روح انسان مانند جسم او سلامت و بیمار دارد، سلامت روح در گرو آراسته بودن به صفات پسندیده و عاری بودن از صفات ناپسند است که آرامش در زندگی را به دنبال دارد. شناخت افراد نسبت به فضایل اخلاقی و تخلّق به آن فضائل و شناخت رذائل اخلاقی و پاک بودن نفس از آن رذائل، نشاط و شادابی را در زندگی فردی و اجتماعی و در نتیجه سعادت فردی و اجتماعی را در پی دارد. خداوند مهربان در سور? شمس پس از آن که به نفس انسانی سوگند یاد می‎کند و بیان می‎دارد که باید و نباید و شایسته و ناشایسته را به نفس انسانی الهام کرده، چنین ادامه می‎دهد:(هر کس نفس را پاک گردانید قطعا رستگار شد و هر کس آلوده‎اش ساخت قطعا محروم گشته است.) از آن جایی که تجرب? بشری نشان داده، انسان بدون پایبندی به اصول اخلاقی نمی‎تواند زندگی آرامی داشته باشد؛ از این رو باید به زندگی کسانی که به زیور مکارم و فضایل اخلاقی آراسته بودند و آن را در رفتار و عمل خود به منص? ظهور رساندند گریزی زد و با آشنایی با این بزرگان و فضایلشان خود را تهذیب کرد. در این راستا متون دینی (قرآن و حدیث) به عنوان سرمای? غنی علمی هستند که هم به ذکر این بزرگان و هم به ذکر ویژگی‎های مثبت آنان پرداخته است. گر چه خداوند انسان‎ها را اشرف مخلوقات معرفی کرده است و آنان را بر سایرین کرامت بخشیده؛ اما صنف زن را به عنایت مخصوصی گرامی داشته است چنان که در تمام امور، جانب احترام و سبکباری او را رعایت فرمود و او را از کارهای گران و دشوار که سزاوار ظرفیتش نیست، معاف داشته و در قرآن، آیات و سوری را به نام او فرستاده است تا حل کنند? مسائل و مشکلات او باشد و به این وسیله پیوسته از حق او دفاع نموده و حتی به نازل‎ترین حالات طبیعی او توجه داشته و از او دفاع و پشتیبانی به عمل آورده و مصالح او را یک به یک برشمرده است. خدای متعال به لطف و حکمت خود بشر را از یک مرد و زن آفرید و ملاک برتری در میان ایشان را تقوی قرار داد. برخلاف همه آراء فلسفی و مذهبی و عادت‎های پیش از نزول قرآن و سنت‎های همزمان با نزول قرآن و بر خلاف برخی از آراء و عادت زمان‎های اخیر، حقیقت وجودی زن را همانند مرد دانسته و مانند دیگران سرشت وی را جدا از مرد معرفی نکرده است. و در جای دیگر سرشت و خمیر مای? زن و مرد را یکی معرفی می‎کند. قرآن کریم در کنار هر مرد بزرگ از یک زن بزرگ یاد می‎کند، چنان که از همسر آدم و ابراهیم و از مادر موسی و عیسی در نهایت تجلیل یاد کرده است. اگر همسران نوح و لوط را به عنوان زنانی ناشایسته ذکر می‎کند، از همسر فرعون نیز به عنوان زن بزرگی که گرفتار مرد پلیدی بود، غفلت نکرده است. گویی قرآن خواسته در داستان‎های خود، توازن را حفظ کند و قهرمانان داستان‎ها را منحصر به مردان ننماید. از این رو پایان‎نام? حاضر در صدد تبیین فضایل اخلاقی و ویژگی‎های شاخص زنان مومنی است که نامشان در قرآن کریم چه به نحو صریح و چه به نحو غیرصریح مطرح شده است.