نام پژوهشگر: سید عباس راًفت
زهرا نجفی رضا اسماعیلزاده کناری
چکیده: امروزه به دلیل اثرات نامطلوب آنتیاکسیدانهای سنتزی تمایل روز افزونی به استفاده از آنتیاکسیدانهای طبیعی وجود دارد، به همین دلیل در این پژوهش اثر آنتی اکسیدانی عصاره برگ زیتون و برگ زیتون بر روغن سویا در حین نگهداری در آون (°c70) و در طی فراوری حرارتی (°c180) بررسی شد. عصاره برگ زیتون استخراج شده با اتانول در دو غلظت 400 وppm 600 و پودر برگ زیتون در غلظت 15% (w/w) به روغن سویا اضافه شد. پارامترهای عدد اسیدی، عدد پروکسید، عدد کنژوگه، عدد آنیزیدین، پایداری اکسیداتیو توسط آزمون رانسیمت، ترکیبات فنلی طبق روش فولین- سیوکالچو و تغییرات پروفایل اسیدهای چرب توسط gc در زمانهای 0،7،14،21و 28 روز در طی نگهداری و زمانهای 4,0 و 8 ساعت در طی حرارتدهی اندازهگیری شدند و در کلیه آزمایشات فوق، نمونه ها با نمونه روغن سویای حاوی آنتیاکسیدان سنتتیک tbhq مقایسه شدند. افزودن برگ زیتون به طور مستقیم هیچگونه اثر آنتیاکسیدانی بر روغن سویا نداشت. بین مقادیر اندیس اسیدی نمونههای غنیشده با عصاره و tbhq و نمونه شاهد تفاوت معنیداری (05/0p <) مشاهده نشد. عدد پروکسید در طول نگهداری افزایش یافت اما در طی حرارتدهی ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت، نمونههای حاوی عصاره کمترین میزان عدد پروکسید را دارا بودند. عدد کنژوگه نمونهها در طی سه هفته اول نگهداری تفاوت معنیداری (05/0p <) نداشتند، در طی حرارتدهی نیز مقادیر عدد کنژوگه نمونهها تا 4 ساعت بعد از حرارتدهی تفاوت معنیداری نداشتند، اما بعد از 8 ساعت حرارتدهی، نمونههای حاوی tbhq و عصاره ppm600 کمترین عدد کنژوگه را داشتند. عدد آنیزیدین در طول نگهداری و حرارتدهی افزایش یافت، کمترین میزان عدد آنیزیدین در طی نگهداری را نمونههای حاوی عصاره و tbhq داشتند، در طی حرارتدهی تا زمان 4 ساعت، تفاوت معنیداری (05/0p <) در مقادیر اندیس آنیزیدین نمونهها مشاهده نشد، اما در زمان 8 ساعت بعد از حرارتدهی نمونه حاوی عصاره ppm600 و tbhq، کمترین مقادیر اندیس آنیزیدین را داشتند. پایداری اکسیداتیو نمونه های حاوی عصاره به طور معنیداری (05/0p <) بالاتر از نمونه شاهد بود، اما غنی سازی روغن با برگ زیتون به طور مستقیم، پایداری اکسیداتیو روغن را نسبت به نمونه شاهد کاهش داد. ترکیبات فنولی در طی حرارتدهی و نگهداری به طور معنیداری (05/0p <) کاهش پیدا کرد، کمترین میزان افت ترکیبات فنولی در نمونه حاوی tbhq و نمونه کنترل مشاهده شد، تغییرات پروفایل اسیدهای چرب بعد از 28 روز نگهداری در دمای c?70 نشان داد که در طی نگهداری درصد اسیدهای چرب اشباع افزایش و درصد اسیدهای چرب غیر اشباع کاهش یافت، اما بین درصد اسیدهای چرب نمونه غنیشده و نمونه کنترل بعد از 28 روز نگهداری تفاوت معنیداری (05/0p <) مشاهده نشد. نتایج نشان میدهد که عصاره برگ زیتون میتواند به عنوان منبع ترکیبات فنلی در روغنها استفاده شود و علاوه بر ویژگیهای آنتیاکسیدانی، ترکیبات فنولی موجود در روغن غنیشده، دارای اثرات مفید تغذیهای نیز میباشند.