از میان ارکان سه گانه پایداری محیطی (انرژی ،اکولوژی ومحیط زیست) انرژی در راس این مثلث قرار دارد و به عنوان مهمترین مساله محیطی در زمان حاضر مطرح می باشد. بنا به گزارش سازمان انرژی های نو در ایران، بیش از ??% منابع مختلف انرژی کشور در ساختمان ها مصرف می شود. با توجه به اینکه نه تنها منابع نفتی از سرمایه های ارزشمند و حیاتی کشور می باشند که مصرف غیربهینه آنها زیان های جبران ناپذیری را ایجاد می کنند، بلکه استفاده بیش از حد از آن ها باعث آلودگی محیط زیست نیز می شود، صاحب نظران وکارشناسان به دنبال منابعی هستند که به تدریج جایگزین سوخت های فسیلی شوند. یکی از این منابع انرژی پاک ولایزال خورشیدی است، که در بخش گرمایش و سرمایش ساختمان می تواند باعث صرفه جویی قابل توجهی گردد. این رساله در صدد است که دلایل عدم استفاده از انرژی خورشیدی در ایران را بررسی کند و همچنین با طراحی یک نمونه موردی به مطالعه امکان استفاده از انرژی خورشیدی در مقیاس مجتمع مسکونی بپردازد. در ساختمان های طراحی شده دراین پروژه سعی شده است ایده های بهینه سازی مصرف انرژی خورشیدی بطور کامل اجرا شده و در آن الگوی های علمی و مناسبی برای برنامه ریزی در جهت مصرف بهینه انرژی داده شود و از طرفی این مجموعه می تواند نمونه ای برای سایر بخش ها نیز باشد. دراین خصوص طراحی این مجتمع به صورت ساختمان های با مصرف انرژی نزدیک به صفر مد نظر می باشد .

امروزه در جریان نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده که اغلب در مراکز شهری واقع شده اند، ارتقای کیفیت منظر شهری کمتر مد نظر قرار می گیرد. در حالی که پایین بودن کیفیت منظر شهری خود می تواند جزو مولفه های فرسودگی بافت محسوب شده، موجب ایجاد فشار روانی در شهروندان و نیز کاهش حس غرور شهروندی گردد. در این راستا در تحقیق حاضر ضمن در نظر گرفته شدن بافت فرسود? مرکز تجاری شهر ایلام به عنوان نمونه موردی، ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه ای اهمیت و مولفه های کیفیت منظر را تعیین شد که این مولفه ها عبارتند از: خوانایی، تنوع، نفوذپذیری و سهولت دسترسی، امنیت و آب و هوا. سپس با استفاده از مطالعات میدانی از جمله مشاهده، مصاحبه و تهی? پرسشنامه و نیز عکسبرداری، به مقایسه و بررسی تطبیقی نمونه موردی و مبانی نظری پرداخته و جداول سوآت سایت مربوطه تعیین شد. در نهایت پس از تعیین مشکلات کیفی سایت، پیشنهادات لازم جهت ارتقای کیفیت فضاهای جمعی مرکز شهر ایلام در قالب طراحی ارائه گردید. برخی از این پیشنهادات عبارتند از آلترناتیو هایی جهت کلیت بخشی به جداره ها و اجزای محیط، فراهم نمودن مبلمان مورد نیاز فضا به نحوی مطلوب، ایجاد کاربری های متنوع مورد نیاز سایت و ساماندهی کاربری های ناسازگار، مجزا نمودن سطوح عابر پیاده و سواره در نقاط بحرانی سایت از جمله گره ها به منظور ایجاد امنیت برای شهروندان و نیز کاهش آلودگی صوتی در فضاهای باز ایجاد شده، ایجاد پارکینگ طبقاتی جهت جمع آوری ماشین های پارک شده در معابر و فضاهای باز سایت مورد نظر و ... . با توجه به اینکه سطح اعظم بافت فرسوده مرکز شهر ایلام هنوز ساماندهی نشده است، ارائه این پیشنهادات می تواند در بهبود وضعیت آتی کیفیت فضاهای مرکز شهر ایلام و در نهایت میزان رضایتمندی شهروندان تأثیر بسزائی داشته باشد.

طراحی فضاهای اداری بویِِژه در حوزه های آموزشی، معماری خاص خود را طلب می کند تا نیازهای استفاده کنندگان امروزی را برآورده نمایند. هدف از این پژوهش تعیین و استفاده از یک طرح معماری برای اداره آموزش و پرورش دزفول با بهره گیری از ویژگی های معماری سنتی دزفول است. روش کار در بر گیرنده مشاهدات میدانی و بهره گیری از اطلاعات دست دوم توام با مطالعه گزینه ای تصادفی است. بررسی نیازهای گروههای استفاده کننده و دریافت نظرات متخصصین معمار آشنا با ساختار معماری سنتی ،که طی هزاران سال در دزفول شکل گرفته است با تهیه و توزیع پرسشنامه صورت پذیرفت. نتایج نشان از یک اولویت و یک اشتیاق واضح برای استفاده از ویژگیهای معماری بی بدیل دزفول به وسیله بهره برداران و متخصصین معمار را نشان میدهد. نتایج همچنین نشان می دهد لحاظ کردن این ویژگی ها تامین کننده یک محیط دم خور برای استفاده گان است تا آنها به سهولت خود را با آن محیط تطبیق داده و نسبت به آن حس تعلق مکان پیدا کنند. نتایج همچنان نشان می دهند چنین ملاحظات طراحی می تواند به نوعی افتخارات میراث های فنی، هنری، فرهنگی را احیا کند. از دیدگاه پاسخ دهندگان، از این طریق می توان دزفول را به عنوان شهری با معماری خاص با یک عقبه تاریخی و پیشینه فرهنگی بسیار غنی به همگان معرفی نمود.

با مدرن شدن زندگی شهری خصوصاً در شهر تهران که به دلیل مهاجرپذیر بودن دارای شرایط خاصی است، محلات از هویت قدیمی خود خارج شده اند و مبنای شکل گیری آنها نه بر پایه شباهت های فرهنگی، بلکه توان اقتصادی است که قومیت ها و فرهنگ های مختلف را در کنار هم قرار می دهد و از این رو تعاملات اجتماعی در میان ساکنان محلات کاهش یافته است . سرای محله در این تحقیق، با رویکرد افزایش تعاملات اجتماعی در میان ساکنان محله که آن به طور نمونه محله درکه انتخاب شده که حضور گردشگران به دلیل واقع شدن آن در منطقه تفرجگاهی شمال تهران، محسوس بوده ، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و در آخر مرکز محله و سرای محله در آن طراحی شد. با مطالعه مقالات، کتاب ها و پایان نامه هایی که در این زمینه مطالعه داشتند، فاکتورهایی استخراج شد که در افزایش تعاملات اجتماعی تأثیرگذار نشان می دادند. سپس به منظور نمونه گیری از ساکنان، پرسشنامه ای طرح و پخش شد و درصد ارتباط این فاکتورهای استخراج شده از مبانی نظری مطالعه شده با فاکتورهای موثر بر تعاملات اجتماعی سنجیده شد. نهایتاً مدلی از تحقیق با استفاده از نرم افزار spss و آزمون های t student و pearson استخراج شد که بیانگر آن است که ساختار اجتماعی- سیاسی شهر با 39/0، ساختار کالبدی- فضایی با 18/0و حالات روحی- روانی استفاده کنندگان از فضا با 29/0در افزایش تعاملات اجتماعی در میان ساکنان درکه موثر شناخته شد.

پوسته ساختمان به عنوان جداکننده فضای داخلی و محیط خارجی نقش مهمی در رفتار حرارتی ساختمان دارد. این بخش از ساختمان بعنوان مهمترین منبع دریافت نور و انرژی خورشیدی، تاثیر بر گرمایش و سرمایش، تهویه تعمدی و ناخواسته، کنترل نوفه های صوتی، کیفیت طراحی و اجرا و ابعاد زیبایی شناسی، تاثیر قابل توجهی در مقایسه با سایر اجزا ساختمان دارد. پوسته ساختمان به شکل سنتی بعنوان حائلی بین فضای داخلی و شرایط آب و هوایی متغیر خارجی ساختمان بوده است و ارزیابی عملکرد آن با توجه به توانایی تفکیک فضای داخلی و خارجی ساختمان صورت می گرفته است. در حالیکه ایده های نوین طراحی، به پوسته ساختمان به عنوان حائلی که موجب ایجاد تعادل بین فضای داخلی و محیط خارجی ساختمان می گردد، نگاه می کند. یکی از این ایده ها استفاده از نماهای دوپوسته می باشد. بمنظور بررسی کارایی ایده نمای دوپوسته در اقلیم شهر تهران، یک ساختمان اداری در گزینه های مختلف با و بدون نمای دوپوسته مدل سازی و عملکرد انرژی آن بوسیله نرم افزار شبیه سازیequest شبیه سازی گردید . در این شبیه سازی، تاثیر عوامل لایه بندی نما، شفافیت و جهت نما بر نیاز انرژی سیستم hvac ساختمان مقایسه گردید. بر اساس نتایج شبیه سازی می توان گفت که استفاده از نمای دوپوسته در مقایسه با نمای تک پوسته، منجر به کاهش 13 الی 21% مصرف انرژی سیستم hvac ساختمان می گردد. با این حال توجه به عوامل مهم دیگر نما از قبیل تهویه، استراتژی کنترل، اجزاء سایه انداز و ... نقش تاثیر گذاری در بهبود عملکرد انرژی ساختمان خواهد داشت.

پوسته ساختمان به عنوان جداکننده فضای داخلی و محیط خارجی نقش مهمی در رفتار حرارتی ساختمان دارد. این بخش از ساختمان بعنوان مهمترین منبع دریافت نور و انرژی خورشیدی، تاثیر بر گرمایش و سرمایش، تهویه تعمدی و ناخواسته، کنترل نوفه های صوتی، کیفیت طراحی و اجرا و ابعاد زیبایی شناسی، تاثیر قابل توجهی در مقایسه با سایر اجزا ساختمان دارد. پوسته ساختمان به شکل سنتی بعنوان حائلی بین فضای داخلی و شرایط آب و هوایی متغیر خارجی ساختمان بوده است و ارزیابی عملکرد آن با توجه به توانایی تفکیک فضای داخلی و خارجی ساختمان صورت می گرفته است. در حالیکه ایده های نوین طراحی، به پوسته ساختمان به عنوان حائلی که موجب ایجاد تعادل بین فضای داخلی و محیط خارجی ساختمان می گردد، نگاه می کند. یکی از این ایده ها استفاده از نماهای دوپوسته می باشد. بمنظور بررسی کارایی ایده نمای دوپوسته در اقلیم شهر تهران، یک ساختمان اداری در گزینه های مختلف با و بدون نمای دوپوسته مدل سازی و عملکرد انرژی آن بوسیله نرم افزار شبیه سازیequest شبیه سازی گردید . در این شبیه سازی، تاثیر عوامل لایه بندی نما، شفافیت و جهت نما بر نیاز انرژی سیستم hvac ساختمان مقایسه گردید. بر اساس نتایج شبیه سازی می توان گفت که استفاده از نمای دوپوسته در مقایسه با نمای تک پوسته، منجر به کاهش 13 الی 21% مصرف انرژی سیستم hvac ساختمان می گردد. با این حال توجه به عوامل مهم دیگر نما از قبیل تهویه، استراتژی کنترل، اجزاء سایه انداز و ... نقش تاثیر گذاری در بهبود عملکرد انرژی ساختمان خواهد داشت.

ورودی شهرها از مهم ترین فضاهای شهر بوده که با اتصال محیط بیرونی و ساختار اصلی شهر، موجب بازخوانی هویت و خاطره سازی آن شهر می گردد. متاسفانه این فضاها در بیشتر شهرهای ایران با نابسامانی های فراوانی همراه بوده که عملا آن را دچار انحطاط نموده است. همچنین این تشویش باعث عدم تعریف مناسب هویت و ویژگی های ورودی شهرها گردیده، به گونه ای که تکلیف این فضا در ابهام قرار گرفته است. در این شرایط فضای ورودی در مرز بین حوزه داخل و خارج دارای اغتشاش فراوان بصری، فضایی-عملکردی و همچنین فضای سبز و مبلمان می باشد. در حالی که در گذشته برج- بارو ها و دروازه ها حد مشخص و قابل تفکیک بین شهر و محیط خارج بوده اند، امروزه به دنبال افزایش سرعت وسایل نقلیه و نیز افزایش جمعیت، تنوع کاربری ها و احتیاجات مختلف ساکنین و وارد شوندگان به شهر، دیگر نمی توان ورودی شهرها را به مانند گذشته دید، بلکه باید آن را به صورت یک کریدور و فضای کامل با حوزه های مختلف و ویژگی های اجتماعی و انتقالی مورد بررسی قرار داد. هدف از این پژوهش ضمن شناسایی مولفه های کیفیت فضایی در طراحی شهری و نقشی که این دانش می تواند در ارتقاء کیفی، بصری و عملکردی فضاهای ورودی شهری داشته باشد، معرفی و ارائه معیارهای موثر بر پیوند فضای شهر با محیط و مبادی ورودی شهرهاست. روش انجام پژوهش کاربردی حاضر، برگرفته از نتایج بررسی های توصیفی- استنتاجی، کتابخانه ای و روش تحلیلی آن استنتاجی- مدل سازی بوده که به صورت موردی به مطالعه محور ورودی شرقی شهر درفول پرداخته است. نتایج مطالعات نشانگر آن است که زمینه های کالبدی، تاریخی و اجتماعی- فرهنگی بسترهای مهمی هستند که در طراحی فضاهای ورودی تاثیرگذارند. بر این اساس مبادی ورودی مطلوب شهر می باید توقعات عام یک ورودی شامل قابلیت تبدیل پذیری و نفوذ پذیری و به صورت خاص پذیرندگی، خوانایی و تشخص را تامین نماید.

بدون شک ایجاد محیطی امن و به دور از جرم یکی از معیارهای رضایت مندی افراد بهخصوص زنان به عنوان بخشی از اقشار آسیب پذیر جامعه، از فضاهای محلی محسوب می گردد. رابطه علت و معلولی میان وقوع جرم و ناامنی در فضاهای محلی و طراحی محیطی نامناسب آنها، مورد توجه خاص این پژوهش است. هدف : لذا در این پژوهش که بر پایه رویکرد cpted، که از جمله رویکردهایی است و بر کاهش جرائم توسط طراحی محیطی تأکید دارد، اولویت شاخص های رویکرد مطرح شده در احساس امنیت ذهنی زنان در مقایسه با مردان، مدنظر است. روش: روش پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و همبستگی طرح مدل یابی روابط ساختاری می باشد. جامعه آماری در این پژوهش، ساکنان بخش میانی محله صابونپزخانه واقع در منطقه 12 شهر تهران می باشند. نمونه ها به شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند تا 31 سوال پرسشنامه مربوط به دیدگاه ساکنان، درخصوص میزان تأثیر هر یک از شاخص ها در امنیت محله را پاسخ دهند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss-20 استفاده گردیده است. بررسی روایی ابزار مورد پژوهش به روش صوری و سازه، نشان داد که ابزار دارای روایی مناسبی است. همچنین میزان پایایی این ابزار با استفاده از روش آلفای کرونباخ، 847/0=? بدست آمده است. یافته ها: نشان دادند که در میان زنان و مردان، تفاوت قابل ملاحظه ای در میزان تأثیر و اولویت بندی شاخص ها وجود دارد. زنان نقش هر 5 شاخص مطرح شده در رویکرد cpted را تأیید کرده و به ترتیب نظارت، مدیریت و نگهداری، کنترل دسترسی، قلمروگرائی و حمایت از فعالیت را اولویت بندی نمودند. درحالی که در میان مردان به ترتیب دو شاخص نظارت و کنترل دسترسی مطرح گردید. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده نشان داد که هر 5 شاخص مطرح شده در افزایش احساس امنیت ذهنی در زنان تأثیر داشته و شاخص نظارت نیز، در اولویت هر دو گروه قرار دارد. همچنین در انتها نتایج پژوهش، در قالب راهبردها، سیاستها و چارچوب طراحی شهری، در محدوده تعیین شده ارائه گردید.

در این پژوهش هدف آن بوده است که راهکارهای معماری در جهت ارتقائ کارایی هنرستانها و ایجاد فرصتهای شغلی و همچنین حفظ حریم حجاب و محرمیت در هنرستانهای دخترانه بررسی شود و در یک نمونه طراحی هنرستان در شهر کرج بکار برده شود.پژوهش از لحاظ هدف، بنیادی و از نظر ماهیت، کمی- کیفی می باشد. در این پژوهش روش میدانی وتوضیع پرسشنامه بکار گرفته شده است.جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش هنرآموزان و هنرجویان هنرستانهای ای استفاده شده ای چندمرحله کرج می باشد. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری خوشه است. در مجموع 2 هنرستان دخترانه به طور تصادفی انتخاب گشتند که حجم نمونه آن 11 نفر بوده است.پژوهشگر به منظور سنجش دیدگاه افراد به تدوین جدول هدف و محتوا بر اساس مطالعات انجام شده و مصاحبه با معماران صاحب نظر، پرداخته است. باتوجه به این جدول ای طراحی شد و میان جامعه توزیع گردید. پرسشنامه به تحلیل داده ها پرداخته است و راهکارهایی را spss افزار سپس محقق با استفاده از نرم ارائه داده است. و نمونه ای از هنرستان فنی و حرفه ای را در شهر کرج با تاکید بر حفظ حریم حجاب طراحی کرده است.

در ادبیات معماری فضای آموزشی به عنوان معلم دوم شناخته می شود. بحث آموزش از طریق محیط و فضای آموزشی چندین سال است که جای خود را در تحقیقات بین المللی در زمینه طراحی فضاهای آموزشی باز نموده است . با وجود این معماری مدارس در ایران از نظر مفهوم و ماهیت ، در معیارها چندان تفاوتی با معیارهای شکل گیری مدارس اولیه همچون دارالفنون ندارد . و آنچه که در نظر سنجی ها در باره معیارهای معماری مدارس آینده انجام شد، با نظر دست اندرکاران امر آموزش امری عبث و بیهوده بود. ساختمانهای آموزشی در ایران را نمی توان به عنوان دستیار امر آموزش قلمداد نمود. رفع این نقیصه با شناخت معیارهای معماری و تاثیر آن در امر آموزش میسر خواهد بود.با در نظر گرفتن مباحث و شیوه های تدریس درآینده ، نقش فضای آموزشی بسیار جدی تر از تصورات فعلی خواهد بود.. فضای آموزشی از طریق پشتیبانی و مهیا نمودن بستر ، زمینه های اجرای مطلوب برنامه های آموزشی را فراهم می آورد، بلکه خود این کالبد باید آموزنده ، تفکر انگیز .خلاقیت زا ، متضمن سلامتی ورشد آموزش گیرنده ها باشد. دراین پایان نامه ، آخرین نظریات امر آموزش و نیازها و الزامات معماری در اجرایی ساختن این نظریات و افق آموزش آینده و ساختمانهای آموزشی ارائه گردیده است ،سپس برنامه های آموزشی آینده و تاثیرات محیط فیزیکی در برنامه های آموزشی و تحقیقات انجام شده در این زمینه مرور گردیده است . معیارهای ارائه شده در این پایان نامه چنانچه از ریز مطالعات برمی آید برکیفیت و ماندگاری آموزش تاثیرگذار بوده و موجب ارتقاء کیفیت ، ایجاد انگیزه یادگیری ، سلامت دانش آموزان و دانشجویان و انطباق با نیازهای آینده قابل پیش بینی در امر آموزش را ارائه خواهد نمود.

استمرار و بقای تمدن ها و جوامع، به انتقال مجموعه ی ارزش ها، علوم و مهارت های هر نسل به نسل بعدی بستگی دارد. این فرایند توسط متخصصان "اجتماعی شدن" نام گذاری شده است. اجتماعی شدن، یک نظام دوجانبه ارتباط بین فرد و جامعه است. اجتماعی شدن سبب می شود افراد روش مناسب ایفای نقش های اجتماعی را بیاموزند. از بین عوامل موثر در جامعه پذیری کودکان و نوجوانان؛ خانواده، مدرسه و همسالان بیشترین نقش را دارند. مهارت های اجتماعی در خانواده معمولاً به طور غیرمستقیم آموخته می شود، اما این مهارت ها بایستی در مراکز رسمی آموزشی با توجه به اصول یادگیری و استفاده از فنون روان شناسی به کودکان یاد داده شود. امروزه روشن شده است بسیاری از هدف های اساسی تربیتی در بازی ها موجود است و از طریق بازی به صورت آموزش غیرمستقیم و مستقیم به هدف های اساسی تربیتی چون جسمی، عقلانی، اجتماعی، عاطفی و اخلاقی می توان رسید. حل مسئله اصلی در طراحی این فضای آموزشی امکان تعامل و مراوده ی اجتماعی دانش آموزان است تا آنان از کنش و واکنش هدایت شده و سیستماتیک که منجر به رشد شخصیت اجتماعی شان می شود؛ بهره ببرند. لذا پایان نامه حاضر در زمینه ی آموزش مهارت های اجتماعی به کودکان سنین ابتدایی در قالب بازی و ورزش تدوین شده است پژوهش پیش رو یک نمونه موردی تلاشی در جهت تحقق ارزش ها و الویت های نظام آموزشی است. از موضوعاتی که در ادامه به آن پرداخته شده می توان به معرفی موضوع، تحقیق های انجام شده پیرامون روش طراحی و تدوین الگوی مدارس اجتماعی، متغیرهای موثر بر طراحی و معیارها و مولفه های برنامه ریزی و طراحی فضاها و محوطه های کودکان، مطالعات روان شناسی کودک، بررسی و تحلیل تجارب مختلف فضاهای آموزشی با رویکرد تعاملات اجتماعی اشاره کرد. همچنین به منظور نمونه گیری پرسش نامه ای طرح و توزیع شد که نتایج آن با استفاده از نرم افزار spss تحلیل و بررسی شد. در پایان با توجه به پیشنهاد ها، الگوها و نتایج به دست آمده یک مدرسه ابتدایی پسرانه با توجه به ارتقاء تعاملات اجتماعی دانش آموزان طراحی شد.

خیابان شهرداری تجریش یکی از خیابانهای بااهمیت شهر تهران است که به واسطه دارا بودن ویژگی هایی خاص، نقش مهمی در حیات اجتماعی شهر تهران دارد. ویژگی های خاص هویتی این خیابان که حاصل تعامل دوسویه فرهنگ و طبیعت بوده و در طی زمانی طولانی شکل گرفته است موجب اهمیت یافتن این خیابان در تصویر ذهنی شهروندان و شکلگیری ارتباطی عمیق و دوستانه میان مردم با این مکان شده است. در طی چند دهه گذشته با افزایش رشد اقتصادی محدوده شاهد گسترش ساخت و سازها و از بین رفتن کیفیات مطلوبی در این محدوده هستیم که از شاخصه های هویتی این محدوده به شمار می روند و در نتیجه هویتمندی فضای مذکور را به مخاطره انداخته اند. در این پژوهش سعی شده تا در وهله نخست زیرساختهای شکل دهنده به هویت مکان شناخته شده و سپس یا کنکاشی در ادبیات موضوع، مفاهیم مرتبط با هویت و پایگاههای نظری آنها بررسی شوند و در نهایت به تعریف و تدوین چارچوبی نظری برای هویت بخشی به مکان بر اساس پتانسیل های موجود در منظر شهری پرداخته شده است. پایه های نظری چارچوب طرح هویت بخشی به مکان بر مبنای دو بعد اصلی هویت مکان یعنی فرهنگ و طبیعت شکل گرفته و بر همین اساس این طرح تعریفی از کیفیت را ارائه می کند که بر پایه نیازهای انسانی تعریف شده است. با چنین تعریفی هویت بخشی به معنای انجام مطالعات هماهنگ برای تشخیص ویژگی های مثبت منظر شهری برای ارتقاء و حفظ این ویژگی ها و بهبود کیفیت زندگی در شهر می باشد.

فضاهای عمومی عرصه ای برای تعامل اجتماعی هستند. در چنین فضاهایی فعالیت های مختلف اجتماعی، اختیاری و اجباری روی می دهد. حضور در فضای شهری و تعامل اجتماعی در این فضا، یکی از نیازهای مهم استفاده کنندگان در فضاست و همه استفاده کنندگان فضا فارغ از جنسیت، سن، شغل و تحصیلات و جز آن باید از چنین حقی بهره مند باشند. با توجه به مرور عوامل محدودکننده حضور زنان، می توان به نقش مهم و تعیین کننده امنیت در میزان حضور افراد و به ویژه زنان، به عنوان قشری آسیب پذیر در برابر ناامنی در فضای شهری پی برد. بنابراین بررسی ویژه الگوی تردد زنان در فضاهای عمومی شهری و ارتقای امنیت آنان از طریق طراحی و برنامه ریزی مناسب، نقش بسزایی در افزایش رونق و سرزندگی و بهبود کیفیت فضاهای شهری دارد. در این تحقیق، پس از بررسی ادبیات و مبانی نظری مرتبط با پژوهش، نگاهی اجمالی بر پیشینه نظری و تجربیات عملی موضوع داشته است. نتیجه حاصل از ادبیات و تجارب بررسی شده، شاخص های پژوهش بوده که پس از تدقیق، به مدلی تحلیلی در راستای روش تحقیق این پژوهش می انجامد. سپس با استفاده از روش های آماریِ مناسب و توزیع پرسشنامه میان زنان محله لویزان، اهمیت هر کدام از معیارهای موثر بر احساس امنیت و حضور و فعالیت زنان و نوع و نحوه فعالیت و حضور زنان در محله مورد سنجش قرار گرفته است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که معیارهای افزایش نظارت و مراقبت، کیفیت مطلوب طراحی، اختلاط کاربری و فعالیت، دسترسی مناسب به فضا و امکان برقراری تعاملات اجتماعی در فضا بر احساس امنیت زنان در فضای شهری موثر بوده و با افزایش احساس امنیت زنان، میزان حضور و فعالیت آنها در فضاهای شهری افزایش خواهد یافت. در نهایت، نتایج حاصل از این تحقیق شامل ضوابط و الگوهای طراحی فضای قابل دفاع با تاکید بر میزان حضور و فعالیت زنان در فضاهای شهری می باشد.

شکل گیری بازارها و مراکز تجاری و اقتصادی در شهرها همواره با روند رشد و توسعه شهری هماهنگ بوده و تاثیرات متقابل این دو بر یکدیگر، فرایند تکوین و گسترش آنها را کامل می کرده است. در واقع توسعه و گسترش شهرنشینی، ضرورت ایجاد مراکز اقتصادی در قالب بازار را ایجاب نموده است. امروزه مراکز تجاری ساختمانهایی هستند برای رفع نیاز خریداران و بهبود اقتصاد مشترک میان چند صنف صورت می گیرد. در این رابطه توجه به مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، انسانی و ... قابل توجه می باشد. توجه همه جانبه به این امور باعث می شود تا مرکز تجاری پس از ساخت از عملکرد مناسبی برخوردار بوده و بهره بیشتری نصیب استفاده کنندگان از آن گردد. چون در این صورت است که این مراکز مورد اقبال خریداران خواهدبود. هدف اصلی این تحقیق در وهله اول، تعریف، تبیین و توضیح نقش تعاملات اجتماعی مردم در کالبد مراکز خرید است. برای این منظور ابتدا این نقش در بازارهای سنتی ایران مورد تحقیق قرار می گیرد. سپس در ادامه با معرفی مراکز خرید دردوره معاصر، سعی در شناخت و بازنمایی ابعاد مختلف در طراحی مجتمع تجاری است. روش تحقیق پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه بسته پاسخ برگرفته از مطالعات نظری است و جامعه آماری پاسخگو ساکنان محله تیران آهنگران اصفهان می باشند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که فضاهای تجاری در سطح محله، مکان مناسبی برای تعاملات اجتماعی ساکنان این محله است و این خلاء در سطح محله تیران آهنگران به طور مشهودی بچشم می خورد.

سیستم و شکل مدارس در هزاره سوم دیگر از قالب های قدیمی پیروی نمی کند. محیط مدرسه در تربیت آموزشی و حمایت اجتماعی دانش آموزان بسیار تاثیر گذار می باشد. با اینکه مدارس برای بچه ها ساخته می شوند و تنها کاربران این مکان ها هستند، هیچ گاه نقطه نظرات آنها و علایق شان در طراحی و چیدمان مدارس لحاظ نمی شوند. در این پژوهش تلاش بر این بوده است شکل فضا های آموزشی جدید معرفی نماید. معماری جدید برای نسل حال و آینده محیط های دلپذیری فراهم و خلاقیت آنها را ترغیب نماید. در معماری فضاهای آموزشی سعی شده است تا پارامترهای موثر بر سلامت روان و متناسب با نیازهای دانش آموزان اعمال شوند. چنان که ارزش قایل شدن به نیازهای بچه ها اثری ماندگار بر روی آنها باقی می گذارد. همچنین نشان داده می شود چگونه محدود کردن مکان های آموزشی فقط به محیط های خانه و مدرسه، فرصت های یادگیری را نیز محدود می کند.

در این پژوهش هدف آن بوده است که به بررسی مفهوم سرزندگی و عوامل ارتقاء سرزندگی در سرای کودکان بی سرپرست پرداخته شود. پژوهش از لحاظ هدف، بنیادی و از نظر ماهیت، کمی- کیفی می باشد. در این پژوهش دو روش مورد استفاده قرار گرفته اند: الف) روش تحقیق پیمایشی (زمینه یابی) ب) روش تحقیق همبستگی. جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش متخصصین معماری اعضای هیئت علمی دانشگاه هستند. به منظور سنجش دیدگاه افراد، به تدوین جدول هدف و محتوا بر اساس مطالعات انجام شده پرداخته شده است. با توجه به این جدول پرسشنامه ای طراحی شد و میان جامعه توزیع گردیده است. پس از طبقه بندی اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار spssبه بررسی و تحلیل آن پرداخته شده است. پنج عامل موثر بر سرزندگی تایید گردید. این عوامل عبارتند از: آسایش کالبدی، کیفیت محیطی، ایمنی و امنیت، حس تعلق و مولفه های اجتماعی. عامل های حاصله با آزمون t مورد تجزیه و تحلیل واقع گردید. در نهایت مشخص شد با اطمینان 95 درصدی میانگین نمونه بزرگتر از میانگین جامعه است. همچنین جامعه آماری حداقل 70 درصد با این عامل توافق داشته اند. در انتها براساس یافته ها نیم رخ نظری ترسیم گردیده و پیشنهادها و راهکارهایی جهت ارتقاء سرزندگی ارائه شده است. با توجه به این راهکارها نمونه ای از دهکده کودکان بی سرپرست در شهر تهران طراحی شده است.

هدف این تحقیق، یافتن عوامل موثر بر رضایتمندی سکونتی دانشجویان دختر از خوابگاه، و ایجاد مبنایی برای طراحی خوابگاه دانشجویی دختران می باشد. روش پژوهش حاضر زمینه یابی(پیمایشی) از نوع مقطعی می باشد. نتیجه گیری به دست آمده نشان داد که متغیرهای احساس امنیت، فضای دوستانه، رعایت حریم شخصی، دید و منظر، حذف دید مزاحم، خوش منظری بالکن ها، عدم ازدحام و نحوه دسترسی به خوابگاه به طور معنی دار و متغیرهای احساس سرزندگی، احساس تعلق به مکان، پاکیزگی محیط، کافی بودن فضای باز، تجهیزات و امکانات، سازمان دهی عملکردی و دسترسی به امکانات مهم شهری در حد متوسط بر رضایتمندی ساکنان از خوابگاه تأثیر دارند.

در دنیایی که انگاره های مادی بر تمام وجوه زندگی انسان غالب گشته است؛ تملک حقوقی، اولین نسبت در راستای ایجاد پیوند بین انسان و فضاست. از بین رفتن حس دلبستگی، جدایی افراد از یکدیگر و کمبود تعاملات اجتماعی در کنار سایر معضلات شهری ماحصل دید مدرنیستی به فضا است؛ چنانچه به گفته ی نوربرگ – شولتز بسیاری از مردم احساس می کنند که زندگی شان "بی معنا" است و از "خود بیگانه" شده اند. پژوهش حاضر بر این فرض کلی استوار است که "کاربران غالبا نسبت به مکانی حس دلبستگی دارند که آن را واجد کیفیاتی "مطلوب" می دانند"، از اینرو شناخت و ارزش‎گذاری عامل های شکل دهنده حس دلبستگی به مکان، معماران را به طراحی فضای "مطلوب" یاری می کند. اگر چه معنای لغت مطلوب بسیار گسترده و وسیع است، اما در این پژوهش تنها به بخشی از آن که منجر به شکل گیری حس دلبستگی می گردد، می پردازد. هدف از این پژوهش یافتن عوامل موثر در افزایش حس دلبستگی به مکان در مجتمع های مسکونی،ارائه راهکار عملی برای افزایش حس دلبستگی و در پی آن ارتقای کیفیت مجتمع های مسکونی توسط طراح است. بنا به طبیعت حس دلبستگی، بخشی از ساختار این پژوهش، متاثر از جنبه های انسانی برآمده از حوزه های روانشناسی و جامعه شناسی است.در این راستا، حس دلبستگی به مکان با سه شاخص امنیت، تعاملات اجتماعی و فضای باز مجتمع های مسکونی ارزیابی شد. برای این منظور، با کمک گرفتن از ابزار پرسشنامه و مصاحبه و مشاهدات میدانی شاخص های مذکور به همراه سایر عوامل تاثیرگذار شناسایی و دسته بندی شده است. سپس به تجزیه و تحلیل اطلاعات دریافتی مبادرت شده و با توجه به نتایج تحلیل ها به ارائه راهکارهای علمی و عملی برای ارتقای کیفیت مجتمع های مسکونی در فصل سوم رساله پرداخته شده است. بررسی بستر طرح و آشنایی با شرایط اقلیمی محیط طرح نیز به همراه شناخت بستر اجتماعی در فصل چهارم ارائه شده است تا ازین طریق به دقت با محیط فیزیکی و شرایط آب و هوایی آشنا شویم. روند پروسه طراحی از اولین مراحل تا طرح نهایی با تفصیل معرفی و چگونگی عبور از مراحل اولیه به طرح نهایی همراه با تصاویر ممکن تنظیم و ارائه شده است. این بخش از مطالعات در فصل پنجم رساله ارائه گردیده است.

هدف این تحقیق، یافتن عوامل موثر بر رضایتمندی سکونتی دانشجویان دختر از خوابگاه، و ایجاد مبنایی برای طراحی خوابگاه دانشجویی دختران می باشد. نتیجه گیری به دست آمده نشان داد که متغیرهای احساس امنیت، فضای دوستانه، رعایت حریم شخصی، دید و منظر، حذف دید مزاحم و ... در حد متوسط بر رضایتمندی ساکنان از خوابگاه تأثیر دارند.

امروزه بخش هایی از شهرهایمان که آنها را بافت های فرسوده می نامیم به دلیل تغییر و تحولات بسیار امروزه بخش هایی از شهرهایمان که آنها را بافت های فرسوده می نامیم به دلیل تغییر و تحولات بسیار سریعی که در شهرها و روند توسعه آنها اتفاق افتاده دچار نارسایی های عملکردی، کالبدی، زیست محیطی و اجتماعی- اقتصادی شده اند و نیازمند شناسایی و برنامه ریزی جهت مداخله هماهنگ با توجه به ویژگی های خاص محیطی – جغرافیایی و اقتصادی- اجتماعی هرکدام از آنها می باشد. به همین منظور در جهت پیدا کردن راهکارهای واقعی و عملی متناسب با شرایط به منظور بهبود و افزایش توان کارکردهای بافت قدیم، پروژه جاری در یکی از قدیمی ترین و پرپتانسیل ترین بافت های قدیم کرمان تحت عنوان ساماندهی بافت پیرامون تکیه همت براساس پایداری اجتماعی شکل گرفت. در این پروژه از میان رویکردهایی که به معماری وجود دارد، رویکرد فرهنگی- اجتماعی مبنای کار قرار گرفته است و سعی شده با تحلیل متغیرهای پایداری اجتماعی، ارزش های معماری و تاریخی، شناسایی مشکلات زیرساخت های شهری محدوده مورد مطالعه و در نهایت دستیابی به یک الگوی مناسب و ارائه راهکارهای منطقی در کنار ساماندهی بافت قدیم به توسعه فراگیر و همه جانبه بیانجامد و در عین حال ساکنین را از امتیازات توسعه شهری برخوردار کند. سریعی که در شهرها و روند توسعه آنها اتفاق افتاده دچار نارسایی های عملکردی، کالبدی، زیست محیطی و اجتماعی- اقتصادی شده اند و نیازمند شناسایی و برنامه ریزی جهت مداخله هماهنگ با توجه به ویژگی های خاص محیطی – جغرافیایی و اقتصادی- اجتماعی هرکدام از آنها می باشد. به همین منظور در جهت پیدا کردن راهکارهای واقعی و عملی متناسب با شرایط به منظور بهبود و افزایش توان کارکردهای بافت قدیم، پروژه جاری در یکی از قدیمی ترین و پرپتانسیل ترین بافت های قدیم کرمان تحت عنوان ساماندهی بافت پیرامون تکیه همت براساس پایداری اجتماعی شکل گرفت. در این پروژه از میان رویکردهایی که به معماری وجود دارد، رویکرد فرهنگی- اجتماعی مبنای کار قرار گرفته است و سعی شده با تحلیل متغیرهای پایداری اجتماعی، ارزش های معماری و تاریخی، شناسایی مشکلات زیرساخت های شهری محدوده مورد مطالعه و در نهایت دستیابی به یک الگوی مناسب و ارائه راهکارهای منطقی در کنار ساماندهی بافت قدیم به توسعه فراگیر و همه جانبه بیانجامد و در عین حال ساکنین را از امتیازات توسعه شهری برخوردار کند.