زمینه و هدف: اپیوئید ها موثرترین داروها در درمان درد می باشند، اما استفاده مکرر از آنها موجب ایجاد تحمل به اثرات ضددری شان می شود. مطالعات نشان داده اند که ایجاد تحمل ناشی از مصرف مرفین با فرآیند آپوپتوزیس در سیستم عصبی مرکزی مرتبط می باشد. هدف از این مطالعه، ارزیابی اثر تجویز سیستمیک دونپزیل، که یک مهارکننده استیل کولین استراز است، بر آپوپتوزیس ناشی از مصرف مرفین در کورتکس و ناحیه کمری نخاع موش صحرایی بود. روش ها: تمامی موش ها (6=n) روزانه، مرفین و نرمال سالین، مرفین و دوزهای مختلف دونپزیل و یا فقط دونپزیل را به مدت 14 روز دریافت کردند. اثرات بی دردی ناشی از مرفین توسط دستگاه tail flick و آپوپتوزیس به وسیله آزمون tunel ارزیابی شدند. نتایج: یافته ها حاکی از آن است که تجویز دونپزیل به همراه مرفین، میزان تحمل به اثرات ضد دردی آن را به طور معنی داری (001/0>p) به تعویق انداخت. هم چنین در گروه کنترل ( مورفین و نرمال سالین %0.9) تعداد سلول های آپوپتوتیک در کورتکس و ناحیه کمری نخاع به طور معنی داری (001/0>p) در مقایسه با حیوانات دریافت کننده سالین افزایش یافت. به علاوه، تزریق دونپزیل (ip،kg/mg 5/1،1،5/0) به مدت 14 روز تعداد سلول های آپوپتوتیک در کورتکس و ناحیه کمری نخاع را در مقایسه با گروه کنترل کاهش داد. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج مطالعه حاضر نشان داد که دونپزیل، آپوپتوزیس ناشی از مصرف مرفین در کورتکس و ناحیه کمری نخاع موش صحرایی را بعد از ایجاد تحمل به اثرات ضددردی کاهش می دهد. کلمات کلیدی: مرفین، تحمل، دونپزیل، آپوپتوزیس.