نام پژوهشگر: غلام حسین قره خانی
مینا جعفری موسی صابر
زنبور پارازیتوئید trichogramma brassicae (hym.,trichogrammatidae) گونه غالب تریکوگرامای رهاسازی شده در بیشتر مزارع کشور و یکی از مهمترین گونه¬های تریکوگراما در ایران می¬باشد. در این بررسی، اثرات کشندگی و زیرکشندگی حشره¬کش¬های زیست سازگار متوکسی¬فنوزاید و امامکتین بنزوات روی پارامترهای زیستی (دموگرافی) و رفتاری (واکنش تابعی) زنبور پارازیتوئیدt. brassicae مورد بررسی قرار گرفت. پرورش زنبور پارازیتوئید روی تخم¬های بید غلات sitotroga cerealella oliv. (lep.:gelechidae) در اتاقک رشدی با شرایط دمایی 1 26، رطوبت نسبی 5 70% و دوره¬ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی صورت گرفت. آزمایش¬های زیست سنجی روی حشرات کامل زنبور به روش تماس با باقیمانده¬ی سموم و مرحله نابالغ به روش غوطه¬ور سازی انجام گرفت. نتایج lc50 حشره کش¬ها روی مرحله بالغ نشان داد متوکسی¬فنوزاید و امامکتین بنزوات روی حشرات کامل t. brassicaeسمی بودند. زیست سنجی روی مرحله نابالغ، نشان داد که هر دو سم برای مرحله شفیرگی سمی و برای مراحل لارو و پیش¬شفیره کم سمی بود.کمترین درصد خروج مربوط به مرحله شفیرگی می¬باشد، براساس طبقه بندی سازمان بین المللی کنترل بیولوژیک هر دو سم متوکسی¬فنوزاید و امامکتین بنزوآت برای مرحله نابالغ در گروه حشره کش های کم¬ضرر قرار گرفتند. در بررسی اثرات زیرکشندگی، حشرات کامل زنبور در معرض غلظت lc30 حشره¬کش¬ها قرار گرفته و پارامترهای زیستی و تولید مثلی مورد مطالعه قرار گرفتند. امامکتین بیشترین تاثیر سوء روی زادآوری زنبور داشت. (rm) برای شاهد و حشره¬کش¬های امامکتین بنزوات و متوکسی¬فنوزاید به ترتیب 252/0، 231/0 و 228/0 بر روز به دست آمد. حشره¬کش¬ها بر روی نسبت جنسی نتاج اثر معنی¬داری نداشتند. تاثیر غلظت توصیه شده مزرعه¬ای حشره¬کش¬های بکار رفته بر روی مرحله شفیرگی روی پارامترهای زیستی زنبور بررسی شد. (rm) برای شاهد و حشره¬کش¬های امامکتین بنزوات و متوکسی¬فنوزاید به ترتیب 224/0، 164/0 و 210/0 بر روز به دست آمد. طول عمر حشرات ماده تحت تاثیر حشره¬کش¬ها قرار گرفتند. اثرات lc30 حشره¬کش¬ها بر روی واکنش تابعی حشرات کامل t. brassicae بررسی شد. واکنش تابعی در شاهد و متوکسی¬فنوزاید از نوع ii و امامکتین از نوع iii تعیین شد، مقدار نرخ حمله (a) در تیمار شاهد (00183/0 بر ساعت) بیشتر از تیمار متوکسی فنوزاید (001290/0 بر ساعت) مشاهده گردید، هم چنین بیشترین و کمترین زمان دستیابی هم به ترتیب در تیمارهای امامکتین(6247/0 ساعت) و شاهد (4987/0 ساعت) مشاهده شد. در نهایت بعد از انجام آزمایش¬های تکمیلی می¬توان از متوکسی¬فنوزاید وامامکتین در مراحل لارو و پیش¬شفیره زنبور پارازیتوئید در برنامه¬های مدیریت تلفیقی آفات (ipm) استفاده نمود