نام پژوهشگر: رضا مختاری ملک آبادی
مهدی رحیمی پردنجانی علی اکبر امین بیدختی
این مطالعه، به دنبال بررسی تأثیر عوامل تأثیرگذار بر روی افزایش جذابیت گردشگری در شهر اصفهان با تأکید بر استفاده از دوچرخه به عنوان یک وسیله نقلیه و یک جاذبه گردشگری با انجام یک مطالعه تطبیقی و راهبردی و زیرساختی انجام شده در کشور هلند به عنوان یک کشور پیشرو در زمینه گردشگری با دوچرخه است.توجه اصلی در این اثر در کشور هلند به شهر آمستردام به دلایل تشابهات متعدد با شهر اصفهان و در نهایت ارائه راهکارهای قابل اجرای پیشنهادی است. هدف اصلی پاسخ به این سوال است که چرا با وجود آب و هوای مساعد و مناطق گردشگری تاریخی و طبیعی فراوان و پتانسیل های طبیعی و گردشگری بالای شهر اصفهان در زمینه گردشگری با دوچرخه در سطح شهر اصفهان و حومه توجه جدی به گردشگری شهری با دوچرخه به عنوان یکی از شاخه های در حال گسترش گردشگری نوین نگردیده تا از پتانسیل های موجود در این زمینه بهره برداری بهتری شود. در راستای انجام این پژوهش تعداد 617 پرسشنامه در فاصله زمانی آذر 91 تا دی ماه 91 در شهرهای اصفهان و آمستردام در میان جامعه نمونه آماری توزیع و تکمیل گردید.تعداد 384 پرسشنامه در میان شهروندان اصفهانی که از دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه قابل اطمینان یا وسیله ای برای مقاصد گردشی و ورزشی استفاده می کنند و233 پرسشنامه در میان شهروندان آمستردامی به صورت ارسال ترجمه پرسشنامه از طریق پست الکترونیکی و با سنجش از طریق نظرسنجی آنلاین انجام گردید. با پرسش و سنجش سوالات مشابه در سطح دو شهر، با استفاده از آزمون های آماری نقش عوامل تأثیرگذار چه در بعد فرهنگی و چه در بعد زیرساخت های مورد نیاز برای ترویج گردشگری با دوچرخه با سنجش ابعاد شش گانه مورد سنجش قرار داده شد و با آسیب شناسی موانع موجود در زمینه استفاده از دوچرخه در شهر اصفهان در نهایت راهکارهای مناسبی ارائه گردید.
یعقوب مرادی رضا مختاری ملک آبادی
امروزه یکی از ملزومات توسعه پایدار شهری، برنامه ریزی جهت کنترل توسعه فضایی متعارف شهرها می باشد. توسعه فضایی مراکز شهری کشور از چند دهه گذشته شروع شده و به سرعت در حال افزایش است. در این بین نقش عوامل مالی و به خصوص تسهیلات بانکی در شتاب بخشی به آن بی تاثیر نبوده است. با شناسایی عوامل موثر (مثبت و منفی) در توسعه فضایی شهرها می توان برای آینده مراکز شهری برنامه ریزی دقیق تر و علمی تری به جهت حفظ تعادل های منطقه ای ارائه نمود. استان ایلام با مساحت 20138 کیلومتر مربع در جنوب غربی ایران و در مرز مشترک با کشور عراق قرار داشته و 2/1 درصد مساحت کل کشور را شامل می گردد.از نظر تقسیمات سیاسی، استان ایلام تا سال1389 دارای 7 مرکز شهرستان به اسامی ایلام، آبدانان، ایوان، سرابله، دهلران، دره شهر و مهران بوده است. ضریب شهرنشینی در استان ایلام از سال 1355تا 1390 همواره دارای روند افزایشی بوده و از 20 درصد در سال 1355 به 56.47 درصد در سال 1390 رسیده است. طی همین دوره، تعداد نقاط شهری استان از 4 نقطه شهری به 21 نقطه شهری افزایش یافته است. هدف اصلی انجام این تحقیق بررسی نقش مشارکتی سیستم بانکی(پرداخت تسهیلات) در توسعه فضایی مراکز شهری استان ایلام می باشد. از اهداف دیگر تحقیق می توان به؛ تحلیل نقش و جایگاه تسهیلات بانکی در توسعه بخشهای خدمات و زیربنایی، بررسی نقش و جایگاه کمک های دولتی و بازتاب آن در توسعه فضایی شهرها، بررسی نقش درآمد شهرداریها در توسعه کالبدی مراکز شهری و رتبه بندی توسعه فضایی مراکز شهری استان ایلام با توجه به میزان بهره مندی آنها از تسهیلات و اعتبارات اشاره نمود. در این تحقیق برای یک دوره ده ساله(90-1381) به نقش شیوه های مختلف تامین مالی از جمله؛ تسهیلات بانکی، مساعدتهای دولتی و درآمد شهرداریها در توسعه فضایی مراکز شهری استان ایلام با استفاده از مدل اقتصادسنجی خود رگرسیونی با وقفه های توزیعی(ardl) پرداخته شده است. نتایج حاصل از ارزیابی مدل حاکی از آن است که در بین روشهای مختلف تامین مالی توسعه فضایی، کمکهای دولتی و تسهیلات بانکی بر توسعه فضایی مراکز شهری استان ایلام تاثیر مستقیم و مثبتِ معنی داری داشته و درآمد شهرداریها تاثیر مستقیم و معنی داری بر توسعه فضایی مراکز شهری استان نداشته است. به گونه ای که هر یک میلیون افزایش در کمکهای دولتی 1.62 هکتار و هر یک میلیون افزایش در تسهیلات بانکی 0.02 توسعه فضایی مراکز شهری استان را بهبود می بخشد. همچنین ضریب تعدیل یا (1)ar برابر 1.05 می باشد. این بدان معنی است که هر یک هکتار افزایش توسعه فضایی شهری امسال، در سال بعد 1.05 هکتار توسعه فضایی شهری را رقم خواهد زد. از دیگر مدل های مورد استفاده در این تحقیق مدل تاپسیس می باشد که در دو بخش اقتصادی و توسعه فضایی بکارگیری شده است. نتایج پژوهش در دو بخش مورد اشاره حاکی از آن است که؛ تفاوت چشم گیری از نظر میزان توسعه فضایی بر اساس میزان برخورداری از تسهیلات و خدمات بانکی در بین مراکز شهری استان ایلام وجود دارد. به گونه ای که، رابطه افزایش تسهیلات با توسعه فضایی در سه شهر ایلام، سرابله و دهلران مستقیم و معنادار و همگام با توسعه فضایی این شهرها بوده است. تاثیر تسهیلات بانکی در توسعه فضایی شهرهای مهران و ایوان بیشتر از سایر شهرها، و در شهرهای دره شهر و آبدانان کمتر از سایر شهرها بوده است.
محمد غلامی رضا مختاری ملک آبادی
در میان انواع شهرها، شهرهای استخراجی دارای ویژگی های خاصی از جمله تمرکز بالای فعالیت های صنعتی- معدنی، خطر کاهش و اتمام منابع غیر قابل تجدید،آلودگی های بالای زیست محیطی و مسائل اجتماعی ناشی از دوگانگی فرهنگی می باشند، که می تواند مسئله ناپایداری را در ابعاد مختلف در سطح این نوع شهرها، به وجود آورده یا تشدید نماید. در این پژوهش ضمن بهره گیری از مبانی نظری توسعه ی پایدار شهری،تلاش شده است تا با استفاده از تکنیک های آماری،مدل برنامه ریزی راهبردی، بهره گیری از داده های میدانی و نتایج حاصل از تحلیل پرسشنامه های تکمیل شده، میزان اثرگذاری فعالیت های صنعتی – معدنی بر روی پایداری محیط شهری عسلویه، به عنوان شهری استخراجی مورد بررسی قرار گیرد. شهر عسلویه در جنوب کشور ایران واقع شده و پس از ایجاد منطقه ویژه اقتصادی- انرژی پارس و آغاز فعالیت های صنعتی، از مکانی کوچک و کمتر شناخته شده، به شهری مهم و راهبردی در عرصه اقتصاد ملی تبدیل شده است. روش انجام تحقیق در این پژوهش مبتنی بر روش های توصیفی – تحلیلی و پیمایشی است. اطلاعات مورد نیاز در این بررسی از طریق روش های اسنادی و میدانی و در حجم نمونه ای برابر با 386 نفر، از طریق پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده اند. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری spss و ارزش گذاری نماگرها با بهره گیری از طیف لیکرت،مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این پژوهش 16 شاخص و 103 نماگر در قالب 4 بُعد زیست محیطی،اقتصادی ،کالبدی و اجتماعی- فرهنگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحلیل پژوهش پس از انجام آزمون های آماری تی- استیودنت،ویلکاکسون و فریدمن، بیانگر آنست که فعالیت های استخراجی- صنعتی در شهر عسلویه نه تنها منجر به پایداری این شهر نشده است که به ناپایداری بیشتر آن نیز انجامیده است. در بُعد پایداری زیست محیطی،مولفه کنترل آلودگی ها به عنوان یکی از مهم ترین پارامترها در مسئله وجود یا عدم وجود پایداری در سطح شهر عسلویه،دارای کمترین رتبه و امتیاز (05/1) در بین مولفه های این بُعد می باشد. در بُعد پایداری اقتصادی ،مولفه های فعالیت و اشتغال و سرمایه گذاری در وضعیت مناسبی قرار ندارند. در بین سه مولفه بُعد پایداری کالبدی مورد بررسی در پژوهش،مولفه های ارتباطات فیزیکی و فضاهای عمومی شهر به ترتیب دارای کمترین امتیاز و رتبه می باشند. در بُعد پایداری اجتماعی- فرهنگی ،مولفه های رضایت جامعه محلی، فرهنگ و سنن و امنیت و رفاه بیشتر از حد متوسط و مولفه های توسعه امکانات و خدمات، افزایش آگاهی جامعه محلی و مشارکت و همبستگی کمتر از حد متوسط می باشند. همچنین در بین 4 بُعد پایداری شهری مورد بررسی در این پژوهش،بُعد اجتماعی- فرهنگی با کمترین رتبه،ناپایدارترین بُعد در بین تمامی ابعاد بوده است.