نام پژوهشگر: سید عباس رأفت

بررسی اثرات خویش آمیزی روی برخی از صفات تولیدی گاو سرابی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  حسین امیرزاده شمالی   سید عباس رأفت

در این تحقیق اثرات هم خونی و فاکتورهای محیطی روی صفات تولیدی و وزن تولد گاوهای سرابی مورد مطالعه قرار گرفت. از داده های 1250 رأس گاو نژاد سرابی که طی سال های 1370 تا 1390 در مرکز پشتیبانی گاو بومی سرابی ثبت شده بود استفاده گردید. ضریب هم خونی در این گله بین 28/0 - 0 برآورد شد. میانگین ضریب هم خونی در کل جمعیت 0109/0 و در بین افراد هم خون 0574/0 برآورد گردید. 19% کل گله هم خون بودند. هم خونی به دو حالت متغیر گسسته (0f=، 0625/0 f >0، 125/0 f >625/0، f> 125/0) و پیوسته در داخل مدل قرار گرفت. زمانی که هم خونی به صورت یک متغیر گسسته و پیوسته در داخل مدل قرار گرفت تأثیر معنی داری روی تولید شیر، درصد چربی و پروتئین و وزن تولد داشت(01/0 >p). نتایج بدست آمده نشان داد سال-فصل زایش و شکم زایش هم به لحاظ آماری اثر معنی داری بر صفات تحت بررسی داشت (01/0 >p). ضرایب تابعیت در حالت در نظر گرفتن ضریب هم-خونی به صورت متغیر پیوسته به ازای افزایش یک درصد هم خونی به ترتیب 69/2- کیلوگرم، 59/1+% ، 18/1+% بدست آمد.

برآورد پارآمترهای ژنتیکی رکوردهای روزآزمون سه شکم اول گاوهای هلشتاین ایران با مدل رگرسیون تصادفی چندصفتی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  خبات خیرآبادی   سید عباس رأفت

پارامترهای ژنتیکی شیر، چربی و پروتئین تولیدی سه دوره شیردهی نخست گاوهای هلشتاین ایران برآورد شدند. فایل داده ها شامل 108147، 81938 و 40271 رکورد روز آزمون صفات تولیدی ثبت شده برای 12214، 9270 و 4731 حیوان در دوره های شیردهی اول، دوم و سوم بوده است، به ترتیب. مولفه های (کو)واریانس با استفاده از روش حداکثر درست نمایی محدود شده(reml) و مدل رگرسیون تصادفی 1- صفت 3-شکم برآورد شدند. مدل شامل گله- تاریخ رکورد برداری، سن- فصل در موقع زایش بعنوان اثرات ثابت و ضرایب رگرسیون تصادفی برای اثرات ژنتیک افزایشی و محیط دائمی بعنوان اثرات تصادفی بوده است. محدوده وراثت پذیری های 305 روز برآورد شده برای صفات تولیدی بین 15 تا 43% متغییر می باشد. محدوده هم بستگی های ژنتیکی 305 روز بین صفات از 54 تا 87% متغییر می باشد. بیشترین مقدار هم بستگی ژنتیکی در مورد شیر تولیدی بین دوره های شیردهی دوم و سوم، اما در مورد صفات چربی و پروتئین تولیدی بین دوره های شیردهی اول و دوم مشاهده شد.

بررسی مقاومت ژنتیکی نسبت به نماتودهای دستگاه گوارشی درگوسفندان نژاد قزل وآمیخته ی قزل-بلوچی ایستگاه خلعت پوشان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  مونا حبشی زاده اصل   احمد نعمت الهی بنابی

هدف از اجرای این طرح، انجام مطالعات مقدماتی برای شناسایی مناطق آلوده و مقاومت برخی ن‍‍‍ژاد های گوسفندان در استان آذربایجان شرقی نسبت به انگل های داخلی بود. در قسمت اول طرح، داده های مربوط به 5934 رأس گوسفند از 19 شهرستان آذربایجان شرقی به منظور شناسایی آلوده ترین منطقه مورد بررسی قرار گرفتند و صفات تعداد تخم انگل نماتودیروس، مارشالاگیا، تریشوریس، تخم انگل نماتودهای ناشناخته و کل تخم نماتودها در این شهرستان ها بررسی شدند. داده های مربوط به این قسمت از اداره ی دامپزشکی استان آذربایجان شرقی تهیه گردید. این داده ها توسط نرم افزار sas آنالیز شدند و نتایج نشان داد که شهرستان کلیبر بیشترین آلودگی و شهرستان ملکان کمترین آلودگی را به نماتودهای دستگاه گوارشی دارند. همبستگی بین رطوبت (01/0p<) و بارندگی (05/0p<) با میزان تخم انگل مدفوع مثبت و معنی دار بود و رگرسیون نیز حاکی از افزایش میزان تخم انگل مدفوع در اثر افزایش رطوبت بود (01/0p<). در قسمت دوم پژوهش اطلاعات تحقیق از 24 رأس قوچ یکساله حاصل از دو ترکیب ژنتیکی بدست آمد. گروه های ژنتیکی شامل 12 رأس گوسفند نژاد قزل و 12 رأس گوسفند آمیخته ی قزل-بلوچی بودند. نمونه گیری در دو نوبت و در تاریخ های 30/11/1390 و 14/12/1390 در ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان انجام گرفت. تمامی گوسفندان متولد زمستان 1389 بودند و قبل از نمونه گیری داروی ضد انگل دریافت نکرده بودند و تمامی آنها در شرایط محیطی یکسان قرار داشتند. صفات مورد بررسی شامل وزن بدن، وزن تولد، تعداد تخم انگل نماتودها در هر گرم مدفوع و هماتوکریت و تست فماچا بودند. داده های مربوط به تمامی صفات بجز وزن تولد و هماتوکریت توسط رویه ی mixed نرم افزار sasآنالیز گردید و وزن تولد و هماتوکریت توسط رویه ی glm نرم افزارsas آنالیز شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که اثر گروه ژنتیکی در مورد کل تخم نماتودهای موجود در هر گرم مدفوع، تست فماچا و هماتوکریت (01/0p<) و تخم نماتودهای نماتودیروس و مارشالاگیا (05/0p<) معنی دار بودند.

تأثیر افزودن روغن پالم بر ویژگی های فیزیکی - شیمیایی، میکربی و حسی ماست پرچرب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  مهسا جهانبخش اسکویی   صدیف آزادمرد دمیرچی

هدف از این تحقیق بهبود تولید ماست پرچرب از طریق جایگزینی نسبی یا کامل چربی شیر با روغن گیاهی پالم بود. برای این منظور، سه نوع ماست پرچرب: ماست 8% چربی شیر (نمونه کنترل)، ماست حاوی 4% چربی شیر و 4% روغن پالم و ماست حاوی 8% روغن پالم تولید شد. نمونه های ماست بعد از تولید به مدت 28 روز در دمای c°4 نگهداری شد. ویژگی های فیزیکی- شیمیایی و میکربی نمونه ها در فواصل زمانی یک هفته ای و ویژگی های حسی نمونه ها در هفته اول و سوم ارزیابی شد. نتایج حاصل از آنالیز آماری نشان داد که تیمار و زمان نگهداری تأثیر معنی داری (05/0< p) بر رویph، اسیدیته، ویسکوزیته، آب اندازی و عدد پراکسید داشت. به طوریکه میزان ph تا روز 28 نگهداری کاهش یافت. در طول نگهداری میزان آب اندازی تمام نمونه ها افزایش، ویسکوزیته کاهش یافت. میزان ماده خشک و پروتئین و چربی نمونه ها در طی نگهداری تغییر معنی داری (05/0< p) نداشت. از نظر میکربی تیمار و زمان نگهداری اثر معنی داری (05/0> p) بر جمعیت باکتری های آغازگر داشت. در نمونه کنترل بالاترین فعالیت باکتری های آغازگر مشاهده گردید. از نظر زمان نگهداری جمعیت باکتری استرپتوکوکوس ترموفیلوس در نمونه کنترل و نمونه حاوی 4% پالم از روز 7 و در مورد نمونه حاوی 8% پالم از ابتدای دوره نگهداری تا روز 28 نگهداری و از نظر شمارش تعداد لاکتوباسیلوس بولگاریکوس نیز در نمونه کنترل و نمونه حاوی 8% پالم از روز 7 و در مورد نمونه حاوی 4% پالم از ابتدای دوره نگهداری کاهش تعداد این باکتری مشاهده شد. همچنین در مدت 28 روز نگهداری هیچ گونه کپک و مخمر در هیچ کدام از نمونه ها مشاهده نشد. جایگزینی چربی شیر با روغن پالم سبب کاهش میزان اسید های چرب اشباع و کوتاه زنجیر گردید، در مقابل مقادیر اسید های چرب اسید پالمتیک، اسید اولئیک و اسید لینولئیک افزایش معنی داری (05/0> p) یافت. از نظر ارزیابی حسی بالاترین امتیاز متعلق به نمونه کنترل بود، و بعد از آن به ترتیب نمونه های حاوی 4% و 8% پالم قرار داشتند. این مطالعه نشان داد که در کل جایگزینی چربی شیر با روغن پالم از لحاظ ویژگی های فیزیکی – شیمیایی قابل توصیه می باشد و می تواند مضرات اسید های چرب اشباع بالا و کلسترول بالای موجود در چربی شیر را کاهش دهد، و همچنین سبب کاهش هزینه های تولید گردد.

مقایسه توابع چندجمله ای مختلف در مدل رگرسیون تصادفی برای برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تولیدی شیر در گاوهای هلشتاین ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  علی محمدی   صادق علیجانی

این تحقیق به منظور مقایسه توابع مختلف چندجمله ای های لژاندر، ویلمینک و علی- شیفر در مدل رگرسیون تصادفی جهت برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تولید شیر گاوهای هلشتاین ایران انجام گرفت. بدین منظور از رکوردهای روز-آزمون مربوط به دوره شیردهی اول، شامل 701212، 657004 و 560775 رکورد به ترتیب برای مقدار تولید شیر و درصدهای چربی و پروتئین شیر استفاده گردید. این رکوردها از سال های 1385 تا 1389 توسط مرکز اصلاح نژاد کرج جمع آوری شده بود. اثرات ثابت در مدل شامل، اثر گله- سال- ماه رکوردگیری (htd)، سال زایش، دفعات دوشش و سن- فصل زایش به عنوان رگرسیون ثابت بود. پارامترهای ژنتیکی با استفاده از روش حداکثر درستنمائی محدود شده(reml) ، و با مدل رگرسیون تصادفی برآورد شدند. با توجه به مقایسه مدل ها با استفاده از معیارهای مختلف (-2logl، aic، bic و rv)، مدل رگرسیون تصادفی با چندجمله ای لژاندر (2،5) برای صفات مورد بررسی به عنوان بهترین مدل انتخاب شد. همچنین چندجمله ای لژاندر (2،2) با بالاترین rv و مدل رگرسیون تصادفی با تابع علی- شیفر از نظر معیارهای -2logl، bicو aicبدترین عملکرد را نشان دادند. بر اساس نتایج حاصل، استفاده از چندجمله ای لژاندر درجه پایین برای برازش اثرات ژنتیک افزایشی و با درجات بالا برای برازش اثرات محیط دائمی در مدل رگرسیون تصادفی مناسب می باشد. واریانس محیط دائمی در اوایل دوره شیردهی بالاتر از دیگر مراحل دوره شیردهی و واریانس ژنتیک افزایشی در اوایل دوره نسبت به انتهای دوره شیردهی پایین تر برآورد گردید. میزان واریانس فنوتیپی صفات مورد بررسی در طول دوره شیردهی یکسان نبوده و در اوایل و اواخر دوره شیردهی مقدار آن بالاتر بود. دامنه وراثت پذیری برای صفات مقدار تولید شیر، درصد چربی و درصد پروتئین شیر با استفاده از توابع مختلف به ترتیب در محدوده 08/0 تا 23/0، 05/0 تا 14/0 و 08/0 تا 20/0 بدست آمد. وراثت پذیری 305روز درصدهای چربی و پروتئین شیر بر خلاف وراثت پذیری روز-آزمون آن ها بالاتر از مقدار تولید شیر بدست آمد. همبستگی ژنتیکی افزایشی صفات مورد بررسی بین روزهای شیردهی نزدیک بهم، حداکثر و با فاصله روزهای شیردهی این میزان کمتر شد. نتایج نشان داد، روند ژنتیکی تولید شیر در طول سال های اخیر افزایش یافته است، در حالیکه روند ژنتیکی درصد چربی و درصد پروتئین در نتیجه پاسخ همبسته با انتخاب ژنتیکی برای تولید شیر کاهش یافته اند.

ارزیابی عملکرد برخی از گله های مرغ مادر گوشتی در استان آذربایجان شرقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  مهناز ادیب سردرود   جلیل شجاع غیاث

این تحقیق به منظور ارزیابی عملکرد برخی از گله های مرغ مادر گوشتی در استان آذربایجان شرقی انجام شد. بدین جهت شش واحد انتخاب شد و عملکرد برخی از صفات از جمله میانگین وزن بدن، درصد یکنواختی وزن بدن، درصد تولید تخم مرغ و درصد جوجه درآوری تخم مرغ ها در واحدها و نسبت به استانداردهای مربوطه مورد بررسی قرار گرفت. سویه های مورد مطالعه راس 308 و کاب 500 بودند. تمام آنالیزهای آماری به کمک نرم افزار sas و با رویه glm صورت گرفت .از آزمون کای- اسکور و تی- تست جهت آزمون معنی داری استفاده شد. برای محاسبه درصد یکنواختی وزن بدن، از ضریب پراکندگی استفاده شد. نتایج نشان داد که در تمامی واحدها میانگین وزن بدن در اکثر هفته ها، نسبت به استاندارد بیشتر بود. درصد یکنواختی در دو واحد کمتر از استاندارد بوده (05/0>p) و در بقیه واحدها بیشتر از استاندارد بوده است (05/0>p). در ارتباط با درصد تولید تخم مرغ، دو واحد تولید مناسب و چهار واحد تولید کمی داشتند. درصد جوجه درآوری در دو واحد کمتر از حد استاندارد بود (05/0>p)، اما در بقیه واحدها، در اوایل تفاوت ها نسبت به استاندارد بی معنی بوده (05/0<p) و سپس در اواخر به کمتر از استاندارد رسیده بودند (05/0>p). از تحقیق حاضر می توان نتیجه گرفت که در واحدهای پرورش مرغ مادر گوشتی در این استان، بایستی به صفت جوجه درآوری و وزن بدن توجه بیشتری شود تا از اثرات نامناسب این صفت (وزن بدن)، بر عملکرد سایر صفات جلوگیری شود و بایستی سعی کرد با رفع نواقص و مشکلات و بررسی دلایل ضعف مدیریتی در جهت بالاتر بردن عملکردها اقدام کرد.

تولید کره فراسودمند با افزودن پودر دانه های گلرنگ وخرفه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  نواب بهمنی   جواد حصاری

کره ویژگی های شیمیایی و فیزیکی مطلوبی دارد، ولی در دهه های گذشته مصرف آن به دلیل محتوای بالای اسیدهای چرب اشباع و کلسترول کاهش یافته است. از طرف دیگر، بافت کره بسیار پراهمیت است و عیب عمده آن مالش پذیری ضعیف بعد از خروج از یخچال است. در این مطالعه پودر دانه های گلرنگ و خرفه به عنوان منبع اسیدهای چرب ضروری ?6(اسید لینولئیک) و ?3(اسید ?- لینولنیک) وآنتی اکسیدان طبیعی به صورت خام و برشته برای اصلاح ویژگی های نامطلوب کره استفاده شد

تولید پنیر اصلاح شده آنزیمی از پنیر آب نمکی نیمه رس گاوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1392
  آیلار ناظمی   صدیف آزادمرد دمیرچی

پنیر اصلاح شده آنزیمی به پنیری اطلاق می شود که جهت تشدید طعم تحت تیمار آنزیمی قرار می گیرد. استفاده از این نوع پنیر در تولید مواد غذایی می تواند بدون افزایش لاکتوز و چربی شدت طعم پنیری مورد نیاز را ایجاد کرده و موجب کاهش هزینه ی تولید تا 80-40 درصد شود. در این مطالعه عصاره پروتئازی سویه های لاکتوباسیلوس کازئی و لاکتوکوکوس لاکتیس به روش اولتراسوند استخراج شد و به همراه لیپاز رایزوموکور مهی برای تشدید طعم پنیر آب نمکی نیمه رس گاوی مورد استفاده قرار گرفت. تیمارها ترکیبی از دو آنزیم لیپاز و عصاره پروتئازی هر کدام با غلظت های 001/0، 003/0 و 005/0 درصد بودند که بعد از گرمخانه گذاری به مدت 1، 3 و 6 روز تحت آزمایش های ph، لیپولیز، اسیدیته، ازت محلول و الکتروفورز قرار گرفتند. تجزیه واریانس داده ها در قالب طرح کرت خرد شده در زمان بر پایه طرح کاملاً تصادفی، افزایش معنی داری (05/0p<) را بین تیمار ها از نظر اندیس لیپولیز، اسیدیته و درصد ازت محلول در ph 6/4 نشان دادند، همچنین زمان گرمخانه گذاری و اثر متقابل این دو فاکتور نیز معنی دار (05/0p<) بود. در مورد ph، زمان گرمخانه گذاری افزایش 7/2 درصدی نسبت به نمونه شاهد داشت در حالی که نوع تیمار و اثر متقابل آن با زمان غیر معنی دار بود. ارزیابی پروتئولیز با استفاده از ازت محلول در ph 6/4 و الکتروفورز روی ژل پلی آکریل آمید صورت گرفت. در همه تیمار ها با افزایش زمان گرمخانه-گذاری و غلظت آنزیم مقادیر اندیس لیپولیز، اسیدیته و ازت محلول نمونه ها به ترتیب 16/16، 4/23 و 97/14 درصد نسبت به نمونه شاهد افزایش یافتند که نشانگر تأثیر آنزیم های به کار برده شده بر فرایند لیپولیز و پروتئولیز است. ارزیابی حسی توصیفی محصول گرا بر اساس شدت طعم توسط 14 پانلیست انجام شد و نتایج حاصل افزایش شدت طعم پنیری را با افزایش غلظت آنزیم و زمان گرمخانه گذاری نشان داد. بنابرین آنزیم های مذکور می توانند بدون ایجاد تلخی برای تشدید طعم پنیری مورد استفاده قرار گیرند.

برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تولید مثلی گوسفندان نژاد قزل با استفاده از مدلهای خطی وآستانه ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1392
  رضا نبوی   صادق علیجانی

چکیده: این تحقیق به منظور برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تولیدمثلی گوسفندان نژاد قزل انجام شد. قبل از انجام آنالیز های آماری عوامل موثر و تاثیرگذار بر این صفات با استفاده از رویه logisticنرم افزار sas9.1 در سطح (0.05>p)مورد آزمون معنی داری قرار گرفته و از بین اثرات ثابت، عواملی چون سال زایش، فصل زایش، سن میش و گله دارای اثر معنی داری روی صفات شدند که این عوامل در صفات مختلف متفاوت بودند. بدین منظور از شش مدل آماری مختلف برای آنالیز رکوردهای حیوانات (تک متغیره و دومتغیره) استفاد شد. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از میزان آبستنی که در این مرکز از تکنیک تلقیح مصنوعی می شد، تعداد بره زنده متولد شده بازای هر میش ، تعداد بره زنده شیرگیری شده بازای هر میش ، برای تعداد بره متولد شده بازای هر میش، تعداد بره شیر گیری شده بازای هر میش. آنالیزها با استفاده از نرم افزار thrgibbs1f90 و remlf90 انجام و به ترتیب با استفاده از معیار میزان انحراف(dic) و ملاک آکایک(aic) بهترین مدل برای هر صفت مشخص شد. میزان وراثت پذیری و تکرارپذیری برآورد شده با استفاده از بهترین مدل آنالیز خطی عمدتا کم و به ترتیب از0.0746 تا 0.221 و از 0.0749 تا 0.459 متغیر و با استفاده از بهترین مدل آنالیز آستانه ای به ترتیب از 0.0768 تا0.225 و از 0.0668 تا 0.455متغیر بود. مقادیر همبستگی ‍‍‍ژنتیکی برآورد شده نیز با هرکدام از مدل های آنالیز خطی و آستانه ای به ترتیب از 0.301- تا 0.8 و 0.377- تا 0.87 متغیر بودند. همبستگی های فنوتیپی نیز از 0.32- تا 0.9 متغیر بودند.

تولید نوشیدنی لبنی بر پایه آب ماست
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1394
  هادی مصطفایی   جواد حصاری

با افزایش جمعیت در کشور تولید سالانه ماست های طعم دار و انواع ماست های چکیده یا غلیظ شده به میزان قابل توجهی افزایش یافته و در نتیجه مقدار زیادی آب ماست تولید می شود. کارخانجات بزرگ از سیتم اتوماتیک سانتریفوژ جهت آبگیری از ماست و تولید ماست چکیده بهره می گیرند. برخی از این کارخانه ها با تبدیل روزانه بیش از 60 تن شیر به ماست چکیده، 40 – 30 تن آب ماست تولید می کنند که به طور عمده مورد استفاده قرار نگرفته و به عنوان فاظلاب دفع می گردد. از طرفی آب ماست دارای و bod بسیار بالا است که به عنوان پساب بسیار آلوده در نظر گرفته می شود . شواهد تولید ماست صاف شده و آبگیری شده در بسیاری از کشور ها مانند بالکان، مدیترانه شرقی، ترکیه و شبه قاره هند یافت شده است . از آنجایی که تا بحال مطالعات کمی بر روی آب ماست انجام گرفته لذا در این پژوهش امکان استفاده از آب ماست برا ی تهیه نوشیدنی از آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت و همچنین این پژوهش سعی بر آن دارد که با استفاده از آب ماست در فرمولاسیون دوغ مقدار ماست مصرفی برای تولید دوغ را کاهش دهد.