مقدمه و هدف: امروزه یکی از اختلالات متابولیک مهم و شایع نقص در ساخت و کاتابولیسم لیپوپروتئین ها است که منجر به اختلال در سطح سرمی آن ها و به عبارتی دیس لیپیدمی می شود. با توجه به تغییر در شیوه زندگی و ساختار سنی رو به پیری جوامع این اختلال که از عوامل خطر مهم و جدی بیماری های قلبی و عروقی و آترواسکلروزیس است، شیوعی رو به گسترش دارد. هدف از این مطالعه تعیین میزان شیوع دیس لیپیدمی (به طور کلی) و میزان شیوع اختلال در سطح سرمی هر یک از لیپیدها و قند خون ناشتا و نیز نوع ارتباط و همبستگی این فاکتورها، در مراجعه کنندگان مرد 20 تا 45 ساله به آزمایشگاه پاتوبیولوژی دانش شهر شاهرود در سال 1390 است. مواد و روش ها: در این مطالعه از بین مراجعین مرد – پس از تکمیل فرم پرسشنامه – 827 نفر که سابقه ای از دیس لیپیدمی، دیابت، بیماری های قلبی و عروقی و نیز مصرف داروهای مربوط به این بیماری ها را نداشتند انتخاب شدند. از مراجعین پس از 10 تا 12 ساعت ناشتایی نمونه خون سیاهرگی اخذ شد و سطح سرمی لیپیدها شامل کلسترول تام(total cholesterol) ، ldl کلسترول، hdl کلسترول، تری گلیسرید (tg) و نیز قند خون ناشتا (fbs)ی آن ها اندازه گیری شد. سطوح سرمی mg/dl200total cholesterol<، mg/dl130ldl-c<، mg/dl35hdl-c?، mg/dl200tg< و mg/dl100fbs< طبیعی تلقی شدند. سپس اطلاعات گردآوری شده جهت بررسی میزان شیوع و ارتباط و همبستگی بین داده ها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: میانگین پارامترهای مورد نظر در افراد شرکت کننده در مطالعه بدین شرح بود: mg/dl8/35±6/188total cholesterol: ،mg/dl 6/55±1/133ldl-c: ، mg/dl6/5±5/36hdl-c: ، mg/dl6/63±1/130tg: وmg/dl 8/20±1/83fbs: . شیوع کلسترول تام غیرطبیعی 6/22 درصد، شیوع ldl-c غیرطبیعی 3/44 درصد، شیوع hdl-c غیرطبیعی 4/37 درصد، شیوع تری گلیسرید غیرطبیعی 2/9 درصد و شیوع قند خون ناشتای غیرطبیعی 1/5 درصد بود. در مجموع 8/52 درصد از افراد مورد مطالعه حداقل در یکی از شاخص های مربوط به لیپیدهای سرم دچار اختلال (دیس لیپیدمی) بودند. کلیه پارامترها با سن ارتباط مستقیم داشتند به طوری که با افزایش سن، شیوع اختلالات بیش تر می شد. همچنین رابطه ای مستقیم و صعودی بین مقادیر کلسترول تام و تری گلیسرید، ldl کلسترول و تری- گلیسرید، قند خون ناشتا و کلسترول، قند خون ناشتا و ldl کلسترول، قند خون ناشتا و تری گلیسرید و رابطه ای مستقیم و معکوس بین مقادیر تری گلیسرید و hdl کلسترول و نیز قند خون ناشتا و hdl-c وجود داشت. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد دیس لیپیدمی در جامعه ی مورد مطالعه در شهر شاهرود شیوع قابل توجهی دارد که این میزان شیوع، در مجموع نسبت به سایر مطالعات مشابه نیز بیش تر است. این مساله زنگ خطری است که با توجه به عوارض دیس لیپیدمی، لزوم مداخلات بهداشتی–درمانی جدی تر را گوشزد می کند. کلید واژه ها: سطح لیپیدهای سرم، دیس لیپیدمی، قند خون ناشتا، شیوع، شهر شاهرود