نام پژوهشگر: افسانه زرکش

کاربرد روشهای طراحی مقداری در فرایند طراحی معماری با تأکید به هماهنگی معماری و سازه (نمونه موردی: موزه هنرهای اسلامی میدان ونک تهران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1389
  غزل رفالیان   افسانه زرکش

فرآیند طراحی معماری به معنای پرداختن به حل مسئله معماری، از مرحله مواجهه با مسئله تا تدارک پاسخ نهایی ، هدف پژوهش‎های گوناگونی در زمینه فرآیند طراحی معماری بوده‎است و روش‎های متنوع طراحی را موجب گشته‎است. هر کدام از روش‎های معرفی شده، در بخش‎هایی موفق بوده، و در بخش‎هایی دچار مشکل و نا‎رسایی بوده‎اند. دشواری‎های متداولی که طراحان در روش‎های متعارف طراحی با آن رو‎به‎رو هستند عبارت‎اند از: 1- نا‎معین‎بودن مسئله ، 2- طراحی رفت و برگشت‎های مکرر، 3- حفظ پیوستگی اجزای طرح، 4- پیوسته بودن مراحل تصمیم‎گیری، 5- تعامل مفاهیم و فرم، 6-کاوش پاسخ‎های مختلف مسئله، 7- دسترسی نا‎محدود به اطلاعات طرح، 8-گستردگی موضوعات مربوط به طراحی، 9-بررسی پاسخ‎های مسئله، 10-تعامل با زمینه طراحی. موارد نام‎برده‎شده در‎ حقیقت ویژگی‎های فرآیند طراحی هستند. اما پیچیدگی و گستردگی داده‎های طراحی موجب شده‎است که رویارویی با فرآیند طراحی و ویژگی‎های آن به چالش تبدیل شود. روش مقداری یا پارامتریک(parametric)، یکی از روش‎های بدیع و نوآورانه در زمینه رویارویی با فرآیند طراحی است که خود عبارت است از برقراری ارتباطی یک‎پارچه و همه‎جانبه میان داده‎های طراحی، به‎گونه‎ای که مسئله طراحی به پاسخ منتهی شود. ابزار‎های انجام روشهای مقداری، در حقیقت، نرم‎افزار‎های رایانه‎ای هستند که امکان تعریف و تحلیل داده‎ها و بر‎قراری رابطه بین آن‎ها را در اختیار طراحان قرار می‎دهند. این روش به کمک ابزارهای خود و ظرفیت هایی مانند: 1-تکرار نا محدود فرآیند، 2-ایجاد بانک داده‎ای،‎ 3-سامانه شبیه‎ساز فرآیند، 4-ابزار‎های شکلی‎-معنایی، 5-حافظه پویا، 6-پیشبرد موازی پاسخ‎ها، 7-ارتباطات چندگانه، 8-پالایش داده ها، 9-روش‎های کنترل موازی فرآیند، و10- امکان شبیه سازی محصول نهایی، می توانند در بهبود چالشهای نام‎ برده در فرآیند طراحی نقش مهمی ایفا نمایند. امروز،‎ بر خلاف گذشته، در فرآیند طراحی معماری کنترل تمامی‎ بخش‎های طراحی از دستان طراح خارج شده، و روند طراحی به بخش‎هایی تقسیم می‎شود که هر کدام جداگانه پیش‎برده‎ می‎شوند. به این ترتیب مسئله نا هماهنگی معماری و سازه به معضلی در فرآیند طراحی تبدیل شده‎است. روش مقداری به دلیل قابلیت برقراری رابطه یک‎پارچه میان مولفه‎های طراحی شرایط مناسبی را برای ایجاد بنایی با معماری و سازه‎ای یک‎پارچه و در هماهنگی با هم فراهم آورده‎است. در این رساله، از طریق چارچوب fbs (پیشنهادی جان جیرو)، و وارد کردن داده‎های سازه‎ای از آغاز فرآیند طراحی معماری و همچنین بر اساس سه الگویی که روش‎های مقداری در اختیار می گذارند، شامل: 1.مدل های ساختار داده ای (مولفه‎مبنا) ، 2.مدل های سیستم های تک بخشی(رابطه‎مبنا)، 3.سنجش مدل(مدل‎مبنا)، در طر احی موزه هنرهای اسلامی واقع در میدان ونک تهران، به آزمون و بررسی قابلیت‎های ذکر شده در طراحی پرداخته می شود. پایان‎نامه با تبیین این روش، از آن در دو زمینه: یک- طراحی معماری موزه، و دو- هماهنگی سازه و معماری موزه، استفاده می‎کند.

بکارگیری مصالح هوشمند در طراحی فضاهای فرهنگی- اجتماعی (نمونه موردی: طراحی سرای محله سامیان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1390
  محمد مهدی مولایی   افسانه زرکش

طراحی فضاهای فرهنگی-اجتماعی بویژه موضوع طراحی خانه های فرهنگ و سراهای محله از موضوعات قابل توجه در معماری معاصر ایران است. عده زیادی پروژه با این نام و نامهای مشابه در سال طراحی می شوند که اگر بتوان بهبودی در فرایند طراحی و ساخت انها ایجاد کرد انگاه شاهد ارتقا سطح معماری کشور خواهیم بود. استفاده از مصالح هوشمند در طراحی اینگونه فضاها موضوعی است که در دوره های معاصر مطرح شده و مورد توجه اصحاب فکر و اندیشه در معماری معاصر قرار گرفته است به گونه ای که پیش بینی می شود با استفاده از این مصالح بتوان نمونه ای الگویی از سراهای محله را طراحی کرد که تاثیر قابل توجهی در عملکرد و موفقیت این فضاها در انجام ماموریت ها و کارکردهای مورد انتظار داشته باشد. نمونه الگویی از یک سرای محله که می تواند با استفاده از ظرفیتهایی که مصالح هوشمند در اختیارش قرار می دهد, بیش از پیش در تحقق ماموریتهای خود موفق باشد.

طراحی مرکزتجارت جهانی فرش ایران(تبریز)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1387
  مریم لاهوتی   محمدرضا بمانیان

افسانه فرش، افسانه دل انگیزی است که قصه مکرر آن از ورای درخشش صدها نقش رنگین و چشم نواز درکتابهایی که عمدتا بدست بیگانگان و با بهره گیری از زیبائیهای بی انتهای فرش ایران نوشته شده اند هرگز کهنه نمی شود. ولی بیت دیگر این شعر رنگین و دلفریب، داستان دیگری است که در آن، تاریخ فرش را در ارتباط با انسان، متاسفانه مقوله ای خشن و دردناک می یابیم. به دلیل اهمیت موضوع فرش در این پایان نامه که مطالعات برای طراحی یک موضوع معماری می باشد، سعی شده است که به نحوی به فرش پرداخته شود. انگیزه انتخاب موضوع پایان نامه تحت عنوان «مرکز تجارت جهانی فرش ایران» یکی به دلیل علاقه و توجه شخصی به این مقوله (فرش) و دیگری طرح موضوعی بوده که بتواند راه حلی مناسب برای حل قسمتی از مسائل و مشکلات فرش در پیش راه قرار دهد. این تحقیق در ابتدای امر از نوع تحقیق تحلیلی است و در مرحله بعد با توجه به ضوابط و معیارهای طراحی معماری از فرآیند طراحی استفاده می گردد. این پایان نامه ،در شش فصل تدوین گردیده است و قلمرو موضوع تحقیق در شهر تبریز می باشد.در ابتداپس از آشنایی با کلیت تحقیق،به یک شناخت کلی از فرش واهداف وضرورتهاومشکلات و نابسامانی های آن پرداختیم وسپس در فصلهای بعدی به طور کامل به مباحث مربوط به فرش اشاره کردیم.در طی فرایندتحقیق مطالعاتی صورت گرفت که شامل تاریخچه ونقش وطرحهای فرش وهمچنین ابزار والات تولید آن ودر انتها به مفاهیمی که در معماری به کار می رود اشاره کوتاهی شدتا بتوانیم با این اطلاعات ارتباطی بین مفاهیم فرش وهنر معماری پیدا کرده و از ان مفاهیم در روند طراحی استفاده کنیم.و سپس سعی شد تا با بررسی مراکز تجاری جهان،در قالب نمونه های موردی به اطلاعاتی در مورد فضاهای به کار رفته در اینگونه مراکز،دست یافته ودر نتیجه باتوجه به این ریزفضاها،به یک برنامه ریزی فیزیکی جامع در طراحی مرکز تجارت جهانی فرش دست پیدا کنیم که تأثیر بسزایی در روند طراحی ،این مجموعه داشته است.درادامه،به تحلیل اقلیمی وتوپوگرافی وموقعیت سایت وقابلیتهای ان پرداخته وبه نتایجی دست یافتم که برای طراحی این مجموعه لازم بود آنچه که برای طراح پروژه مرکز تجارت جهانی فرش تبریز به عنوان مرکزی به جذب مراجعین خارجی مهم است علاقه و دقت نظر آنها نسبت به معماری این مرز و بوم است، اعتقاد براین است که با بکار بستن ظرافت های معماری اصیل ایرانی تحسین بیگانگان با این معماری خصوصا غربی ها را باعث خواهد شد. با توجه به مطالعات وتحقیقات انجام شده به یک کلیت از عناصر ومفاهیمی که می توان در طراحی این مجموعه به کار برد در قالب اصول ومعیارهای طراحی به ان می توان رسید. کلمات کلیدی:فرش،تجارت جهانی،معماری،باغ ایرانی

کاربرد فناوری های نوین در معاصرسازی بناهای میراث فرهنگی جهانی – نمونه موردی: باز طراحی مجموعه ارگ هرات (قلعه اختیارالدین)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1392
  اسدالله موحدی   افسانه زرکش

سئوالهای تحقیق عبارتند از 1- مهمترین آسیبهای وارد شده بر بناهای میراث فرهنگی کدامند؟و 2- چگونه می توان با استفاده از فناوری های نوین آسیبهای وارد شده بر مجموعه میراث را جبران نمود روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. در این تحقیق ابتدا به شناخت بناهای میراث فرهنگی و جهانی و اصالت و ارزشمند بودن آنها می پردازیم و سپس روشهای مختلف در طول زمان برای معاصر سازی را بررسی می کنیم و انواع دخالتها و روشهای موفق و ناموفق را بررسی کرده سپس با فناوری های نوین و نمونه های موفق در راستای رسیدن به هدف تحقیق از آنها بهره می گیریم. در آخر نیز نتایج تحقیق به صورت راهکارها و الگوهایی برای پیشنهاد اجرا در مورد نمونه موردی که معاصر سازی قلعه اختیار الدین در شهر هرات در کشور افغانستان می باشد پیشنهاد می گرددکه در این مورد با توجه به فرهنگ و موقیعت اقلیمی و تحلیل های لازم در مورد سایت نیز موثر می باشد.

الگوی طراحی استفاده از آب در خانه های ایرانی-اسلامی (مطالعه موردی: 7 مورد از خانه های ایرانی- اسلامی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1393
  سحر ارجمندی   خسرو دانشجو

مسکن به عنوان مهم ترین فضایی که انسان در آن زندگی می کند و تمام نیاز های مادی و معنوی خود را در این فضا تامین می کند نیاز به تفکر وتعمق بسیار دارد. در راستای تامین این نیازها، معماری نقش بسیار پر رنگی را ایفا می کند و می تواند به عنوان اصلی ترین عامل در خدمت انسان باشد. یکی از مهم ترین عناصری که به تنهایی می تواند هم نیازهای مادی و هم نیاز های معنوی و روحی انسان را تامین کند، آب است که به دلیل ویژگی های خاص خود، جایگاه ویژه ای در معماری به خصوص معماری مسکن دارد. لذا هدف تحقیق حاضر، دستیابی به اصولی در معماری است تا بتواند ارتباط انسان با آب را در مسکن تقویت کند و نحوه مدیریت آب در خانه را در جهت افزایش ارتباط معنایی و قدسی در کنار ارتباط مادی و کاربردی تامین کند و در نهایت بتواند خانه ای بر مبنای آب طراحی کند که آب جایگاه معنایی خود را در مسکن مطابق آن چه در معماری خانه های سنتی وجود داشته است و با درنظر گرفتن اصول اسلامی و ایرانی و قدسی متناسب با نیاز های امروز ایجاد کند. نتیجه پژوهش انجام شده نشان دهنده این مطلب می باشد که خانه های سنتی ایرانی-اسلامی، در به کار گیری آب، علاوه بر توجه به کاربرد مادی آن، به جنبه های معنوی و قدسی آب نیز توجه داشته اند و اصول ایرانی و اسلامی را به نحو احسن در خانه ها اجرا کرده اند. آب در خانه های سنتی، همواره در قلب خانه حضور داشته، و طراحی آن بهشت موعود در قرآن را یادآوری می کرده است. تمام این راهکارها، توجه کافی به فرهنگ و سبک زندگی ایرانی نیز داشته است. تمام خانه های مورد مطالعه، ویژگی مکان های قدسی مورد نظر اسلام را داشته اند و فضایی که آب در آن حضور داشته، توجه به آسمان، مرکزیت و وحدت در کثرت، تناسب و تقارن، عدل، گوناگونی رنگ ها و .... را داشته است. لذا به منظور احیای این ارزش ها در دنیای امروز، بایستی این ارزش ها امروزی شوند و مطابق فرهنگ و سبک زندگی امروز تعریف شوند. امروزه ورود اتومبیل، مبلمان و دکوراسیون مختلف و... تغییر زیادی در سبک زندگی و معماری ایجاد کرده است که در موضوع مورد تحقیق تاثیر بسیاری داشته است. لذا در انتهای این تحقیق اصول و راهکارهایی برای طراحی مسکن با استفاده از آب در جهت تقویت ارتباط آب و انسان از جنبه قدسی و معنایی مطابق نیاز های امروز و با در نظر گرفتن اصول اسلامی، ایرانی و اصول معماری مکان های قدسی ارائه می شود. روش مورد استفاده در این پژوهش، تفسیری تاریخی می باشد و تحیل های مربوط به بناها با روش استدلال منطقی صورت گرفته است. این تحقیق به دلیل ارائه اصول کاربردی به دست آمده از تحقیق در راستای طراحی مسکن بر مبنای آب (طبق اصول ایرانی- اسلامی) از نوع تحقیقات کاربردی می باشد. کلمات کلیدی: طراحی مسکن، طراحی آب، اصول ایرانی اسلامی، اصول قدسی، مدیریت آب، سبک زندگی

بررسی تطبیقی رویکردهای زمینه گرایی در معماری بناهای فرهنگی معاصر ایران وغرب ؛ طراحی موردی: مجموعه فرهنگی هنری شهر تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1393
  ناصر قنبری   منصور یگانه

در این پایان نامه موضوع رویکردهای زمینه گرایی در برخورد با بناهای فرهنگی معاصر در دو گروه معماری ایرانی و غربی مورد بررسی تطبیقی قرار می گیرند و از بررسی آن ها پیشنهاداتی در چارچوب وجوه مختلف زمینه گرایی برای طراحی بناهای فرهنگی ارائه می گردد. در حال حاضر و با توجه به سردرگمی جامعه معماری در فقدان سبک و رویکرد خاص و مشخص شاهد بناهایی هستیم که بعضا نسبت به زمینه خود بی تفاوت هستند. بی تفاوتی به زمینه باعث بروز مشکلات زیادی در معماری و شهرسازی و ارتباط بنا با کاربری های پیرامونی ایجاد می کند. این در حالی است که با شناخت رویکردهای زمینه گرایی و وجوه پیرامونی آن می توان پیشنهاداتی را در جهت تعامل و تاثیرگذاری هر چه بیشتر بنا در محیط پیرامونی اش ارائه داد . هدف اصلی از این پژوهش استخراج رویکردهای متفاوت مواجهه طراحان بناهای فرهنگی معاصر نسبت به زمینه طراحی شان و مقایسه تطبیقی آن ها در معماری ایران و غرب می باشد. در این راستا فرض عمده بر آن است که ساختمان بنای فرهنگی نباید نسبت به زمینه خود بی تفاوت و منفعل باشد و باید از طریق راهکارهای گوناگون طراحی و خلاقیت معمارانه به ارزش ها و کیفیات بصری زمینه طراحی بیافزاید. روش تحقیق در این پژوهش بصورت مطالعه و توصیف مبانی نظری و نمونه های موردی بوسیله مطالعات کتابخانه ای ، پروسه اعتبارسنجی از جامعه آماری محدود و تحلیل نتایج بدست آمده می باشد که نهایتا روش توصیفی تحلیلی را به روش تحقیق این پژوهش اطلاق می کنیم. نتیجه عمده ای که از این پژوهش بدست آمد نشان دهنده 3 رویکرد اصلی تقابل، تبعیت و راهکار میانه در برخورد با زمینه بود که الگوی راهکار میانه بیشترین و شاخص ترین آثار را پدیدار کرده است، هر چند که در رویکردهای دیگر نیز آثار ارزشمند وجود دارد. به همین دلیل پیشنهاد می شود طراحان ضمن اهمیت دادن به زمینه و استفاده از خلاقیت و توانایی معمارانه خود سعی در ارتقای کیفیت بصری زمینه داشته باشند .

کاربرد مصالح دوستدار طبیعت در طراحی معماری (نمونه: طراحی مسکونی در دهکده زیست محیطی سیرچ کرمان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1393
  فاطمه زینلی فتح آبادی   کیانوش سوزنچی

امروزه با توسعه ی تکنولوژی، جامعه ی بشری با وجود دست یافتن به پیشرفت های موثر در زمینه های متعدد، شاهد اثرات مخربی بر محیط زیست پیرامون خود است. که یکی از رایج ترین تأثیرات تخریبی بر محیط زیست، ساختمان سازی در جهت بهبود فعالیت های بشری بدون در نظر گرفتن اثرات منفی آن در طبیعت پیرامون است. معماری به عنوان یکی از تخصص های موثر در فراهم آوردن زیر ساخت های توسعه فعالیت های انسانی، موظف به شناخت دقیق تأثیرات همه جانبه ی ساخت در محیط پیرامونش می باشد. این پژوهش تلاش دارد که با معرفی خصوصیات مصالح دوستدار طبیعت، با به حداقل رساندن اثرات تخریب بر محیط زیست، به حفظ محیط و سلامتی زیست انسانی بپردازد. پرسش این پژوهش آن است که مصالح دوستدار طبیعت چه خصوصیاتی دارند و چگونه می توان از این مصالح در طراحی معماری استفاده کرد؟ برای پاسخ به این سوالات، از روش استدلال منطقی و با استفاده از تکنیک توصیفی- تحلیلی، به مطالعه درباره ی خصوصیات مصالح دوستدار طبیعت پرداخته شده است. این خصوصیات در طول چرخه ی عمر مصالح به عنوان ضوابطی برای گزینش و ارزش گذاری برای مصالح در دوستدار طبیعت بودن آن ها بیان شد. سپس تعدادی از مصالح در جدول بدست آمده مورد بررسی قرار گرفتند و نتایج مطالعات انجام شده در طراحی لحاظ گردید.

تصوری از محله ایرانی در ارتفاع نمونه موردی: طراحی مجتمع زیستی بلند مرتبه در شهر همدان با توجه به ویژگی های مفهومی موجود در معماری ایرانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1387
  احسان فتوحی   افسانه زرکش

چکیده ندارد.

طراحی دانشکده معماری با توجه به نیازهای آموزش معماری مطالعه موردی: دانشکده معماری همدان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1387
  کورش مومنی   افسانه زرکش

چکیده ندارد.

کاربرد سازه های مدرن در طراحی فضاهای نمایشگاهی ( نمونه موردی: موزه- نمایشگاه هنرهای مدرن 2012 جزیره کیش)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1387
  صفورا عیسی زاده   افسانه زرکش

موزه- نمایشگاه هنر های مدرن سال 2012 جزیره کیش، محلی برای ارائه و نمایش هنرهای مدرن درزمینه های مختلف شامل مجسمه سازی، معماری، نقاشی، فیلم، گرافیک، عکاسی و موسیقی می باشد .نمایشگاه یک فضای استثنایی و ویژه است که درطول تاریخ تکنولوژی ساختمان، قابلیت مناسبی برای بکارگیری و معرفی سازه های نو داشته است. هدف اصلی یک سازه، محصور کردن و مشخص نمودن یک فضا است و نمایشگاه ها در عصر صنعت با کاربرد سازه های مدرن مفهوم جدیدی از همین فضای محصور به نحوی زیبا ارئه دادند؛ بطوریکه سبب رشد و توسعه سازه های مدرن در نمایشگاه های دوره ی معاصر و شکل گیری دیدگاه جدیدی در کاربرد سازه شد؛ این دیدگاه اساس شکل گیری ساختمان ها را، اولویت و اهمیت سیستم باربر درطراحی بنا و بدست گرفتن بیان معماری توسط سازه قرار می دهد. در عصرجدید، که بشر به برای پاسخگویی به سوالات مبهم در مورد خود ،احتیاج به محلی دارد که دارای خصوصیات زمان حاضر–شفافیت، حرکت و حسی بودن، باشد وهدف هنر مدرن آماده کردن چنین محیطی است؛ موزه – نمایشگاه هنر های مدرن بهترین محلی است که می تواند در راستای تحقق هدف هنر مدرن در پاسخگویی به انسان عصر حاضرگام بردارد. بدنبال تأثیرات سازه های مدرن بر فضاهای نمایشی وتحولات جدید هنری قرن بیستم همزمان با دوره ی تحول نگاه به موزه ها نوع جدیدی از موزه ها به نام موزه – نمایشگاه بوجود آمد که در آن سازه های مدرن بصورت آشکار به بیان معمارانه فضا می پردازد. در این رساله با عنوان موزه- نمایشگاه هنر های مدرن 2012 در جزیره توریستی کیش با هدف کلی دستیابی به چگونگی کاربرد سازه های مدرن درطراحی یک فضای مدرن در 5 سال آینده که ضمن تامین نیازهای فضای معماری، خود نمایشی از سازه های مدرن نیز باشد و موجب صرفه جویی اقتصادی در هزینه های مصالح و اجرا شود ،به بررسی چگونگی کاربرد سازه های مدرن در دوره ی معاصر پرداخته می شود و سرانجام این نتیجه حاصل می گردد که استفاده از سازه های مشبک فضایی برای ساختن یک بنای دائمی مانند موزه- نمایشگاه هنر های مدرن با توجه به نوع مصالح، پایداری، مقاومت، سبکی، هندسه منظم، شبکه مدولار، سهولت نصب و توسعه آتی گزینه مناسبی است؛ همچنین با توجه به موقعیت توریستی جزیره کیش در آمدزایی اقتصادی کشور و قابلیت پذیرش ساختمانهای مدرن، موزه- نمایشگاه هنرهای مدرن برای سال 2012 با استفاده از سازه های مشبک فضایی، در این منطقه در نظر گرفته شده است.

بررسی تطبیقی معماری گذشته و امروز ایران براساس معیارهای فن آورانه طراحی موردی؛ مرکز دوستی ایران و فرانسه در تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1386
  محمود فیض آبادی   مجتبی انصاری

زمانی معماری ایران واجد ارزشهای فرهنگی و بومی در تولید معماری بوده که در دوران معاصر در جریان تحولات صنعتی و... ،گرفتار بی هویتی فرهنگی شد که ضرورت توجه به آن انکارناپذیر است.