نام پژوهشگر: فهیمه شمسی
فهیمه شمسی خداکرم سلیمی فرد
زمینه: گسترش به کارگیری حمل ونقل عمومی و به ویژه به کارگیری اتوبوس رانی شهری نیازمند برنامهریزی و سیاست گذاری شایسته است. تخصیص شمار بسنده اتوبوس و نیز تعیین مسیرهای اتوبوس به گونه ای که افزون بر کمینه سازی هزینههای عملیاتی، بهرهگیری از اتوبوسها را بیشینه نماید، مسئلهای مهم در مدیریت ناوگان اتوبوسهای شهری است. هدف: با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش در پی دستیابی حل دو مسئله مهم، تخصیص شمار بهینه صندلیها و اتوبوس¬ها، و نیز مسیریابی اتوبوسهای شهری در یک شبکه اتوبوس رانی میباشد. روششناسی: برای مدل سازی مسئله پژوهش از برنامهریزی عدد صحیح استفاده شده است. آنگاه با گردآوری دادههای اتوبوس رانی شهر بوشهر، مسائل تخصیص صندلی و تخصیص اتوبوس با روش شاخه و کران حل شد. بر پایه حل مدل تخصیص، مسئله مسیردهی اتوبوسها با روش الگوریتم ژنتیک مدل سازی و با برنامهنویسی در نرمافزار متلب حل شد. یافتهها: یافته¬های مدل بیانگر شمار بهینه صندلی (اتوبوس) برای برآوردن تقاضای سفر در 10 خط اتوبوس رانی شهری بوشهر است. همچنین، مسیر بهینه برای هر یک از ده خط نیز به دست آمد. در حل بهینه، مجموع صندلیهای موردنیاز 16557 صندلی است. همچنین، تابع هدف مسئله مسیریابی نیز 5590 هزینه سوخت و استهلاک محاسبه گردید. نتیجهگیری: نتایج به دست آمده از مدل، بهبود شگرفی در کاهش زمان سفر و هزینه سفر برای بهبود عملکرد سازمان نشان می¬دهد. همچنین، مسیرهای اتوبوس در روش پیشنهادی این پژوهش توانسته است افزون بر کمینه سازی زمان، پوشش تقاضا برای هر مسیر را بیشینه نماید.