نام پژوهشگر: سید مهدی نوری
محمد رضا شفیعی حسن ابادی حجت الله فسنقری
اهل بیت علیهم السّلام همواره چراغ فروزان هدایت و الگوی کامل زندگی بشری در همه ابعاد بوده اند. علاقه مندان به آن بزرگواران همواره فضایل آنان را در قالبهای ادبی گوناگون اعم از نثر و شعر به زبانهای مختلف بیان نموده اند. بدلیل موقعیّت ویژه ابوالفضل العبّاس (ع) به عنوان فرزند امام علی (ع) و برادر امام حسن و حسین علیهما السّلام ،موجب شده تا شخصیّت تابناک آن حضرت همواره در کنار ائمّه معصومین مورد توجّه علاقه مندان به ایشان خصوصاً شیعیان واقع گردد. نقش حماسی عبّاس (ع) در دفاع از حریم ولایت امام حسین (ع) و ایثار و فداکاری فراموش ناشدنی آن حضرت در روز عاشورا که به عنوان الگویی والا پیش روی بشریت قرار گرفته است، همواره مورد توجّه شاعران اهل بیت بوده و اشعاری را به مدح و رثای ایشان اختصاص داده اند. این پایان نامه که به بررسی زندگی ابوالفضل العباس(ع) در شعر مشاهیر معاصر شیعی عراق پرداخته است، پس از بررسی اشعار مدح و رثای سروده شده در مورد ایشان ،القاب،فضایل وخصوصیّات بارز آن حضرت را درخلال گردآوری ودسته بندی اشعار مربوط به هر ویژگی، مورد توجّه و تاکید قرار می دهد.ویژگی ها و خصوصیّاتی که هر کدام در موضوعی جداگانه قرار می گیرد وپس از بیان توضیحات لازم از منابع معتبرگوناگون، شعر شاعران آن را مورد تاکید قرار می دهد، تا با وزن ، موسیقی ، تعابیر زیبا ،رسا، گویا وموثر خود ،در دل و جان شنونده به مراتب تاثیری شگرف بر جای گذارد .در این نوشتار سعی بر این است تا با بررسی زندگی حضرت عبّاس(ع) پیش از رویداد روز دهم محرّم سال 61هجری ،با نگاهی به فعّالیّت های دوران نوجوانی وجوانی، شرکت آن حضرت در جنگها ،همراهی ایشان با پدر بزرگوارش ؛امام علی(ع) ودوبرادرش امام حسن (ع) و امام حسین(ع) وهمچنین همراهی او با کاروان کربلا ،چهره روشن تری از ابعاد حماسی و اخلاقی شخصیّت آن حضرت را به تصویر کشد. پس با بررسی کتاب های نوشته شده ادیبان معاصرعراقی درمورد شخصیّت حضرت عبّاس(ع) همچون البطل العلقمی اثرعبدالواحد مظفر، العبّاس نوشته عبدالرزاق المقرم ،العبّاس حامل اللّواء اثر حسین هادی القرشی وچند اثر معروف دیگر ،بهترین و معروف ترین اشعار در مورد آن حضرت از نظر این نویسندگان که همگی سروده شاعران شیعی عراقی بوده انتخاب گردید. بنابراین معیار شهرت شاعران در این پایان نامه ،آن دسته از شاعران شیعی دوستدار اهل بیت در عراق می باشندکه درکتب معتبر ادب الطّف،شعراء الغری،اعیان الشّیعه ،نام و شعر آنها ذکر گردیده باشد.و بر این اساس شاعران محدوده زمانی قرن دوازدهم تا پایان قرن چهاردهم هجری قمری را در بر می گیرد.
محمد صادق میرزایی حسن مجیدی
یکی از مهم ترین موضوعات در زمینه مهدویت، نشانه های ظهور است. شاعران بسیای در این زمینه شعر سروده و هر یک به گونه ای به این علائم پرداخته اند و همه نشانه هایی که از پیامبر اسلام و ائمه معصومین – صلوات الله علیهم – به ما رسیده، را به نظم درآورده اند. برخی از شاعران تقریباً تمام علائم ظهور و برخی دیگر به گوشه ای از این علائم اشاره کرده اند. در این میان سید حسن میرجهانی از شاعران ایرانی است که علاوه بر اینکه اشعار فراوانی به فارسی در مدح اهل بیت – علیهم السلام- سروده، سروده های جالبی هم در این خصوص به زبان عربی دارد. از جمله این اشعار می توان به-منظومه های ایشان در رابطه با نشانه های ظهور اشاره کرد. وی از جمله کسانی است که تقریباً همه نشانه های ظهورِ امام مهدی(ع) را در چهار مبحثِ علائم عام، علائم حتمی، علائم مشروط و علائم مخصوص در اشعار خویش به کار برده است. این پژوهش بر آن است تا ضمن معرفی شخصیت سید حسن میرجهانی و ظهور در میان ادیان و ملل دیگر به بررسی و تحلیل علائم محتوم ظهور از ورای سروده های وی بپردازد.
مریم سادات موسوی سید مهدی نوری
در گذر تاریخ، همواره نبردهایی با اشکال مختلف، بین دو نیروی خیر و شر، حق و باطل، عدالت و بیداد رخ داده است که تا به امروز هم به وقوع می پیوندد، اما، عالی ترین و والاترین قیام های نیروی حق که با هدف گسترش عدالت، آزادی، ایمان، بیداد ستیزی و احیای ارزش های والای اخلاقی شکل گرفت، نبرد خونین فاجعه ی کربلا می باشد. این قیام که با رهبری حسین (علیه السلام)، سلاله ی پاک محمدی، آیینه ی تمام نمای اوصاف الهی و وارث رسولان و اولیای اولوا العزم علیه نیروی ظالم و باطل اموی شکل گرفت، و با شهادت مظلومانه و در عین حال پیروزمندانه ی معنوی ایشان و یاران مخلص و اسارت خاندان نبوتش به پایان رسید. این قیام تاثیر شگرفی در دل های بسیاری از مردم از جمله نویسندگان، شاعران و روشنفکران در دوره های مختلف تاریخ گذاشت. از این رو، در دوره ی معاصر افزون بر نویسندگان و شاعران مسلمان، تنی چند از ادبا و اندیشمندان مسیحی نیز کتاب های ارزنده ای پیرامون نهضت امام حسین (علیه السلام) و آثار و پیامدهای آن، به رشته ی تحریر درآورده اند و گاه در این آثار با احساس و عاطفه و جان و دل خود به اظهار ارادت و ابراز عشق و محبت به شهدای کربلا پرداخته اند. یکی از این نویسندگان برجسته استاد «راجی انور هیفا» می باشد که در کتاب «فاجعه کربلاء فی الضمیر العالمی الحدیث» به تحلیل قیام امام حسین (علیه السلام) پرداخته است. پایان نامه ی حاضر ترجمه ی قسمت اول از جلد دوم این کتاب ارزشمند می باشد.
غلامرضا غلامی ثانی حسین میرزایی نیا
چکیده زکریا تامر در سال 1931 میلادی درشهردمشق متولدشد.اوداستان نویسی است که اغلب آثارش راداستان های کوتاه تشکیل می دهد.وی به دلیل زبان بسیار شاعرانه در داستان هایش ، به عنوان پیشگام مکتب بیان گرا(احساسی ) به شمار می آید. داستان های تامر از سبک هنری واحدی بهره نمی گیرد بلکه به تناسب موضوعات متفاوت است . از خلال بررسی مجموعه شیهه اسب سفید ،( نخستین مجموعه اش) ملاحظه می کنیم که ساختار فنی آن بر عنصر شخصیت استوار می باشد . شخصیتی که از انواع سرکوبی ، فشار ، ظلم و ستم و از هم گسیختگی رنج می برد و طرح کلی داستان های نخستین او تصویر بدبینی ، احساس پوچی و جدال درونی انسان با خودش است که این خصوصیت شامل آثار داستانی بعدی اش نمی شود . با در نظر گرفتن ویژگی های ساختاری نویسنده در این مجموعه و با توجه به اینکه درون مایه های داستانی آن ، بررسی نشده است، لذابیان این دو مقوله یعنی مضمون و ساختار فنی به پژوهشی مستقل نیاز دارد . مهم ترین مسائل مطرح شده دراین پژوهش شامل : ساختارداستانی زکریاتامر،ازخلال بررسی یازده داستان کوتاه درمجموعه "شیهه اسب سفید "،مضامین سیاسی و اجتماعی این مجموعه،مضامین متاثر از مکتب وجودگرایی(existentialism ) ، زندگی ،آثارودیدگاه های فکری نویسنده ،جایگاه این نویسنده دربین نویسندگان سوریه وتاثیراوبرادبیات جهانی می باشد. درمبحث مضامین سیاسی واجتماعی مطالب به صورت تیتروارمطرح وبرای هرکدام محتوایی ازداستان ها به عنوان شاهد بیان گردیده است .همچنین مضامین داستانی متاثرازمکتب وجودگرایی مشخص وبرای هرمورد نمونه هایی ازمتن بیان شده است . دراین پژوهش ازروش های توصیفی ،تحلیل محتوا ،کتابخانه ای ،فیش برداری ،جمع بندی وتجزیه وتحلیل مطالب استفاده شده است.
فرشته زارعی سید مهدی نوری
عاشورا یک واقعه و حادثه در تاریخ بشری نیست بلکه یک فرهنگ است فرهنگی برخاسته از اسلام ناب که مرزهای جغرافیایی و انسانی را در نوردیده است و فراتر از گرایش های دینی، فرقه ای و قومی در میان ملل مختلف دنیا بویژه ملل مسلمان دیده می شود. شاعران ملت های مختلف به موضوع عاشورا بسیار پرداخته اند اما در این میان شاعران معاصر ایران و جنوب لبنان به واسطه پیوندهای نزدیک دینی و شرایط مشابه مثل(حضور استعمارگران، پیروزی انقلاب اسلامی و بروز جنگ تحمیلی در ایران و حضور استعمار فرانسه تجاوزات اسرائیل به جنوب لبنان) سبب شده است تا شعر عاشورایی این شاعران اشتراکات فراوانی با هم داشته باشد گرچه محیط متفاوت نیز سبب اختلافاتی در شعر آنها هم شده است. این پژوهش به بررسی و تطبیق اشعار عاشورایی شاعران معاصر ایران و جبل عامل لبنان و تفاوت ها و اشتراکات موجود در این اشعار می پردازد که با مقایسه این دو اشتراکاتی بسیاری در مضامین شاعران دو ملت دیده می شود و همچنین تفاوت ها و تمایزهایی که در نتیجه شرایط سیاسی و اجتماعی و حتی مسائل قومی و ملی .بوجود آمده است .
علی وحیدیان سید مهدی نوری
درمورد امام موسی کاظم علیه السلام شاعران زیادی شعر سروده اند که در این میان شاعران عراقی سهم به سزایی دارند.شاعران در موضوعات زیادی پیرامون حضرت شعر سروده اند که در این میان بیشتر اشعار مربوط به زندانی بودن حضرت در زندان هارون الرشید عباسی می باشد.همچنین از دیگر موضوعاتی که شاعران بیشتر به آن پرداخته اند القاب خاص حضرت وخصوصیات اخلاقی ایشان می باشد.