زبان آموزان ایرانی باید این مهارتها را کسب کنند اما متاسفانه در زمینه ی شناخت و بهبود وضعیت کاربرد شناختی این زبان آموزان در ایران ، کمتر تحقیقی صورت گرفته است. هدف این تحقیق ، تشخیص تفاوت استفاده ی مشخصه های کاربرد شناختی برای دانش آموزانی میباشد که آموزش صریح دیده اند و آنهایی که این آموزش به آنها ارائه نشده است. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع ، چهارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها: فرضیه اول: تفاوتی بین مشخصه های کاربرد شناختی درخواستها در ایمیلهای قبل از آموزش ، بین دو گروه مورد بررسی (کنترل و آزمایشی) وجود ندارد. فرضیه دوم: تفاوتی بین مشخصه های کاربرد شناختی درخواستها در ایمیلهای قبل از آموزش هر دو گروه با ایمیلهای بعد از آموزش آنها وجود ندارد. روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم ، روش تحقیق، جامعه ی مورد تحقیق، نمونه گیری و روشهای نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه اجرای آن، شیوه ی گردآوری و تجزیه و دو جامعه آماری شامل دو کلاس دانشجوی رشته ی آموزش زبان انگلیسی میباشد. روش تحقیق آزمون گرفتن قبل و بعد از آموزش میباشد. نحوه تجزیه و تحلیل داده ها جمع آوری ایمیلها ، کد گذاری مشخصه ها و مقایسه آنها با هم بوده است. هر دو فرضیه ی مورد اشاره در بالا در این تحقیق رد شده است و تفاوت در مشخصه های زیر وجود دارد: 1- موضوع درخواست 2- رفتارهای سر 3- داون گریدر 4- آپ گریدر 5- حرکتهای حمایتی 6- تشکر و سلام کردن ث: نتیجه گیری و پیشنهادات: استقاده از ایمیل امروزه در سطح جامعه رو به گسترش است و مشخصه های کاربردشناختی و کلامی و فرهنگی آنها باید مورد تحقیق قرار گیرد. صفحات درسی که ضمیمه ی این تحقیق میباشد، امید است که مورد استفاده ی محققان و معلمین قرار گیرد تا قدمی باشد جهت تحقیقهای آینده

تربیت مترجمان با دانش تخصصی کافی نیازمند تعامل مداوم ترجمه آموزان با متون مرتبط با آن رشته در زبان مبدا و مقصد است. اما اغلب محدودیت های مالی و زمانی در شیوه متداول تربیت مترجم و کلاس های ترجمه مانع دسترسی آزاد ترجمه آموزان به اطلاعات علمی مرتبط با رشته تخصصی مورد نظر می شود. در پژوهش حاضر ابتدا مدل جدیدی برای استفاده از پیکره جهانی وب در تربیت مترجم متون تخصصی پیشنهاد شده است. سپس برای تعیین میزان کارآیی این شیوه نسبت به شیوه کارگاهی متداول پرسش های زیر مطرح شد: 1) آیا میزان اطلاع ترجمه آموزان از دانش تخصصی رشته های خاص ارتباطی با تعداد هر یک از انواع خطاهای ترجمه در متون همان رشته دارد؟) آیا افزایش دانش تخصصی ترجمه آموزان با استفاده از مدل پیشنهادی مبتنی بر کاربرد فرامتن تطبیقی تحت وب نسبت به شیوه معمول تاثیری بر تعداد خطاهای مرتبط با میزان دانش تخصصی دارد؟ برای پاسخ به این سوالات یک گروه نفری همگن به عنوان گروه آزمون به صورت داوطلبانه به مدت جلسه در کلاس های مجازی آموزش ترجمه متون اقتصادی شرکت کردند. پس از اتمام دوره، نتایج آزمون ترجمه در قالب جدول بسامد هر یک از انواع خطاهای ترجمه با آزمون اقتصاد مقایسه و میزان همبستگی هر نوع خطا با دانش تخصصی مترجم محاسبه شد. بر اساس نتایج به دست آمده، دوازده نوع از سی نوع خطای مدل ارزشیابی مورد نظر با میزان دانش تخصصی ترجمه آموزان رابطه معکوس داشتند. این خطاها عبارتند از زمان فعل، واژگان و اصطلاحات نادرست، معادل یابی غیرفنی اصطلاح، مخفف ها و سرواژه، حذف آوانویسی اسامی خاص، اشتباه در آوانویسی اسامی خاص، خطا در انتقال نمادها و فرمول ها، عبارات نامتناسب با نوع متن مقصد، تغییر معنا، تردید در معنا، عبارت ترجمه نشده، و واژگان پیوندی. سپس با استخراج داده های مربوط خطاهای فوق در پس آزمون ترجمه این گروه و مقایسه آنها با نتایج به دست آمده از پس آزمون گروه شاهد با استفاده از آزمون تی میزان اثربخشی مدل پیشنهادی بر کاهش انواع این خطاها نسبت به شیوه معمول مشخص شد. نتایج آزمون تی برای این دوازده خطا در پس آزمون های دو گروه آزمون و شاهد نشان داد که مدل پیشنهادی این پژوهش در کاهش خطاهای مرتبط با دانش تخصصی مترجم موفق تر بوده است.

پژوهش حاضر درچهارچوب نظری دستور زبان نقشگرای نظاممند (systemic functional linguistics, sfl) که از سوی زبانشناس معروف هلیدی در سال1994مطرح شده است، به بررسی ساختارهای بندی، بدلها و نقل قولهای کوتاه میان متنی در متون خبری ترجمه شده و ترجمه نشده میپردازد. اصطلاح نظاممند بر پایه نگرشی است که زبان را شبکه ای از نظامها و یا گزینه های به هم مرتبط برای ساخت معنی میداند. اصطلاح کاربردی نیز به نگرش این شیو? زبانشناسی به معنا و مفهوم اشاره دارد. پژوهش حاضر به سه پرسش اساسی پاسخ میدهد: 1- توزیع ساختارهای بندی ترکیبی در متون سیاسی و اقتصادی ترجمه شده و ترجمه نشده به چه ترتیب است؟ 2- توزیع ساختارهای بندی درونه ای درمتون سیاسی واقتصادی ترجمه شده و ترجمه نشده به چه ترتیب است؟ 3- توزیع عطف بیان ونقل قولهای کوتاه میان متنی در متون سیاسی و اقتصادی ترجمه شده و ترجمه نشده به چه ترتیب است؟ پیکره مورد استفاده در این تحقیق پیکره ای یک زبانه (انگلیسی) و شامل مجموعاً 120/000 واژه است که از این میزان 60/000واژه به متون خبری ترجمه شده (شامل 30/000 واژه در هر یک از دو زیرپیکره سیاسی و اقتصادی) و60/000 واژه به متون خبری ترجمه نشده (شامل30/000 واژه در هر یک از دو زیرپیکره سیاسی و اقتصادی) تعلق دارد. تحلیل دقیق هریک از 19 ساختار بررسی شده دراین پژوهش در هر یک از متون خبری سیاسی و اقتصادی نشان داد که به جز 5 ساختار (hc/pr, pc/pr, nfpc, nfinfc, ecn)، 14ساختاردیگر همگی درمتون خبری ترجمه نشده بیشتر به کار میروند. شایان ذکراست که در برخی موارد نتایج تناقض آمیزی از مقایسه دو به دو زیرپیکره های سیاسی و اقتصادی در هر یک از پیکره های ترجمه شده و ترجمه نشده حاصل شد که در چنین مواردی بررسی کلی میزان هر یک از 19ساختار در کل پیکره های ترجمه شده و ترجمه نشده صرف نظر از تعلق آنها به هر یک از دو زیرپیکره سیاسی و اقتصادی به محقق کمک کرد تا نتایجی یکدست از میزان بسامد هر یک از ساختارها در متون بومی و غیربومی خبری به دست آورد. بسامد بیشتر اکثر این ساختارهای دستوری در متون خبری ترجمه نشده نشانگر پیچیدگی دستوری (syntactic complexity) بیشتر در متون خبری نوشته شده توسط انگلیسی زبانان است که با نتایج تحقیق کریب (cribb) در سال 2004 در پژوهشی که به بررسی بندهای ترکیبی در مکالمات گویندگان غیرانگلیسی زبان پرداخته و آن را با مکالمات گویندگان انگلیسیزبان مقایسه کرده است، مطابقت دارد.

چارچوب نظری این مطالعه شامل تئوری کنش گفتاری، توانش ارتباطی ، کاربرد شناسی بین زبانی و فرا گیری زبان دوم می باشد و پرسشهای تحقیق عبارتند از: 1. آیا آگاهی فرا کاربردی تاثیری بر روی عملکرد زبان آموز در سه آزمون کاربرد زبان شناسی( آزمون نوشتاری تکمیل گفتمان، آزمون چهار گزینه ای تکمیل گفتمان، خود ارزیابی گفتمان ) دارد؟ 2. آیا مهارت زبانی تاثیری بر روی عملکرد زبان آموز در سه آزمون کاربرد زبان شناسی( آزمون نوشتاری تکمیل گفتمان، آزمون چهار گزینه ای تکمیل گفتمان، خود ارزیابی گفتمان ) دارد؟ 92 زبان آموز زن یکی از موسسات زبان شهر ارومیه در این تحقیق شرکت کردند. بر اساس نتایج آزمون تافل در 2 گروه متوسط و پیشرفته و 2 گروه کنترل قرار قرار گرفتند. 4 آزمون کاربرد شناسی بین زبانی نیز جهت سنجش میزان یادگیری کاربرد شناسی قبل و بعد از آموزش نیز طراحی شدند. هر کدام از این آزمون ها بر اساس دو کنش گفتاری تقاضا و معذرت خواهی بنا نهاده شده بودند. بعد از انجام فنون مربوط به افزایش آگاهی فرا کاربردی هر دو گروه متوسط و پیشرفته از تمامی شرکت کنندگان در مطالعه آزمون های فوق الذکر به عمل آمد.نتایج تحقیق نشان دهنده این واقعیت بود که آموزش های افزایش آگاهی فرا کاربردی، یادگیری منظور شناسی را در هر دو گروه با مهارت های زبانی بالا و پایین افزایش می دهد و توانایی زبان آموز در درک و تولید کنش های گفتاری تقاضا و معذرت خواهی در زبان دوم را بهبود می بخشد.

حوزه ساخت اطلاعی جمله، که از زیرشاخه های منظورشناسی گفتمان در زبانشناسی محسوب می شود، از اهمیت ویژه ای در ترجمه برخوردار است. یکی از مهم ترین مفاهیم مطرح شده در این حوزه مفهومی است به نام نشانداری که در سطوح مختلف تحلیل زبانشناختی (از جمله سطح واژگانی، نحوی و ...) به آن پرداخته اند. بی شک استفاده از ساخت های نشاندار یکی از ابزاری است که گویشوران هر زبان به منظور ساماندهی پیام و افزایش معنا از آن بهره می برند، به این معنی که با استفاده از جمله ای نشاندار به جای جمله ای بی نشان، جزء یا اجزای معنایی تازه ای به معنای گزاره ای موجود افزوده می شود که به ایجاد معنای ارتباطی متفاوت با معنای ارتباطی جمله بی نشان منجر می شود. از آنجا که مترجمان عموما تلاش می کنند به معنای مورد نظر نویسنده/گوینده دست یابند و آن را به خواننده/شنونده منتقل کنند، آشنایی با مفهوم نشانداری، ساخت های نشاندار، خصوصیات و کارکردهای هر یک از این ساخت ها برای مترجمان ضروری می نماید. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی نحوه انتقال جملات نشاندار در ترجمه فارسی متون نمایشنامه ای انگلیسی و میزان مطابقت جملات متن مبدا و مقصد از منظر ساخت اطلاعی و معنای ارتباطی است. در فصل دوم پژوهش حاضر مروری بر پیشینه تاریخی مطالعات مربوط به ساخت اطلاعی صورت گرفت که در آن ابتدا بنیانهای روانشناختی بحث و سپس آرای نظریه پردازان برجسته این حوزه (متسیوس، فیرباس، هلیدی، لمبرکت، و والدووی) به فراخور حال مورد کنکاش قرار گرفت. در بخش دیگری از این فصل به توضیح مفهوم نشانداری و ترتیب (نشاندار و بی نشان) اجزای جمله، و نیز سه طبقه بندی از بین طبقه بندی های مختلف موجود از ساختهای نشاندار در زبان انگلیسی (طبقه بندی بیکر، بل، و اشمید) پرداختیم. و در نهایت نیز پژوهش های انجام شده به دست سیزده تن از پژوهشگران ایرانی در زمینه ساخت اطلاعی به اختصار ذکر شد. از میان سه چارچوب نظری اصلی برای انجام تحقیق در مطالعات ترجمه (که چسترمن و ویلیامز در کتاب معروف خود "the map" مطرح کرده اند)، پژوهش حاضر در چارچوب الگوی مقایسه ای صورت گرفته است. همچنین از آنجا که تحقیق حاضر با رویکردی زبانشناختی به ترجمه می نگرد، به اقتضای موضوع، کارکردگرایی(functionalism) به عنوان چارچوب نظری زبانشناختی مورد استفاده قرار گرفت. این پزوهش در صدد یافتن پاسخ برای دو پرسش زیر بوده است: 1. نسبت جملات نشاندار به جملات بی نشان در بخش انگلیسی پیکره موجود چیست؟ 2. تا چه میزان معنای ارتباطی جملات متن مقصد (فارسی) با معنای ارتباطی جملات نشاندار متن مبدا (انگلیسی) مطابقت دارد؟ پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی-تحلیلی و پیکره-محور است که با استفاده از داده های به دست آمده از پیکره زبانی موجود، به توصیف و تحلیل موضوع تحقیق (ساخت اطلاعی در ترجمه) می پردازد. پیکره ای که به منظور انجام این پژوهش ایجاد شد شامل دو بخش انگلیسی و فارسی است. بخش انگلیسی پیکره متشکل از حدودا 3500 جمله موجود در دو نمایشنامه "ساحره سوزان" و "خاطره دو دوشنبه" نوشته آرتور میلر است و بخش فارسی پیکره شامل ترجمه آن. پس از استخراج جملات از متن این دو نمایشنامه انگلیسی، ترجمه فارسی هر یک از این جملات در مقابل جمله اصلی قرار داده شد. در مرحله بعد، از میان جملات انگلیسی موجود، جملات نشاندار استخراج و بر مبنای طبقه بندی بیکر، در گروه های مختلف قرار داده شدند. سپس جملات نشاندار انگلیسی با ترجمه های فارسی شان مقایسه و بررسی شدند. جملات نشانداری که دارای ترجمه نشاندار بودند، جزو موارد مطابقت نشانداری و جملات نشانداری که دارای ترجمه بی نشان بودند، جزو موارد عدم مطابقت نشانداری به شمار آورده شدند. نتایج به دست آمده در خصوص نسبت جملات نشاندار به جملات بی نشان حاکی از آن بود که نزدیک به 96 درصد از جملات موجود در بخش انگلیسی پیکره، جملات بی نشان بودند و تنها 4 درصد را جملات نشاندار تشکیل می داد. در خصوص میزان مطابقت جملات متن مبدا و مقصد از نظر نشانداری، یافته ها بیانگر آن بود که بیش از 61 درصد از جملات نشاندار انگلیسی دارای ترجمه نشاندار و بیش از 37 درصد از آنها دارای ترجمه بی نشان بودند. البته شایان ذکر است که میزان مطابقت نشانداری و نسبت ترجمه های نشاندار به ترجمه های بی نشان در گروه های مختلف جملات نشاندار با هم یکسان نبود و تفاوت های چشمگیر و قابل تأملی در بین آنها وجود داشت که به تفصیل در فصل چهارم مورد بحث قرار گرفته است. عدم آگاهی مترجم از ساخت های نشاندار و کارکردهای کلامی آنها چه در زبان مبدا و چه در زبان مقصد ممکن است منجر به تبدیل شدن این ساخت ها به ساخت های بی نشان در فرآیند ترجمه شود که در این صورت بخشی از معنای ارتباطی این جملات در ترجمه از بین می رود. حفظ نشانداری در ترجمه لزوما به معنای حفظ ترتیب اجزای جمله زبان مبدا در زبان مقصد نیست و چه بسا چنین کاری موجب بی نشان شدن ترجمه جمله ای نشاندار شود چرا که زبان های مختلف از ترتیب یکسانی برای اجزای جمله برخوردار نیستند. بنابراین مترجم باید تسلط مناسبی بر میزان نشانداری ساخت های مختلف در زبان مبدا و نیز زبان مقصد داشته باشند تا بتواند در ترجمه چنین جملاتی از آن بهره گیرد. آشنایی با ساخت اطلاعی، آگاهی از تفاوت بین معنای گزاره ای و معنای ارتباطی، آشنایی با ساخت های نشاندار و بی نشان و ویژگیها و کارکردهای کلامی هر یک، و نیز تسلط بر نحوه توزیع اطلاعات در سطح جمله مواردی مهم از مهارت های زبانی مورد نیاز مترجمان است که طراحان دروس دوره های تربیت مترجم باید به آن توجه ویژه ای داشته باشند. در پژوهش های پیکره-محور، هر چه پیکره بزرگتر و شمول آن گسترده تر باشد، نتایج حاصل تعمیم پذیرتر و مفیدتر خواهد بود. به نظر می رسد در صورت انجام چنین پژوهش هایی در آینده در مورد دیگر انواع متون، می توان با تجمیع پیکره های زبانی و کنار هم گذاشتن یافته های حاصل از چنین مطالعاتی به نتایجی فراگیرتر در خصوص راهکارهای موجود برای ترجمه مناسب ساخت های نشاندار از زبانهای دیگر به فارسی دست یافت. چنین یافته هایی قطعا دارای استفاده های آموزشی فراوانی خواهد بود.

در دوره های آموزش ترجمه استادان بیشتر سعی دارند دانشجویان را با انواع متون آشنا سازند، درحالی که کمتر به خطاهای مکرر آنان در متن ترجمه شده می پردازند. اهمیت تحقیق حاضر مبنی بر ارتکاب مکرر خطاهای ترجمانی حتی بعد از گذراندن دوره های تخصصی ترجمه از سوی دانشجویان است. هدف از آن تاکید بر خطاهای رایج میان دانشجویان مترجمی و کاهش این خطاها با افزایش آگاهی و هوشیاری دانشجویان از بروز آنها است.از آنجا که حوزه ی این تحقیق، بین رشته ای است، از مدل تحلیل خطاها در بررسی انواع خطاها و از مدل افزایش آگاهی برای بررسی تاثیر آن بر کاهش خطاها استفاده شده است. تقسیم بندی خطاهایی که مورد بررسی قرار گرفته اند بوسیله ی نظرخود محقق مبنی بر فهرست خطاهای ترجمانی ارائه شده ازسوی انجمن مترجمان آمریکا و مشاوره با اساتید باسابقه رشته مترجمی انجام شده است. بر این اساس، این مطالعه در پی یافتن پاسخ سوالات زیر است:?. چه خطاهایی درمیان دانشجویان مترجمی زمانی که از فارسی به انگلیسی ترجمه می کنند رایج است ؟ ?. آیا فرایند افزایش آگاهی و ارائه داده ها بر کاهش خطاهای ترجمانی موثر است؟دراین تحقیق، پربسامد ترین خطاهای ترجمانی به صورت قراردادی انتخاب شده و بر اساس آنها، نتایج عملکرد شرکت کنندگان مورد مطالعه قرار گرفته اند. جامعه ی مورد تحقیق 18 نفر از دانشجویان ترم پنجم که واحد "ترجمه ی متون ساده" رامی گذراندن انتخاب شدند. ابتدا پیش آزمون برگزار شد و طی شش جلسه ی متوالی آموزش و آگاهی لازم به آنها ارائه شد. درپایان ترم پس آزمون به عنوان بخشی از امتحان پایان ترم برگزار شد.یافته های تحقیق در سه بخش خلاصه می شود که عبارتند از: 1. نمرات پیش آزمون نمونه ها 2. نمرات پس آزمون نمونه ها 3. پربسامد ترین خطاهای ترجمانی از فهرست خطاهای منتخب این تحقیق نشان می دهد که می توان روش افزایش آگاهی را به عنوان روشی موثر در هوشیارکردن دانشجویان و در نتیجه کاهش خطاهای ترجمانی آنها قلمداد کرد. پیشنهاد می شود این تحقیق در مورد خطاهای دیگر که با معیاری غیر از فهرست منتخب انتخاب شده باشند تکرار شود. جامعه ی نمونه در این تحقیق صرفاٌ تعدادمحدودی از دانشجویان تازه کار ترجمه بودند و می توان جامعه ی آماری را انتخاب کرد و نتیجه را در مورد آنها بررسی کرد.

پژوهش حاضر با هدف معرفی روش آموزشی سیپ سعی در آموزش ساخت واژه به غیرفارسی زبانان در مقطع متوسطه دارد.این تحقیق به صورت میدانی وتجربی بین سه گروه از دانش آموزان انجام شده است. دو گروه فارسی آموز ویک گروه فارسی زبان جامعه آماری این پژوهش راتشکیل میدهند. پس از انجام پیش آزمون وپس آزمون روش آموزشی سیپ برای فارسی آموزان انجام شده است . پس از تجزیه وتحلیل میانگین نمرات فارسی آموزان بیشا=تراز فارسی زبانان بود.

هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی زیر شاخه های بینامتنیت به نامهای بینامتنیت درون متنی و برون متنی در ترجمه خبر وعناوین خبری می باشد. در این تحقیق ترجمه هایی شامل بینامتنیت مورد بررسی قرار گرفته و بررسی شده که آیا مترجم در روند ترجمه به این پدیده متنی واقف بوده است، و همچنین آیا در ترجمه بینامتنیت اصول خاصی بکار برده است. . تحقیق فوق بر پایه نظریه فرکلاو 2007 در خصوص دسته بندی بینامتنیت به درون متنی و برون متنی و نظریه ریچاردسون 2007 در خصوص دسته بندی بینامتنیت درون متنی به 5 زیر مجموعه استوار است. در این راستا تحقیق حاضر به دو فرضیه زیر می پردازد: 1- مترجم در ترجمه خبر و عناین خبری از وجود بینامتیت درون متنی وبرون متنی مطلع است و می کوشد پدیده متنی فوق را در ترجمه خود لحاظ کند. 2- مترجم در رویارویی با بینامتنیت درون متنی وبرون متنی در ترجمه خبر و عناوین خبری از اصول خاصی پیروی می کند.نتایج این تحقیق نشان می دهد که مترجمین متون و عناوین خبری در ترجمه های خود با انواع گوناگون بینامتنیت مواجه می شوند که اکثر این افراد از اصول خاصی در ترجمه این پدیده متنی پیروی می کنند. پیشنهاد می شود این تحقیق در خصوص تأثیر سایر طبقه بندی های بینامتنیت در ترجمه، کاربرد سایر اصول ترجمه در مورد طبقه بندی های مختلف بینامتنیت و ارزیابی ترجمه از دیدگاه بینامتنیت انجام گیرد.

با توجه به اهمیت و رشد روزافزون رسانه ها در عصر حاضر، ترجمه ی سمعی- بصری زمینه ی بسیار مهمی در مطالعات ترجمه به شمار می رود. امروزه فیلم یکی از مهمترین محصولات فرهنگی است که نقش مهمی در تبادلات فرهنگی بین کشورها ایفا می کند و زیرنویس به عنوان یکی از رایجترین انواع ترجمه ی فیلم از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.اصطلاحات به کار رفته در فیلمها به علت دارا بودن بار فرهنگی همواره مترجم را با مشکلاتی مواجه می سازند . هدف از این تحقیق شناسایی و بررسی متداول ترین راهبردها ی به کار رفته درترجمه ی اصطلاحات فارسی به انگلیسی در زیرنویس فیلمهای ایرانی بود. تحقیق حاضر در چهارچوب رویکرد توصیفی به مطالعات ترجمهdts) )انجام گرفته است که در سال 1995 توسط توری(toury) مطرح شد.همچنین جهت بررسی راهبردهای به کار رفته در ترجمه ی اصطلاحات از مدل پیشنهادی بیکر(baker,1992) استفاده شده است. طبق این مدل در فرایند ترجمه ی اصطلاحات می توان از 4 راهبرد استفاده کرد: 1. به کارگیری اصطلاحی با معنای مشابه و ساختاری یکسان 2. به کارگیری اصطلاحی با معنا ی مشابه و ساختاری متفاوت 3. دگرنویسی یا بیان دوباره اطلاعات معنایی اصطلاح 4. حذف اصطلاح براین اساس، تحقیق حاضر در پی یافتن پاسخ این سوال است: رایجترین راهبرد در ترجمه ی اصطلاحات فارسی به انگلیسی در زیر نویس فیلمهای ایرانی کدام است؟ در این تحقیق کلیه اصطلاحات بر اساس تعریف شقاقی( 2006) شناسایی و بررسی شده اند.طبق این تعریف، اصطلاح نوع خاصی از ساختار نحوی است که معنای غیر قابل پیش بینی دارد و نمی توان از معنای واژه های به کار رفته در ساخت اصطلاح، به معنای آن پی برد. برای انجام این تحقیق 10 فیلم ایرانی که دارای زیرنویس انگلیسی بودند انتخاب شدند. این فیلم ها جزو پرفروشترین فیلمهای ایرانی در 20 سال اخیر می باشند و توسط کارگردانان صاحب نام ایرانی ساخته شده اند. همچنین تمامی فیلم ها توسط موسسات فرهنگی معتبر زیرنویس شده اند. از این پیکره 450 مورد اصطلاح استخراج شد وهریک از اصطلاحات با هدف شناسایی راهبردهای ترجمانی به کار رفته، با معادل انگلیسی آنها در زیرنویس فیلم ها مقایسه شد. در پایان پربسامد ترین راهبرد در ترجمه ی اصطلاحات فارسی به انگلیسی در زیرنویس فیلمها مشخص گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهند که دگرنویسی یا بیان دوباره اطلاعات معنایی ، پربسامدترین راهبرد جهت ترجمه ی اصطلاحات در زیرنویس فیلمها بوده است.طبق نتایج حاصل از بررسیهای انجام گرفته در این تحقیق ،مترجمان ایرانی در63% موارد برای ترجمه ی اصطلاحات از راهبرد دگرنویسی یا بیان دوباره اطلاعات معنایی ،در27% موارد از راهبرد به کارگیری اصطلاحی با معنا ی مشابه و ساختاری متفاوت و در 6% موارد از راهبرد حذف استفاده کرده اند.همچنین 4% از اصطلاحات فارسی با اصطلاحی با معنای یکسان و ساختار مشابه در زبان انگلیسی جایگزین شده اند. استفاده از یافته های این تحقیق در کلاسها و کارگاه های آموزشی ترجمه ، می تواند برای دانشجویان و مترجمان غیرحرفه ای بسیار مفید باشد. همچنین نتایج این تحقیق می تواند در ارتقاء سطح کیفی زیرنویسهای محصولات فرهنگی نقش موثری ایفا کند.

در این تحقیق الگوهای گفتاری زنان (معرفی شده توسط لیکاف در سال 1975)در چهار رمان فارسی و چهار رمان ترجمه شده به فارسی بررسی شد. داده ها نشان دادند که شخصیتهای زن در رمانهای فارسی و ترجمه شده به فارسی به میزان برابری از این الگوها استفاده کردند. این مسئله میتواند بیانگر آن باشد که الگوهای یاد شده جهانی هستند و منحصر به زبان خاصی نمی باشند. همچنین ممکن است این الگوها از طریق ترجمه وارد زبان فارسی شده باشند و بر روی گفتار زنان فارسی زبان تاثیرگذار بوده باشند.

ترجمه متون ادبی در دنیای امروز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. فرهنگ های مختلف با استفاده از متون ادبی ملل و فرهنگ های دیگر سعی در غنی کردن فرهنگ و ادبیات کشور خود دارند. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست. در ایران، ترجمه متون ادبی اروپائی که با دوران مشروطه ایرانی آغاز می شود موجب تغییرات اساسی در فرهنگ، شیوه زندگی و تفکر ایرانیان شده است. در این دوران نه تنها در امورات سیاسی و فکری کشور تغییراتی مشاهده می شود بلکه ادبیات به دست نویسندگانی آگاه به زمان خود دچار دگرگونی می گردد. شعر نو، داستان کوتاه، رمان و نمایشنامه ژانرها یا گونه های ادبی ای هستند که در این دوران در ایران شکل گرفته و زاده شده اند. از خلال ترجمه این آثار اروپائی، نویسندگان ایرانی پس از آشنایی با این گونه های ادبی شروع به نوشتن در این ژانرهای ادبی کردند. امروزه وجود این گونه های ادبی را مدیون آن دوران و نویسندگان و مترجمانی که در آن دوره مشغول کار ادبی بودند هستیم. نویسندگانی چون جمالزاده و هدایت که پیدایش گونه ی داستان کوتاه، برای اولین بار، حاصل نوشته ها و ترجمه های این دو است. در این پژوهش نیز هدف نشان دادن این انتقال صورت ادبی به زبان و ادبیات فارسی به دست نویسندگان آن دوران، خصوصاً جمالزاده و هدایت است.

هرچند پیشینه ی تلمیح به نخستین روزهای حیات ادبیات بازمی گردد، ترجمه ی این آرایه ی ادبی فرهنگ-محور نخستین بار در سال 1997 در رساله ی دکتری ریتوا لپیهالم مورد بررسی قرار گرفت. رساله ی مزبور اگرچه به سرعت به الگوی جهانی پژوهش های بعدی تبدیل شد، کمتر پژوهشگری را می توان یافت که خود را از بند راهبردهای ترجمه ی تلمیح رهانده و به سواد فرهنگی به عنوان لازمه ی تشخیص و ترجمه ی موفقیت آمیز تلمیح پرداخته باشد. هدف نگارنده از نگارش پایان نامه ی حاضر تاکید بر سواد فرهنگی و لزوم برگزاری دوره های کسب این قابلیت در بافتار دانشگاهی کشور است. بدین منظور، صد غزل از دیوان حافظ به همراه چهار ترجمه ی انگلیسی آن (کلارک، پاین، صابری و پازارگادی) به عنوان پیکره ی تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. نخست، تلمیحات موجود در پیکره ی فارسی استخراج و براساس طبقه بندی شمیسا (1978) به دو دسته ی تلمیحات ایرانی و سامی تقسیم شدند. اطلاعات لازم برای درک تلمیح و اطلاعات در دسترس مترجم سپس در جدول گات (2006) ثبت شدند و در پایان الگوی تشخیص و فعال سازی تلمیحات بن-پورات (1978) برای ارزیابی میزان موفقیت هریک از مترجمان در مراحل چهارگانه ی تشخیص و فعال سازی این آرایه ی ادبی به کار گرفته شد. در نهایت، چنین نتیجه گیری شد که سواد فرهنگی قابلیتی اکتسابی و قابل آموزش است که مترجمان هر زبان فارغ از ملیت و فرهنگ خود می توانند از طریق روند آگاهانه ی یادگیری بدان دست یابند.

در این تحقیق ساخت اطلاع متون حقوقی بین المللی که از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه شده اند مورد بررسی گرفته و تغییراتی که به لحاظ ساختار جمله در ترجمه حاصل شده مشخص شده است. هدف از آن آگاه کردن مترجمان از چنین تغییراتی است. در این تحقیق از مدل ساخت اطلاع مایکل هالیدی (1985) استفاده شده که جملات را به نشا ندار و بی نشان تقسیم کرده و برای جملات نشاندار شش صورت تعریف می کند. بدیهی است تمام این موارد هم در متون انگلیسی و هم در ترجمه ی فارسی آن ها بررسی شده است. ابتدا متون انگلیسی حقوقی بین المللی شامل: اعلامیه جهانی حقوق بشر‏، کنوانسیون ژنو و پروتکل های الحاقی، و حقوق کودک به همراه ترجمه ی فارسی آنها برگزیده شده اند جملات انگلیسی از متن به صورت تصادفی برگزیده شده اند و با ترجمه فارسی آن ها مقایسه شده اند. نوع جمله از لحاظ نشاندار یا بی نشان بودن تعیین شده و جملات نشاندار براساس انواعشان طبقه بندی شده اند یافته های تحقیق عبارتند از: 1- جملات نشاندار انگلیسی و ترجمه ی فارسی آنها 2-جملات مجهول نشاندار انگلیسی و ترجمه فارسی آنها 3-جملات برجسته شده ی انگلیسی و ترجمه فارسی آنها نتایج این تحقیق نشان می دهد که در متون حقوقی بین المللی جملات مجهول پربسامدترین انواع جملات نشاندار هستند بنابراین یکی از وظایف مدرسان ترجمه آگاه کردن دانشجویان در این باره است. پیشنهاد می شود این تحقیق در مورد انواع دیگر متون با ژانرهای مختلف انجام شود. همچنین می توان متونی را که از فارسی به انگلیسی ترجمه شده اند مورد مطالعه قرار داد.

دوره ی پسااستعماری تأثیرات بسزایی بر ادبیات آن دوره داشته که ظهور آن ها در متون پسااستعماری آشکار است. این متون با بکارگیری عناصر خاص زبان شناسی و فرهنگی توسط نویسنده متمایز می شوند که در این تحقیق عناصر پسااستعماری نامیده می شوند. پرسش اصلی محقق این است که برای ترجمه ی این عناصر کدام روش ترجمه بین مترجمین ایرانی رایج تر است. لذا در این تحقیق 6 داستان کوتاه از جومپا لاهیری بعنوان یکی از چهر ه های ادبیات پسااستعمار و 2 ترجمه ی فارسی برای هریک انتخاب شد. برای تشخیص این عناصر در متن، مدل پراساد بکار رفت و برای بررسی رایج ترین روش در ترجمه ی این عناصر توسط مترجمین ایرانی به روش های ترجمه ی ارائه شده ی ونوتی (خودی گرایی و بیگانه گرایی) اشاره شد. این چارجوب در محدوده ی 200000 کلمه اجرا شد و نتایج ذیل بدست آمد: در ترجمه ی برخی عناصر هیچیک از هیچیک از روش های ونوتی استفاده نشده بود، بلکه مترجمین روشی بینابین بنام خنثی سازی را اتخاذ کرده بودند و تنها معادل خنثی عنصر پسااستعمار را آورده بودند. در این بین جملاتی به چشم می خورد که بخشی از آن ها به روش خودی گرایی و بخشی دیگر به روش بیگانه گرایی ترجمه شده بودند. این نشان می دهد که روش های ترجمه ی ونوتی دوقطبی نیستند. دیگر آن که نمی توان گفت یک مترجم در تمام موارد از یک روش خاص استفاده می کند و دیگر مترجم از روشی دیگر خاص خود، بلکه روش ترجمه ی هریک از این عناصر به اقتضای آن مورد خاص اتخاذ می شود و به مترجم بستگی ندارد. نتیجه ی نهایی این تحقیق حاکی از آن است که گرایش مترجمین ایرانی در ترجمه ی عناصر پسااستعماری به هریک از روش های خودی گرایی یا بیگانه گرایی تقریبا یکسان بوده است و تفاوت بارزی میان کاربرد این دو روش به چشم نمی خورد. در نتیجه هیچیک رایج تر از روش دیگر نیست.

این تحقیق بر پایه روش شناسی tim johns با عنوان data driven learning بنا نهاده شده است. از 40 دانشجوی سال آخر رشته مترجمی در دو گروه آزمایش و کنترل استفاده شد. به هر دو گروه قبل از مداخله یک پیش آزمون و پس از مداخله یک پس آزمون داده شد. گروه آزمایش پس آزمون را با استفاده از پیکره های کمیت و کیفیت و نرم افزار text stat برای تحلیل پیکره کمیت انجام داد. بعد از پایان مداخله خطاهای هر دو گروه محاسبه شد. تحلیل این داده ها نشان داد که خطاهای گروه آزمایش به نحو چشمگیری کاهش پیدا کرده بود. این تحلیل نشان دهنده کارایی پیکره های کمیت و کیفیت در ارائه اطلاعات موثق برای به ترتیب همآیی زبان مقصد و درک موضوع متن در حال ترجمه می باشد. از مقایسه میزان کاهش خطاهای هر دو گروه در ترجمه عبارات همآیی و درک موضوع می توان نتیجه گرفت از آنجا که خطاهای گروه آزمایش بسیار بیشتر از گروه کنترل کاهش داشته پس استفاده از پیکره ها بسیار موثر تر از ابزار متداول مانند لغت نامه در بالا بردن کیفیت ترجمه عبارات همآیی و درک هر چه بیشتر موضوع متن در حال ترجمه بوده است.

اهمیت این پژوهش در آن بود که به گفت? بسیاری از پژوهشگرانِ حوز? بازبینی ترجمه، ادبیات موجود در این زمینه به لحاظ نظری و عملی چندان قوی نیست و بخش های موجود نیز برداشت مناسبی از این مرحل? فرایند ترجمه ندارند، اگرچه اخیراً توجه به آن به صورت نظام مند افزایش یافته است. در عین حال، پژوهش های موجود از یک سو بر دگربازبینی بیشتر از خودبازبینی تأکید دارند و از دیگر سو تنها به لحاظ نظری به این موضوع می پردازند که بازبین چه نوع تغییراتی باید انجام دهد و به چه مسائلی باید توجه کند. به علاوه، می توان ادعا نمود که ماهیت بازبینی ترجمه با ماهیت ویرایش نگارش های دست اول متفاوت است، اگرچه در زمین? ترجمه نیز باید ماهیت و فرایند بازبینی را با تکیه بر جفت زبان های خاص و حتی سویگی ترجمه بررسی نمود. پیکره هایی که در اثر مقابل? ترجمه های بازبینی نشده با ترجمه های بازبینی شده و متون مبدأ حاصل شوند توجه مدرسان ترجمه و ترجمه آموزان را به مشکلات و راه حل های احتمالی حین فرایند ترجمه جلب خواهند نمود. به علاوه، ملاحظات نظری نشان می دهند که بازبین ترجمه نباید پسندهای شخصی خود را بر بازبینی اعمال کند و ضروری است تنها در صورت وجود مشکل در متن ترجمه ای به اصلاح دست زند. اما آیا این ملاحظات در عمل نیز اتفاق می افتد؟ این پژوهش بر میزان ذهینیت مبنایی و عینیت مبنایی و نیز پای بندی مترجمان به ترجم? اولیه شان نیز پرتوافشانی نمود. این پژوهش در پی یافتن پاسخ هایی به چهار پرسش زیر بود: 1. خودبازبینی ترجمه اغلب موجب ایجاد چه نوع تغییراتی در نسخ? اولیه و پیش نویس ترجمه می شود؟ 2. دگربازبینی ترجمه اغلب موجب ایجاد چه نوع تغییراتی در نسخ? اولیه و پیش نویس ترجمه می شود؟ 3. واکنش مترجمان به دگربازبینی ترجمه هایشان چگونه است؟ 4. برداشت مترجمان از بازبینی ترجمه (شامل اهمیت، بسامد، ویژگی ها، شاخص ها و محدودیت های آن) چگونه است؟ در این پژوهش کیفیِ فراورده و فرایندمحور، دو گروه شامل 40 دانشجوی نیم سال ششم و هفتم کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی شرکت نمودند. برای گردآوری داده های پژوهش، دو ابزار شامل آزمون ترجمه و پرسش نامه تهیه و سپس داده های مورد نیاز در 4 مرحله گردآوری شد. از آنجا که پژوهش فاقد چارچوب نظری بود، برای تحلیل نتایج، پژوهشگر 3 نوع نظام طبقه بندی ایجاد نمود که عبارت بودند از: «فنون بازبینی»، «بازنمود متنی بازبینی»، و «پیامد بازبینی». بر طبق نتایج، تغییرات ایجادشده در اثر دگربازبینی تقریباً 3 برابر خودبازبینی بود. خودبازبینی بیشتر موجب ارتقاء متن مقصد به لحاظ قواعد سجاوندی و املایی زبان فارسی و دگربازبینی موجب ارتقاء آن به لحاظ معنایی شده بود. در هر دو نوع بازبینی، میزان تغییراتی که منجر به ارتقاء نحوی شد با تغییراتی که منجر به تنزل نحوی شد یکسان بود. در مجموع، تنها 20 درصد تغییرات در هر دو نوع بازبینی موجب ارتقاء کیفیت شد که نشان دهند? حجم زیاد تغییرات غیرضروری بود. در مجموع، مترجمان با 39/37% تغییرات دگربازبین ها موافق، با 34/34% مخالف و دربار? 25/28% نیز بی نظر بودند. در تحلیل پرسش نامه ها، 55% پاسخ دهندگان بیان کردند که همیشه یا اغلب خودبازبینی را به کار می برند؛ برای تمامی آنها موقعیت هایی که از دیگران بخواهند ترجمه هایشان را بازبینی کنند تا این که دیگران از آنها بخواهند این کار را انجام دهند بیشتر اتفاق افتاده بود. پاسخ دهندگان بر اهمیت خودبازبینی بیشتر از دگربازبینی اتفاق نظر داشتند. بیشتر آنها ترجمه هایشان را دو بار بازبینی می کردند و اغلب اعلام نمودند که فاصله زمانی بین ترجم? اولیه و بازبینی آن منوط به عوامل متعددی است. مهم ترین شاخص های بازبینی نیز دقت، روانی، غلط های دستوری، و علایم سجاوندی بود. پژوهش حاضر را می توان با بهره گیری از شرکت کنندگان و متون دیگر و نیز در محیط های غیرآموزشی با استفاده از پیکره های طبیعی انجام داد. تغییر سویگی ترجمه (فارسی-انگلیسی) و تأثیر این دو نوع بازبینی بر کیفیت نهایی ترجمه (به لحاظ کمی) را نیز می توان بررسی نمود. می توان بر پژوهش های نظری به لحاظ اصطلاح شناسی مفاهیم مرتبط و نیز پژوهش های فکرگویی توجه بیشتر نمود. تأثیر توانش ترجمه ای و ویژگی های شخصیتی بر بازبینی را می توان در پژوهش هایی مورد کاوش قرار داد. جایگاه فعلی بازبینی در محیط های دانشگاهی و غیر دانشگاهی نیز می تواند محور پژوهش های آینده باشد.

دوران کودکی مهمترین دوره زندگی است و جامعه بیشتر رفتار بزرگسالان را نشأت گرفته از تجارب دوران کودکی آنها می داند. این تجارب به دو دسته تجارب اصلی که توسط خود کودک کسب می شوند و تجارب ثانوی که کودک آنها را از طریق وسایل ارتباطی همچون تلویزیون و کتاب کسب می کند تقسیم می شوند. دسته دوم از اهمیت بیشتری برخوردار است. از آنجا که تهیه این نوع برنامه ها گران است، این برنا مه ها عمدتاً خریداری و سپس به شکل دوبله برای بچه ها عرضه می شوند. بنا به اهمیت الگوی رفتاری مترجمان این برنامه ها بواسطه نقش آموزشی آنها، ضروری است تا تحقیقی در خصوص رفتارهای ترجمه ای مترجمان این برنا مه ها صورت گیرد. تحقیق حاضر تلاشی است برای بررسی چگونگی ظهور الگوهای رفتاری ارائه شده توسط شویت برای ترجمه کتاب کودک از انگلیسی به عبری در دوبله فیلم کودک در ایران و ارائه الگویی رفتاری برای مترجمان این متون است. تحقیق حاضر تحقیقی توصیفی و مقایسه ای بر مبنای یک پیکره دو زبانه شامل 5 ساعت دوبله فیلم کودک است که از زبان انگلیسی به فارسی و توسط موسسات داخلی دوبله شده اند می باشد. این پیکره موازی شامل نیم ساعت اول 10 فیلم کودک است که بین سالهای 2000-2008 تولید شده اند و عبارتند از: زندگی جدید امپراطور، فرار مرغی، شرک1، عصر یخبندان، شرک 2، عروس مرده، فصل شکار، موش سر آشپز و تیز پا. متن انگلیسی مکالمات از اینترنت دانلود شده و متن فارسی فیلم دوبله توسط محقق تهیه شده است. پس از جمع آوری پیکره، به صورت تصادفی، الگوهای ترجمانی مترجمان در تطبیق با ویژگیهای مطرح شده توسط شویت بررسی شد. واحد تحلیل در تحقیق حاضر از کلمه تا جمله متغیر بود. تنها ابزار مورد استفاده جدول اطلاعاتی شامل این اطلاعات بود: شماره واحد تحلیل، واحد تحلیل، متن انگلیسی، متن فارسی، جنبه های وابستگی سیستمیک (وابستگی به الگوهای موجود، کلیت متن، سطح پیچیدگی متن، تطبیق ایدئولوژیکی و ارزشی، و معیارهای سبکی) و توضیحی بر الگو یافت شده. نتایج تحقیق نشان داد که کلیه جنبه های وابستگی سیستمیک، در پیکره مورد مطالعه این تحقیق نمود یافته است. همچنین محقق به نوعی طبقه بندی برای این جنبه های کلی و نیز چند جنبه ترجمانی جدید دست یافت.

مطالعات توسعه ای کاربرد شناسی زبان به تازگی توجه محققین را به خود جلب نموده و در میان تعداد محدود کارهای انجام شده در این زمینه پژوهشهای مبتنی بر دیدگاه اجتماعی- فرهنگی کاملا نادر می باشند. به همین جهت نقش مفاهیمی چون « همیاری» و « حیطه تحول تدریجی» در توسعه کاربرد شناسی زبان از جمله زمینه های بسیار در خور توجه است . به عنوان تلاشی در راستای ارزیابی قابلیت کاربرد نظریه اجتماعی- فرهنگی برای مقاصد آموزش زبان به طور عام و آموزش کاربردشناسی زبان به طور خاص ، مطالعه حاضر به بررسی میزان اهمیت کمک مستقیم و غیر مستقیم همیاران ارشد در حیطه تحول تدریجی ، همیاری دوستان هم سطح بدون توجه به حیطه تحول تدریجی ، و نیز کمک و همیاری معلمین بدون توجه به حیطه تحول تدریجی در توسعه توانش کاربرد شناسی زبان آموزان زبان انگلیسی با تکیه بر شناخت و تولید اشکال زبانی مطلوب سه نقش زبانی تقاضا ، شکایت ، و عذر خواهی پرداخته است. علاوه بر این ، در این تحقیق تاثیرات متفاوت روشهای همیاری ذکر شده بر انتخاب استراتژیهای مربوط به نقشهای زبانی در موقعیتهای داده شده مورد بررسی قرار گرفته است. از اهداف دیگر تحقیق پاسخ به این ابهام بود که آیا تاثیر هر یک از روشهای همیاری بر توسعه کاربرد شناسی زبان آموزان چه در شناخت و چه در تولید اشکال مطلوب زبانی در موقعیتهای داده شده وابسته به جنسیت می باشد یا خیر ؟ به عبارت دیگر محقق در صدد فهمیدن این نکته بود که آیا روشهای همیاری مورد مطالعه در توسعه توانش کاربرد شناسی سه نقش زبانی مورد نظر در زبان آموزان مرد و زن تاثیرات متفاوتی خواهد داشت . افراد شرکت کننده در این مطالعه شامل 27 دانشجوی مرد و 57 دانشجوی زن رشته مترجمی زبان انگلیسی از دانشگاههای بوعلی سینا و پیام نور ( مرکز همدان) بودند که در قالب سه گروه گواه و یک گروه کنترل مورد مطالعه قرار گرفتند. این مطالعه توسعه ای بصورت مقطعی به عنوان قسمتی از واحد درسی «گفت و شنود یک» رشته مترجمی زبان انگلیسی در طی یک ترم تحصیلی به مدت 15 هفته و یک جلسه در هفته انجام شد. در هر یک از گروههای سه گانه گواه شرکت کنندگان به طور مجزا بصورت مستقیم و یا غیر مستقیم و با توجه به حیطه تحول تدریجی توسط همیاران ارشد کمک و یاری می شدند و یا اینکه این کمک و همیاری بدون توجه به حیطه تحول تدریجی و از طرف دوستان هم سطح آنها ارائه می شد اما شرکت کنندگان گروه کنترل کمکهای مستقیم و غیر مستقیم معلم خویش را دریافت می کردند که بدون توجه به حیطه تحول تدریجی آنان بود. توجه و حساسیت به حیطه تحول تدریجی که از طرف همیاران ارشد باید رعایت می شد با استفاده از « مقیاس تنظیمی» روشهای همیاری ارائه شده توسط الجفره و لانتلف (1994 ) به طور عملیاتی تعریف شد و روشهای همیاری مستقیم و غیر مستقیم که بدون توجه به حیطه تحول تدریجی ارائه می شدند نیز شامل کاربرد تصادفی و غیر سازمان یافته روشهای مختلف همیاری توسط زبان آموزان هم سطح و معلمین بوده ( اوهاتا، 2001) که لزوما مطابق با روشهای « مقیاس تنظیمی» الجفره و لانتلف (1994) نبودند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه شامل دو تست محقق ساخته کاربرد شناسی (wdct & mdct) ، نمونه آزمون تافل ، و یک کتابچه مربوط به کاربرد شناسی سه نقش زبانی مورد مطالعه بود که آن نیز توسط محقق طراحی و تدوین شده بود. نتایج تحقیق نشانگر آن است که کمک غیر مستقیم همیاران ارشد که با توجه به حیطه تحول تدریجی زبان آموزان ارائه می شد دارای بالاترین تاثیر در شناخت اشکال زبانی مطلوب و وابسته به بافت نقشهای سه گانه زبانی بوده است در حالیکه کمک مستقیم همیاران ارشد که آن نیز در درون حیطه تحول تدریجی ارائه می شد از دیگر روشهای همیاری که متوجه حیطه تحول تدریجی نبودند در شناخت اشکال زبانی مطلوب موثرتر بوده است. کمک و همیاری مستقیم و غیر مستقیم زبان آموزان هم سطح که بدون توجه به حیطه تحول تدریجی ارائه می شد در میان چهار روش مورد مطالعه در جایگاه سوم تاثیر گذاری بر شناخت اشکال مطلوب زبانی قرار گرفت و کمک مستقیم و یا غیر مستقیم معلم محور که به شکل آموزش و ارائه باز خورد یکطرفه معلم و بدون توجه به حیطه تحول تدریجی زبان آموزان انجام می شد در میان روشهای مورد مطالعه به عنوان کم اثرترین روش در توسعه کاربردشناسی زبان در شناخت اشکال مطلوب زبانی در زبان آموزان با سطح توانائی زبانی متوسط پائین شناخته شد. ترتیب میزان اثر گذاری چهار روش مورد مطالعه همیاری در نتایج آزمون مربوط به تولید اشکال زبانی مطلوب اندکی متفاوت از ترتیب مربوط به شناخت این اشکال بود. کمک مستقیم همیاران ارشد در حیطه تحول تدریجی دارای بیشترین تاثیر در عملکرد تولیدی شرکت کنندگان بوده است و بر خلاف آنچه در مورد نتایج آزمون مربوط به شناخت اشکال مطلوب زبانی مشاهده شد کمک و همیاری غیر مستقیم همیاران ارشد در حیطه تحول تدریجی در جایگاه دوم تاثیر گذاری بر نتایج آزمون مربوط به تولید اشکال زبانی قرار گرفت و همیاری مستقیم و غیر مستقیم زبان آموزان هم سطح که بدون توجه به حیطه تحول تدریجی ارائه می شد به مانند تاثیرش بر آزمون شناخت در رتبه سوم تاثیر گذاری بر تولید اشکال زبانی مطلوب قرار گرفت و سر انجام کمک مستقیم و غیر مستقیم معلم محور که بدون توجه به حیطه تحول تدریجی بود به مانند تاثیر آن در آزمون شناخت در تاثیر خود بر عملکرد زبان آموزان در آزمون تولید اشکال مطلوب زبانی در میان چهار روش مورد مطالعه رده چهارم را در کمک به توسعه کاربردشناسی زبان آموزان به خود اختصاص داد. در رابطه با وابستگی تاثیر هر یک از روشهای همیاری مورد مطالعه به جنسیت نتایج بدست آمده نشانگر این است که جنسیت به تنهائی تاثیر قابل توجهی در عملکرد شرکت کنندگان چهار گروه چه در بعد شناخت و چه در بعد تولیدی توسعه کاربرد شناسی ندارد .این بدان معنی است که توسعه کاربرد شناسی تحت تاثیر روشهای مختلف همیاری در افراد مذکر و مونث تفاوتی ندارد و سر انجام آخرین یافته تحقیق حاضر حاکی از آن است که الگوی استفاده از استراتژیهای تولید نقشهای زبانی در میان شرکت کنندگان چهار گروه تحقیق تحت تاثیر روشهای همیاری مورد مطالعه در پیش و پس آزمونها بدون تغییر و ثابت ماند هر چند که هر یک از روشهای همیاری تاثیر مجزائی در توسعه کلی توانش کاربردشناسی زبان بینابین در هر یک از نقشهای زبانی داشته اند اما این تاثیرات در الگوی استفاده از استراتژیها ی تولید نقشهای زبانی زبان آموزان در پس آزمون نسبت به همان الگو در پیش آزمون تفاوتی ایجاد ننمود. روشهای مورد مطالعه در گروههای گواه به طور مجزا فراوانی استفاده از استر اتژیها ی تولید نقشهای زبانی را به شکل معنی داری افزایش دادند اما الگوی کیفی استفاده همچنان ثابت ماند به عبارت دیگر همان استراتژیها ی استفاده شده در پیش آزمون برای هر یک از نقشهای زبانی با فراوانی بیشتری در پس آزمون مربوطه مورد استفاده شرکت کنندگان گروهها قرار گرفت. این نکته حالی از آنست که علاوه بر ضعف دانش زبانی- کاربردی ) (pragmalinguisticو کاربردی- اجتماعی (sociopragmatic) نقشهای زبانی مختلف در زبان آموزان زبان خارجی ، عوامل تاثیر گذار دیگری همانند انتقال از زبان اول ، نگرش زبان آموزان به توزیع قوا در ارتباطات و غیره در انتخاب استراتژیهای تولید نقشهای زبانی در زبان آموزان دخیل می باشد. از دیگر دلالتهای مهم تحقیق حاضر آن است که یادگیری با کمک گروه همسالان در توسعه توانش کاربرد شناسی از آموزش مستقیم و فرازبانی معلمان موثرتر می باشد. و سر انجام نتایج تحقیق بیانگر آن است که توانش کاربرد شناسی زبان نه به طور کامل و تنها تا حدی قابل آموزش می باشد.

در دنیایی که متون چندرسانه ای تفوق خود را بر متون نوشتاری تثبیت می کنند، اهمیت وجود پژوهشهای مربوط به انواع این نوع متون انکار ناپذیر است. زیرنویس ها به عنوان یکی از انواع متون چندرسانه ای در جامعه امروز ایران با اقبال روزافزونی مواجه شده-است. این نوع ترجمه هم توسط افراد، بصورت مستقل، و هم در استودیوهای رسمی، تحت نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صورت می پذیرد. لذا، در این تحقیق سعی شده به راهبردهای بکار رفته در این دو شیوه از زیرنویس پرداخته شود. در این تحقیق با استفاده از رویکردی توصیفی (dts) و همینطور با بکارگیریِ مدل ارائه شده توسط گاتلیب (1992) سعی شده تا پربسامدترین راهبردهای بکار رفته در هریک از این دو شیوه از زیرنویس مشخص شود. همچنین به جهت میسر ساختن تحلیل نهایی این راهبردها تحت 5 دسته که از علم معانی باستان برگرفته شده است، طبقه بندی شده اند. پیکر? تحقیقِ حاضر، شامل 9 فیلم زیرنویس شده است که بین سالهای 2000 تا 2009 تولید شده اند. انتخاب این فیلمها بر اساس موجود بودن آنها در هر دو نسخه رسمی و غیر رسمی بوده است. با انتخاب20 % سوم از متن انگلیسی،15750 کلمه از متن انگلیسی و 406 دقیقه از هردو متن زیرنویس شده رونویسی شد و سپس با رویکردی توصیفی و مقایسه ای راهبردهای هریک مشخص گردید. در این تحقیق 6197 راهبرد مشخص گردید. این راهبردها که تحت 5 گروه اصلی دسته بندی شده بودند نشان دادند که گروه اصلیِ repetitio در هر دو شیوه از زیرنویس پربسامدتر از سایر گروه ها بود. با توجه به نتایج به دست آمده از یافته های این تحقیق مشخص گردید که علی الرغم اینکه راهبردهای متفاوتی در یک پار? زبانی-دیداری-شنیداری بکار رفته است، اما هردو شیوه از زیرنویس تقریباً از یک الگو استفاده می کنند، در عین حال تفاوت های اندکی ملاحظه گردید که می تواند ناشی از یک سری اصول زبانی و فرازبانی باشد که نیازمند تحقیقات بیشتر است.

دنیای امروز امکانات زیادی را برای برقراری ارتباط در اختیار افراد قرار میدهد که در این میان صنعت فیلم از ابزارهایی است که به شدت این ارتباط جهانی را تحت تأثیر قرار میدهد. این روزها افراد علاقمند زیادی هستند که برای باخبر شدن از حال و اوضاع ساکنین دیگر نقاط جهان، فیلم میبینند؛ زیرا فیلم در عین حال که سرگرم کننده است، میتواند اطلاعات زیادی را در اختیار بیننده اش قرار دهد. در این میان، فیلم های زیرنویس شده به زبان مقصد طرفداران خاص خود را دارند. از یک طرف، آنچه میتواند به لذت تماشای فیلم بیفزاید، وجود زیرنویسی روان به زبان مقصد است، زیرا بیننده علاوه بر بهرمندی از ترجمه، زبان اصلی فیلم را هم میشنود، و از طرف دیگر زیرنویس به دلیل محدودیتهای کمی وکیفی خود، بستری مساعد برای راه یافتن برخی عناصر زبانی و فرهنگی التقاطی را به زبان مقصد فراهم میکند. هدف از این تحقیق جامع، پیدا کردن متداولترین نمودهای التقاط زبانی و فرهنگی در زیرنویس فیلم است. با توجه به آنچه که ذکر شد، ابتدا این سوال مطرح میشود که آیا اصلاً پدیده التقاط در ترجمه زیرنویس فیلم نمود پیدا میکند یا خیر؛ و در صورت ظاهرشدن، متداولترین نمودها کدامند؟ آیا از نوع فرهنگی هستند یا نوع زبانی؟ و فرضیه بدین قرار است: از آنجایی که پدیده التقاط در ترجمه کتبی ظهور پیدا کرده است، به نظر میرسد که این پدیده در ترجمه زیرنویس که یکی از شاخه های ترجمه سمعی- بصری است هم نمود یابد. در این تحقیق از طبقه بندی نمودهای التقاط که توسط ملانظر و پرهام در سال 2009 ارائه شد، به عنوان چهارچوب نظری استفاده گردید. تحقیق حاضر از نوع توصیفی، تحلیلی و پیکره بنیان است. پیکره موازی مورد استفاده شامل 10 فیلم به زبان انگلیسی بود که در مجموع حدود 2400 دقیقه فیلم به هر دو زبان انگلیسی و فارسی مورد بررسی قرار گرفت. این فیلمها که محصول سالهای 1997 تا 2011هستند عبارتند از: سخنرانی پادشاه (2011)، نبرد تایتانها (2010)، قوی سیاه (2010)، بخور، عبادت کن و عشق بورز (2010)، my soul to take (تا روحم را تسخیر کنی) (2010)، 88 دقیقه (2007)، خانه روی برکه (2006)، چطور مردی را ده روزه از دست بدهیم (2003)، ارباب حلقه ها (یاران حلقه) (2001) و وکیل مدافع شیطان (1997). زیرنویس فارسی فیلمها در هر یک از دی وی دی های مربوط موجود بود اما همه دی وی دی ها زیرنویس انگلیسی نداشتند، در نتیجه جهت یکدست بودن، زیرنویسهای زبان مبدأ همگی از اینترنت و از یک سایت خاص دانلود شدند. واحد تحلیل در تحقیق حاضر از کلمه تا حتی پاراگراف متغیر بود، چراکه پدیده التقاط میتواند در غالب هر یک از این واحدهای زبانی نمود یابد. کلیه مراحل تحقیق شامل جمع آوری دادهها و طبقهبندی و تحلیل آنها به صورت دستی انجام گرفت و آمار دادههای جمع آوری شده مربوط به هر فیلم در جدولی که متعلق به همان فیلم بود ارائه گردید و هر یک از نمودها با مقابله متن انگلیسی و ترجمه فارسی آن تحلیل شد. در پایان هم جدولهایی ارائه شد که آمارهای نهایی را شامل میشد. نتایج بدست آمده نشان داد که التقاط در ترجمه زیرنویس فیلم نمود پیدا میکند. همچنین یافته های تحقیق حاکی از آن بود که گروه «اسم و تاریخ» متداولترین نمود التقاط در زیرنویس است و بخش اعظم عناصر التقاطی یافت شده از نوع فرهنگی هستند و «رابطه میان فرهنگی معاصر» هم عامل اصلی پیدایش این عناصر التقاطی محسوب میشود. در این تحقیق همچنین مشخص شد که دو گروه «واحد (اندازهگیری و پول) » و «شغل» هم باید به عنوان نمودهای التقاط به مدل فرهنگی ادغامی ملانظر و پرهام (2009) افزوده شوند.ماهیت پدیده التقاط به گونه ایست که خصوصاً در زیرنویس مشکلاتی را ایجاد مینماید، چراکه به دلیل محدودیتهای کمی و کیفی زیرنویس، دست مترجم برای التقاط زدایی باز نیست. درست است که پذیرش آن دسته از عناصر التقاطی به عنوان پیامد طبیعی رابطه میان فرهنگی معاصر امری اجتناب ناپذیر است، اگر ترجمه با دقت فراوان انجام شود مترجم میتواند دست کم از تعداد آن گروه از عناصر التقاطی که در نتیجه تداخل ناخواسته به وجود می آیند، بکاهد.

در گذشته بر این مساله تاکید می‎شد که نوشته‎های دانشگاهی باید تا حد امکان عینی و غیرشخصی باشند. با این وجود، پژوهش‎های اخیر در زمینه جایگاه، فراگفتمان، ارزیابی و... نشان داده‎اند که نوشته‎های دانشگاهی و علمی نیز میزان متغیری فاعلیت برای برقراری ارتباط با خواننده و نیز پیش‎برد بحث‎ها دارند. این میزان فاعلیت که در ایجاد فضایی برای ارائه نظرات جدید و افزودن به علم موجود نیز مشاهده می‎شود در رشته‎های مختلف متفاوت است.پژوهش حاضر نظریه ارزیابی (appraisal) از مارتین و وایت (2005) را که حاصل کار ترکیبی گروهی از پژوهشگران مکتب زبان‎شناسی نقش‎گرای نظام‎مند در استرالیاست به کار گرفته است و به مطالعه زیرشاخه نگرش آن پرداخته است. این پژوهش برآن بوده است که به‎کارگیری ابزارهای زبانی نگرشی آشکار را در چکیده‎های علوم انسانی و علوم طبیعی بررسی کند و تفاوت بسامد و انواع نشانگرهای نگرشی را تحیلل کند و تغییرات این نشانگرها را در ترجمه ارزیابی کند.در این پژوهش نظریه «ارزیابی» مارتین و وایت (2005) بر پیکره دوزبانه‎ای از چکیده‎های کارشناسی ارشد و دکترا در رشته‎های علوم انسانی و علوم طبیعی اعمال شد (جمعاً 200 چکیده) و جدول داده‎ای شامل تمامی نمونه‎های نشانگرهای نگرشی، انواع آن‎ها، ترجمه این نشانگرها و تغییرات ترجمه تشکیل شد. همچنین ابزارهای درجه‎بندی نشانگرهای نگرشی آشکار نیز گرد‎آوری شدند. سپس یک دسته‎بندی پساپژوهشی از تغییرات نشانگرها در ترجمه تشکیل گردید و تحیلل کیفی و کمی بر نتایج صورت گرفت. نتایج بین رشته‎ها، مقاطع و زبان‎ها بررسی شد.یافته‎های تحقیق نشان دادند که رشته‎های علوم انسانی بسیار بیشتر از علوم طبیعی از نشانگر‎های نگرشی در متون خود بهره بردند در حالی که در علوم طبیعی، نگرش بیشتر درجه‎بندی شده بودهمچنین نتایج نشان دادند که نگرش نویسنده در رشته‎های علوم انسانی در فرآیند ترجمه تغییرات بسیاری بیشتری را متحمل شده بودند. . بین مقطع تحصیلی و میزان نگرشی بودن متون رابطه ‎معناداریای یافت نشد.ث. نتیجه گیری تحقیق متون دانشگاهی، با وجود تاکید بر عینیت و غیرشخصی بودن، نیاز دارند که میزان فاعلیت متناسب با رشته خود داشته باشند، که این مسئله در علوم انسانی بسیار آشکارتر است. تغییرات بسیار زیاد نگرش در فرآیند ترجمه نشان داد که دانشجویان در ترجمه چکیده‎ها از نظر مهارت زبانی مقصد مشکل داشتند و نیز نظارت کافی بر ترجمه چکیده‎ها در محیط دانشگاهی ایران وجود ندارد. این پژوهش بار دیگر بر اهمیت آشنایی دانشجویان با ابزارهای فرازبانی تاکید نمود.

این تحقیق با الگو قرار دادن هنجار های ترجمه ای توری(1995)، به بررسی هنجار ها و دلایل ترجمه مجدد رمان ها پرداخته است. محقق در این پژوهش، پیکره ای شامل چند رمان انگلیسی و ترجمه فارسی این آثار را فراهم آورد و پس از انتخاب بخش هایی از این کتابها، به بررسی تطبیقی متون اصلی و ترجمه ها پرداخت. علاوه بر آن، اطلاعات کتابنامه ای آثار ترجمه شده قبل و بعد از انقلاب (15سال قبل و بعد از انقلاب) گردآوری شد. پس از آن، یافته های تحقیق در جدول هایی به ترتیب ارائه و سپس بررسی شد.پس از بررسی اطلاعات گردآوری شده، محقق به این نتیجه رسید که آن دسته از ترجمه های مجددی که ترجمه نخست شان پیش از انقلاب اسلامی انجام شد، در مقایسه با ترجمه یا ترجمه های پیشین خود از میزان پذیرفتگی و مقبولیت بالاتری برخوردارند، در حالی که ترجمه های مجددی که ترجمه نخست شان پس از انقلاب بود، پذیرفتگی کمتری در بین خوانندگان امروزی کسب کردند. بر اساس اطلاعاتی که از داده های خارج از متن بدست آمده بود، عامل فرهنگی به نام انقلاب اسلامی مهمترین گزینه در بین عوامل تأثیرگذار بر پذیرفتگی متون ترجمه شده تعیین شد. دلیل این مدعا، ونوتی (2004) است که بر اساس آن، متون ترجمه شده به دو دلیل دوباره ترجمه می شوند: تأیید مجدد روند جاری، نشان دادن تفاوت ها. در بررسی بسندگی متون، محقق دریافت که بسندگی جملات انتخاب شده از متون نسبت به ترجمه نخست شان در هر دو حالت (پیش از انقلاب و پس از آن) کمتر از ترجمه یا ترجمه های پیشین بود. در بررسی هنجار های ترجمه ای اولیه ، محقق به هیچ نشانه ای از وجود زبان میانجی برخورد نکرد. بررسی سیاست های ترجمه به دو مورد یعنی ژانر ترجمه و تغییر عنوان محدود شد که در این بخش میزان تغییر عنوان در ترجمه مجدد پس از انقلاب بسیار مشهود بود. تغییر ژانر متون ترجمه شده بر اساس منابع معرفی شده در هر دو حوزه پیش و پس از انقلاب اسلامی چندان محسوس نبود.

تحقیق حاضر برای یافتن پاسخ این دو پرسش پایه ریزی و انجام شده است: 1) چگونه المان های هویتی در متون فارسی، براساس روش های ترجمه چسترمن، به انگلیسی ترجمه شده اند؟ 2) اهمیت روش های ترجمه به کار گرفته شده، از لحاظ بازنمایی [هویت] چیست؟ برای پاسخ به این پرسش ها سه چارچوب نظری مد نظر قرار داده شد؛ چارچوب نظری اسپیوک، رده بندی عناصر فرهنگی ثریونی و روش های ترجمه چسترمن. اسپیوک (1992) زبان را به سه لایه عناصر برهانی، بلاغی و مسکوت تقسیم می کند و توجه به هر سه لایه را برای درک معنا لازم و ضروری می داند. علاوه بر این، محقق از رده بندی عناصر فرهنگی ثریونی (2002) هم بهره گرفته است. ثریونی، عناصر فرهنگی را طبقه بندی کرده و معتقد است که هویت در فرهنگ نمود پیدا می کند. برای مقایسه متون فارسی و ترجمه آن ها نیز، از روش های ترجمه چسترمن (1997) استفاده شد. پس از بررسی نتایج، مشخص شد که در ترجمه هر یک از عناصر زبانی-هویتی روش های ترجمه خاصی به کار گرفته شده است. علاوه براین، بر خلاف تصور همگان، که ترجمه تحت اللفظی سبب حفظ هویت در زبان مقصد می شود، مشخص شد که این روش ترجمه، همواره به حفظ هویت نمی انجامد، چرا که برخی از عناصر زبانی-هویتی مربوط به یک فرهنگ خاص نیستند و به چند فرهنگ تعلق دارند، بنابراین ابتدا باید عناصر هویتی خاص را مشخص نمود. هم چنین مشخص شد که پانویس ها و مقدمه مترجم ، در حفظ هویت جمعی نقش به سزایی ایفا می کنند. علاوه براین، تحقیق نشان داد که روش های ترجمه به صورت مطلق مورد استفاده قرار نمی گیرند. نکته قابل توجه آن که با تحلیل جامعه مورد تحقیق، سه روش برای ترجمه گویش ها شناسایی شد. تحلیل آماری نتایج تحقیق مشخص کرد که کدام یک از روش های ترجمه چسترمن، بیش تر از سایرین مورد استفاده قرار گرفته است. درخصوص عناصر بلاغی، روش تصریح بیش از سایر روش های ترجمه استفاده شده است که طی آن هویت جمعی نه مشخصاً نقض و یا حفظ شده است. عناصر فرهنگی بیش تر توسط ترجمه قرضی به انگلیسی برگردانده شده اند، که به تنهایی بیانگر حفظ هویت نیست. درخصوص عناصر مسکوت، باید گفت که تنها 21 درصد با توضیح فرامتنی همراه بودند، که بیانگر بهره گیری اندک مترجمان جامعه تحقیق از این روش ترجمه است.

هدف از تحقیق حاضر بررسی میزان تطابق فرهنگ های تخصصی دوزبانه ی انگلیسی- فارسی با معیارهای بنیادی فرهنگ نگاری است. این پژوهش راهکارهای سودمندی برای فرهنگ نگاران فرهنگ های تخصصی دو زبانه ارائه می دهد. چارچوب نظری این تحقیق در قالب نوزده معیار برای فرهنگ های تخصصی دوزبانه در نظر گرفته شده است که توسط فرهنگ نگارانی چون القاسمی (1977)، نیلسن (1994)?، برگنهولتز و تارپ (1995)، فیوارتس- الیورا و اریباس- بینو (2008،2009) معرفی شده است. پرسش تحقیق این است که آیا فرهنگ های تخصصی دو زبانه انگلیسی – فارسی با معیارهای بنیادی فرهنگ نگاری مطابقت دارد؟ داده های تحقیق حاضر برگرفته از نه فرهنگ تخصصی دوزبانه ی انگلیسی- فارسی است که برای موضوعات مختلف تدوین شدهاند. به منظور جمع آوری داده ها، مدخل هایی که با حروف "sa" و "se" آغاز شده اند و همچنین معادل های در نظر گرفته شده برای هر یک از مدخل ها بررسی شده اند. سپس، داده ها بر اساس نوزده معیار که در فصل سوم به آنها اشاره شده است، تحلیل شدهاند. از میان فرهنگ های بررسی شده، فرهنگهای شماره 2،6،9 بطور کامل با معیارهای بنیادی فرهنگ نگاری مطابقت داشتند. فرهنگ نگاران فرهنگهای شماره 3،4،7 تعداد بسیار کمی از معیارهای فرهنگ نگاری را در گردآوری فرهنگ ها رعایت کرده اند. آخرین یافته این بررسی مربوط به فرهنگ های شماره 1،5،8 است که فرهنگ نگاران این سه فرهنگ تعدادی از معیارهای فرهنگ نگاری را در نظر گرفته اند. تحلیل داده ها حاکی از آن است که از میان فرهنگ های بررسی شده، سه فرهنگ به طور کامل با معیارهای فرهنگ های تخصصی دوزبانه مطابقت دارند، زیرا فرهنگ نگاران با توجه به معیارهای فرهنگ های تخصصی دوزبانه این سه فرهنگ را گرد آوری کرده اند. لازم به ذکر است دیگر محققان می توانند میزان مطابقت فرهنگ های یک زبانه را با اصول فرهنگ نگاری ارزیابی کنند و یا میزان مطابقت دیگر فرهنگ های تخصصی دو زبانه را با معیارهای اصولی فرهنگ نگاری بررسی کنند.

ویژگی های بنیادین متنی داستان های تألیفی و داستان های ترجمه ای مترجم-مولفان فارسی از لحاظ تنوع واژگانی، تراکم واژگانی، متوسط طول جمله و نوع جملات با یکدیگر مقایسه شدند. توصیف زبان مترجم-مولفان، به عنوان بخشی از نظام چندگانه ادبی زبان فارسی، در چارچوب مطالعات توصیفی ترجمه از یک سو و شباهت الگوهای متنی به کار رفته در دو نوع متن ادبی یک مترجم-مولف از سوی دیگر علاوه بر روشن نمودن بخشی از تعاملات نظام های ادبی، جایگاه مترجم-مولفان را در مقام مترجم بررسی می کند. در این تحقیق، بیست رمان ترجمه ای و تألیفی از ده مترجم-مولف فارسی انتخاب گردید و هدف پاسخ دادن به پرسش «آیا میان رمان های ترجمه ای و تألیفی فارسی از لحاظ تنوع واژگانی، تراکم واژگانی، نوع جملات و متوسط طول جمله شباهتی وجود دارد؟» بود. این بررسی در چارچوب مطالعات توصیفی ترجمه و زبان شناسی متنی صورت گرفت که طبق آن ها زبان ترجمه و زبان غیرترجمه با یکدیگر متفاوت و هر دو در درون زبان و فرهنگ مقصد درخور مصالعه و بررسی هستند. پیکره ای مقایسه ای شامل دو بخش ترجمه ای و تألیفی و با اندازه بیش از پانصد هزار کلمه تهیه شد. سپس داده های مورد نیاز برای بررسی الگوهای واژگانی و متوسط طول جمله با استفاده از نرم افزار تحلیل متن به دست آمد. نوع جملات نیز از طریق مشاهده تعیین شد. در نهایت بخش ترجمه ای پیکره با بخش تألیفی مقایسه شد و محاسبات معناداری آماری نتایج مقایسه انجام پذیرفت. تنوع واژگانی نسبت کلمات منحصر به فرد پیکره به کل و تراکم واژگانی نسبت کلمات قاموسی به کل است که هر دو به صورت درصد بیان می شوند. نتایج تحقیق نشان داد که الگوهای بنیادین واژگانی و نحوی داستان های ترجمه ای و تألیفی مترجم-مولفان فارسی شباهت بسیاری به یکدیگر دارند. مقایسه پربسامدترین مقولات دستوری دو جزء پیکره نیز نتایج حصل از تحقیق را تأیید می کند. نتایج تحقیق علاوه بر توصیف زبان مترجم-مولفان در داستان های ترجمه ای و در داستان های تألیفی، موید این موضوع است که تحصیلات دانشگاهی و فرآیند خودآگاه سازی دانش زبانی نقش موثری در تربیت مترجمان کارآمد دارد چرا که تقریباً تمامی مترجم-مولفان فارسی تحصیلات دانشگاهی در زمینه ترجمه ندارند و در درجه اول به عنوان نویسنده شناخته می شوند.

چکیده ندارد.

تحقیق حاضر تلاشی است برای بررسی روشهای اتخاذ شده در ترجم? طنز کلامی در انیمیشن ، براساس تقسیم بندی روشهای ترجم? پیشنهادی مولینا و هورتادوالبیر. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسش ها: درتحقیق حاضر دو پرسش مطرح و پاسخ داده شد: از چه روشهای ترجمه ای جهت ترجم? طنز کلامی در انیمیشن استفاده می شود و چه نوع طنز کلامی چالش بزرگتری برای مترجمان محسوب می گردد. چارچوب نظری این تحقیق تقسیم بندی ارائه شده توسط مولینا و هورتادو البیر است که شامل 18روش ترجمه می باشد. پ. روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، پیکر? مورد تحقیق، نمونه گیری و روش های نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحو? اجرای آن، شیو? گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها: تحقیق حاضر تحقیقی توصیفی و مقایسه ای برمبنای یک پیکر? دوزبانه شامل 8 انیمیشن است که عبارتند از: شرک 2و1، عصریخ بندان 3و1، ماداگاسکار 2و1 وفصل شکار2و1. موارد طنز کلامی شامل اسامی معنادار، بازی با اصطلاحات و بازی نحوی با زبان از متن انگلیسی و سپس معادل ترجمه شد? آنها ازنسخه های دوبله شد? این فیلمها استخراج شد. سپس این دو مجموعه مقایسه و روشهای ترجم? به کاررفته در دوبل? این ساختارهای زبانی براساس طبقه بندی مولینا و هورتادو البیر شناسایی و براساس بسامد طبقه بندی شدند. برای پاسخ گویی به دومین پرسش نمونه های طنزکلامی که در نسخه های دوبله شد? این فیلمها حذف و یا به معادلاتی خنثی ترجمه شده اند، بررسی شدند. واحد تحلیل در تحقیق حاضر از یک کلمه تا یک یا چند جمله متغیر بوده و انتخاب آنها مشروط به وجود عاملی طنز بوده است. کلیه مراحل تحقیق شامل جمع آوری داده ها، طبقه بندی و تحلیل داده ها به صورت دستی انجام شد. تنها ابزار مورد استفاده جدول اطلاعاتی شامل این اطلاعات بود: شمار? واحدتحلیل، واحدتحلیل، متن انگلیسی، متن فارسی و روشهای به کاررفته در ترجمه. نتایج کلی به دست آمده از این جدول ها در فصل 5 ذکر شده است. ت. یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: بنا بر نتایج به دست آمده در این تحقیق، برخی از روشهای ترجم? پیشنهادی مولینا و هورتادو البیر در ترجم? طنز کلامی به کار نمی رود و برخی روشها از بسامد بیشتری به نسبت دیگر تکنیکها برخوردار هستند. همچنین به دلیل تعداد بیشتر اسامی معنادار حذف شده در انیمیشن های دوبله، به نظرمی رسد این گونه از طنز زبانی چالش بزرگتری برسرراه مترجمان باشد.

با توجه به اهمیت پیام هایی که به واسطه رسانه های غیر زبانی عرضه می شوند، و همچنین تغییر در دیدگاه ها نسبت به چیستی متن، نگاه به فرایند ترجمه و نقش مترجم نیز مستلزم تغییر است. طراحی جلد کتاب امری است که به لحاظ نشانه شناختی و همچنین در جلب نظر مخاطب و القای معانی خاص از اهمیت های فراوان برخوردار است که تا کنون از منظر ترجمانی به آن نگریسته نشده و پژوهش حاضر این جنبه از تولید و انتقال معنا را مورد بررسی قرار می دهد. این پژوهش مبتنی بر دو محور از چارچوب های نظری است: ترجمه بینانشانه ای در دسته بندی رومن یاکوبسن از انواع ترجمه و مدلی برگرفته از تحلیل نشانه های دیداری و نشانه شناسی اجتماعی در آثار کرس و ون لوون (1996، 2001 و 2004). تلاش بر این بوده تا تغییرات صورت گرفته در طراحی جلد رمان های ترجمه شده از زبان انگلیسی به فارسی و معانی ضمنی آنها مورد بررسی قرار گیرد. پیکر? پژوهش حاضر، در مجموع شامل 36 طرح جلد از 14 رمان انگلیسی است که بین سالهای 1980 تا 2010 چاپ شده اند. انتخاب این رمانها بر اساس جوایز دریافتی و موجود بودن تصاویر آنها در هر دو نسخه انگلیسی و فارسی بوده است. معیارهای ده گانه ای نیز برای تحلیل نشانه ها از مدل کرس و ون لوون استخراج شده که عبارتند از: قاب و مجموعه، پیش نما و پس نما، نشانه نشاندار، رنگ و نور، ارجاعاتِ فرهنگی، سوگیریِ ساختارِ اطلاعاتی، زاویه دید، اطلاعات زبانی، وجه بازنمایی و عناصرِ داستانی. در این پژوهش طی جداول تحلیلی تغییراتِ اعمال شده در طراحی جلدها و معانی ضمنی آنها مشخص گردید. جلد رمان های ترجمه شده در بیشتر موارد نسبت به جلدهای اصلی از پیچیدگی نشانه شناختی کمتری برخوردار بوده و از ابزارهای موجود در معیارهای ده گانه برای انتقال بسیاری معانی کمتر بهره برده اند. با توجه به یافته های پژوهش، اهمیت ترجمه بینانشانه ای در طرح جلدها پررنگ تر شده و نقش مترجمان در فرایند انتقال اطلاعات و نشانه های غیرزبانی بسیار بیشتر از پیش مورد تأکید قرار می گیرد. جلد کتاب همچون آستانه ای برای ورود به آن می تواند برای جذب مخاطب و انتقال موجزترین و مفیدترین اطلاعات درباره محتوای کتاب نقشی بسزا ایفا کند. همچنین طرح های بازنمایی شده در جلد کتاب های ترجمه شده می تواند نشانی از نگرش خاص ناشران یا بازار کتاب در عرضه کتابها محسوب گردد.

اندکی پیش و به ویژه پس از انقلاب مشروطه (1295)، ادبیات پارسی شاهد دگرگونی های اساسی در قالب و محتوا بود، به گونه ای که شاید بتوان این تغییرات را ژرف ترین و گسترده ترین در طول عمر چندهزارساله ی ادبیات پارسی دانست. در این دوره، ادبیات پارسی تجربه های نو و بی سابقه ای را در گرایش های نثر و نظم کرد، که در نهایت منجر به دگرش ادبیات پارسی معیار در یک دوره زمانی کوتاه شد. ترجمه ادبیات غربی در شکل گیری ادبیات معیار نوین پارسی نقش اساسی داشت؛ و این تغییرات تا به امروز ادامه دارد. این پژوهش به شناسایی و بررسی ویژگی های بارز سه مجموعه مهم متنی می پردازد: 1) آخرین دوره از ادبیات معیار کهن پارسی (1230-1180 ه.ش.)؛ 2) نخستین ترجمه ها (متون و مدل ها) از ادبیات غرب (1230-1285)؛ 3) پیدایش ادبیات معیار نوین پارسی. این ویژگی های بارز شامل عوامل موقعیتی سیستم های ادبی، سنت های ادبی و گفتمانی، و پیغام و محتوا هستند. با تقابل این سه پیکره، این پژوهش سعی در تبیین و شناسایی عناصر و ایده های پربسامد وارد شده به نظام ادبی پارسی از ادبیات غرب دارد. این پژوهش با بررسی جایگاه ادبیات ترجمه شده از غرب در نظام ادبی پارسی نشان می دهد که با وجود اتخاذ راهبرد بومی سازی، ترجمه ها با خود مدل ها و ایده هایی را وارد کرده اند که در شکل گیری ادبیات معیار نوین پارسی نقش تعیین کننده ای داشته است. در پایان، این پژوهش به اهمیت یک مفهوم جدید در پژوهش های ترجمه - ترجمه مدل ها - اشاره می کند.

همانطور که ونوتی در کتاب خود تحت عنوان rethinking translation (1992) می نویسد، منتقدین حین نقد و بررسی متنی که به روش بومی سازی ترجمه شده باشد، از ذکر نام مترجم غافل می مانند، گویی این متن یک متن اصلی است که از ابتدا به زبان مقصد نوشته شده است. و این بیشتر به این خاطر است که متن به صورتی روان و سلیس ترجمه شده است. اینگونه است که بومی سازی منجر به ناچیزشماری مترجم از جانب خود او و در نتیجه ناپیدایی او می شود. بومی سازی در ایران موضوعی است که کمتر به آن پرداخته شده است. بررسی بومی سازی، جنبه های محلی را آن روشن می سازد. درواقع، نیاز به بررسی و کاووش در این زمینه است که چگونه و تا چه اندازه مفهوم ناپیدایی ونوتی با موقعیت ما در ایران انطباق دارد.در این تحقیق، با استفاده از رویکردی توصیفی، و با بکارگیری استراتژی های ترجمه ی ونوتی، بومی سازی و بیگانه سازی، و طبقه بندی ده گانه از عناصر فرهنگی خاص فرهنگ مبداء برگرفته از طبقه بندی نیومارک، تومالین و استپلسکی، و اسپیندولا و وسکنزولاس، سعی شده تا پربسامدترین روش ترجمه از میان بومی سازی و بیگانه سازی را مشخص کرده و از این طریق نشان دهیم که بومی سازی یک استراتژی مطلق ترجمه نیست. پیکره ی تحقیق حاضر شامل 3 رمان و یک ترجمه از هر رمان، جمعاً 9 کتاب، است. این رمان ها بر اساس موضوع آنها که راجع به برده داری و رکود اقتصادی در آمریکا بوده است، انتخاب شده اند. با انتخاب 50 صفحه از هرکتاب، جمعاً 300 صفحه و تقریباً 90000 واژه، عناصر فرهنگی خاص را استخراج و روش اتخاذ شده در ترجمه ی هر یک مشخص گردید. در این تحقیق 189 عنصر فرهنگی خاص فرهنگ مبداء استخراج گردیده و در طبقه بندی ده گانه قرار داده شدند. از این تعداد عنصر فرهنگی، 103 عنصر بومی و 86 عنصر بیگانه سازی شده بودند. دو استراتژی بومی سازی و بیگانه سازی در کنار هم مورد استفاده قرار گرفتند.با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق مشخص گردید که استراتژی بومی سازی، روش مطلق در ترجمه ی این عناصر نبوده و در کنار آن استراتژی بیگانه سازی نیز مورد استفاده قرار گرفته است. شاید این به این دلیل است که برخی از عناصر خود را تسلیم استراتژی بومی سازی نمی کنندو شاید هم مترجم ترجیح می دهد که برخی عناصر بودن تغییر باقی بمانند. دلیل هر چه که باشد، ردپای مترجم در اینگونه متن ها مشهود خواهد بود و ناپیدایی مترجم صحت نخواهد داشت.

پیدایی مترجم، مفهومی پذیرفته در حوزه ی مطالعات ترجمه محسوب می شود. هدف این تحقیق، بررسی به کارگیری راهبرد خارجی سازی و ترجمه های نوواژه ای در سطح متنی و نیز استفاده از پانویس ها، پرانتز و پیشگفتار در سطح فرامتنی از سوی مترجمان آثار شل سیلوراستاین بوده است. اهمیت این تحقیق در این است که گرچه مسئله ی بومی سازی یا خارجی سازی موضوع بسیاری از مقالات و تحقیقات در ایران بوده است، پیداییِ مترجم از لحاظ استفاده از عناصر فرامتنی و نوواژه ها کمتر بررسی شده که نشان می دهد موضوع این تحقیق به نسبت بکر و جدید است. بنا به گفته ی ونوتی (1995)، متن ترجمه ای، تنها زمانی مورد قبول واقع می شود که خوانش سلیسی داشته و فاقد هر گونه ویژگی زبانی یا سبکی خاصی باشد. چنین روندی قطعاً در نزول جایگاه مترجمان نقش بسزایی دارد. بنابراین، ونوتی اصرار می ورزد که مترجم باید به نحوی قابل رویت و واضح، خود را درون متن جای دهد .وی پیشنهاد می دهد که مترجم دست به خارجی سازی و روش های ابتکاری در ترجمه بزند، به نوحی که به تفاوت های فرهنگی و زبانی متن خارجی و همچنین نو واژه ها وفادار باشد. علاوه بر این، او بر این باور است که پیشگفتارِ مترجمْ حضور او را بیش از پیش پررنگ می کند. دو سوال تحقیق مطرح شده عبارتند از: 1. آیا راهبردهای ترجمه ای که ونوتی ارائه داده است، از سوی مترجمان شل سیلوراستاین به کار رفته اند؟ 2. در صورت پاسخ مثبت به سوال اول، تلویحات ضمنی استفاده از چنین راهبردهایی چه می تواند باشد؟ پیکره ی این تحقیقِ توصیفی-مقایسه ای، سه کتاب شعرْ نوشته ی شل سیلوراستاین و دو ترجمه ی آنها بود که از سوی رضی خدادادی هیرمندی و حمید خادمی ترجمه شده اند . برای راهبرد بومی سازی یا خارجی سازی باید گفت، 60 شعر اول هر کتاب برگزیده و تحلیل شد. برای عناصر فرامتنی و نوواژه ها نیز، کل کتاب ها که حاوی تقریباً 400 شعر انگلیسی بودند، به همراه ترجمه ی فارسی آنها بررسی شدند. واحد تحلیل در سطح متنی از کلمه تا بیت متغیر بود. از آنجایی که اطلاعات مندرج در پانویس ها، گاهی به یک کلمه، عبارت یا یک قطعه شعر اشاره داشتند، واحد تحلیل در سطح فرامتنی، انواع کلمه، عبارت ، بیت یا جمله بود. ترجمه ی نوواژه ها به دو دسته ی نوواژه ای و غیرنوواژه ای تقسیم شدند. درباره ی راهبرد خارجی سازی نیز باید گفت، شش مورد از دوازده نوع عنصر وابسته به فرهنگ، که اِسپیندُلا و واسکُن سلوس (2008)ارائه دادند، برای بررسی متن در این تحقیق انتخاب شدند. در سطح فرامتنی نیز، تمام پانویس ها، پیش گفتارها، اطلاعات مندرج در پرانتز و هر گونه نظر یا اطلاعات مازادی که مترجمان ارائه دادند، استخراج شده و مورد تحلیل قرار گرفتند. سپس، تعداد این عناصر فرامتنی شمارش و مقایسه شدند. برای پیش گفتارها موضوعاتی که در بالا بردن جایگاه مترجم نقش بسزایی ایفا می کنند، بر اساس مدل مک رائه (2006) در جدول طبقه بندی شدند. هر دو مترجم از راهبردهای مذکور به میزان متفاوت استفاده کردند. هر دوی آنها از لحاظ به کارگیری روش خارجی سازی، با اختلاف کوچکی در where the sidewalk ends و falling up، حضور چشمگیری داشتند. در استفاده از نوواژه ها و عناصر فرامتنی باید گفت خادمی (مترجم 2) از هیرمندی (مترجم 1) در تمام کتاب ها پیشی گرفت. تلویجات ضمنی استفاده از این راهبردها ماهیتی ایدئولوژیکی داشتند، به گونه ای که صدای مترجم 2 بیشتر و بلندتر شنیده می شد، او قدرت بیشتری داشت و خود را به جایگاه نویسنده رساند.

ترجمه ضرب المثل ها موضوعی بحث برانگیز است. از آنجا که ضرب المثل ها عموما ریشه در فرهنگ و زبان متن مبدأ دارند، ترجمه آنان امری دشوار است. از طرفی دیگر، نسبت به موارد مشابه همچون اصطلاحات و استعارات ، میزان تحقیقات صورت گرفته در زمینه ضرب المثل ها و ترجمه آنان ناچیز است. این مهم در کشورما، ایران، نیز نمود دارد. در تحقیق پیش رو، محقق تلاش کرده است که راهبردهای گوناگون در زمینه ترجمه ضرب المثل ها در فرهنگ های دو زبانه انگلیسی به فارسی را مورد بررسی قرار دهد. دراین تحقیق بااستفاده ازچهارچوب نظری ارائه شده توسط بیکر( 1992 ) سعی شده تاپربسامدترین راهبرد بکاررفته دربرگردان فارسی ضرب المثل های بکار رفته در فرهنگ های دو زبانه انگلیسی به فارسی مشخص شود. شایان ذکر است که مدل مذکور 4 راهبرد برای ترجمه ضرب المثل ها معرفی می کند. پیکره تحقیقِ حاضر، شامل 200 ضرب المثل انگلیسی به همراه معادل های فارسی آنها در دو فرهنگ انگلیسی- فارسی "هزاره" و "پویا" می باشد. ضرب المثل های انگلیسی از 10 مدخل مختلف "فرهنگ ضرب المثل های آکسفورد" به صورت تصادفی انتخاب شده اند. این ضرب المثل های انگلیسی به همراه معادل های آنها در فرهنگ های دو زبانه انگلیسی- فارسی "هزاره" و "پویا" مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند تا راهبرد بکار رفته در ترجمه هر یک از آنها مشخص شود. در این تحقیق، 573 معادل برای 200 ضرب المثل انگلیسی در دو فرهنگ مذکور انگلیسی- فارسی یافت شد که دراین میان 258 ضرب المثل با استفاده از راهبرد using a fixed expression of similar meaning but dissimilar form ترجمه شده اند. به بیان دیگر،این راهبرد پربسامد ترین راهبرد در میان 4 راهبرد شناخته شد. با توجه به نتایج به دست آمده از یافته های این تحقیق مشخص گردید که گاه فرهنگ نگاران تلاش فراوانی می کنند که به هر طریق ممکن یک ضرب المثل را در زبان مقصد ترجمه کنند. آنها برای نیل به این هدف علاوه بر راهبرد های ارائه شده توسط بیکر( 1992 ) از ترجمه تحت اللفظی یا کلمه به کلمه نیز استفاده کردند.

بر طبق نتیجه این مطالعه، نمی توان هر نوع انتقالی را ترجمه به حساب آورد، بلکه باید ترجمه را در چارچوبی نشانه شناختی تعریف کرد. عنصر مهم در بررسی ترجمه بینانشانه ای شمایل بودگی است.

پیکره تحقیق شامل پنج داستان کوتاه است که از بین آثار ادگار الن پو نویسنده قرن نوزدهم آمریکا انتخاب شده اند. ابتدا ایماژها و بافت زمانی و مکانی گوتیک در داستان های منتخب مشخص و ترجمه آنها بررسی شد تا معلوم شود کدام گرایش های تحریفی در حین ترجمه ایجاد شده اند. سپس کلمات، عبارات و جمله های انگلیسی، معادل فارسی آنها و گرایش های تحریفی یافت شده در جدول ها گردآوری شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که از میان گرایش های تحریفی معرفی شده توسط آنتوان برمن، گرایش پنجم، غنازدایی کیفی، پربسامدترین گرایش است. یعنی دو مترجم کلمات، عبارات و پیچ و خم جملات را با کلمات و عباراتی جایگزین کرده اند که از نظر غنای معنایی و آوایی، در سطح کلمات به کار رفته توسط نویسنده متن مبداء نیستند.می توان چنین استنباط کرد که در ترجمه ادبی و برای ترجمه کلام نویسندگان برجسته و صاحب سبکی چون ادگار آلن پو باید مراقب کلمات، بازی های کلامی و تصویرسازی های متن مبداء باشیم تا بتوانیم تا آنجا که ممکن است معادل هایی با شباهت معنایی و آوایی پیدا کنیم، هرچند تحریفی که مدنظر برمن است شاید یکی از دشوار ترین جنبه های ترجمه و در بسیاری از موارد غیر قابل اجتناب باشد.

پژوهش حاضر در چارچوب مکتب دستکاری قرار گرفت و با استفاده از تقسیم بندی دوکات (2007) از شیوه های دستکاری، به دنبال یافتن پاسخ برای پرسش های زیر بود: 1-رایج ترین شیوه دستکاری در دوبله فیلم ها کدام است؟ 2-رایج ترین شیوه دستکاری در زیرنویس فیلم ها کدام است؟ 3-دستکاری در دوبله فیلم ها رایج تر است یا در زیرنویس آن ها؟ این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی- مقایسه ای و پیکره ای می باشد. پیکره تحقیق شامل سریال 24، یکی از پرطرفدارترین سریال های آمریکایی ، به همراه نسخه فارسی دوبله و زیرنویس شده آن بود. نسخه اصلی سریال با نسخه های دوبله و زیرنویس شده آن مقایسه شد و قسمت هایی که مورد دستکاری قرار گرفته بود شناساسی گردید. سپس یافته های تحقیق بر اساس تقسیم بندی دوکات (2007) تحلیل شد. نتایج تحقیق حاکی از آن بود که دستکاری در دوبله فیلم ها به مراتب بیشتر از زیرنویس آن ها صورت می گیرد. علاوه بر این، بر اساس یافته های تحقیق، رایج ترین شیوه دستکاری در دوبله فیلم ها حذف و در زیرنویس آن ها جایگزین سازی می باشد. در پایان این گونه نتیجه گیری شد که دستکاری تنها بر اساس هنجارهای فرهنگی حاکم در زبان مقصد صورت نمی گیرد. گاه ممکن است مترجم با هدف کمک به خواننده در فهم متن اصلی و یا به منظور سلیس ساختن آن، به دستکاری متن بپردازد. از این رو می توان گفت دستکاری همیشه باعث مخدوش شدن متن اصلی نمی شود بلکه گاه موجب بهبود آن می گردد.

نتایج تحقیق حاکی از آن است که متون غیرترجمه ای بیش از هر سبک دیگر به سبک «هرم وارونه» تمایل دارند. در این دسته از متون، فاصله میان «هرم وارونه» و سایر سبکها بسیار زیاد و چشمگیر است. در حالی که در متون ترجمه ای اگرچه «هرم وارونه» کماکان سبک غالب است اما فاصله آن با سایر سبکها کاهش یافته و سبک «ساعت شنی» حضور قابل توجهی دارد.

چارچوب تحقیق برگرفته از نظریه تحلیل انتقادی گفتمان (فرکلاو 1989) برای بررسی ویژگی های ساختاری و واژگانی متن و رویکرد پیشنهادی فرحزاد در خصوص ویژگیهای تصویری پیکره حاضر بود. روش تحقیق: در تحقیق حاضر متون موازی انگلیسی و فارسی که شامل دو سری ترجمه مختلف قبل وببعد از انقلاب بود با هم مقایسه و تغییرات ترجمانی اعم از ساختاری، واژگانی یا تصویری که بار ایدویولوژیکی داشت، مشخص شدو درضمن راهکارهای پر بسامد در ترجمه نیز مشخص و به عنوان داده های تحقیق ذخیره شد.پیکره تحقیق پیکره ای موازی و دوزبانه شامل کتابهای کمیک تن تن قبل و بعد از انقلاب اسلامی چاپ انتشارات یونیورسال و بعد از انقلاب چاپ انتشارات رایحه اندیشه بود. پس از خواندن متن انگلیسی، تفاوتهای ساختاری واژگانی و تصویری مشخص و سپس با توجه به چارچوب نظری تحلیل انتقادی گفتمان از لحاظ ایدویولوژیک بررسی شد. همچنین راهکارهای پربسامد دو متن مشخص و بررسی شد تا معلوم شود بار ایدویولوژیک داشتند یا خیر. یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: تحقیق حاضر مشخص کرد که تفاوتهای ساختاری، واژگانی و تصویری در ترجمه قبل و بعد از انقلاب اسلامی وجود دارد. مشخص شد که ترجمه قبل از انقلاب اسلامی همانند متن زبان اصلی برای مخاطب بزرگسال و نوجوان با نکات سیاسی و ایدویولوژیکی بسیار نوشته شده در حالی که متن ترجمه شده بعد از انقلاب بیشتر برای مخاطب کودک ترجمه شده است. در نتیجه تغییراتی بعداز انقلاب اسلامی در متن صورت گرفته تا با مخاطب کودک و ایدویولوژیکی آن دوره سازگاری داشته باشد. تحقیق حاضر همچنین به این نتیجه رسید که ظهور ایدویولوژی در متون بعد از انقلاب اسلامی محمد به نکات اسلامی، اخلاقی و تا حدی سیاسی است. در تمام مثالها، مترجم قبل از انقلاب سعی کرده تا با متن اصلی مطابقت داشته باشد در حالی گکه مترجم متون بعد از انقلاب سعی کرده قسمتهایی را اضافه، حذف، حسن تعبیر و یا عمدا اشتباع ترجمه کند. مشخص شد که بیشتر راهکارهای پربسامد در ترجمه پیش زمینه ایدویولوژیکی دارند.

موارد، آیتم ها، و واژگان فرهنگی همواره در زمره چالش های پیش روی مترجمان در عرصه های مختلف ترجمه خاصه ترجمه آثار فاخر فرهنگی و هنری مکتوب و نمایشی بوده است. علت این امر نیز آن بوده است که این واژگان ریشه در آداب، رسوم، نحوه زندگی، و به طور کلی فرهنگ مردم سرزمین های خاص دارند. و از همین رو است که برگرداندن بی کم و کاست این واژگان و عبارات تا حد ممکن همواره از اهمیتی ویژه و گاهی حیاتی برخوردار بوده است. تحقیق حاضر به بررسی نحوه ترجمه ارجاعات (واژگان) فرهنگی برون زبانی در زیرنویس انگلیسی فیلم های ایرانی اکران شده در جشنواره های بین المللی فیلم می پردازد. در این تحقیق، روشهای اتخاذشده از سوی مترجمان برای برگردندان این گونه ارجاعات بر اساس تقسیم بندی روش های ترجمه پیشنهادی "پِدرسون" مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. در این تحقیق سه پرسش مطرح گردیده و به آنها پاسخ داده شده است: 1) مترجمان ایرانی چه نوع استراتژی هایی را برای ترجمه ارجاعات فرهنگی برون زبانی موجود در فیلم های ایرانی اکران شده در جشنواره های بین المللی فیلم به کار گرفته اند؟ 2) کدام یک از این استراتژی ها دارای بیشترین بسامد در میان سایر استراتژی ها بوده است؟ و 3) کدام یک از این استراتژی ها کمترین بسامد را در بین دیگر استراتژی ها داشته است؟ چارچوب نظری این تحقیق، تقسیم بندی ارائه شده توسط "پِدرسون" در خصوص روش های ترجمه ارجاعات فرهنگی برون زبانی است که شامل 6 استراتژی می باشد. این تحقیقِ توصیفی کاربردی بر مبنای یک پیکره دوزبانه شامل 11 فیلم ایرانی اکران شده در جشنواره های بین المللی فیلم و زیرنویس های انگلیسی این فیلم ها انجام گرفته است. فیلم های مذکور عبارتند از: باشو غریبه کوچک، آفساید، طعم گیلاس، ده، بانو، آینه، درخت گلابی، دونده، آواز گنجشک ها، باد مارا خواهد برد، و مسافران. ابتدا واژگان و ارجاعات فرهنگی برون زبانی در خلال مشاهده این فیلم ها شناسایی و ثبت گردید. پس از آن، معادل های ترجمه شده انگلیسی مربوطه از زیر نویس فیلم های مورد نظر استخراج و ثبت شد. سپس این واژگان به همراه معادل های انگلیسی مربوطه بر اساس مدل "پِدرسون" مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند تا بدین ترتیب به پرسش نخست تحقیق پاسخ داده شود. در مرحله بعد نیز داده های به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار داده شدند تا به پرسش های دوم و سوم تحقیق نیز پاسخ داده شود. واحد تحلیل در این تحقیق از یک واژه تا عبارات کوتاه و بلند و حتی جمله متغیر بوده است و انتخاب آنها مشروط به وجود ارجاعات فرهنگی و برون زبانی بوده است. تمامی مراحل تحقیق شامل گردآوری، طبقه بندی، و تحلیل داده ها به صورت دستی انجام شده است. نتایج کلی تحقیق نیز در فصل 5 ذکر گردیده است. نتایج تحقیق حاضر بیانگر آن است که مترجمان ایرانی از تمامی روش ها و استراتژی های پیش رو در جهت برگرنداندن ارجاعات فرهنگی برون زبانی موجود در فیلم های مورد نظر بهره برده اند. در این میان از برخی روش ها بیشتر از سایر روش ها و از برخی کمتر از دیگر استراتژی های پیش رو استفاده شده است، اما به هر روی تلاش مترجمان بر این بوده است که تا حد امکان محتوا و بار فرهنگی این واژگان را به هر روش و راهبرد ممکن در قالب زبان مقصد بیان کنند.

سخنگویان هر زبان برای بیان یک معنای گزاره ای واحد ، از صورت های نحوی متفاوتی در موقعیت های ارتباطی مختلف استفاده می کنند . یکی از دلایلی که برای توجیه چنین تنوع ساختی مطرح می شود، چگونگی انتقال اطلاعات از طریق صورت بندی های متفاوت جملات است. یعنی گوینده هر یک از این صورت های متفاوت نحوی را به منظوری خاص و برای انتقال اطلاعاتی مشخص به کار می برد. بررسی توزیع اطلاع در سطح جمله ، در حوزه ای از زبان شناسی تحت عنوان "ساخت اطلاع " جمله مطرح می شود . ساخت نشاندار، زیر مجموعه ساخت اطلاع و ابزاری است که گویشوران هر زبان به منظور ساماندهی پیام و افزایش معنا از آن بهره می برند، به این معنی که با استفاده از جمله ای نشاندار به جای جمله ای بی نشان، جزء یا اجزای معنایی تازه ای به معنای گزاره ای موجود افزوده می شود که به ایجاد معنای ارتباطی متفاوت با معنای ارتباطی جمله بی نشان منجر می شود. از آنجایی که در ترجمه فیلم، فهم معنای مورد نظر بازیگران موجب فهم بهتر و آسانتر طرح فیلم می شود، آشنایی با مفهوم نشانداری، ساخت های نشاندار، خصوصیات و کارکردهای هریک از این ساخت ها برای مترجمان دوبله و زیرنویس فیلم ها ضروری می نماید. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تفاوت ها و شباهتهای موجود در میزان انتقال جملات نشاندار در ترجمه های دوبله شده و زیر نویس شده فیلم های انگلیسی است. این تحقیق همچنین به بررسی دلایل این تفاوت ها می پردازد.

الف. موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): موضوع مطالع? حاضر باهم آیی در متون خبری سیاسی ترجمه شده است. با توجه به اینکه باهم آیی ها نقش بسیار مهمی در ترجمه ایفا می کنند و با در نظر گرفتن این نکته که تعداد منابع آموزشی مناسب برای فراگیری باهم آیی ها در ترجمه ی متون خبری سیاسی اندک است، محقق تصمیم گرفت از طریق گرد آوری پربسامدترین باهم آیی های قاموسی در متون خبری سیاسی ترجمه شده از فارسی به انگلیسی توسط سه خبرگزاری بین المللی رویترز، آسوشیتد پرس و خبرگزاری فرانسه و بیان نکاتی بر اساس نتایج و یافته های تحقیق به مترجمان متون خبری سیاسی یاری رساند. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها: مدل ارائه شده توسط بنسون (1986) در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. پرسش های تحقیق به شرح زیر است: 1. پربسامدترین باهم آیی های قاموسی در متون خبری سیاسی ترجمه شده از فارسی به انگلیسی توسط رویترز، آسوشیتد پرس و خبرگزاری فرانسه به عنوان سه خبرگزاری معتبر جهانی کدامند؟ 2. پربسامدترین انواع باهم آیی های قاموسی در متون خبری سیاسی ترجمه شده از فارسی به انگلیسی توسط رویترز، آسوشیتد پرس و خبرگزاری فرانسه به عنوان سه خبرگزاری معتبر جهانی کدامند؟ 3. دلالت های ایدئولوژیکی و کاربردهای آموزشی نتایج و یافته های تحقیق چیست؟ پ. روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامع? مورد تحقیق، نمونه گیری و روشهای نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحو? اجرای آن، شیو? گردآوری و تجزی? و تحلیل داده ها: جامع? مورد تحقیق متون خبری سیاسی ترجمه شده از فارسی به انگلیسی توسط رویترز، آسوشیتد پرس و خبرگزاری فرانسه از سال 2010 به بعد بود. انداز? پیکر? تحقیق 24368 لغت بود که از آن 2500 باهم آیی قاموسی استخراج شد. فقط پاراگراف هایی که به رسانه های فارسی زبان ایرانی و یا مقامات ایرانی نسبت داده شده بود مورد بررسی قرار گرفت. ترکیب های قاموسی که با ویژگی های ذکر شده در مدل بنسون (1986) مطابقت داشت از متن استخراج شد و محقق برای اطمینان از اینکه این ترکیب ها باهم آیی های قاموسی هستند آنها را در oxford collocations dictionary و justtheword collocations website چک کرد. باهم آیی های قاموسی یکسان کنار هم قرار داده شدند و به ترتیب بسامد فهرست شدند. ساختار تمامی باهم آیی های قاموسی به منظور تعیین پربسامدترین انواع آنها تجزیه و تحلیل شد. در آخر، دلالت های ایدئولوژیکی و کاربردهای آموزشی نتایج و یافته های تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. ت. یافته های تحقیق: پربسامدترین باهم آیی های قاموسی فهرست شد که می تواند به عنوان منبعی آموزشی مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، پربسامدترین انواع باهم آیی های قاموسی مشخص شد. پربسامدترین نوع "صفت + اسم" بود. دلالت های ایدئولوژیکی و کاربردهای آموزشی تحقیق به تفصیل بحث شد. مثلاً ذکر شد اخبار مربوط به امور نظامی و هسته ای ایران به طور گسترده توسط سه خبرگزاری مورد اشاره در تحقیق پوشش داده شده بودند و این موضوع در راستای مطالعات در زمین? تحلیل گفتمان تا حدودی مورد بحث قرار گرفت. ث. نتیجه گیری و پیشنهادات: یافته ها نشان داد که اخبار مربوط به امور نظامی و هسته ای ایران مورد توجه خاص این سه خبرگزاری قرار گرفته بودند. در این تحقیق پیشنهاد شد که سایر محققین می توانند پیکره های متفاوتی مثلاً متشکل از اخبار اقتصادی، فرهنگی و... را مورد مطالعه قرار دهند.

پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی-مقایسه ای و پیکره ای می باشد. پیکره تحقیق شامل 10 فیلم سینمایی با ژانر اکشن/پلیسی همراه با دوبله فارسی آن ها می باشد که در این میان سهم هر شرکت دوبله دو فیلم است. نسخه اصلی فیلم ها با نسخه به فارسی دوبله شده آن ها مقایسه گردید و قسمت هایی که مورد تغییر و دستکاری قرار گرفته بود شناسایی و در نهایت بر اساس تقسیم بندی دوکات (2007) از یک سو و از سوی دیگر با در نظر داشتن مطالعات توصیفی ترجمه توری (1995) مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که شرکت های دوبله در ایران از انواع راهبردهای توصیف شده در دوکات (2007) (افزایش، حذف، تخفیف، جایگزینی) بهره برده اند. همچنین مد نظر قرار دادن مطالعات توصیفی توری (1995) منجر به بررسی فراتر از تقسیم بندی دوکات (2007) و در نتیجه یافتن راهبردی دیگر و غیر از آنچه در دوکات آمده است گردید. نتیجه جالب دیگر در این تحقیق این بود که راهبردهای ترجمه تابو در ایران لزوماً به سمت تخفیف و کاهش آن ها نمی رود و در برخی موارد مشاهده گردید که مترجمان از افزودن رنگ و بوی منفی به نسخه خنثی مبداً استفاده کردند.

بازی های ویدئویی دارای ویژگی هایی خاص برگرفته از جامعه مبدأ خود هستند که ممکن است با هنجارهای جامعه مقصدی که در آن محلی سازی می شوند، هم خوانی نداشته باشند. این ویژگی ها در تصاویر و نیز در زبان این گونه بازی ها یافت می شوند. تحقیق حاضر سعی بر یافتن هنجارهای حاکم بر زبان این بازی ها را دارد که برای بازارهای کشور ایران محلی سازی شده اند. هنجارهای حاکم برترجمه دارای طبقه بندی های گوناگونی هستند که از میان آنها هنجار آغازین برای طبقه بندی داده های تحقیق حاضر انتخاب شده است. هنجار آغازین به انتخابی عمومی نسبت داده می شود که توسط مترجمان صورت می گیرد. بنابراین، مترجمان می توانند به سمت هنجارهای زبان و فرهنگ مبدأ و یا هنجارهای زبان و فرهنگ مقصد گرایش داشته باشند. اگر این گرایش به سمت متن مبدأ باشد آنگاه متن مقصد «بسنده» خواهد بود و اگر به سمت متن مقصد باشد آنگاه متن مقصد «مقبول» خواهد بود. پیکره تحقیق حاضر شامل 10000 جمله از 4 بازی ویدئویی انگلیسی همراه با نسخه های فارسی همتای آنان است. پیکره تحقیق با استفاده از چارچوب نظری ارائه شده بررسی شد و این نتیجه حاصل گردید که مترجمان زبان این گونه بازی ها گرایشی بیشتر به سمت بسنده ترجمه کردن آنها دارند.

موضوع مطالعۀ حاضر بررسی مسائل و مشکلات مترجمان در ترجمه عناصر فرهنگی از زبان ترکی آذربایجانی به انگلیسی می باشد. با توجه به این نکته که بررسی های فرهنگی در تئوری های ترجمه در دهه های اخیر جایگاه خود را پیدا کرده است و متخصصان تمایل دارند زبان و ترجمه را بیشتر از بعد ارتباط زبان با فرهنگ بررسی کنند، محقق بر این شد تا به بررسی مسائل موجود در ترجمه عناصر فرهنگی که بسیار نیز مشکل سازند، بپردازد. دلیل مشکل ساز بودن این عناصر در این است که هر زبانی فرهنگ ، تاریخ و گذشته مخصوص به خود را دارد. عناصری در زبان هستند که خاص خود آن زبانند و مترجم در یافتن معادل مناسب برای آنها با مشکل مواجه می شود و نمی تواند مفهوم واقعی را به خواننده منتقل کند، در این صورت است که دست به تغییر یا حذف آن می زند. هر مترجم استراتژی و روش خاص خود را دارد. در تحقیق حاضر، عناصر فرهنگی موجود در آثار نوشته شده به زبان ترکی آذربایجانی و استراتژی های بکار گرفته شده برای ترجمه این عناصر مورد بررسی قرار گرفت. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها: محقق از منابع متعددی که به تفصیل در پایان تحقیق آمده است، استفاده کرده است. منابع فوق الذکر هم کتابهای ترکی آذربایجانی و هم ترجمه انگلیسی آنها را شامل می شود. مدل ارائه شده توسط آیکسلا (1996) که بر طبق آن استراتژی های ترجمه به چهار گروه اصلی و نه زیرگروه تقسیم می شوند در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. پرسش های تحقیق به شرح زیر است: 1. پربسامدترین استراتژی اتخاذ شده در ترجمه عناصر فرهنگی موجود در زبانهای ترکی کدام است؟ 2. کدامیک از عناصر فرهنگی مورد مطالعه پربسامدترین عنصر می باشد؟ روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعۀ مورد تحقیق، نمونه گیری و روشهای نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوۀ اجرای آن، شیوۀ گردآوری و تجزیۀ و کلیدواژه های مورد استفاده در تحقیق به شرح زیر است: عناصر فرهنگی: به عناصری اطلاق می شود که خاص یک زبان بوده و مترجم در ترجمه آنها و انتقال معنای دقیق ضمنی دچار مشکل شود. استراتژی ترجمه: معمولا مترجمان در طول فرایند ترجمه با عواملی مواجه می شوند که ممکن است آنها را مجبور به اتخاذ روشهایی متفاوت تر از دیگران کنند. هر مترجم برای خود استراتژی و روش ترجمه خاصی دارد که از طریق آن می تواند از پس ترجمه عناصر غیر قابل ترجمه بر آید. جامعۀ مورد تحقیق شامل چندین داستان مدرن کوتاه، یک نمایشنامه کوتاه و چند داستان انتخاب شده از یک کتاب حماسی قدیمی بنام "دده قورقود" بود. اندازۀ پیکرۀ تحقیق تقریبا 55000 لغت بود. نمونه گیری به صورت دستی انجام شد. با مقایسه و تطبیق لغت به لغت متن مبدا و مقصد، محقق در صدد یافتن عناصر فرهنگی در متن مبدا و مقایسه آنها با معادل انتخاب شده توسط مترجمان بود. با این کار، محقق به استراتژی های اتخاذ شده توسط مترجمان پی برده و آنها را در جداول جداگانه جای داده، پربسامدترین عنصر فرهنگی و پربسامدترین استراتژی بکار گرفته شده را یافت. با رجوع به جداول بسامد عناصر فرهنگی و استراتژیها در فصل چهار و با توجه به نمودارهای مدور رسم شده در بخش ضمیمه که نشان دهنده درصدها هستند، چنین برمی آید که "روش خطاب" با بسامد 75 و 14 درصد پربسامدترین عنصر فرهنگی و "ترجمه زبانی(غیر فرهنگی)" با بسامد 159 و 27 درصد پربسامدترین استراتژی ترجمه می باشند. بررسی پربسامدترین استراتژی ترجمه نشان داد که بیشتر مترجمان در ترجمه عناصر فرهنگی از زبان ترکی آذربایجانی به انگلیسی از ترجمه صریح استفاده کرده اند. در واقع آنها بیشتر تمایل داشته اند که به جای تلاش برای یافتن معادل مناسب برای این عناصر، کلمه را از حالت فرهنگی درآورده و دست به ترجمه صریح بزنند. از جمله پیشنهادات مطرح شده در این تحقیق این بود که سایر محققین می توانند از پیکره های مختلف دیگری بهره بگیرند. و علاوه بر آن، می توانند تاثیر ایدئولوژی مترجم در ترجمه را مورد بررسی قرار دهند. و نیز می توانند از طبقه بندی های دیگر عناصر فرهنگی و استراتژی ها استفاده کنند.

زبان قرآن یک زبان زیبا و سرشار از صنایع بدیع است. یکی از این صنایع بدیع تمثیل و تشبیه است. قدرت ادبی صنعت تشبیه چنان زیاد است که بسیاری از نویسندگان از آن در نوشته های خود استفاده می کنند. قرآن کریم هم در موارد متعددی از تشبیه استفاده کرده تا باایجاد تصاویری آشنا در ذهن خواننده، وی را به تفکر عمیق تر وادارد. از آنجاکه تمثیل و تشبیه در قرآن یکی از صنایع بدیع مهم برای انتقال پیام است، ترجمه آنها هم به همان اندازه اهمیت پیدا می کند. در این پژوهش ترجمه های انگلیسی مختلف تمثیلات قرآنی از نظر تبدیل مقوله دستوری مورد بررسی قرار گرفته است

مطالع? حاضر به بررسی مسائل و مشکلات نحوی ترجمه از زبان ترکی آذربایجانی به زبان فارسی می پردازد. برای نیل به این هدف محقق از منابع متعددی که به تفصیل در پایان تحقیق آمده است، استفاده کرده است. منابع فوق الذکر هم کتابهای ترکی آذربایجانی و هم کتاب های فارسی و انگلیسی را شامل می شود. مدل استفاده شده در این تحقیق مدل کت فورد(1965) می باشد که بر اساس آن تبدیل ها به دو قسمت اصلی تقسیم می شوند. پرسش های تحقیق به شرح زیر است: 1. تبدیل های نحوی اعمال شده در ترجمه از زبان ترکی آذربایجانی به فارسی کدام تبدیل ها هستند؟ 2. کدامیک از تبدیل های اعمال شده پربسامدترین تبدیل می باشد؟ کلیدواژه های مورد استفاده در تحقیق به شرح زیر است: پیکره موازی: به پیکره ای که اصل آن در زبان "الف" به همراه ترجمه اش در زبان "ب" است، اطلاق می شود. بررسی مقابله ای: شامل بررسی و مقابله ی دو زبان با هدف ترجمه یا تدریس زبان خارجی می باشد. تبدیل: تغییراتی که در فرایند ترجمه از یک زبان به زبان دیگر انجام می پذیرد. جامع? مورد تحقیق شامل یک رمان 700 صفحه ای به نام "دلی کور" به زبان ترکی آذربایجانی و ترجمه ی فارسی 550 صفحه ای آن با نام "سیلاب های خروشان" می باشد. نمونه گیری به صورت دستی انجام شد. با مقایسه و تطبیق جمله به جمله متن مبدا و مقصد، محقق در صدد یافتن تبدیل های ترجمه و طبقه بندی انواع تبدیل بود. سپس محقق انواع تبدیل ها را در جداول جداگانه جای داده، پربسامدترین تبدیل بکار گرفته شده را یافت. با رجوع به جداول بسامد تبدیل ها و در فصل چهار و با توجه به نمودارهای مدور رسم شده در بخش ضمیمه که نشان دهنده درصدها هستند، چنین برمی آید که انواع تبدیل های استفاده شده در ترجمه از زبان ترکی آذربایجانی به زبان فارسی عبارتنداز: تبدیل واحد، تبدیل ساختار، تبدیل درون سیستم و تبدیل طبقه. از میان این تبدیل ها، تبدیل واحد با تعداد 266 از 570 مورد معادل با 46.67 درصد، پربسامدترین نوع تبدیل یافت شده می باشد. بررسی تبدیل های اعمال شده در ترجمه از ترکی آذربایجانی به فارسی نشان داد که تبدیل واحد پراستفاده ترین تبدیل توسط مترجمان بوده است. به گفته کت فورد تبدیل ساختار پربسامدترین تبدیل در ترجمه می باشد در حالیکه یافته های این تحقیق این گفته را نقض می کند و تبدیل ساختار همیشه پربسامدترین نیست. دلیل آن را می توان در همسان بودن ساختار جمله بندب در دو زبان ترکی و فارسی دانست. هر دو زبان از ساختار sov برای بیان معانی استفاده می کنند. از جمله پیشنهاداتی ارائه شده برای تحقیقات آینده، انتخاب متون غیر ادبی برای مقایسه ساختار دو زبان است. زیرا پیکره مورد استفاده در این تحقیق متن ادبی بود و تجربه محقق نشان داد که برای مقایسه ساختار زبان ها متون ادبی مناسب نیست.

ارزیابان معمولاً برای ارزیابی ترجمه دانش جویان به روش های مرسوم پیشین یعنی با اعمال سلیقه شخصی خود، استفاده از دانش پیشین و غیره بسنده می کنند. این امر باعث شده که دانش جویان به نمراتی که از دروس عملی ترجمه دریافت می کنند معترض باشند و ارزیابی ترجمه را امری سلیقه ای تلقی کنند. از طرفی، نا هماهنگی بین نظرات ارزیابان مختلف در مورد کیفیت یک ترجمه یا عدم هماهنگی بین نمرات اختصاص داده شده به ترجمه های یکسان نشان می دهد که حوزه ترجمه به معیاری مشخص برای ارزیابی کیفیت ترجمه نیاز مبرم دارد. تحقیق حاضر بر آنست که با مقایسه کارایی پیکره هایی الکترونیک و روش های مرسوم پیشین، به مدرسین ترجمه کمک کند که تاحدی بر مشکلات فوق فائق آمده و نظرات عینی و منسجم تر و نمرات دقیق تری به ترجمه دانش جویان اختصاص دهند. در این تحقیق 6 ارزیاب ترجمه در دو گروه کنترل و آزمایش قرار داده شدند و از آن ها خواسته شد که طبق دستورالعمل های داده شده (ضمیمه شده به تحقیق) به ارزیابی و نمره دهی ترجمه 20 دانش جوی سال آخر کارشناسی دانشگاه علامه طباطبایی بپردازند. گروه کنترل ترجمه ها را به روش مرسوم (با استفاده از تجربه شخصی، دانش پیشین، استفاده از فرهنگ لغت) ارزیابی کردند درحالیکه گروه آزمایش تنها با به کارگیری پیکره الکترونیک تخصصی ازپیش تهیه شده ترجمه ها را مورد ارزیابی قرار دادند. به منظور پاسخ به سوال تحقیق مبنی بر تفاوت دو روش ارزیابی فوق، ارزیابی ارزیابان دو گروه از لحاظ نوع بازخوردهای ارائه شده ، صحت اصلاحات ارائه شده ، تعداد غلط های یافت شده، نوع غلط های یافت شده، انسجام نمرات ارائه شده و کمیت نمرات داده شده بررسی شد و نتایج به شرح ذیل بود: • بازخوردهای گروه آزمایش عینی تر و منسجم تر از بازخوردهای گروه کنترل بود. • نمرات ارائه شده توسط گروه آزمایش عموماً بالاتر از گروه کنترل بود. • تعداد غلط های یافت شده توسط گروه آزمایش بیش از 2 برابر غلط های یافت شده توسط گروه کنترل بود. • ارزیابان گروه آزمایش اصلاحات بیشتری برای غلط های یافت شده ارائه دادند. • نمرات ارائه شده توسط گروه آزمایش بسیار منسجم تر ازگروه کنترل بود. در بین نمرات گروه کنترل پراکندگی های فراوانی یافت شد. • در برخی موارد اصلاحات داده شده توسط گروه کنترل صحیح و دقیق نبودند.

تحقیق کنونی که تحقیقی توصیفی و پیکره بنیاد است، با هدف بررسی میزان تفاوت یا شباهت احتمالی بین ویژگی های متنی متون فنی ترجمه ای و غیر ترجمه ای صورت گرفت. در واقع، هدف تحقیق مشخص کردن ویژگی ها و زبان خاص متون ترجمه ای فنی بود. تحقیق حاضر، که در چهارچوب زبان شناسی پیکره ای صورت گرفت، تلاشی بود برای پاسخ به سوالات زیر: 1. به لحاظ میانگین طول جمله، تنوع واژگانی و تراکم واژگانی، متون فنی غیرترجمه ای دارای چه ویژگی هستند؟ 2. به لحاظ میانگین طول جمله، تنوع واژگانی و تراکم واژگانی، متون فنی ترجمه ای دارای چه ویژگی هستند؟ 3. آیا بین متون فنی ترجمه ای و غیرترجمه ای تفاوتی به لحاظ میانگین طول جمله، تنوع واژگانی و تراکم واژگانی وجود دارد؟ یافته های تحقیق صحت ادعای لاویوسا (1998)، در خصوص میانگین طول جمله و تراکم واژگانی، را تایید کردند. وی معتقد است که میانگین طول جمله و تراکم واژگانی در متون ترجمه ای کمتر از میانگین طول جمله و تراکم واژگانی در متون غیر ترجمه ای است. علاوه بر این، در خصوص تنوع واژگانی نیز مشخص شد که متون ترجمه ای از تنوع واژگانی به مراتب بالاتری نسبت به متون غیرترجمه ای برخوردار هستند. این یافته نیز با ادعای بیکر (1995) در مورد تنوع واژگانی مطابقت دارد. بررسی ویژگی های متنی در متون فنی ترجمه ای و غیر ترجمه ای نشان داد که به لحاظ میانگین طول جمله، مترجمان از جملات به مراتب کوتاهتری استفاده می کنند. هم چنین در خصوص تنوع واژگانی، مشخص شد که در متون غیرترجمه ای تکرار واژه کمتر صورت می گیرد؛ به عبارتی مترجمان از واژگان متنوع تری استفاده می کنند. به لحاظ تراکم واژگانی، متون ترجمه ای از تراکم کمتری برخوردار هستند و این بدان معنا است که مترجمان تلاش می کنند که متن را برای خواننده قابل فهم تر کنند.

تعداد واژگان و لغات روزافزون واردشده در زبان فارسی و فعالیت های فرهنگستان سوم زبان و ادبیات فارسی ایجاب می کند که زبان فارسی در مقام زبان ثانویه در مورد فرآیندهای واژه سازی به تکامل برسد. در این تحقیق سعی شده است روش های اصلی فرآیندهای تولید واژگان فارسی و انگلیسی با رویکرد تطبیقی مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور دو هزار واژه از رشته های علوم انسانی ،علوم پایه، هنر و مهندسی از زبان انگلیسی و معادل های آنان از زبان فارسی با یکدیگر مقایسه و بر اساس فرآیندهای تولید واژه در دو زبان طبقه بندی گردیدند. یافته ها نشان دادند که پر بسامد ترین فرآیندهای تولید واژه در فارسی به ترتیب ساختار نحوی، اشتقاق، ترکیب و بسط معنایی هستند و فرآیند های وام گیری، نوگزینش و اختصار سازی کم بسامد ترین هستند. در پایان، فرضیه این تحقیق که بیانگر این حقیقت است که در میان گروه های فرهنگستان زبان و ادب فارسی گروه زبانشناسی از بالاترین اولویت در مورد واژه سازی ساختارهای نحوی برخوردار است را می توان اثبات شده دانست.

رویکرد اخیر نسبت به دیدگاه های جامعه شناسی در مطالعات ترجمه و مترجم و نیاز به یک مطالعه ی بروز بر روی ترجمه در ایران موجب نگارش تحقیق حاضر گردید. محققان ترجمه بر این عقیده اند که کارگزاران اصلی ترجمه از جمله مترجمان، ناشران، و واسطه های بسیاری که در ستون سلسله مراتبی فرایند ترجمه بین این دو قرار میگیرند، نیاز به توجه بیشتر در فضای پژوهشی دارند. در این تحقیق سعی شد تا نقش کارگزاری فردی مترجم در فرایند ترجمه بررسی گردد. با استفاده از مدل ایاد و پیم (2012) مبنی بر دسته بندی موارد مداخله و عدم مداخله در ترجمه در سطح متنی و مدل کارگزاری پالوپوسکی (2009) در سطح پیرامتنی، کارگزاری فردی مترجم در ترجمه های پس از انقلاب کتاب مأموریت در تهران مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحقیق در سطح متنی نشان داد که موارد ((عدم مداخله مترجم بدلیل عدم تفسیر مترجم)) خود می توانند مداخله مترجم محسوب شوند، زیرا ممکن است مترجم به شکلی هدفمند معادلی دیگر برای ترجمه را رد کرده باشد تا از این طریق افکار نادرست نویسنده را برای خوانندگانش آشکار سازد. در سطح پیرامتنی، جایگاه ایدئولوژیک مترجم از طریق مقدمه ، پیش گفتار، یادداشت های درون متنی، پاورقی و یادداشت های آخر متن قابل فهم بود. سایر یافته های تحقیق نشان داد که مترجمان کتاب مأموریت در تهران در دهه ی اول انقلاب اسلامی بدلیل اوضاع نابسامان سیاسی، بیش از مترجم دهه ی آخر انقلا ب، نقش کارگزاری خود را ادا کرده اند.

بررسی و مقایسه تفاوتها و شباهت های ترجمه ی درون زبانی و برون زبانی با تمرکز بر زبانشناسی متن. برای امر مقایسه میزان بسامد تصریح به کار رفته در ترجمه ی درون زبانی و نیز برون زبانی شاهنامه ی فردوسی مورد بررسی قرار گرفت.

پژوهش حاضر پژوهشی نظری در راستای بسط نظریه ممتیک در مظالعات ترجمه است.

در دنیای امروز که دنیای ارتباطات است، ترجمه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ترجمه دارای انواع و اشکال متفاوتی است. یکی از مهم ترین انواع ترجمه، ترجمه شفاهی است که خود به انواع مختلفی از جمله ترجمه شفاهی همزمان، ترجمه شفاهی پیاپی، ترجمه دیداری و ... تقسیم می شود. ترجمه شفاهی همزمان یکی از مهم ترین، تخصصی ترین و دشوارترین انواع ترجمه است که در همایش ها، سخنرانی ها و برنامه های رسانه ای از آن استفاده می-شود. این نوع از ترجمه به دلیل ویژگی ها و شرایط خاص انجام آن دارای پیچیدگی های فراوانی است که باعث شده آموزش آن نیز با دیگر اقسام ترجمه متفاوت باشد. اما تجربه شخصی پژوهش گر نشان می دهد متاسفانه به دلایل متعدد (از جمله نبود فارغ التحصیلان کافی در این رشته، نوپا بودن رشته ترجمه در ایران، استفاده از افراد غیرمتخصص و فارغ التحصیلان رشته های دیگر و ...) آنچه در کلاس ها و دوره های تربیت مترجم شفاهی رخ می دهد معمولا ارتباط چندانی با مبانی اصلی این کار ندارد و بیشتر شبیه کلاس های آزمایشگاه زبان، ترجمه فیلم و نوار و یا ترجمه چندرسانه ای است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تأثیر استفاده از فنون ویژه تربیت مترجم شفاهی (سایه-گویی، بداهه گویی، بازگویی، تقسیم قوای ذهنی، تقویت حافظه، پیش بینی، ترجمه دیداری و ...) بر کیفیت عملکرد ترجمه آموزان در ترجمه همزمان است. در کنار این مسئله، رابطه احتمالی بین میزان پیشرفت سطح ترجمه همزمان فرد با هوش چندگانه و نیز رابطه آن با تیپ شخصیتی (درون گرایی/برون گرایی) به عنوان دو مسئله جانبی در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

بسیاری از دانشمندان «جهانی های ترجمه» را تحت عنوان «فرضیه جهانی ها» مورد بررسی قرار داده اند. در این مطالعه، استانداردسازی لهجه ها در دو رمان «خشم و هیاهو» اثر ویلیام فاکنر و «تس دوربرویل» اثر توماس هاردیمورد وطالعه قرار گرفته است.

ژانر ادبیات کودک همواره در چارچوب آموزشی سنتی ارزیابی و توصیف شده است. چنبن دیدگاهی امروز هم رایج است اما به رغم وجود چنین نقطه تمرکزی در ادبیات کودک، محققانی چون شویت به جایگاه ادبیات کودک در پلی سیستم ادبی پرداخته و آن را بخشی از پلی سیستم و حتی مهمترین بخش آن تلقی کرده اند. سابقه ژانر کودک در ایران چندان طولانی نبوده و آغاز آن به ترجمه ادبیات کودک در دوران مشروطه و نقطه اوج آن به دهه 1330 و پس از آن بازمی گردد. ترجمه در دوران اخیر ابزار اصلی آشنایی کودکان با ادبیات مدرن و در نتیجه نمادها و روشهای مدرن سازی در غرب بود. در بررسی ترجمه های کتابهای کودک از انگلیسی به عبری، خصوصا کتابهایی که در ابتدا با هدف مخاطب کودک نوشته نشده و بعدها از سیستم بزرگسال به سیستم کودک انتقال یافته است، شویت به پنج جنبه وابستگی سیستمیک دست یافته و آنها را میان کلیه کتابهای ترجمه شده کودک، بدون توجه به جفتهای زبانی مشترک دانسته و به بین المللی بودن آنها باور دارد. جنبه های وابستگی سیستمیک که موجب تغییر متن در ترجمه می شوند عبارتند از: وابستگی به الگوهای موجود، کلیت متن، سطح پیچیدگی متن، تطبیق ایدئولوژیکی و ارزشی،و معیارهای سبکی. نتایج بررسیهای انجام شده در پیکره موازی تحقیق حاضر که مشتمل بر 145000 کلمه است نشان می دهد که تمام این پنج جنبه و زیرجنبه های آنها، که توسط محقق تقسیم بندی شده است، در نمونه های پیکره تحقیق نمود یافته است. تناوب تکرار این جنبه ها به شرح زیر است: 1. وابستگی به الگوهای موجود الف) حذف جزئیات در توصیف (حذف جزئیات مربوط به طول و عرض جغرافیایی، ارتفاع، عمق، طول و عرض؛ حذف جزئیات مربوط به توصیف شخصیتها؛ حذف جزئیات مربوط به توصیف مکانها؛ حذف جزئیات مربوط به طبیعت و حوادث طبیعی؛ حذف جزئیات مربوط به مراسم؛ حذف جزئیات مربوط به اعمال شخصیتها؛ حذف جزئیات مربوط به غذاها و طعمها): 24.1 % ب) تغییر طرح داستان: 10.5 % ج) افزودن: 12.8 % د) هجو: 2.8 % (حذف یا حفظ عناصر هجوی با تغییر کارکرد آنها) ه) صفات تصغیری: 0.9 % و) تغییر شخصیت کاراکترها برای متناسب ساختن متن با مدل فانتزی کودک یا حفظ کلیشه های موجود: 0.25 % 2. کلیت متن الف) حذف جزئیات غیر ضروری در متن: 46.3 % (بیشترین تغییر به لحاظ تناوب) ب) نرمهای اخلاقی: 4.7% (حذف یا جایگزینی شامل بخشهای مرتبط با مشروبات الکلی و نوشیدن آنها، رفتارهای غیرقابل پذیرش و نامطلوب، عشق و آنچه مرتبط با آن است.) ج) عناصر نامطلوب: 6% (حذف یا جایگزینی شامل بخشهای مرتبط با بیان رفتارهای تهاجمی، مجرمانه یا خشن؛ کلیشه های منفی در مورد افراد و گروهها؛ توصیف صحنه های نامطلوب؛ تنبیه کودکان؛ و خرافات. د) جایگزینی: 15.8 % (به منظور رعایت نرمهای اخلاقی تثبیت شده در سیستم کودک؛ اجتناب از عناصر نامطلوب؛ متناسب ساختن متن با مدل فانتزی یا ماجرایی؛ اجتناب از هجو پنهان در متن و کاهش سطح پیچیدگی آن؛ تطبیق متن با سطح درک کودک و درک مترجم از متن.) ه) سطح درک کودک: 2.4 % ی) حذف دیدگاههای طنز و تمسخر آمیز: 1.6% 3. سطح پیچیدگی متن: 12.8 % (کاهش سطح پیچیدگی متن از طریق سه نوع تغییر: حذف، تغییر رابطه میان عناصر و کارکردها، و جایگزینی.) 4. تطبیق ایدئولوژیکی و ارزشی: 5.5 % (تطبیق از طریق سه نوع تغییر: حذف، جایگزینی، و افزودن.) 5. معیارهای سبکی: در پیکره مورد بررسی در نحقیق حاضر، سه نوع سبک یافت می شود: زبان ساده و ساده شده برای مخاطبان کم سن تر؛ زبان ادبی و کهن برای مخاطبان نوجوان؛ و زبان روزمره مورد کاربرد در متن اصلی با هدف حفظ ویژگیهای شخصیتی آن کاراکتر. علاوه بر موارد بالا در پیکره تحقیق حاضر موارد دیگری به شرح زیر یافت می شود: 1. افزودن جملات مستقیم و تبدیل جملات سوم شخص به اول شخص: 2.8% 2. تغییر توصیفهای حقیقی به توصیفهای فانتزی: 5.9% 3. حذف شخصیتها با هدف کاهش پیچیدگی متن 4. افزودن تشبیه و سوال با هدف گرایش دادن متن به الگوی فانتزی یا ماجرایی: 0.9 % 5. کوتاه کردن مکالمات میان شخصیتها به بخشهای ضروری برای طرح داستان:7.5 % 6. حذف اطلاعات مربوط به آینده به منظور حفظ روح ماجرایی داستان: 7.5 % 7. جایگزینی شخصیتهای فرعی با شخصیتهای اصلی و نسبت دادن کارکردهایشان به آنها:0.2 % 8. حذف اطلاعات تکراری: 0.5% 9. تغییر یا جایگزینی تاریخهابه دلیل عدم اهمیت آن در الگوی فانتزی کودک 10. تغییر نام مکانها به دلیل عدم اهمیت آنها در الگوی فانتزی و اجتناب از ارائه جزئیات جغرافیایی و نیز تسهیل تلفظ نامها 11. تغییر یا هماهنگ سازی واحدها به منظور کاهش سطح پیچیدگی متن لازم به ذکر است که کلیه تغییرات ذکر شده در بالا به هم وابسته اند و هیچیک از آنها مستقل از دیگری رخ نمی دهد.