چکیده یکی از بیماری هایی که می توان توسط رژیم درمانی کنترل و حتی درمان نمود بیماری های قلبیعروقی است.بیماری دیابت قندی یکی از شایع ترین بیماری های سیستم غدد درون ریز بدن محسوب می‏شودکه توسط عوامل مختلف ژنتیکی، استرس های محیطی، عفونت ویروسی و رژیم غذایی ایجاد می‏گردد. هیپرکلسترولمی بیماری دیگری است که بیشتر در جوامع صنعتی مشاهده می شود و علت اصلی آن تغذیه نامناسب با مواد غذایی غنی از چربی های اشباع و یا پرکلسترول است.گیاهان دارویی منابع غنی از آنتی اکسیدان های طبیعی هستند که از آن جمله گیاه کهورک را می توان نام برد. هدف از اجرای این پژوهش بررسی اثر این گیاه بر غلظت های گلوکز و کلسترول خون در موش های صحرایی دیابتی و هایپرکلسترولمی است. در این تحقیق از 48 سر موش صحرایی نر و 48 سر موش صحرایی ماده نژاد ویستار استفاده شد. نیمی از موش های صحرایی نر توسط تزریق استرپتوزوتوسین (stz) دیابتی و نیمی از موش های صحرایی ماده با جیره چرب حاوی چربی حیوانی به مدت چهار هفته تغذیه شدند. سپس، به هر دو گروه حیوانات عصاره میوه گیاه کهورک در دوزهای 50 و 75 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به مدت 12 روز به صورت گاواژ داده شد. پس از اتمام دوره آزمایش حیوانات با کتامین بیهوش شدند و خونگیری به طور مستقیم از قلب آن ها صورت پذیرفت. نتایج این بررسی نشان داد که تجویز خوراکی عصاره ی میوه ی گیاه کهورک در دوزهای 50 و 75 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن، به مدت 12 روز، در موش های صحرایی دیابتی شده با stz، باعث کاهش معنی دار ( سطح معنی‏داری کمتر از 05/0)در میزان گلوکز خون و در موش های صحرایی تغذیه شده با جیره چرب باعث کاهش معنی دار در میزان کلسترول و تری گلیسرید خون می شود. این نتایج احتمالاً مرتبط با خواص آنتی اکسیدانی آلکالوئیدهاوفلاونوئیدهای موجود در گیاه کهورکنظیرکوئرستینمی باشد. دیگر فراسنجه ها در موش های صحرایی دیابتی نظیر کلسترول، تری گلیسرید، ast و alt تغییر معنی داری نشان نداد (سطح معنی‏داری بیشتر از 05/0). در موش های صحرایی هایپرکلسترولمی نیز فاکتورهای گلوکز، ast و alt تغییر معنی-داری نداشتند (سطح معنی‏داری بیشتر از 05/0). به طور کلی نتیجه می شود که گیاه کهورک احتمالاً دارای خواص آنتی دیابتی و آنتی هایپرکلسترولمی است و می تواند در درمان دیابت و هایپرکلسترولمی با کاهش میزان گلوکز و کلسترول خون موثر باشد. کلمات کلیدی: دیابت – هایپرکلسترولمی – گیاه کهورک – موش صحرایی.