی، اتانولی و آبی اندام های مختلف مورد مطالعه قرار گرفتند. بررسی فعالیت ضد جهشی و ضد سرطانی با بهره گیری از آزمون ames و نیز استفاده از سویه سالمونلا تیفی موریوم ta100 که از پروفسور ایمز دریافت گردیده بود، انجام شد. در این پژوهش اثر ضد جهشی (بدون s9) و ضد سرطانی (در حضور s9) عصاره ها که از طریق شمارش کلنی های برگشتی در مقایسه با شاهد مثبت حاصل می شود، به اثبات رسیده و سنجیده شد. عصاره های گل آذین رزماری در هر دو فصل، در غیاب و حضور s9 توانی بیش از 40% برای مهار جهش ها از خود نشان دادند، در حال که تنها عصاره متانولی گل آذین اسطوخودوس در پاییز در غیاب و حضور s9 دارای توان مهار بیش از 40% بود. در مقایسه دو گیاه، عصاره های رزماری نسبت به اسطوخودوس توان مهار بالاتری نشان دادند و در مقایسه دو فصل، عصاره های فصل پاییز توان مهار بالاتری نشان دادند. از جنبه غلظت آنتی اکسیدان های تام (tac)، اسانس های رزماری در پاییز و تابستان بیشترین خاصیت آنتی اکسیدانی را داشتند و اسطوخودوس در تابستان کمترین غلظت آنتی اکسیدان های تام را داشت.

گیاه درمنه خزری (artemisia annua l.) یکی از گیاهان دارویی و معطر از خانواده asteraceae می باشد. اهمیت عمده این گیاه ناشی از حصور یک لاکتون سزکوئی ترپن اندوپراکسید به نام آرتمیزینین است که علاوه بر خاصیت ضد مالاریایی قادر به از بین بردن انتخابی سلولهای سرطانی نیز می باشد. با توجه به مقدار اندک آرتمیزینین در این گیاه و غیر اقتصادی بودن ساخت شیمیایی آن کشت بافت آن به منظور تولید آرتمیزینین ضروری به نظر می رسد. به منظور کالزایی، از محیط کشت ms حاوی ba (5/0 ، 1، 5/1 میلی گرم در لیتر) و naa (05/0، 25/0، 5/0 میلی گرم در لیتر) و دو نوع ریز نمونه ریشه و برگ استفاده شد. آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی انجام شد. برای جداکشت برگی محیط کشت ms حاوی ba (1 میلی گرم در لیتر) و naa(5/0 میلی گرم در لیتر ) و برای جداکشت ریشه محیط کشت دارای ba (5/1 میلی گرم در لیتر) و naa (5/0 میلی گرم در لیتر) بهترین تیمار محسوب می شوند. بیشترین میزان شاخه زایی جداکشت برگی در ba (5/0 میلی گرم در لیتر) و naa (05/0 میلی گرم در لیتر) به دست آمد، در حالی که در جداکشت ریشه باززایی شاخه مشاهده نشد. شاخه های باززایی شده به محیط ms حاوی غلظت های متفاوت iba منتقل شدند. بهترین محیط مناسب جهت ریشه زایی غلظت 1 میلی گرم در لیتر iba بود . به منظور اطمینان از صحت کشت بافت در گیاهان باززایی شده از ریشه، ساقه، برگ و مریستم راسی گیاه گلخانه های و گیاه باززایی شده برش گیری انجام شد. بر اساس بررسی های انجام شده شباهت زیادی بین گیاهان حاصل از کشت بافت با گیاهان طبیعی مشاهده شد. سوسپانسیون سلولی از کالوس های شکننده حاصل از جداکشت ریشه ای در محیط ms مایع حاوی ba (5/1 میلی گرم در لیتر) و naa (5/0 میلی گرم در لیتر) تهیه گردید. به منظور مطالعه میزان آرتمیزینین در کشت سوسپانسیون سلولی از تیمارهای متیل جاسمونات 5, 2/5) و 5/7 میلی گرم در لیتر)، نیترات پتاسیم 750, 250 ) و 2250 میلی گرم در لیتر ) و لاکتون موالونیک اسید (50،25 و 75 میلی گرم در لیتر ) استفاده شد. بیشترین میزان آرتمیزینین در غلظتهای 5 میلی گرم در لیتر متیل جاسمونات، 750 میلی گرم در لیتر نیترات پتاسیم و 75 میلی گرم در لیتر موالونیک اسید به دست آمد.

زرین گیاه یا بادرنجبویه دنایی( .dracocephalum kotschyi boiss) یکی از گونه های دارویی و معطر نعناعیان است که در ارتفاعات شمالی و شمال شرقی ایران یافت می شود. این گیاه به خاطر اسانس زیاد و ترکیبات دارویی موثر در داروسازی بسیار مورد توجه است. زرین گیاه که بومی ایران محسوب می شود به علت شرایط خاص رویشگاه و برداشت بی رویه انسانی در خطر انقراض قرار دارد. با استفاده از تکنیک کشت بافت می توان در تولید و حفظ این گونه دارویی گام ارزشمندی برداشت. با توجه به اینکه خواب بذر زرین گیاه یکی از عوامل در خطر انقراض گرفتن این گونه محسوب می شود در این مطالعه شکست خواب بذرهای گونه زرین گیاه مطالعه گردید. بررسی ها نشان داد که پوسته بذر زرین گیاه سخت بوده و عامل اصلی خواب پیچیده آن است و اعمال تیمارهای فیزیکی موثرترین و ارزان ترین راه برای تسریع جوانه زنی بذرهای این گونه به شمار می آید . تیمار خراش مکانیکی و 12 ساعت غوطه وری در آب مقطر طی 14 روز86/6 % جوانه زنی و شاخص بنیه 0/725را نشان می دهد. در این پژوهش نتایج حاصل از کشت درون شیشه ای جداکشت های مختلف بدست آمده از دانه رست های سترون در محیط کشت ms دارای مقادیر متفاوتی از مواد تنظیم کننده رشد شامل بنزیل آدنین ( ba) و نفتالیک اسید(naa) بررسی شد. در پژوهش انجام شده از جداکشت های هیپوکوتیل و برگ لپه ای 14 روزه استفاده شد. محیط کشت های تعریف شده برای هیپوکوتیل تنها به کالوس زایی انجامید، در حالی که برگ های لپه ای 7 روزه کشت شده درمحیط کشت ms دارای مقادیر 1 میلی گرم بر لیتر ba و 1 میلی گرم بر لیتر naa بیشترین درصد باززایی مستقیم را طی 7 روز نتیجه داد. نتایج باززایی غیر مستقیم نشان داد که بیشترین درصد کالوس زایی مربوط به ریزنمونه های برگ لپه ای کشت شده در محیط کشت 0/5 میلی گرم بر لیترba و 0/5 میلی گرم بر لیتر naa است که کالوس های منتقل شده به محیط کشت 2میلی گرم بر لیتر baو 0/2 میلی گرم بر لیتر naa %33/3 باززایی را نشان داد. همچنین به منظور القای نوساقه از طریق باززایی غیر مستقیم با واکشت متوالی در محیط کشت القای کالوس بیشترین درصد باززایی از کشت برگ لپه ای در محیط کشت 1 میلی گرم بر لیتر ba و 1 میلی گرم بر لیتر naa با 50/3 % باززایی گزارش شد. با توجه به نتایج و تعریف تنها یک محیط کشت القای کالوس این مسیر برای باززایی غیر مستقیم نوساقه گونه زرین گیاه بهینه گزارش می شود. در بخش آخر این پژوهش نیز بررسی اندام های رویشی گیاه دانه رست و گیاه حاصل از باززایی غیر مستقیم بررسی شد که طی آن مشخص گردید گیاه باززا شده تفاوتی با گیاه دانه رست از لحاظ ساختار رویشی ندارد.

ازگیل ژاپنی (e.japonica) متعلق به خانواده رزاسه (rosaceae) و دارای خواص دارویی و آنتی اکسیدانی است. پژوهش حاضر در مورد بررسی ساختار تشریحی و مراحل تکوینی گیاه ازگیل ژاپنی در دو مرحله¬ی رویشی و زایشی می باشد. تثبیت نمونه ها انجام شد و رنگ آمیزی برش های دستی با آبی متیلن و کارمن زاجی و رنگ¬آمیزی برش های میکروتومی با رنگ ¬های هماتوکسیلین و ائوزین صورت گرفت. فراساختار دانه¬های گرده با استفاده از روش وود هاوز و میکروسکوپ الکترونی نگاره بررسی شد. فعالیت آنتی¬اکسیدانی میوه ازگیل ژاپنی با استفاده از روش به دام¬اندازی رادیکال آزاد ((dpph و محتوای فنل تام آن¬ها با روش فولین سیوکالتو انجام شد. روزنه اپیدرم برگ از نوع آنموسیتیک و کلانشیم در برگ و ساقه به صورت مماسی و در دمبرگ، به شکل زاویه دارتشخیص داده شد. لایه¬های تشکیل دهنده دیواره بساک از خارج به داخل شامل اپیدرم، مکانیکی، میانی و تاپی بودند که نوع لایه تاپی به صورت ترشحی شناسایی شد. شکفتن بساک با روش طولی صورت گرفت. درگیاه ازگیل ژاپنی تخمدان تحتانی و دارای دو تخمک واژگون با تمکن محوری است. آرایش تتراد درتخمک به صورت خطی بود. دانه گرده ازگیل ژاپنی سه شیاره با تزئینات سطح اگزین از نوع مخطط است. همبستگی معنی دار بین قدرت آنتی اکسیدانی و محتوای فنل تام در این گیاه گواه بر این بود که ترکیبات فنلی مسئول اصلی خاصیت آنتی اکسیدانی این گیاه می باشند.

دمای محیط یکی از عوامل بسیار تاثیر گذار بر روی رشد و تکوین گیاه آفتابگردان می باشد. بنابراین کنترل دمای محیط برای رشد بهینه آفتابگردان که یکی از گیاهان روغنی پراهمیت می باشد از طریق تنظیم تاریخ کاشت امکان پذیر می باشد تا گیاه در طی مدت رشد رویشی و زایشی خود با دمای بالای ماه های گرم برخورد نکند. از این رو به منظور شناسایی شرایط و دمای مناسب برای کاشت و همچنینین رقم مقاوم تر به شرایط دمای بالا این طرح براساس چهار زمان متفاوت در طی تاریخ های مختلف سال (اواخراردیبهشت، اواسط خرداد، اوایل و اواخر تیر ماه)در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی بر روی سه رقم (برزگر، فرخ، قاسم) انجام شد. در این چهار زمان اواخر اردیبهشت بهترین زمان برای کاشت تعیین شد زیرا در این زمان دما هم در مدت رویشی مناسب می باشد که سبب می شود گیاه دوران رویشی را در مدت طولانی تری طی می کند و سبب می شود دوران رشد زایشی نیز بهتر سپری شود ولی در تاریخ های کاشت دیگر، گیاه در شرایط تنش گرمایی قرار گرفت و گیاه پس از طی دوره رشد رویشی کوتاه به مرحله زایشی وارد شد که منجر به کاهش عملکرد گیاه گردید، از اینرو بهترین تاریخ زمان برای کشت آفتابگردان در اردیبهشت ماه تشخیص داده شده است. نتایج بررسی سلول- بافت شناسی مراحل رویان زایی در گیاهان در سه رقم نشان داد که رقم قاسم یک رقم زودرس است به عنوان کشت دوم میتواند مثمر ثمر باشد. همچنین با اینکه رقم فرخ نیز همانند رقم قاسم رقم زودرس هست اماعملکردش همانند رقم قاسم نیست و ضعیف تر عمل می کند. رقم برزگر نسبت به این دو رقم در دو تاریخ کاشت آخر دیر رس تر عمل کرد. می تواند به عنوان رقمی برای کشت اول استفاده شود.

باریجه از گیاهان بسیار ارزشمند دارویی-صنعتی بومی ایران میباشد و از اقلام مهم صادراتی ایران محسوب می شود. تکثیر محدود بذور گیاه به علت مونوکارپیک بودن آن و همینطور داشتن دوره طولانی خواب بذر، تولید انبوه این گیاه را با مشکل جدی مواجه کرده است. در این پژوهش ابتدا بذرهای باریجه تحت غلظت های مختلف ژیبرلین(0، 500، 1000، 1500 ppm)، سرمای c?4 (0، 20، 30 و 40 روز) و دزهای مختلف پرتو گاما(0، 50، 100، 150 و 200) (gray)، قرار گرفتند.به علت درصد پایین جوانه زنی بذرهای باریجه در تیمارهای فوق، در مراحل بعدی کار از کشت جنین استفاده شد. محورهای جنینی پس از ضدعفونی سطحی در محیط پایه ms1/2 کشت شدند. گیاهچه های 12 روزه به منظور منبع جداکشت استفاده شدند. جداکشت های مختلف در محیط پایه ms حاوی غلظت های مختلف 2,4d، naa، ba و kin به منظور کالزایی قرار گرفتند. در فاز کالزایی ترکیب هورمونی naa و ba و ریزنمونه ریشه موفقیت بیشتری در تولید کالوس داشتند. به منظور بررسی جنین زایی، کالوس های با منشا ریشه و هیپوکوتیل به محیط کشت پایه ms حاوی غلظت های مختلفی از عناصر ماکرو و میکرو و همچنین تنظیم کننده های رشد 2,4d و ba منتقل شدند. در فاز جنین زایی ترکیب هورمونی 2,4d mg l -15/0 به همراه ba mg l -11 موفق به تولید جنین های سوماتیک گردید. آنالیز بافتی کالوس های جنین زا وجود مراحل مختلف جنینی (کروی، قلبی، اژدری، کوتیلدونی) را در این گیاه ثابت می کند. به منظور بررسی تاثیر دوزهای مختلف پرتو گاما بر روی محتوای تام فنولی و فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه باریجه، کالوس های این گیاه در معرض سطوح مختلفی از پرتو گاما (0، 10، 15، 20 و 25 گری) قرار گرفتند. نتایج حاصل از این بخش نشان می دهند که تولید ترکیبات تام فنولی و همچنین فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه باریجه، تحت سطوح مختلف پرتو گاما تغییر یافته و با افزایش مقدار دوز پرتو، مقدار این ترکیبات نیز افزایش می یابد

گیاه آقطی(.sambucus ebulus l) متعلق به خانواده caprifuliaceae است و دارای خواص دارویی و آنتی اکسیدانی است. در این پژوهش اندام¬های رویشی و زایشی گیاه آقطی در مراحل مختلف نمو جمع¬آوری و با استفاده از روش¬های متداول سلولی – بافت شناسی مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین فعّالیت آنتی-اکسیدانی عصاره متانولی و محتوی فنل تام گل در مراحل مختلف نموی به ترتیب به روش dpph و فولین سیو کالتو اندازه¬گیری شد. نتایج پژوهش نشان دادکه کلانشیم در ساقه جوان، برگ و دمبرگ از نوع مماسی می باشد. مقایسه ساختار آوندی در بین ساقه نخستین و پسین، وجود دستجات فیبر در محدوده بالای آوند آبکش در ساقه پسین را نشان می دهد در صورتی که در ساقه نخستین این دستجات دیده نشد. چوب پسین تشکیل شده فراوان نیست و اساسا از فیبرها و آوندهای باریک ساخته شده است . همچنین در مرکز ساقه پاییزه از فیبر چوبی سفید پرگشته بود. برش میکروتومی اندام¬های زایشی نشان دادند که بساک¬ها دارای چهار کیسه گرده و دیواره بساک 4-3 لایه¬ای است. تپتوم ترشّحی و تتراد¬ها از نوع تتراگونال و تتراهدرال مشاهده شد و میکروسپورزایی از نوع ناهمزمان بود. در بررسی دانه گرده با میکروسکوپ الکترونی نگاره تزئینات مشبک بر روی لایه اگزین دانه گرده مشاهده شد و همچنین گرده گیاه مورد بررسی سه منفذی می باشد. تخمدان گیاه آقطی تحتانی، 4-3 برچه¬ای، حاوی تخمک راست است که تتراد¬ها به شکل خطی در آن مرتّب شده اند. تشکیل کیسه رویانی هشت هسته ای در طی مراحل نموی گل مشاهده گردید. همچنین در برش هایی که از میوه نارس گرفته شد رویان کروی، قلبی و لپه ای نیز مشاهده شد. نتایج سنجش فعّالیت آنتی-اکسیدانی نشان داد که گل جوان نسبت به غنچه، میوه نارس و میوه رسیده با داشتن ترکیبات فنلی بالا فعّالیت آنتی اکسیدانی بالایی نیز از خود نشان می دهد.

درختان جنس prunus از مهمترین میوه های مناطق معتدله می باشند. بیماری های ویروسی به ویژه ویروس آبله آلو (ppv)، ویروس لکه حلقوی بافت مرده هسته داران (pnrsv) و ویروس کوتولگی شلیل (pdv) عامل ایجاد خسارت جدی در اغلب میوه های هسته دار از جمله هلو و شلیل هستند. در این تحقیق به منظور تکثیر و بهینه سازی کشت درون شیشه ای شلیل کشت جوانه های جانبی و کشت مریستم صورت گرفت

دراین پژوهش اندامهای رویشی و زایشی گیاه اندیو (.cichorium endivia l)در مراحل مختلف نموی مورد بررسی قرار گرفت و همچنین فراساختار دانه گرده با میکروسکوپ الکترونی نگاره بررسی شد و فعالیت آنتی اکسیدانی برگ این گیاه نیز در مراحل مختلف نموی به روش مهار رادیکال های dpph مورد سنجش قرار گرفت و ارتباط فعالیت آنتی اکسیدانی با ترکیبات فنلی موجود در برگ نیز در هر مرحله تکوینی مورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری میزان ترکیبات فنلی به روش فولین سیوکالتو انجام پذیرفت.

چکیده ندارد.