چکیده تزیینات ابنیه دوران اسلامی یکی از مهمترین دغدغه های هنرمندان و معماران این دوران محسوب می شده است؛ بطوریکه با استفاده از آجر، گچ و کاشی های درخشان، زیباترین طرح های هندسی، نقوش اسلیمی و کتیبه ها را بوجود آورده اند. دوره صفوی به حق یکی از درخشان ترین ادوار هنر اسلامی ایران است. در این دوره به سبب ایجاد یک حکومت مرکزی قدرتمند و امنیت حاصل از آن و البته هنر دوستی و هنرپروری پادشاهان این سلسله، شاهد رشد و توسعه هنرها و صنایع مختلف هستیم. معماری و نگارگری از جمله هنرهایی هستند که در این دوره به اوج شکوفایی رسیدند. توجه به تزئین بناها در عصر صفوی از مواردی است که اهمیت چشمگیری دارد. این توجه و رسیدگی را علاوه بر بناهای به جا مانده می توان در نگاره ها نیز مشاهده کرد. مینیاتورهای عصر صفوی به ویژه آن هایی که در نیمه ی اول این حکومت خلق شده اند تصویر جامعی از عناصر تزئینی بناها در اختیارما قرار می دهد. بدیهی است در عین این که تزئینات، در نگارگری و معماری شباهت هایی به هم دارند دارای اختلافاتی نیز می باشند. عناصر تزئینات موجود در بناهای مینیاتورها را می توان به چهار دسته ی اصلیِ هندسی، اسلیمی، کتیبه ای و رئالیستی تقسیم کرد. این نقوش با شیوه های متفاوتی مانند کاشی کاری، آجرکاری، گچ بری و ... اجرا شده اند. در ترسیم نقوش از تزئینات موجود در معماری صفوی و پیش از آن الهام گرفته شده است. به عبارتی دیگر نمود واقعی نقوش را می توان در بناهای عصر صفوی و ساختمان هایی که متعلق به ادوار پیش از آن بوده است مشاهده کرد. نقوش از تنوع و تعدد قابل ملاحظه ای برخوردارند. بعضی از نقوش هم در مینیاتور ها و هم در معماری مورد استفاده بیش تری داشته اند. میزان و نحوه به کار گیری نقوش در آثار متعلق به مکاتب مختلف، متفاوت است چنان که بیش ترین بهره گیری از تزئینات متعلق به مکتب تبریز می باشد. نکته ی قابل توجه در بررسی تزئینات معماری نگاره ها این است که هنرمند از واقع گرایی و بازنمایی صرف پرهیز کزده است و در بسیاری از موارد از قوه ی خلاقه و ذوق هنری خویش مدد جسته است. ترکیب بندی رنگ ها به ویژه در نقوش هندسی مطابق با واقعیت نیست و رنگ پردازی ها، ذهنی صورت پذیرفته است. هم چنین نحوه ی به کارگیری کتیبه ها و انتخاب مضامین آن ها در مواردی کاملا بدیع است. در این بدعت ها و نوآوری ها، گاه دغدغه های فکری هنرمند دخیل بوده و گاه تأثیر حمایت دربار و این که اکثریت قریب به اتفاق نگاره های ایرانی در دربارهای شاهی و کتابخانه های سلطنتی آفریده شده اند به وضوح مشاهده می شود.

از نظر مطالعات باستان شناسی،شیوه های تدفین،اطلاعات ارزشمندی را در زمینه های مختلف زندگی اجتماعی،اقتصادی و دیگر جنبه های زندگی در جوامع باستان فراهم می آورد. در این پایان نامه شیوه های تدفین دوره ایلام بر اساس تدفین های حاصل از کاوشهای جدید در دشت شوشان، مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که، انواعی از شیوه های تدفین بکار رفته است. همچنین شیوه های تدفین جزء مراسم اجتماعی محسوب می شوند که در هر سطح و طبقه ای به گونه ای متفاوت اجرا می شوند،بازتاب این تمایزهای اجتماعی در شیوه های تدفین این دوره دیده می شود.هم چنین محوطه های مورد بحث دارای تشابهاتی در شیوه تدفین بوده اند.

در این پژوهش خواص فرمپذیری و ناهمسانگردی برنج کارتریج برای دماهای مختلف آنیل و توسط آزمایشات کشش تک محور، کشش عمیق و اریکسون بررسی شده است. برای یافتن ارتباط ریزساختار با نتایج آزمایشات دیگر تصاویر متالوگرافی توسط میکروسکوپ نوری تهیه و بررسی گردید.نهایتاً مشخص گردید که در دمای آنیل 400 درجه ی سانتی گراد بهترین قابلیت کششش عمیق و ناهمسانگردی خواص مکانیکی در کل طول فرایند را خواهیم داشت. نمونه ی آنیل شده در دمای 400 درجه ی سانتی گراد کمترین پارامتر ناهمسانگردی را نیز نشان داد. در دمای آنیل 600 درجه ی سانتی گراد بیشترین فرم پذیری در آزمایش اریکسون و بیشترین پارامتر ناهمسانگردی میانگین حاصل گردید اما ناهمسانگردی خواص مکانیکی متوسط ددر کل طول فرایند از خود نشان داد. فلز آنیل شده در دمای 500 درجه ی سانتی گراد در تمامی آزمایشات خواصی مابین نمونه های آنیل شده در دمای 400 و 600 درجه سانتی گراد از خود نشان داد.

با شروع عصر آهن (1500- 550 ق.م ) در ایران، تحولات چشمگیری در ساختارهای اجتماعی و الگوهای استقراری اتفاق افتاده است. از جمله عوامل موثر در این زمینه می توان به عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی اشاره نمود که مهمترین نتیجه این تحولات، توسعه و ارتقای مادی جوامع پیش از تاریخ در فلات ایران بوده است. همزمان با این تحولات، طیف وسیعی از زیورآلات فلزی از جنس مفرغ، نقره و طلا ساخته می شود. در ساخت و تولید زیورآلات عصر آهن، نه تنها از لحاظ کمیت و کیفیت بلکه از لحاظ فنون فلزگری نیز تحولات عمده و اساسی نسبت به دوران مفرغ مشاهده می شود. این زیورآلات در گستره وسیعی از مناطق مختلف ایران از جمله: شمال، شمال غرب، فلات مرکزی و غرب شناسایی شده است. به لحاظ گونه شناسی، زیورآلات این دوره را می توان در دو گروه ساده و تزیینی تقسیم بندی کرد و به نظر می رسد که در ساخت و تولید زیورآلات این دوره از سبک های هنری بومی و منطقه ای استفاده می شده است. به نظر می رسد که در این دوران افزایش و تنوع زیورآلات فلزی ناشی از افزایش ثروت در جامعه بوده است. هدف اساسی این پژوهش، گونه شناسی و مقایسه این زیورآلات در محوطه های همزمان عصر آهن در این مناطق و ارتباط نقوش و فرم این زیورآلات با باورها و اعتقادات مردمان عصر آهن می باشد. با توجه به مطالعات انجام شده به نظر می رسد که باورها و اعتقادات هنرمندان در شکل گیری نقوش زیورآلات تأثیر به سزایی داشته است و می توان بینش و افکار هنرمندان را در میان نقوش و فرم های این زیورآلات مشاهده کرد. به نظر می رسد اقلیم منطقه و طبیعت و کانسارهای موجود در مناطق در ساخت زیورآلات این دوران تأثیر به سزایی داشته است.

شهرستان استهبان در شرق استان فارس قرار گرفته است. این منطقه به علت ویژگی های زیست محیطی مناسب از دیرباز مورد توجه انسان ها بوده است. وجود منابع آب شیرین و خاک حاصلخیز استعداد زیست محیطی هستند که سکونت در طی هزاره های متمادی را موجب گردید.این منطقه تنها توسط فریدون توللی در طی دو فصل حفاری کوتاه، در دهه 50 مورد توجه واقع شد. در سال 1387 بررسی باستان شناسی با هدف شناسایی و ثبت آثار از سوی سازمان میراث فرهنگی فارس در شهرستان استهبان انجام شد. این در حالی است که پژوهش ها، در بخش مرکزی فارس، حجم بیشتر و غنی تری داشته است. تل ریگی در 1 کیلومتری جنوب شرق روستای رونیز سفلی در شهرستان استهبان واقع است.با توجه به اینکه استان فارس، به عنوان یکی از بزرگترین و از نظر منابع غنی ترین مناطق در فلات ایران، می تواند به شناخت ماهیت فرآیند هایی که منجر به شکل گیری حکومت های اولیه در نواحی کوهستانی ایران شد، راهگشا باشد. همچنین، در شکل گیری سازمان های حکومت اولیه، دوره مس و سنگ، مرحله انتقال جوامع نوسنگی به آغاز نگارش محسوب می گردد.بر اساس بررسی، سکونت در تل ریگی متعلق به دوره مس سنگی است، بررسی این سکونتگاه به درک صریح تر شناخت اقوام این دوران می انجامد. همچنین با توجه به قرارگیری این محوطه در مرکز مواصلاتی فارس با شرق کشور، در ارتباط این جوامع نقش بنیادی داشته است. با مقایسه سفال های این منطقه با مناطق همجوار می توان برهم کنش جوامع دوران گپ و باکون را تا حدودی روشن کرد. در طی بررسی انجام شده این سکونتگاه دارای فرهنگ گپ و باکون می باشد.

شکل گیری قدرت اتابکان لر کوچک، در پی ضعف قدرت سلجوقیان و خاندان عباسی و کم شدن پایگاه نفوذ آن ها در میان بخش های مختلف سرزمین عراق عجم روی داد. از آنجا که این سلسله بیشتر حالت ایلی و تباری داشته اند، مرکز حکمرانی و سلطنت خود را در دژهایی که دسترسی به آن ها خیلی سخت بود انتخاب می کردند. از این سلسله قلعه ها و آرامگاه هایی باقی مانده است. اما در بحث شهرسازی باید گفت که در این دوران شهرهایی از دوران های گذشته وجود داشته است، در این سلسله شهر نشینی چندان رونق نداشته است و شهرها اغلب کوچک و محدود توصیف شده اند. اغلب این شهر ها دارای حصاری بودند. پژوهش انجام گرفته با هدف شناخت هر چه بیشتر این قوم و بناهای آنها به وِیژه بناهای قلعه ها و بناهای آرامگاهی و مذهبی انجام گرفته است. روش تحقیق آن روش ترکیبی ( پیمایشی و توصیفی - تحلیلی) می باشد. برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز، از مطالعات کتابخانه ای و همچنین بررسی های میدانی از قبیل بازدید از محل ها استفاده شده، و در مرحله بعد، تجزیه و تحلیل اطلاعات مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان دهنده آن است که بیشتر سعی و کوشش امرای این سلسله در توجه به ساختن قلعه ها و همچنین مقابری برای بزرگان خود در میان گورستانی بود که جنبه تقدسی پیدا کند بود. همچنین نتایج نشان دهنده آن است که در این بناها بهره گیری بسیار از ساخت مایه های بوم آورد، سنگ، گچ، چوب، آجر و در بحث پلان و شکل ساختاری بناها تقریبا یکسان است. ظروف سفالی که در این دوران رواج داشت بیشتر ظروف سفالی ساده، دست ساز با زمینه رنگ نخودی بود.

معماری از آن دست اسناد و مدارکی است که منابع غنی از گذشتگان را به همراه داشته و یقیناً تجزیه و تحلیل این آثار می تواند ما را در دستیابی به اصالت و فرهنگ خود رهنمون ساخته و در جهت استفاده مثبت و هوشمندانه از این گنجینه ارزشمند یاری رساند در این راستا توجه به ابنیه ی تاریخی خصوصاً بناهای عام المنفعه همچون گرمابه ها حائز اهمیت فراوان بوده و می تواند نتایج ارزشمندی همچون شناخت هرچه بهتر معماری بومی، آداب، سنن و فرهنگ ایرانی و از طرفی دیگر انطباق فناوری های بومی بادانش امروز را به همراه داشته باشد

اندیشه ی سیاسی به هرگونه روایت اندیشمندانه از امر سیاسی قطع نظر از آن که برچه بنیادی استوار باشد، اطلاق می گردد. اندیشه سیاسی با طلیعه زندگی بشر آغاز می شود اما در هر دوره متناسب با سطح پیشرفت فرهنگ به گونه های متفاوت بروز می کند و هدف آن حفظ بقای انسان و جامعه است. اندیشه ی سیاسی به صورت الگوهای رفتاری در جامعه نمودار می شود و در ادبیات سیاسی، کلام سیاسی، فلسفه سیاسی، هنر سیاسی و ... جلوه می یابد. در ایران باستان به علت گستردگی تأثیر فرهنگ بین النهرین بر سرزمین های همجوار، اندیشه سیاسی در دوران تاریخی ایران، به ویژه در دو دوره ماد و هخامنشی، به شدت تحت تأثیر این فرهنگ می باشد. در این پژوهش سعی بر آن است تا به استناد داده های باستان شناسی و دانش اسطوره شناسی، از رهگذر روش تحلیل محتوا و تاریخی، تحوّلات اندیشه ی سیاسی ایران باستان مورد بررسی قرار گیرد. به طورکلی آنچه از بررسی داده ها به دست آمد، نشان می دهد که در ایران باستان، به دلیل جغرافیای ناهمگون و کم آب منطقه- تا دوره ماد- زمینه ای فراهم نشد تا استقرارها در یک واحد جغرافیای سیاسی قرار گیرند؛ اما با حملات آشور به ایران و اتحاد اقوام ماد برای دفاع از سرزمین شان در برابر حملات آنان، اولین نهاد سیاسی در قالب شهر هگمتانه سر بر آورد. به علت تنوع قومی در ایران که ناشی از جغرافیای ناهمگونش است، همیشه در فرهنگ سیاسی ایران، نهاد سیاسی، رفتاری تسامح گرایانه و روداری را پیش می گرفت. شاه در ایران باستان، به واسطه نیروی نظامی و پیروزی بر دشمنان، قدرت را کسب می کرد و از خلال باورها و ارزش های موجود در جامعه به اعمال نظامی و سایر اقداماتش، مشروعیت می داد. نهاد سیاسی گهگاه متناسب با اهداف سیاسی خود، باورهای مردم را دگرگون می ساخت. در ایران باستان حکومت از کنفدراسیون قبایل ماد و اندکی بعد پارس به حکومت تمرکزگرایانه بدل شد، در دوره اشکانی حکومت به صورت فئودالی بود، در دوره ی ساسانی با بهره گیری از فرهنگ ایران گرایی و سپس ملّی سازی دین زرتشتی، نظام سیاسی ای ایجاد شد که اشراف در رأس آن قرار داشتند. در پایان دوران ساسانی به دلیل وضعیت نابسامان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، ایران در برابر حملات اعراب سر فرود آورد.

چکیده: ایرانیان از دیرباز به حفظ نظافت بدن و شست و شوی همیشگی آن اهمیّت فراوان می داده اند، به ویژه پس از اسلام؛ زیرا برای انجام فرائض مذهبی می بایستی بدواً پاک و تمیز باشند، چرا که قبولی عبادات به طهارت جسم منوط شده است. پیش از اسلام پیروان آیین مهر و زردشت توجّه به پاکیزگی داشته و آب، که مظهر پاکیزگی است، از قداست فوق العاده برخوردار بوده. در گذشته های دور (از حدود ???? تا???? سال قبل) شست و شوی معمولی به صورت حاضر نبوده است. گرمابه ساختمانی گرم با ظرفی بزرگ به نام آبزن بوده است. از آن جهت که آب را مقدّس می-شمردند و نمی خواستند آن را آلوده کنند، آب استفاده شده را پس از استحمام روی زمین یا به آسمان پاشیده و به هیچ عنوان آن را وارد آب پاک نمی کردند. کلمه پادیاوی یعنی غسل، وضو، پاک کردن و پاکیزه نگاه داشتن که واژ? پاسیو هم به همین منظور است از آن زمان ریشه گرفته، پاسیو همان محلّ تمیزکردن و در مساجد به وضوخانه گفته می شده است. این واژه در زبان فرانسه به پاتیو تبدیل شده و دوباره به ایران بازگشته به صورت پاسیو به کار گرفته شده است. حمام ها یکی از عناصر چند عملکردی در شهرها بوده اند؛ اوقات نظافت؛ اصلاح سروصورت و استراحت در این اماکن انجام می شده است. حمام های ایران علاوه بر ارزش معماری از دیدگاه اجتماعی نیز حائز اهمیت است. آیین ها و سنت های زیادی در ارتباط با حمام از روزگاران گذشته به ویژه در قرن حاضر پیدا شده است. عموماً ایجاد حمام ها در یک مکان با توجه به تأمین آب بهداشتی و خروج فاضلاب و غیره طراحی می شده است. عصر شکوفایی ایجاد حمام ها را باید متعلق به دوره صفوی دانست و در این دوره ایجاد حمام ها در تمامی شهرهای ایران رو به گسترش نهاد بعد از عصر صفوی احداث حمام به شیوه ی گذشته ادامه یافت و نمونه های زیبایی ایجاد گردید. با شروع قرن حاضر و دگرگونی در زندگی روزمره به تدریج ایجاد و گسترش حمام به سبک سابق متوقف گردید و بیشتر استفاده از حمام های خصوصی در منازل مرسوم و متداول شد. با توجه به مطالب ذکر شده در تحقیق پیش رو ما به دنبال مطالعه حمام های عمومی شهر اردبیل از دوران صفویه تا اواخر قاجار هستیم. مشخص نمودن نوع معماری و مصالح به کاررفته در حمام ها و بررسی نقش و نگار و جایگاه این نوع بنا در زندگی روزمره ساکنان شهر اردبیل و نوع تزیینات به کاررفته در حمام ها و تفاوت ها و مشابهت آن ها باهم لزوم انجام تحقیق حاضر را آشکار می کند.

به تازگی سامانه اطلاعات جغرافیایی، به عنوان یک فن آوری برتر، نظر بسیاری از محققان رشته های مختلف به ویژه علوم زمین را در سرتاسر جهان به خود معطوف داشته، همچنین مسئله ی آمایش سرزمین با استفاده از gis امروزه از مباحث اصلی علوم مدیریتی به حساب می آید. در این پروژه سعی در تحلیل پراکندگی محوطه های دوره ی مفرغ متاخر و آهن i و عوامل موثر در شکل گیری آنها نموده ایم. برای این منظور شهرستان گرمی به عنوان عرصه ی مطالعاتی انتخاب شد. بنابراین سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان ابزار موثر در تحلیل این استقرارهای باستانی مورد استفاده قرار گرفته که تحلیل داده با استفاده از این روش مستلزم روی هم انداختن لایه های مختلف، پرس و جوی ویژگی ها و مشخصه های موقعیت ها برای پاسخگویی به هر سوال و بازیابی و ترکیب آن پاسخ ها می باشد. برای این منظور پروژه ی حاضر در طی سه مرحله جمع آوری اطلاعات (به دو روش علمی و نظری )، مدیریت اطلاعات (طبقه بندی اطلاعات توصیفی ووارد کردن اطلاعات غیر توصیفی در سامانه اطلاعات جغرافیایی)، تجزیه و تحلیل اطلاعات و تهیه ی خروجی های متعدد، انجام گرفت. انباشت رسوبات فرسایشی از کوههای جنوبی منطقه، نفوذ شعبات فرعی رودخانه ها و جریانات فصلی آب رودخانه ها در بخش شرقی منطقه، شیب و ارتفاع کم و همچنین داشتن شرایط مطلوب و مناسب برای کشاورزی دیم باعث شکل گیری استقرارهای دائم یکجانشین در دوره ی مفرغ متاخر و آهن i در این منطقه شده است. استقرارهای عصر آهن i نسبت به دوره ی مفرغ متاخر گستره ی وسیعی را در این منطقه دربرمی گیرد و تفاوت چندانی در ویژگی های محیطی محوطه های مفرغ متاخر و آهن دیده نمیشود. با توجه به منابع در دسترس اقتصاد د رهر دو دوره مبتنی بر کشاورزی به صورت دیم و دامداری به صورت توامان بوده است.