چکیده هدف از خلقت انسان دست یابی وی به کمالات الهی و لقاء الله است. خداوند متعال انسان ها را به تلاش برای وصول به هدف والای خلقت دعوت کرده است و لازم? دست یابی به چنین هدفی شناخت کیفیت سلوک الی الله است. امام علی × در نهج البلاغه مردم را به ورود به وادی سلوک الی الله و اجتناب از بی راهه روی دعوت فرموده است. شاخصه های سلوک الی الله نیز به صورت پراکنده در نهج البلاغه بیان شده است. پرورش این شاخصه ها موجب دست یابی سالک به نتایج سلوک می شود. از نظر امام علی × که نمون? انسان کامل است، تفکر والاترین ویژگی انسان است، او با تفکر در جهان هستی و آثار خلقت خدا، جایگاه ویژ? خویش در جهان هستی را می شناسد. درک چهر? واقعی دنیا و رخدادهای واقع در آن، موجب عبرت می گردد. سالک در سای? چنین تفکری به یقظه دست می یابد و توب? حقیقی می کند و پس از آن صمت و صهر و جوع و خلوت را که از شرایط مهم سلوک اند همه را یکی پس از دیگری طی می کند. وی باید به وسیل? زهد، حب دنیا را از قلب خود بیرون کند، حرکت در مسیر کمال با وابستگی به دنیا ممکن نیست. ورع و تقوا سالک را از افتادن در دام محرمات و شبهات باز می دارد. اوقات سالک با ذکر خدا پر می شود، او باید بر سختی این امور، صبر پیشه کند و مراقبت و محاسب? دائمی داشته باشد. شاخصه های دیگر سلوک الی الله عبارت اند از: خوف و رجا، اخلاص، حزن، رغبت، توکل، قلب سلیم، یقین، انس و محبت. سالک باید برای موفقیت در مسیر الی الله از خدا استعانت بطلبد و به نیروی خود تکیه نداشته باشد. او باید سرعت، جدیت و استقامت در پرورش شاخصه های سلوک را در رأس امور قرار دهد. پایداری در سلوک حقیقی و رفع موانع سلوک، راه را برای رسیدن به نتایج عالی سلوک هموار می سازد. پیشوای مومنان × نتایج عالی سلوک الی الله را نیز بیان فرموده است. اولین نتیجه ای که از سلوک الی الله به دست می آید، زنده شدن خرد است. سالک عارف به کمال عقلی می رسد، او بر شهوات خود غالب می گردد و نفس امّاره را مغلوب می کند، در نتیجه به لطافت روح می رسد و به عالم بالا متصل می گردد. عارف وارسته شایست? جذب انوار الهی می شود و به وسیل? این انوار سیر کمالی خود را به سهولت و بدون هیچ گونه انحرافی می پیماید. انوار الهی سبب شهود و مکاشفه در عارف می گردد. درک شهودی عارف بسیار عالی تر از درک ناشی از علوم اکتسابی است. مشاهد? عالم غیب نوعی رعب در قلب عارف پدید می آورد. ازدیاد انوار الهی، رعب حاصل از مشاهد? عالم غیب را برطرف می کند و طمأنینه را به وجود می آورد. عارف وارسته چراغ هدایت دیگران می گردد و مردم را به سوی حق هدایت می کند. عالی ترین نتیج? سلوک الی الله، وصول به رضایت خداوند است، عارف به مقامی می رسد که خدا او را می ستاید و مورد رحمت و لطف خود قرار می دهد.

پایان نامه ی ارائه شده ترجمه ی کتاب «an introduction to the history of mysticism» نوشته ی مارگارت اسمیت که وی پژوهشگر، خاورشناس و محقق برجسته ی تصوف و عرفان می باشد. موضوع اساسی و مهم این کتاب عرفان در ادیان مختلف است. نویسنده در ابتدا این کلمه را ریشه یابی کرده و سپس تعریفی از آن ارائه داده و آن را در ادیان مختلف مورد بحث قرار داده است و در هر فصل کتاب به معرفی عرفای آن دین یا عصر خاصی پرداخته و شرحی از زندگی و آثار آنان را در پیش روی خواننده قرار می دهد و در نهایت خواننده با مطالعه ی این کتاب، خود به این نتیجه دست می یابد که عرفا در هر عصر و تاریخی و با هر دین و مذهب و در هر سرزمین و کشوری همه یک هدف را دنبال می کنند و آن دستیابی به اتحاد و یگانگی با ذات مطلق الهی است. هدف پژوهشگر، بررسی عرفان و شناخت عرفای واقعی در ادیان راستین جهان بوده و روش اجرایی و تحقیقاتی در آن به صورت کتابخانه ای می باشد. و شاید بتوان گفت مهم ترین نتیجه ای که از این پایان نامه به دست آمده رسیدن به این آگاهی است که عرفان مختص به یک دین و مذهب خاص یا یک منطقه ی به خصوصی نیست بلکه این معرفتی است که در همه جا می توان ردپایی از آن را یافت و در واقع شاید بتوان گفت تنها نقطه ی اتصال همه ی ادیان جهان همین بحث عرفان باشد.

َچکیده قباله؛ سنت قبول شده ، بدنه ی اصلی عرفان یهود است که درپی تفسیر و کشف رموزکتاب مقدس می باشد. این مکتب عرفانی دارای روحی گنوسی است و بسیاری از اصطلاحات، باورها و اسطوره های گنوسی ازطریق قدیمی ترین کتاب این مکتب، سفر هاباهیر وارد جریان اصلی عرفان یهود شد. قباله همه ی اعتقادات وآیین های عمده ی یهودیت را مطابق الاهیات باطنی خود از نو تعبیر کرد. تمثیل های مستحکم قباله، به طور یکسان برای عارفان و غیر عارفان همواره جذابیت داشته است. اساس اندیشه های قباله سفیروت یا تجلیات الهی است؛ سلسله ای از فیضانات که ازطریق مقام الوهیت یا ان سوف صادرشده است. این تجلیات دهگانه به شخینا یعنی حضور دایمی خداوند درجهان ختم می شود. هدف عارف نظری قباله دوقوت یا اتحاد باذات لایتناهی است. کتاب اصلی مکتب قباله؛ زوهر در اسپانیای قرن سیزدهم منتشر شد. مهم ترین تحول در اندیشه های زوهری، ظهور قباله ی اسحاق لوریا درقرن 16 بود که با نظریه ی صیمصوم «انقباض خداوند به درون خود» وفاجعه ی شکست ظروف مشخص می شود. این فاجعه که منجر به رسوخ شر درجهان گشت با فعل تیقون مرمت می یابد. درجریان تیقون « بازسازی» ممکن است عده ای از ارواح که وظایف معنوی خودشان را به انجام نرسانده اند دچار تناسخ «گیلگول» شوند وجهت تطهیر خود واصلاح اعمال، در کالبد های دیگر به این جهان رجعت کنند. با ظهور ماشیح وبازگشت قوم اسراییل به فلسطین، فرایند تیقون به پایان می رسد وجهان به الگوی اولیه ی خود که اعتدال کامل بود بر می گردد.

چکیده امید، حالتی نفسانی است که در آن، انسان با اموری که هم اکنون وجود ندارد، ولی انتظار وجود آن ها را دارد؛ نوعی دل بستگی و تعلّق خاطر پیدا می کند. امیدواری یک مقول? سه جزئی شناختی، عاطفی و حرکتی است. انسان امیدوار، انسان سرزنده، پویا، پرتحرّک و شادابی است که در جهت دستیابی به امیدهای خود حرکت می کند. انسان با امید به این که تلاش او ثمربخش است، فعّالیّت می‏کند و اگر امید نبود انسان دست به هیچ اقدامی نمی‏زد. هدف این پژوهش بررسی و نتایج امید به خدا و آشنایی با شیوه صحیح امیدواری با استفاده از روایات نهج‏البلاغه است. علی (علیه السّلام) به امید اهمیت زیادی می دهد. امید بازتاب گسترده ای در نهج البلاغه دارد. شبک? معنایی امید در نهج البلاغه شامل: امید، رجا، آرزو، خوش بینی، طمع، خوف، ناامیدی، یاس، قنوط، خمودی، افسردگی، بیماری، اعتماد به نفس و ... است. مبانی امید از نگاه نهج البلاغه انسان، خدا و هستی است. انسان از نگاه نهج البلاغه موجودی ضعیف و ناتوان؛ ولی دارای اندیشه است، تا او را به تلاش وادارد و افکاری؛ تا در دیگر موجودات تصرّف نماید. خدا در نگاه نهج البلاغه اولی است که آغاز ندارد و آخری است که پایان ندارد، همیشه بوده و خواهد بود. در والایی از همه پیشی گرفته، عقل از ذات او ناآگاه و او از اسرار نهان آگاه، نعمت هایش پایان نمی پذیرد و رحمتش قطع نمی گردد و برای صفاتش حد و مرزی نیست. امید به رحمت و فضل و کرم او اساس امیدواری است. کسی که در تمام امورات زندگی امید به خدا و رحمت و فضل او داشته باشد موفّق و پیروز است. هستی از نگاه نهج البلاغه، نمون? قدرت خداست و شگفتی آثار رحمت او که با زبان گویا، به وجود پروردگار گواهی می دهد و ما را به شناخت او می خواند. شناخت کافی و درست از خدا، قوّت ایمان و اعتقاد دین از علل درونی؛ تعهد به اخلاق فردی و اجتماعی، تلاش و کوشش، انجام اعمال دینی، توبه، شفاعت، دعا، توکل و توسل از علل بیرونی امیدواری از دیدگاه نهج البلاغه است. عدم شناخت درست از خدا، نداشتن ایمان و اعتقادات دینی، آرزوهای واهی، گمراهی، کفر، نفوذ شیطان و گناه از موانع درونی؛ نداشتن برنامه و مقایس? خود با دیگران، افراط در امید و آرزو، کسالت، دنیاطلبی و .... از عوامل بیرونی دوری فرد از دستیابی به امیدواری هستند. نهج البلاغه مهم ترین اثر و کارکرد امید در زندگی بشر را، آسان شدن سختی ها و تقویّت روحیّ? انسان می داند، به این معنی که انسان برای هر عملی می بایست انگیزه ای داشته باشد و هر چه کار سخت تر و دشوارتر باشد باید امید به بهره وری و بهره مندی نیز بیشتر باشد. امید باعث ترقّی درجات کمال شده و بر سرعت سیر در طریق وصول به مطلوب می افزاید. دیگر آثار امیدواری در نهج البلاغه، بازگشت و بازسازی، تحصیل حوائج، آسانی راه، نیرو و نشاط، حرکت و تلاش، رحمت الهی، عمران و آبادی، ظفر و کامیابی و تقویت سلامتی است. آن که تندرست است امیدوار و آن که امیدوار صاحب همه چیز. امید در سلامت روانی انسان نقش مهمّی بر عهده دارد. امید، به زندگی انسان معنا می بخشد و هنگام هجوم مشکلات، رنج ها و مصایب از فروپاشی روانی انسان جلوگیری می کند و مانع استیلای یأس و دل سردی بر انسان می گردد. از آثار رجا در انسان، دوام مجاهده توسط اعمال و مواظبت بر اعمال در تمامی حالات، احساس لذّت از رو به خدا کردن و بهره مندی از مناجات او و خشوع در تملّق او، آرام بخشی روان و هدف داری زندگی است. واژه های کلیدی: خدا، امید، سلامتی، تقویت روحیّه.

تاریخ عرفان مسیحی بدون شناخت ریشه های آن در یهودیت ، فلسفه دینی یهود وبالاتر از همه در تاریخ مسیحیت اولیه قابل درک نیست . کتاب اقای مک گین بهترین راهنما در این زمینه است.این پایان نامه تحقیق وترجمه دوفصل از کتاب مک گین با نام "ریشه های عرفان" است که توسط شرکت کراس رود ( crossroad company) درسال 1999 به چاپ رسیده.همچنین این کتاب اموزه های پدران یونانی (کلمنت اسکندرانی ،اوریگن ،گرگوری نوسایی ، ماکاریوس ،اواگریوس پونتیکوس ،دیونوسیوس و غیره)را از قرن دوم تا ششم میلادی مورد توجه قرار می دهد و دیدگاه های آنهارا در باب عناصر عرفان مسیحی مورد بحث و بررسی قرار می دهد . عناصر عرفانی :کمال مسیحی ،الوهیت ،تامل ومراقبه ،گنوسیس (معرفت باطنی)،لقاء خداوند ، تولد الهی ،تشبه به خداوند،نیایش ایده ال ، خلسه و اتحاد با خداوند.

چکیده از آنجایی که اسلام دین انسان ساز است، برای هدایت و گم نکردن راه سعادت منبع مکتوبی چون قرآن و راهنمایانی چون پیامبر (صلی الله و علیه و آله) و پس از ایشان ائمه (علیهم السلام) را در دسترس همگان قرار داده است. با مطالعه قرآن و نهج البلاغ? شریف به عنوان مترجمان قرآن کریم می توان به هدایت دست یافت. عارفان مسلمان تلاش می کنند که سیر و سلوک خود را بر اساس دستورات دین و راهنمایی این بزرگان قرار دهند تا مسیر را به خطا نروند از جمله عطّار نیشابوری که گرچه اهل سنت است اما با مطالعه آثارش می توان به تأثیرپذیری او از امیر المومنین علی (علیه السلام) در طی طریق معترف شد. تزکیه عرفانی نفس در نهج البلاغه بر انسان شناسی که به خداشناسی و در نهایت به کمال رساندن انسان منجر می شود استوار است. امیر المومنین علی (علیه السلام) به عنوان انسان کامل، شناخت صحیح خداوند و اخلاص در عقیده و عمل، تقوی و صبر را از عوامل دست یابی به تزکیه نفس در نهج البلاغه می دانند و برتری طلبی، پیروی از خواهش های نفسانی، طغیان، حبّ دنیا و موانع عملی و اخلاقی ازجمله عجب و ریا و ارتکاب رذائل اخلاقی را موانع شناختی در راه تهذیب نفس می شمرند. عطّار عوامل دست یابی را به کمال شناخت خداوند و عوامل فردی منحصر می داند و در آثارش از طلب، عشق، معرفت، استغناء، توحید، حیرت، فقر و فنا به عنوان وادی ها و یا مراحل سیر و سلوک عرفانی نام می برد. موانع شهودی در نزد شیخ عبارتند از: غفلت از خداوند و غفلت از مرگ. عطّار موانع عملی و اخلاقی را پیروی از هوای نفس، خودپرستی، آرزوهای دور و دراز و سراب های فریبنده می داند. کلیدواژه: تزکیه نفس، عرفانی، نهج البلاغه، عطّار.

چکیده پژوهش : از آن جا که آدمی همواره به دنبال راهی به سوی کمال بوده است و یا به عبارتی دیگر چون کمال جویی و حرکت به سوی رشد و تعالی یکی از نیازهای فطری بشر است ، گویا بازگشت به اصل از خواسته های درونی و امیال پاک انسان است. ولایت مسیری است که می تواند انسان را در راستای رسیدن به این میل پاک کمک کند و شاید شاه کلید تحقق این خواسته الهی انسان تمسک به این اصل و این رکن ارزشمند( ولایت) است. به همین منظور بزرگانی در طول تاریخ بشری تلاش نموده اند که در این میان اصول تعالی بخش و کلید گرانبهای وصول به معبود و حرکت به سوی کمال را به انسان ها معرفی نمایند. و عده ای زیادی از بزرگان اهل کمال و عرفای اهل دل به این باورند که ولایت همان کلید ارزشمند وصل به ساحل نجات است. جناب مولانا یکی از آن بزرگان است که گویا این مهم را خوب دریافته است و آن را با جان و دل فهم نموده است و یا بهتر بگویم آن را با اعماق وجود چشیده است و شاید بتوان گفت برخورد او با شمس تبریزی شاهد بر این ادعاست. مولانا تحقق توحید و اخذ مطلوب را پذیرش اصل ولایت دانسته و پیر و ولی را چراغی برای رسیدن به توحید می داند ، همانگونه که قرآن کریم ، انبیاء و اولیای الهی ، انسان ها را دعوت به پذیرش ولایت خدا ،رسولان و اولیاء می کندو تنها نجات را در پذیرش و قرار گرفتن در زیر چتر گسترده ولایت می دانند. ایشان نیز تأکید بر نجات بشریت با راهنمایی ولی و آگاهان و دانایان راه دارد. آن هم نه هر ولایت بلکه ولایتی که در راستای ولایت خدا باشد ، و نه هر ولی بلکه ولی ای که خود دست در دست خدا دارد. لذا، در این پژوهش سعی شده است به روش کتابخانه ای نگاه جناب مولانا و برخی از عرفای اسلامی ، در خصوص ولایت ، تفاوت ولایت با نبوت، امتیازات و ویژگی های اولیاء، آثار و نتایج تبعیت از ولایت ، انواع مراتب و شرایط ولایت مورد بررسی قرار گیرد. کلید واژه: عرفان اسلامی ، ولایت ، توحید، کمال، آثار مولانا .

تجلیات الهی عبارت از موجودات عالم وجودندکه مظهر صفات متکثره حقند. چه، آن که فیض حق مانند آب روان و موجودات مانند نهری و هر جزئی از اجزای نهر که تعیین کنی آبی که در او باشد، غیر از آبی است که «آن» سابق در آن بوده است و غیر آبی است که «آن» لا حق در آن خواهد بود. و فیض حق را تعطیل نباشد و همواره موجودات عالم از فیوضات دائمه او برخوردار و مستضعفین به فیض دائم التجلی اویند و در مقام ترقی از مقامی به مقام بالاترند و هر آنی را اقتضایی است که بر حسب آن مستفیض گردند. حضرت حق تنها وجود حقیقی است و پدیده ها همه ظهور و تجلی و پرتو اویند.آن ها هیچ استقلالی از خود ندارند و عین تعلق به خداوندند.تجلی حضرت حق به دلیل توسع الهی تکرار پذیر نیست.از این رو تجلی او مدام است و با نفس رحمانی اش(بسط وجود بر اعیان)،دم به دم آفرینش نو می شود. بر این بنیاد،خلق جدید(آفرینش مدام)همان تجلی مستقر و تکرار ناپذیر حق است. با تجلی جمالی حق،پدیده ها بقا می یابند و با تجلی جلالی،فانی می شوند. این بقا و فنا و خلع و لبس دائمی است(=خلق مدام). حرکت جوهری و خلق مدام هر دو گویای تحول و تجددند؛اما این دگرگونی در اولی،ناشی از تحول نهادی.و سیلان جوهری ماده و در دومی،فراتر از این،ناشی از تجلی مداوم حضرت حق تعالی است.در اولی لبس بعد از لبس و در دومی خلع و لبس است. قلمرو خلق مدام،کل،آفرینش است،حال آن که حوزه ی حرکت جوهری،عالم جسمانیات است.اولی بر مبادی کشفی و شهودی و دومی بر مبادی عقلی استوار است.موضوع اولی نفس وجود و موضوع دومی هیولی(ماده)است.

هر دولتی در هر عصر و زمانی برای برانگیختن عواطف و احساسات ملت خود و دعوت آن ها به انجام وظایف فردی و اجتماعی از شعارهایی استفاده می کند. مسیحیان در گذشته و امروز با صدای ناقوس پیروان خود را به کلیسا دعوت می کنند و مسلمانان برای این دعوت از اذان استفاده می کنند. اذان یک دعوت زنده است، این ندا زمین و آسمان را به هم پیوند می زند و تواضع مخلوق را با خالق درهم می آمیزد. بررسی تاریخ اذان از ابتدا تاکنون، بررسی بعد زمان سنجی اذان، آثار، موسیقی، کیفیت، نحوه خواندن، تفسیر، واژه شناسی، پیام ها و پیامدهای اذان.

این که آثار روحی و جسمی دعا چیست؟ نمادهای ظاهری و باطنی دعا چه گونه در ما و در جهان تجلی می یابد؟ نشانه هایی که دعا و ارتباط با خدا در وجودمان ایجاد م یکند چیست؟ چه نقطه ها و ارتباطاتی در جهان وجود دارد و به ارتباط موجودات با خدای جهان اشاره دارد؟ در کل آن چه به همه عواملی که یاد خدا و خواستن حاجت ها را از او یادآوری می کند، مورد بررسی و تحقیق قرار داده ام تمامی نمادها و نشان ههای ظاهری و باطنی دعا کردن و آثار آن. رسیدن به مکانی که نشان دهد دعا کردن امری فقط محصور شده در دین نیست و آن چه آثار دعا است فرامادی است. نشانه های حاصل روحی و جسمی آن فقط در حیطه دین خلاصه نمی شود کما این که در ادیان به این مسأله تأکید شده است. یکی از روش های مورد استفاده روش کتابخان های و استفاده از کتاب های موجود خواهد بود در کنار نگاه به آرشیوهای کشورهای مسلمان. استفاده از سایت های مذهبی.

هر موجود تربیت یافته ای ارزشمند است، به ویژه انسان که تمام هویّت او به تربیت یافتگی اوست، که با اختیار و انتخاب خود، در مسیر رشد و کمال وجودی خود گام برمی دارد. انسان این راه را باید با رهنمودهای مربیانی لایق و شایسته طی کند که خود در مکتب خداوند ربّ العالمین، پرورش یافته اند و به تمام ابعاد وجودی و همه نیازمندی های دنیا و آخرت او آگاهی دارند. یکی از این مربیان الهی، امیرمومنان علی (علیه السلام) می باشد که ساختار تربیتی کتاب ایشان، یعنی نهج البلاغه، بر همه آموزه های قرآن منطبق می باشد. تحقیق حاضر در صدد آن است که با بضاعت اندک خود، برنامه های تربیتی حضرت علی (علیه السلام) این الگوی بشریت را از نهج البلاغه استخراج نموده و شیوه تربیت انسان قرآنی را به صورت کاربردی به جامعه اسلامی عرضه نماید. به همین منظور تحقیق مزبور در پنج فصل تنظیم گردید: فصل اول این تحقیق به بیان کلیات اختصاص یافته است. در فصل دوم، پس از بررسی مفهوم تربیت قرآنی به بیان ابعاد تربیت قرآنی پرداخته شد، و این ابعاد در سه حوزه کلی؛ شناخت، رفتار و احساس و عاطفه مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بیان تفاوت های موجود در مکتب تربیتی اسلام و مکاتب تربیتی بشری، فصل سوم این تحقیق به بیان ویژگیهای تربیت قرآن اختصاص یافته و از جنبه فطری بودن، عقلانیت، جامعیت، ظرافت ها، برنامه ها و الگو دهی مورد بررسی قرار گرفت. برای تحقق و عینیّت بخشیدن به تربیت قرآنی، باید شرایطی در مربی و متربی و همچنین عوامل دیگری که در روند تربیت موثر می باشند، وجود داشته باشد. لذا فصل چهارم این تحقیق به بررسی شرایط مربی، متربی، مادّه تربیت و همچنین محیط از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه پرداخت. فصل پنجم این تحقیق نیز، به موانع تحقّق تربیت صحیح از قبیل؛ موانع محیطی، خانوادگی، حلال بودن تغذیه و دوستان فاسد و تهاجم فرهنگی و موانع حکومتی پرداخته شده است که در تربیت صحیح ایجاد اخلال می کنند.

این پژوهش شامل سه فصل است. فصل اول به مباحث کلی و نکات مقدماتی، تعریف، پیشین? سکولاریسم و مبانی آن و قرائت های مختلف از آن، همچنین معرفی نهج البلاغه و جایگاه آن و اهداف و ضرورت انجام این پژوهش اختصاص یافته است. در فصل دوم، مهم ترین ادل? سکولاریسم، یعنی ناسازگاری دین، حکومت و سیاست؛ عرفی شدن دین و از دست رفتن جایگاه قدسی آن؛ عدم مشارکت عمومی در حکومت دینی و عدم پاسخ گویی دین به نیازهای زمان مطرح و از نگاه نهج البلاغه مورد نقد وبررسی می گیرد. سکولاریسم معتقد است که دین ارتباطی با حکومت و سیاست ندارد و ورود آن به ساحت حکومت و زندگی مادی بشر، مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت. این دیدگاه، با مراجعه به کتاب شریف نهج البلاغه مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. نتیج? بررسی نشان می دهد که مسائل مطرح در سکولاریسم، ناشی از مشکلات موجود در دین مسیحیت بوده و این مشکلات در دین اسلام وجود ندارد؛ بررسی نمونه ها و شواهدی از سخنان امام علی (ع) در نهج البلاغه نشان می دهدکه، برخلاف دیدگاه سکولاریسم، دین در حکومت و سیاست دخالت داشته و حضور دین در عرص? زندگی بشر، با قداست آن منافاتی ندارد؛ حکومت اسلامی به هم? گروه های مردمی با هر عقیده و مذهبی توجه داشته و آن ها را تحت حمایت خویش قرار می دهد. از سویی دیگر وجود احکامی در دین اسلام، موجب شده است که این دین، از ویژگی انطباق با شرایط زمان برخوردار باشد. در فصل سوم به بررسی رابط? دین و نهادهای اجتماعی یعنی سیاست و حکومت، حقوق، اقتصاد و تعلیم و تربیت در نهج البلاغه پرداخته می شود. با ذکر شواهدی از آیات قرآن کریم و یا روایات پیامبر اکرم(ص)، دیدگاه دین اسلام در مورد هریک از مباحث مطرح و سپس عباراتی از نهج البلاغه متناسب با هر موضوع بیان شده و ارتباط دین با هریک از نهادها مورد بررسی قرار می گیرد. حضرت علی(ع)، تمامی احکام مربوط به حوز? حکومت و سیاست، اقتصاد، حقوق و تربیت را بر دین استوار و با آن مرتبط دانسته و بر اساس احکام دین و در جهتی که خدا تعیین و تأیید می نماید مورد توجه قرار داده است. سکولاریسم، نهج البلاغه، امام علی(ع)، توحید، دین، دنیا، حکومت.

دعا در سراسر تمدن بشری از بدو خلقت تاکنون و در تمام ادیان توحیدی و فرهنگهای ملل مختلف، یکی از ابزار ارتباطی با خداوند متعال و نوعی معراج روحی و معنوی برای فرد مومن به شمار می رود. موضوع مورد تحقیق در این پایان نامه، بررسی مقایسه ای «دعا» در نهج البلاغه و مثنوی معنوی است و دستاورد نهایی تحقیق حاضر، آن است که اهمیت دعا را با رویکرد عرفانی مورد بررسی قرار داده و این نکته را خاطرنشان سازد که انسان وقتی در هنگام دعا از مرتب? تعامل با خدایتعالی می گذرد و تنها خدا را در دعاهایش طلب می کند، در حقیقت، تجلی نور الهی را در خود می یابد و این تابش انوار الهی است که وجود انسان را فرا می گیرد. هدف از تدوین این پایان نامه، استخراج مبانی و جایگاه و اهداف و زمینه ها و عوامل تحقق دعا و بیان شرایط و موانع اجابت و آثار و ثمرات دعا در نهج البلاغه و مثنوی معنوی و بررسی مقایسه ای موضوع یادشده در این دو منبع بوده است تا از رهگذر آن با نگاهی تقریبا نو و قابل توجه، اثری جدید به مخاطبان از اقشار مختلف عرضه گردد. از جمله شرایط اجابت دعا، اخلاص در دعا و توجه کامل به ذات مقدس حضرت حق و امید به اجابت خواسته و مراعات آداب ظاهری در هنگام دعا کردن و از موانع استجابت نیز، عدم رعایت آداب دعا و یا تنافی با سنتهای آفرینش و عدم مصلحت و ... می باشد. از آثار مهم دعا نیز می توان به این مورد اشاره نمود که دعا عاملی برای صیقل جان و آرامش روح است که به واسط? آن، رابط? بین انسان و خالق هستی به خوبی برقرار می شود. همچنین دعا موجب جلب رحمت الهی و مغفرت و بخشایش خداوندی می گردد. سعادت، کامیابی، فلاح و رستگاری، عاقبت بخیری، فرزند صالح، روزی (مادی و معنوی)، تندرستی و عافیت، خیر و برکت و توفیق طاعت و ترک گناه نیز از جمله دیگر آثار مادی و معنوی دعاست. کلید واژه ها: دعا، خدا، انسان، اجابت، معبود، رابطه، نهج البلاغه، مثنوی معنوی.

درباره ماهیت ایمان زیاد سخن گفته شده اما موضوع این پایان نامه ماهیت این امر روحی روانی از دیدگاه دو اندیشمند متفکر جهان؛ ابوحامد محمد بن محمد بن محمد غزّالی توسی(450 – 505 ه.ق) و سورن آبو کرکگور (1813- 1855.م) است. غزّالی و کرکگور، عقل گریزانی هستند که سهم عقل را در شناخت ایمان، تقلیل داده و قلمرو عقل را با مخالفت های بی امان خود، علیه فلسفه ی رایج در عصرشان، محدود نموده اند. با کم رنگ شدن حضور عقل در عرصه ی دین، ایمان جلوه و نمودی دیگر، در آرا این دو متفکر یافته است. وجود زمینه های مشترک در باب پرسش هایی از قبیل ماهیت ایمان و متعلّق آن و رابطه اش با عقل و عمل و... دیدگاه های مشابه و قابل بررسی در دو سنت الاهیاتی مسیحیت و اسلام، ما را برآن داشت که به بازشناسی تفکرات غزّالی و کرکگور در باب مسأله ایمان بپردازیم. ابوحامد محمدغزّالی ایمان را امری معرفتی و حقیقت آن را تصدیق و تسلیم قلبی نسبت به حقایق دین می داند، امّا سورن آبوکرکگور ایمان را عملی ارادی و نه معرفت زا دانسته، و از آن به تصمیمی شخصی برای اعتقاد به وجود خداوند یاد می نماید. کلید واژه ها: خدا، انسان، ایمان، عقل، غزّالی، کرکگور.

از دیدگاه مکتب دائو طبیعت دارای قداست است و ارتباط بسیار تنگاتنگی با دائو و انسان دارد، دائو قانون حیات است که طبیعت جزیی از آن بشمار می آید، که انسان نیز به عنوان جزیی از این مجموعه می تواند با داشتن رفتار خودبخودی (زی- ژان) و بدون عمل (وو- وی) بطور طبیعی با طبیعت و دائو همنوا و هماهنگ عمل نماید. در کنار این سه، یعنی انسان، دائو و طبیعت که رئوس ارتباطی مثلث جهان هستی در دائو ده جینگ را تشکیل می دهند، مفاهیم و عوامل دیگری از قبیل یین- یانگ به عنوان دو اصل فعّال و پذیرا و 5 عنصر (وو- شینگ) وجود دارند که منطبق و مکمّل با یکدیگر عمل می کنند و در حفظ تعادل کیهانی و نظم طبیعت نقش برجسته ای را بر عهده دارند. از دیدگاه قرآن، طبیعت مخلوق خداوند است و آیت و نشانه ای است که بشر را به سوی خالق یکتا رهنمون می سازد؛ بدین خاطر آن مطلوب بالذات نیست بلکه در صورتی که زمینه رشد و تعالی انسان را فراهم سازد مطلوبیت می یابد. با نگاهی به عالم در می یابیم که خالق آن، جهان را بر مبنایی متقن و تغییر ناپذیر به نام حق آفریده و بواسطه آن جهان را نظامند ساخته است. از این روی به منظور تحقق حق، خداوند در خلقت خود همه چیز را موزون و به اندازه و مقدار خاص (قدر) خلق نموده و برای آنها زوجی قرار داده است که از طریق کنش متقابل بین آنها کثرات پدید می آیند و موجودات واقعیت بخشیده می شوند. در این میان انسان نیز به عنوان احسن مخلوقات و خلیفه خداوند بر روی زمین در برقراری و حفظ این نظام نقش مهمّی را ایفاء می کند؛ او می تواند با داشتن رفتار مطابق با فطرتی که خداوند او را آفریده است در این راستا تأثیرگذار باشد. از این حیث می بینیم که هر دو بستر دائویی و اسلامی، برای طبیعت اصالتی ذاتی قائلند و قوانین حاکم بر آن را همچون ناموسی گرانبها بر می شمرند که تجاوز به آن و یا برهم زدن نظم و انسجام ذاتی اش، اولاً و بالذات خسران فراوانی متوجه خود انسان خواهد کرد و درواقع آدمی را از مسیر اصلی خود یا همان فطرتش منحرف خواهد ساخت. نوشتار حاضر به بررسی و تحلیل جایگاه طبیعت و نظم آن در قرآن و دائو ده جینگ و تشابهات و تمایزات میان این دو می پردازد. واژه های کلیدی: دائوده جینگ، دائو، یین- یانگ، وو- شینگ، زی- ژان، وو- وی، قرآن، آیت، حق، قدر، موزون، زوج، فطرت.

آب این عنصر حیات بخش و رحمت بی پایان ازلی، همواره در بین مردم دارای ارزش، تقدس و اهمیت بوده است. زندگی وابسته به آب است و بدون آن حیات مادی و حتی معنوی انسان مفهومی ندارد. در قرآن در ارزش و اهمیت این عنصر گران قدر آمده است: « و من الماء کل شئ حی » آب یکی از چهار عنصر اصلی و از مظاهر مهم طبیعت است که به سبب اهمیت و نقش ارزنده ی آن در حیات طبیعی و بشری، همواره توجه انسانها را به خود جلب کرده و ستایش و پرستش آنان را برانگیخته و در بیشتر ادیان، به خصوص ادیان توحیدی، از جایگاه ویژه ای برخوردار شده است. ایزدان آب، آفرینش و تقدس آن، پدید آمدن چرخه زایش از عنصر ازلی آب، مبنای بسیاری از اساطیر کیهان شناختی ملل اعم از مصر، هند، ایران، آشور ، بابل و یونان و روم است. در اساطیر مصر، هند، آشور و یونان و روم اعتقاد به اقیانوس های آغازین در آغاز آفرینش پیداست. در تاریخ ادیان، آب دربرگیرنده مفهوم زندگی دوباره است زیرا در پی هر نیستی میلادی تازه است و غوطه زدن در آب، رمز رجعت به حالت پیش از شکل پذیری و تجدید حیات کامل و زایشی نو است. زیرا هر غوطه وری برابر با انحلال صورت و استقرار مجدد حالت نا متعین مقدم بر وجود است و خروج از آب، تکرار عمل تجلی صورت در آفرینش کیهان. آب اساس آفرینش بشری و مایه حیات است و در تمام جنبه های زندگی انسان دارای ارزش و جایگاه ویژه است. در روزگاران کهن این عنصر حیاتی نه تنها در زندگی انسان، بلکه در فرهنگ و تاریخ ملت ها نیز نقش گسترده ای داشته است. اینکه هر ملتی در خصوص آب، فرهنگ، آداب و رسوم، باورها، آیین ها ، داستان و جشن های متنوع و خاص خود را دارد بیانگر اهمیت آب در نظام هستی است. در طول تاریخ بشر آب به عنوان یک عنصر مقدس همواره مورد احترام و ستایش قرار گرفته است. ملل مختلف در فرهنگ های خود خدایانی به نام خدایان آب داشته اند که به صورت الهه ها پرستش می شدند و همواره مورد احترام بوده و مردم برای آنان قربانی هدیه می کردند. در هر سرزمینی از جهان، روش های متفاوتی برای تقدیس آب وجود دارد. هندوان رود گنگ، مصریان رود نیل ، کلدانیان رود فرات، یهودیان و مسیحیان رود اردن و اسلام همه آب ها و رودها را مقدس می شمردند. آب معنا و مفهومی بسیار گسترده و عمیق، ریشه ای طولانی و نیز ابعادی جهان شمول دارد که پایگاه آن در فرهنگ و باور انسان ها در همه اعصار، رفیع و عالی است و برابر واژگانی چون خدا، عشق و زندگی می باشد. از سویی آب جلوه ای از تقدس، آرامش ، زیبایی، غذای جسم و روح، منبع ثروت و قدرت، راهی به سوی سرزمین ها، مرموز و ادراک ناپذیر است، خشم می گیرد و با سیل و توفان همه چیز را نابود می کند. از توفان نوح و سیلاب های ناشی از آن گرفته تا شکافتن دریا برای عبور موسی (ع) و غرق شدن فرعون و سپاهیانش تا سیلاب های مخرب و ویرانگری که هر سال در جهان اتفاق می افتد. این همه در باورهای اساطیری قهر طبیعت و خشم خدایان نسبت به انسان معاصر و گناهکار است. مساله اساسی این است که آب چگونه این روند را طی نمود و از اساطیر تا ادیان و معانی ناویلی مختلف و دیدگاه تجربی امروز ی را بخود گرفت . رساله فوق در چهار فصل نگارش یافته است . در فصل اول به توضیحاتی در زمینه روش کلیات تحقیق و روش انجام آن ، جامعه آماری و حجم نمونه ، پرسش های تحقیق ، فرضیه های آن و...اشاره شده است. در فصل دوم به بررسی نقش آب در فرهنگ ، ادیان و معماری پرداخته شده است . همچنین به ضرب المثل های مرتبط با آب نیز اشاره شده است . در فصل سوم به بررسی نقش تاویلی آب در ادبیات فارسی و عرفان اسلامی پرداخته شده و همراه با ارائه اطلاعات آماری تعدادی از ابیات نیز به عنوان نظیره های آن ذکر گردید.

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده) : ولایت از مهمترین بحث های مطرح شده در شریعت اسلام می باشد که از دیدگاه شیعه تنها مختص به اهل بیت علیهم اسلام است. بحث ولایت از دیدگاه اهل تسنن متفاوت از این دیدگاه می باشد. اما این تفاوت معنی از طرف این دو دیدگاه در بحث عرفان به اشتراک می رسد و هر دو گروه عرفای شیعه و سنی در مقام انسان کامل و ولی به نقطه مشترکی می رسند که قابل تعمیم به اهل بیت می باشد. در این رساله که با عنوان ولایت از دیدگاه حکیم ترمذی و شاه نعمت الله ولی می باشد، آراء دو عارف با دو دیدگاه مذهبی متفاوت شیعه و سنی درباره مسئله ولایت ، مورد بررسی قرار گرفته است. و از جمله اهداف این رساله یافتن وجه اشتراک این دو دیدگاه درباره ولایت می باشد و اینکه می توان اینگونه در نظر داشت که ولایتی که مورد نظر هر دو عارف مذکور است همانی ولایتی است که مدنظر و مورد قبول تشیع می باشد و ولی و قطب و انسان کامل از دیدگاه هر دو قابل انطباق به ائمه اطهار می باشد. واژگان کلیدی: ولایت، ابن عربی، قطب، انسان کامل، شاه نعمت الله ولی، حکیم ترمذی

چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): عشق موهبتی الهی است که جلوه حقیقی آن در دل اولیاءالله به ظهور می رسد و خداوند آن نفسی را که بخواهد به سر منزل مقصود برساند به عشق مبتلا خواهد کرد. جلوه های عاشق و معشوق در دو اثر بزرگ ترجمان الاشواق ابن عربی و شیخ صنعان در منطق الطیر تجلی اشعار ابن عربی و عطار بین حقیقت و مجاز است.رمزگونه بودن این دو اثر عرفانی بیانگر اهداف شاعر و تداعی عشق حقیقی در شعر است. همان گونه که عطار با رمز و ایهام سخن رانده است،ابن عربی نیز درباره نظام آن چنان رمزگونه سخن گفته است که مجبور به نوشتن شرحی بر آن به نام ذخائرالاعلاق گردیده است با نگاهی به این دو اثر و روایت می توان دریافت که سالک سفر روح می کند نه جسم و در این سفر دچار مشکلات فراوانی خواهد شد.بدین لحاظ ابتدا نکات عرفانی این دو ماجرا و افراد تاثیر گذار بر این دو شخصیت، (ابن عربی و شیخ صنعان) بررسی گردید تا بتوان به شارحان روایت شیخ صنعان ودیوان ترجمان الاشواق تفهیم نمود که حقیقت و مجاز در آن به هم تنیده شده است و مجاز تنها پلی است برای رسیدن به حقیقت نه چیز دیگر. در داستان شیخ صنعان، دختر ترسا مسیر تعالی شیخ است و در ترجمان الاشواق ابن عربی، نظام دختر مکین الدین اصفهانی هدایتگر شیخ اکبر است. پس با توجه به این موضوع به بررسی مقام زن و این که زن مظهر اسم لطیف در عرفان اسلامی است پرداخته شد و در نهایت بلا در عشق، رضا در عشق و فنا در عشق را می توان در حرکت تمثیلی این دو روایت، تعبیر به این جمله کرد که عاشق و معشوق، هر دو جلوه ای از جمال پروردگار هستند. کلمات کلیدی: ترجمان الاشواق، شیخ صنعان، نظام، ترسا، عاشق، معشوق

اعتقاد به یگانگی خداوند و تکیه و اعتماد بر او یکی از اعتقادات مشترک بین ادیان الهی به حساب می آید و پیروان ادیان الهی زمانی که امید خود را از دست می دهند به خداوند که نیرویی برتر است روی می آورند و کار خود را به او می سپارند. پس بحث توکل به خدا در کتاب های مقدس ادیان الهی مانند قرآن و عهد عتیق بیان شده است. هدف از این بررسی نشان دادن یکی از وجوه مشترک میان دو دین اسلام و یهود است تا به این وسیله زمینه همزیستی و تحقیق صحیح و بدون غرض ورزی فراهم شود. روش ما در این پژوهش روش کتابخانه ای مبتنی بر بررسی مقایسه ای بوده است. این پژوهش به بررسی ابعاد مختلف بحث توکل به خدا در قرآن و عهد عتیق پرداخته است؛ یعنی مصادیق توکل به خدا، ویژگی های خداوند به عنوان منبع توکل، ویژگی بارز متوکل، آثار توکل به خدا در قرآن و عهد عتیق مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد قرآن و عهد عتیق هر دو در بیان مصادیق توکل در دو یا سه موردمشترکند؛ در برابر توطئه های دشمن و تهدیدهای مشرکان و طاغوت، همچنین توکل در برابر حمله دشمن را با تفاوتهایی هر دو مطرح می کنند علاوه بر این ها قرآن مصادیق دیگری نیز ذکر می کند مانند: تصمیم گیری، مراحل مختلف تبلیغ دین، در برابر آزار و اذیت های دشمن، در برابر پیشنهاد های کافران و مشرکان، هنگام تبری از مشرکان، هجرت در راه خدا و در هنگام پذیرش پیشنهاد صلح. تطبیق مصادیق توکل در دو کتاب نشان می دهد که قرآن کریم به نکات ظریف و موثر در زندگی توجه خاص داشته است. همچنین خداوند در قرآن امر به توکل می فرماید، در حالی که در عهد عتیق امر به توکل به خدا بسیار کم است. وحدانیت، قدرت، جاودانگی، عدالت، رحمت از ویژگی هایی است که قرآن و عهد عتیق به طور مشترک برای خداوند به عنوان منبع توکل بر می شمارند و گاه قرآن در بیان یکی از این ویژگی ها از تعابیر مختلفی استفاده می کند تا مفهوم آن ویژگی بسیار خوب برای بنده قابل درک باشد. البته این دو کتاب در ارائه برخی ویژگی ها تفاوت هایی دارند؛ قرآن ویژگی های ربوبیت، علم، مالکیت، عزیز و شکست ناپذیر، حکیم، هادی، مقدر، مولی و سمیع و عهد عتیق نیز ویژگی وفای به وعده، محبت، نیکو و حافظ بودن را علاوه بر ویژگی های مشترک بیان می کنند. گویی قرآن منبع توکل یعنی خدا را با تعابیر و ویژگی های بیشتری معرفی می کند تا انسان معرفت و شناختش نسبت به او بیشتر شود و با اعتماد بیشتری امور خود را به او بسپارد. ایمان مهمترین ویژگی است که قرآن و عهد عتیق برای متوکل لازم می داند. البته کسانی که ایمان ندارند نیز راهی جز توکل بر خدا ندارند. عهد عتیق ویژگی های ترس از خدا داشتن، شناخت و معرفت نسبت به خدا داشتن و صالح و نیکوکار بودن را نیز برای متوکل مطرح می کند که این موارد ذیل ایمان جای می گیرند. قرآن و عهد عتیق هر دو، محبوب خدا شدن، شجاعت، تقویت اراده، رضایت خداوند، پیروزی، بدون حساب روزی گرفتن و برکت یافتن را از آثار توکل بر خدا می شمارند و علاوه بر این موارد قرآن به صبر، ایمنی از شر شیطان، پاداش اخروی و کفایت امور نیز اشاره می کند و عهد عتیق نیز وارث زمین شدن، آرامش، امید داشتن، شاد بودن، یاری خداوند، نجات، شرمنده نشدن، هدایت شدن را بر می شمارد.

چکیده چیستیِ معنای زندگی در نهج البلاغه مسأله ای است که یافتن آن، نیازمند فهم درست حیات معنوی است. زوایا و حدود این حیات، عوامل سلبی و ایجابی تحقق آن و آثار اِعمال آن در عملکردها و نقش پذیری ها از جمله موضوعاتی هستند که بررسی آن ها لازمه درک زندگی به سبک و معنای نهج البلاغه است. در بررسی این موارد، از شیو ه توصیفی و بعضاً توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است. درمنطق نهج البلاغه زندگی نه تنها معنادار بلکه غنیمت ترین فرصتی است که هر انسانی در اختیار دارد. زندگی در نهج البلاغه بر سه مبنای خدا، انسان و معاد شکل می گیرد و با دمیدنِ روحِ حیات معنوی در کالبد جسم روزمره آن معنا پیدا می کند. اصولاً مسأله معنای حیات، زمانی اهمیت می یابد که انسان ها با نگاه انتقادی به فعالیت های هدفمندشان بنگرند. آن ها در حقیقت در جستجوی میزان یا مقیاسی هستند که بتواند توجیه گر این همه تلاش و شتاب باشد. معنا جویی ـ خصوصاً در نهج البلاغه ـ پاسخی لازم و کافی است در زدودن رنج های آدمی، تا آن جا که تحقق حداقلی آن، در سطحی ترین لایه های فکری و رفتاری، اثری بارز و ستودنی در کیفیت زندگی ها خواهد داشت؛ چرا که از منظر نهج البلاغه هدف، زندگی را ارزشمند می کند و در این راستا هرچه هدف گذاری ها دقیق تر، والاتر و غایت مدارتر باشند، زندگی ارزشمندتر و حیات عملی، به کارکردی که نهج البلاغه برای انسان قائل شده است، نزدیک تر خواهد شد. زندگی در آیین نهج البلاغه، مملو از شادکامی،کامیابی و عشق ورزی است. حیات در قاموس علی(علیه السلام)، تجلی بهشت موعود در اکنون است و آرامش، ناچیزترین دستاورد این حیات برای تمام بشریت است. کلید واژه:معنای زندگی، حیات معنوی، هدف زندگی، هدف خلقت، فلسفه حیات.

رساله الطیرها آثاری است بجا مانده از بزرگان علم و معرفت و سالکان طریق حضرت حق که گویای احوال ارواح محبوس در قفس تن است و راهرو می کوشد تا با مجاهدت فی سبیل الله بستر کمال نفس و وصول ارواح جزئیه به نفس کلیه را فراهم آورد. اما در عین حال این رساله ها در قالب رمز و تمثیل بیان گردیده است تا ضمن حفظ اسرار الهی که از الزامات سلوک و سفارشات موکد اولیاء الهی است، برای اهل آن گره گشا باشد. هر چند که جناب شیخ الرییس رساله الطیر خود را رمزی می نامد، ولی در این اثر و دیگر آثار مشابه مشاهیر طریق معرفت، مرز بسیار ظریفی بین بیان رمزی و تمثیل و کنایه و تشبیه می توان یافت که خود گویای بیان ناپذیری و صعوبت پوشاندن جامه واژگان بر قامت تجارب روحانی است. در این نوشتار سعی برآن بوده است تا موارد مشابه دو رساله از جناب شیخ و امام محمد مورد مداقه قرار گیرد و در مواردی که مسیر سفر روحانی –با توجه به ملاحظات و تفاوت مشی دو شخصیت- متفاوت بوده است، هر کدام از دیدگاه ها با عنایت به دیگر آثار و نظرات ایشان بررسی و تبیین گردد. ناگفته پیداست که سطح نوشته حاضر برگرفته از آثار اساتید و محققین ارجمند و البته متناسب با بضاعت ناچیز نگارنده خواهد بود و برای فهم دقیق طریق سلوک، سالکی باید، که اگر نگوییم این مراحل را پشت سر گذاشته باشد، لااقل در همان مرتبه طی طریق کند که دست ما کوتاه است.

یکی از موضوعاتی که در حوزه ی الهیات و ادیان بدان پرداخته می شود دیدگاه شخصیت اول هر دین که همان نبی است پیرامون اخلاقیات و احکام و شریعت آن دین می باشد؛ در این راستا شاخصه های اصلی هر دین از جمله خداشناسی، جهان شناسی، انسان شناسی و معادشناسی که توسط انبیاء ابلاغ و توسط وصی ایشان تبیین و استمرار یافته است حائز اهمیت خواهد بود. همچنین مقایسه دعوت انبیاء با یکدیگر و نیز بررسی نگاه ایشان نسبت به انبیاء سلف خویش به ویژه نگاه اسلام به عنوان دین خاتم به ادیان ماقبل از جایگاه ویژه ای برخوردار خواهد بود. از این حیث نگاه امیرالمومنین علی(ع)، وصی خاتم الانبیاء نسبت به ادیان گذشته و انبیاء سلف بیان کننده حقیقت توحید و فلسفه بعثت انبیاء آن هم در شرایطی که بسیاری از مواضع دیگر ادیان در عصر ایشان دچار انحطاط و تحریف گشته است، خواهد بود. مهمترین مسأله ای که از مجموع مباحثات حضرت علی(ع) در این تحقیق بدست می آید استدلالات عقلی ایشان در برابر غیر مسلمین است و نه صرفاً استنادات نقلی. از نظر حضرت علی(ع) اطلاق اهل کتاب به برخی ادیان مشروط به داشتن پیامبر الهی و کتاب الهی است اگرچه از نظر ایشان پیروان ادیان دیگر نیز مشمول لطف و رأفتند. در این تحقیق سعی می شود با بررسی احادیث، سخنرانی ها و مناظرات حضرت علی(ع)، به بررسی دیدگاه آن حضرت نسبت به دیگر ادیان پرداخته شود. واژگان کلیدی: امام علی(ع)، دین، یهودیت، مسیحیت، زرتشت، توحید، معاد، نبوت

پژوهش حاضر مطالعه ای تطبیقی و مقایسه ای است در باره مفهوم و جایگاه رابطه انسان و خدا از دیدگاه ریچارد رول (قرن چهاردهم میلادی) از سنت دینی مسیحیت و احمد غزالی(قرن پنجم هجری قمری) از سنت دینی اسلام. روش تحقیق مبتنی بر روش تاریخی، توصیفی و تطبیقی و مقایسه ای و با استفاده از ابزار فیش و منابع کتابخانه ای و هدف آن افزایش آگاهی از عارفان مسیحی و گسترش مطالعات مقایسه ای است. این تحقیق نشان داد که رابطه انسان و خدا از دغدغه های مهم این دو عارف بوده و آنان راهها و عوامل مختلفی برای تحقق آن از قبیل راه معرفت، مشاهده، توحید، تامل، مراقبه، تزکیه نفس و عزلت نشینی را ارائه کرده اند. ضمن اینکه رابطه عاشقانه عالیترین نوع رابطه بوده و آثاری از جمله آرامش و تزکیه روح، پالایش ذهن، آگاهی از اسرار حق را برای سالک و عارف ببار می آورد و البته ممکن است در سیر و سلوک برای دستیابی به رابطه با خدا موانعی در پیش باشد که دو عارف یاد شده به مواردی از قبیل شیطان، عشق به دنیا، نفاق، ریا و غفلت از یاد خدا اشاره کرده اند. کلید واژه: ریچارد رول، احمد غزالی، انسان، خدا، رابطه، عشق.

پژوهش حاضر مطالعه ای تطبیقی و مقایسه ای است درباره مفهوم ریاضت و رابطه آن با محبّت در عرفان اسلامی از صدر اسلام تا قرن ششم هجری. روش تحقیق مبتنی بر روش استقرایی، تطبیقی و مقایسه ای و با استفاده از ابزار فیش و منابع کتابخانه ای و هدف آن افزایش آگاهی از این که عارف در مراحل سلوک دچار چه مقامات و احوالاتی می گردد. این تحقیق نشان داد که ساحت های مختلف سلوک، منجمله ریاضت قبل از محبّت و عشق، و هم چنین ریاضت در مراحل کشف و شهود هم می باشد؛ و این رابطه بین ریاضت و محبّت وجود دارد و مکمّل یک دیگر می باشند و هم دیگر را نفی نمی کنند. و این شناخت منازل و مراحل سلوک و نیز چگونگی طی طریق و گذر از هر منزل به منزل دیگر باعث می شود برای سالک و عارف آرامش و تزکیه روح، پالایش ذهن و آگاهی از اسرار حق را به بار می آورد. کلید واژه: ریاضت، محبّت، مقام، احوال، سلوک، رابطه، زهّد، عشق

ادیان توحیدی اسلام و یهودیت و نیز مسیحیت از آنجا که خاستگاه مشترک دارند و از منبع واحد سرچشمه گرفته اند، یکسانی در بسیاری از احکام و قوانین آنها ولو به اجمال دیده می شود. ولی اختلاف در برخی از آنها بدین علت است که احکام و قوانین کتاب مقدس به هدف تأمین نیازهای معنوی و تنظیم زندگی مخاطبان آن و با توجه به مقتضیات زمان صدور آنها و رویکرد معتقدان دین یهود صورت گرفته و زمینه هایی خاص داشته و مبتنی بر حکمت یا فلسفه ای ویژه بوده است. چنان که تشریع احکام و قوانین شرعی اسلام نیز ناظر به مقتضیات زمان خاص خود بوده است. لذا آن بخش از احکام و قوانین یهودیت که با احکام و قوانین اسلام اشتراک دارد، ممکن است در پاره ای از مقاصد تشریعی و اهداف تقنینی با هم مشترک باشند و هر آنچه از مقاصد و مصالح در امور مشترک بر احکام اسلامی مترتب است، بر احکام دین یهود نیز مترتب می باشد. شباهت های بسیار احکام در اسلام و یهودیت از جمله جرم انگاری و نحوه تعیین مجازات و ... بستری مناسب برای تطبیق و مقارنه میان دو نظام حقوقی این دو دین می باشد؛ زیرا قرآن کریم به عنوان آخرین کتاب آسمانی در آیات بسیاری به تاریخ، احکام و قوانین، شخصیت ها و رفتارهای اجتماعی بنی اسرائیل عصر نزول قرآن اشاره کرده و گاه آنها را به محاجه و مناظره دعوت کرده است. این رساله در چهار فصل سامان یافته است. در فصل اول پس از بیان کلیات و مفهوم شناسی برخی واژگان و اصطلاحات، به مباحث مقدماتی از قبیل تاریخ جمع و تدوین قرآن و کتاب مقدس و نیز وحدت طولی ادیان و اثبات تشریع در مسیحت آمده است. فصل دوم با عنوان قانونگذاری، از ضرورت، اهداف، منشأ و اعتبار قانون و قانوگذاری و انحصار حق قانونگذاری به خداوند، جایگاه نظریه منطقه الفراغ و کرامت ذاتی انسانی و مباحثی دیگر بحث شده است. در فصل سوم انواع احکام و قوانین، نقش مصالح و مفاسد در تشریع و تقنین، انواع علت احکام و هدف و فلسفه احکام و مجازات بحث شده است. همچنین در مبحث مبانی احکام و قوانین جزایی به اصل قانونی بودن جرم و مجازات و شخصی بودن مسئولیت کیفری، قاعده درء، اضطرار و نقش توبه در اسقاط مجازات و تکرار جرم به اختصار تبیین شده است. در فصل چهارم رساله زمینه های احکام و قوانین مربوط به معرفی جرم ها و مجازات های آنها در دو بخش جرایم و مجازات های قصاص و حدّی بررسی شده است. قتل و قطع عضو و قصاص آن دو، بی احترامی به پدر و مادر، جرایم جنسی (زنا و ملحقات آن)، قذف و لعان، کفر و ارتداد، محاربه، سرقت و شهادت دروغ موارد است که به تفصیل مورد پژوهش قرار گرفته و برخی از رمینه های تشریع مجازات های خاص آنها بیان شده است.

پایان نامه پیش رو جستاری است درباره" معرفت نفس" خصوصا از دیدگاه دو کتاب تفسیری عرفانی"کشف الاسرار" و "الطایف الاشارات" این مجموعه در 5 فصل تدوین گردیده،در فصل اول و دوم سعی شده موضوع معرفت و نفس و در نهایت معرفت نفس از دیدگاه منابع اسلامی و فلاسفه و عرفا به طور اجمال معرفی شود.فصل سوم به موضوع معرفت نفس از دیدگاه کشف الاسرار میبدی اختصاص یافته است.فصل چهارم موضوع معرفت نفس را از دیدگاه لطایف الاشارات بررسی کرده است و در فصل پنجم مقایسه بین این دو تفسیر بیان شده است. میبدی کشف الاسرار را بر اساس تفسیر عرفانی از خواجه عبدالله انصاری نگاشته است.نفس مطمئنه راکمال معرفت نفس می داند و معتقد است برای رسیدن به این کمال الانقطاع باید از بند های نفس اماره و مکاره و سحاره گذشت تا به نفس مطمئنه که وادی امن الهی است،رسید.خواجه قشیری به مراتب نفس معتقد نیست و بر آن است بگوید برای مومن نفسی وجود ندارد و چون به مصداق آیه ی شریفه "ان الله اشتری من المومنین انفسهم" خداوند نفس مومن را خریده و نزد او به ودیعت گذاشته است پس حقی در نفسش ندارد و باید حق امانت را رعایت کند.قشیری همچنین روح و نفس را مثل ملایکه و شیاطین از اجسام لطیف می داند با این تفاوت که قلبو روح محل اوصاف پسندیده و نفس محل اوصاف ناپسند می باشد.وی نفس مطمئنه را روح آرامش یافته می داند که با معرفت و ذکر خدا به دست می آید و به بهشت اشاره می کند.میبدی و خواجه قشیری هر دو در مورد راه های رسیدن به کمال معرفت نفس مثل ذکر،تقوی،محاسبه و مراقبه اتفاق نظر دارند و در بیان این موضوعات از تاویل های زیبا و لطیفی بهره جسته اند که بیشتر انها به راه های سیرو سلوک صوفیانه و اصطلاحات آنان اشاره می کند.سالک در راه سیر و سلوک برای رسیدن به مراتب عالی تر حجاب هایی که در برابرش می بیند(اعم از حجب نورانی و حجب ظلمانی)،پاره کند.باشد که دیده دل به معدن عظمت الهی وصل شود.نتیجه تحقیق و بررسی در این دو تفسیر،انسان را به پیمودن راه های رسیدن به کمال معرفت نفس ترغیب و تشویق می کند تنها نقصانی احساس شد،عدم معرفت اهل بیت و ائمه اطهار در این دو تفسیر بود،زیرا شیعه معتقد است معرفت معرفت حقیقی بدون معرفت به ولایت و اهل بیت محقق نخواهد شد.بنابراین سعی شد با مدد از کتب تفسیری شیعه مثل المیزان و همچنین ادعیه معصومین و رهنمودهای علمایی مثل علامه طباطبایی و علامه حسن زاده رنگ و بوی ولایی به این ره آورد داده شود. کلید واژه ها:معرفت،نفس،کشف الاسرار،لطایف الاشارات،میبدی،خواجه قشیری،حواجه عبدالله انصاری

تجربه های دینی و عرفانی در میان عرفا، چه در ادیان ابراهیمی و چه در ادیان غیر ابراهیمی به صورت مقوله ای بحث برانگیز همواره مطرح بوده است. تجربه دینی معمولا زمینه ساز تجربه عرفانی است و دینداری اصلی ترین مسیر رسیدن به عرفان است. در این میان نقش عرفایی مانند فخرالدین عراقی که تجارب عرفانی قابل توجهی را لمس کرده و در اشعارش انوار الهی به صورت کلماتی از جنس عرفان و دل به ظهور و بروز رسیده، بسیار چشمگیر و قابل توجه است. تجربه عرفانی هانری/ هاینریش سوسو شاگرد مایستراکهارت نیز بسیار جالب است حالاتی که برای وی در راه رسیدن به اهداف کمال رخ داده است و باعث نگارش کتابهای وی گشته است جای تامل بسیار دارد.این رساله با بررسی و مقایسه این دو شخصیت و آثار ایشان و تجارب عرفانی و دینی آنها می توان تا حدودی به تاثیر این تجربه های دینی و عرفانی در زندگی این دو عارف از دو دین ابراهیمی یعنی اسلام و مسیحیت پی برد.

پژوهش حاضر مطالعه ای است درباره عقاید و آموزه های مذهب انگلیکن که یکی از مذاهب ویژه از شاخه های پروتستان است . کلیسای انگلیکن حد فاصل کلیسای کاتولیک و پروتستان است و از آن به جماعت انگلیکن یاد می شود. سوال اصلی چگونگی شکل گیری و ظهور این مذهب در میان دیگر مذاهب است؟ وجه تمایز این مذهب در میان دیگر مسیحیان متعادل بودن الهیات آن و ازدواج کشیش ها و انتصاب زنان به مقامات کلیسایی است . شیوه های تحقیق مبتنی بر روش تاریخی، توصیفی، با تکیه بر ابزار فیش و امکانات کتابخانه ای می باشد و هدف از ارائه این رساله افزایش آگاهی و آشکار ساختن حقایقی در مسیحیت است که تا چه اندازه این دین از مسیر اولیه خود دور مانده است و همینطور گسترش مطالعات ادیانی در این حوزه می باشد. کلید واژه: انگلیکن، کلیسا، کاتولیک، پروتستان.

عرفان پدیده ای انسانی است که در طول تاریخ، درفرهنگ ها و ادیان مختلف به اشکال گوناگون پدیدار شده است و اکنون در جهان امروزی صدها گروه، یا فرقه انحرافی و ساختگی به وجود آمده که به علت امکانات ارتباطی سریع، با فاصله کوتاهی از معرفی و ظهور یک فرقه، شاهد ظهور طرفداران آن فرقه در دیگر نقاط جهان هستیم. این فرقه ها به سبب نفوذ در فرهنگ مسلمانان تعالیم و روش های خود را با برخی آموزه های اسلام مانند معرفی کرده و اذعان ی کنند ما همان چیزی را می گوییم و می خواهیم که عرفاناسلامی می جوید، تنها زبان و شیوه ما امروزی، متفاوت و مردمی تر است؛ به این دلیل لازم است تفاوت ها و کاستی های این جریان ها معنویت گرا نقادی و تبیین شود، تا از این تشبیه جلوگیری کرده واین شبهه را بر طرف کند. لذا دراین پژوهش به بررسی و تحلیل عرفان های وارداتی و نوظهور درباره عشق، عقل و شریعت با تاکید بر نقد آیین اکنکار واوشو به عنوان دو عرفان کاذب و مقایسه آن با اندیشه های ناب عرفان اسلامی – شیعی در 5 فصل پرداخته شده است. فصل اول به کلیات تحقیق، فصل دوم به تبیین عرفان های اسلامی و عرفان های نوظهور اختصاص دارد. فصول سوم ، چهارم و پنجم به ترتیب به موضوعات عشق و شادی، عقل و شریعت گریزی درعرفای اسلامی و عرفان های نوظهور اختصاص یافته است. بخش پایانی این پزوهش به جمع بندی نهایی و نتیجه گیری کلی و یافته های حاصل از پژوهش مذکور اختصاص دارد.

موضوع رساله معنا شناسی عقل در دیوان کبیر شمس و فیه ما فیه مولانا جلال الدین محمد بلخی (متوفی 672 هـ .ق) است. در ابتدا مراد از معنا شناسی به عنوان دانش و روش را مشخص خواهیم ساخت. بدین ترتیب در فصل اول به بررسی مکاتب معنا شناسی در دوران معاصر خواهیم پرداخت که شامل چند بخش خواهد بود، بررسی مکاتب معنا شناسی، بررسی روش شناسی توشیهیکو ایزوتسو و تفسیر او از مکتب بن، و شناخت روش معنا شناسی بکار رفته توسط وی، و بررسی اجمالی ریشه های سنت اسلامی در توجه به مسئله فهم و معنا، بخش های این فصل خواهند بود. در فصل دوم به معنا شناشی تاریخی عقل نزد عرفا و طایفه صوفیه خواهیم پرداخت. در فصل سوم معنا شناسی تاریخی- توصیفی عقل را در دو اثر برجسته مولانا خواهیم کاوید. با استفاده از مکتب معناشناسی بن و نظریه بنجامین ورف و ادوارد ساپیر و تفسیر و روش شناسی پروفسور تو شیهیکو ایزوتسو از این مکتب،معنا شناسی تاریخی عقل نزد صوفیه در قرون نخستین اسلامی پیش از مولانا بررسی شده سپس با استفاده از این روش معنای عقل نزد مولانا جلال الدین بلخی با کلمات جانشین، همنشین و متقابل بیان می شود. بدین ترتیب روش بکار رفته معناشناسی،اهداف بررسی مفهوم عقل نزد عرفا در پنج قرن اول هجری و معناشناسی توصیفی عقل در نظرگاه مولانا است

ررسی مقایسه بین سخن و سکوت با توجه به توصیه های دو کتاب آسمانی قرآن و انجیل در راستای نزدیکی بیشتر بین پیروان هر دو دین. هدف عمده این تحقیق، بیان اهمیت سخن و سکوت در راستای ایجاد تعامل بین پیروان دو دین اسلام و مسیحیت و همچنین بررسی مقایسه ای بین سخن و سکوت از نظر معنا و مفهوم و بررسی جایگاه هریک از آنها است، که در این راستا از قرآن وانجیل و تفاسیر این دو، استفاده شده است. تا شاید آغازی باشد برای نشان دادن اهمیت فراوان این مسأله و تهیه پژوهشی جامع، کاربردی و همه فهم با الگوگیری از راهنماییهای آیات قرآن و انجیل و ارائه آنچه که بکارگیری آن منجر به سعادت و قرب الهی شود زیرا اغلب مواقع، شناخت نسبت به یک مسأله، موجب رعایت آن میگردد.روش این تحقق، بر اساس روش مقایسه ای ، تفسیری و بعضاً تحلیلی است. واژگان مرتبط: قرآن، انجیل، سخن، سکوت

برای بررسی و شناخت یهودیت کنونی و سرزمینی که اکنون بر مبنای باورهای صهیونیستی شکل گرفته، نیازمند پژوهشی جدی در یهودیت است. نمی¬توان انکار کرد که یهودیت صهیونیستی، گونه¬ای از باورهای نژادپرستانه بوده که بر باورهای اسطوره¬ای و دینیِ قوم برتر اسراییل شکل گرفته است. بنابراین فهم درست صهیونیسم معاصر نیازمند واکاوی ارتباط درونی و پیچیده¬ای است که میان باورهای صهیونیستی و آموزه¬های الهیاتیِ یهودی وجود دارد. باورهای دینی سنتی صهیونیسم که مبتنی بر تعالیم یهودی، اعتقاداتی است که ریشه در کتاب مقدس و برخی باورهای اساطیری دارد. در واقع کتاب مقدس یهودیان مرجعی برای دغدغه های مربوط به هویت اجتماعی، قومی، فردی و جمعی اسراییل است.

معرفت مقوله ای است در تمام سنتهای دینی و غیر به رغم اختلافات تفسیرها مد نظر بوده و در متون تفسیری اسلام نیز همواره مورد توجه و عنایت مفسران قرار گرفته است . کشف الاسرار از جمله تفاسیر عرفانی قرآن است که این مقوله سخت در آن مورد توجه بوده است. اما تا کنون تحقیق جامعی در باب کم و کیف آنها صورت نگرفته و حدود و نقود آن معین نگشته و این نوشته متکفل تبیین این مقوله است که با هدف فراهم نمودن استفاده بهینه از این تفسیر و بسط و تعمیق قرآن پژوهی صورت گرفته و در آن از روشهای توصیفی و تفسیری استفاده شده است. دستاورد این پژوهش آن است که مفاهیم معرفتی به کار رفته در این اثر به سه حوزه مفاهیم عقلی ـ ذهنی، از قبیل عقل و تفکر و علم و مفاهیم شهودی مانند فواد ، قلب، تجلی و مفاهیم وحیانی از قبیل وحی تقسیم می شوند . و رنگ غالب آنها از نظر صاحب این تفسیر عرفانی است. کشف الاسرار معرفت مفاهیم عقلی را لازمه و زمینه پیمودن مسیر معرفتی و جزو ارکان ضروری وصول می داند که بدون آن سلوک میسر نمی شود و چه بسا به انحراف منتهی گردد. در واقع این معرفت شرط لازم سلوک اند نه کافی. مفاهیم شهودی هسته اصلی در معرفت را شامل می شود که سالک بعد از گذر از مفاهیم عقلی به آن نائل می گردد که ماهیت درونی و سری دارد که جز خود سالک فرد دیگری توان درک آنرا ندارد چرا که تغییرات روحی و باطنی است که منجر به آگاهی می گردد و باید افراد خود آنرا تجربه نمایند و قابل بیان نمی باشد. مفاهیم وحیانی شامل وحی و الهام می شود که طبق بیان خواجه مراتب موجودات متفاوت اند و اعلا ترین آن بر پیامبر اکرم(ص) وحی شده است.

از آنجا که انسان بالذات مدنی بالطبع است، فیلسوفان و صاحبان اندیشه همواره در فکر طراحی الگویی بوده اند که ضمن سامان بخشیدن به روابط افراد جامعه، زندگی سعادتمندی را برایشان به ارمغان آورد. این متفکران، تشکیل حکومت واحد جهانی را برای نیل به این هدف ضروری دانسته اند. این پایان نامه ضمن تببین جایگاه حکومت جهانی در اندیشه این متفکران و مکاتب سیاسی برآمده از آن و نیز جایگاه حکومت جهانی در ادیان توحیدی به ویژه دین اسلام، ارزشهای مطلوب در گفتمانهای داعیه دار حکومت جهانی(مارکسیسم و لیبرالیسم) و نیز میزان تحقق آنها در حکومت های تشکیل شده براساس آن مکاتب و گفتمانها(حکومت کمونیستی شوروی و نظام های لیبرال دموکراسی در غرب) را مورد بررسی قرار داده است. سپس با تبیین شاخص های حکومت مهدوی در تفکر شیعی به تجزیه و تحلیل این موضوع پرداخته شده است که با روند جهانی شدن و گرایش به تشکیل حکومت جهانی از یک طرف و ناکامی مکاتب بشری برای پاسخگویی به نیازهای بشر از طرف دیگر، گفتمان حکومت مهدوی چه جایگاهی در تفکر سیاسی و شیوه حکومت بشر خواهد داشت.

چکیده این مطالعه ی تطبیقی درصدد است که رابطه ی انسان با خدا را از دیدگاه نجم رازی (مرگ 654 هـ. ق)و بوناونتوره( مرگ1274 میلادی) مقایسه کرده و شباهت ها و تفاوت ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. روش تحقیق و مطالعه در این پژوهش تطبیقی، عقلی وجمع آوری مطالب به روش اسنادی وکتابخانه ای است.بررسی محقق در این حوزه نشان داده که در افکار و اندیشه های ادیان مسیحی و اسلامی می توان نقاط مشترک زیادی را تبیین کرد؛برخی از اشتراکات به دلیل ماهیت ثابت جایگاه انسان و خدا و جهان تبیین می شود و برخی از تفاوت هانیز در نوع نگاه به این مقولات بیان می گردد. نتایج این مطالعه نشان داد که در دیدگاه نجم رازی و بوناونتوره بر نقش پیامبر به عنوان پل ارتباطی و میانجی بین رابطه انسان با خدا تأکید شده است. نجم رازی و بوناونتوره عامل اصلی ایجادکننده ی رابطه انسان با خدا را در تربیت و پرورش می دانند؛ اما تفاوت های دیدگاه ی در تعریف تربیت و پرورش دارند. نجم رازی و بوناونتوره هر دو بر تقدم خودشناسی بر خداشناسی تأکیددارند؛ولی نظریات آن ها در مراحل و تکامل خودشناسی تفاوت های ماهوی دارد. هم نجم رازی و هم بوناونتوره در ایجادارتباط انسان با خدا مراتبی قائل هستند؛ اما تکامل و مراحل این رابطه از نظر آنها بایکدیگرمتفاوت است. در معرفت شناسی نجم رازی قلب چون جایگاه عشق و محبت خداست، بسیار با ارزش و از جهت اینکه دل یا قلب تجلی گاه حق و محل ظهور اوست، عرض زمینی پروردگار به شمار می رود. واژگان کلیدی: بوناونتوره، نجم رازی، رابطه انسان با خدا، عرفان تطبیقی.

نوشتار حاضر به بررسی خدا از منظر یونیتارین ها به خصوص نظرات میخائیل سروتوس می پردازد که علیه عقاید کلیسا برخواستند. افراد این گروه مطرود کلیسا بودند و کلیسا آن ها را به عنوان بدعت گذار محکوم کرد و آثار این افراد را ازبین برد و فقط تعداد معدودی از آن ها اکنون برجای مانده است. مبنای این پژوهش آثار به جای مانده از این افراد و نوشته های مخالفین آن ها است . بنابراین برای یافتن آثار آن ها خیلی تلاش صورت گرفته است و بیشتر مطالب از لابه لای سخنان افرادی که از آن ها نقل قول کردند و همچنین اینترنت یافته شده است. نگارنده ضمن بیان معرفی زندگی و عقاید یونیتارین ها به بررسی و تحلیل آن ها می پردازد. حاصل این پژوهش آن است که وجوه مشترک عقاید این افراد با دلایل منطقی و عقلی نشان می دهد که مسیحیت، بعد از عروج مسیح از جاده اصلی خود منحرف شده و راه شرک عقلی را در پیش گرفته است. یکتاپرستان کسانی بودند که در برابر باطل ایستادند و جان خود را نیز فدا کردند تا هدف اصلی مسیح که یکتاپرستی بوده احیا شود . این پژوهش با بررسی ذات ، صفات ، افعال خدا از دیدگاه یونیتارین ها به خوبی روشن می سازد که خدای واحدی بر جهان حکومت می کند ، برخلاف نظرات کلیسا .

چکیده: عشق در دین یونان باستان همیشه مطرح بوده ولی تاکنون ابعاد عدیده آن مورد بررسی قرار نگرفته و ماهیت آن به طور دقیق پدیدارشناسی نشده است. البته به طور جداگانه مطالب متعددی در این خصوص به نگارش در آمده، ولی به مقوله عشق در این دین پرداخته نشده است. هدف از این تحقیق، تبیین عشق در دین یونان باستان می باشد. برای دستیابی به این هدف روش پدیدارشناسی به کار بسته شده؛ زیرا با توجه به شعار معروف پدیدارشناسان «پیش به سوی ذات اشیا» امکان فهم ماهیت عشق بهتر میسر می شود. این تحقیق نشان داد که می توان عشق را در یونان باستان بر اساس مبانی خداشناختی، انسان شناختی و جهان شناختی بررسی کرد. در این دین در حوزه ی زمینه های پیدایش عشق از استعداد و قابلیت عشق ورزی، حسادت دیگران، پیوند زیستی، نیاز به رابطه داشتن، تنهایی، عدم بلوغ عاطفی و احساسی، فرافکنی و سخنوری در یونان و از عوامل پیدایش آن زیبایی، میل جنسی، عوامل ذهنی و درونی، غلبه احساسات بر عقل و منطق، آگهی از جدایی و مرگ و منشا روح می توان یاد کرد. ضمن اینکه معلوم گردید که نتایج حاصل از روابط عشقی در ادیان یونان باستان مانند تمام روابط عشقی به وصال و یا جدایی ختم می شدند ولی آثار فراوان و بسیار متنوعی مثل خلق زیبایی، شناخت راز زندگی، تجربه عاشقی، گشودگی عاشق و شوق شناخت معشوق، ایثار و فداکاری و گذشتن از همه چیز، گسترش قلمرو، مشکل گشایی، حسادت دیگران و.... از خود به جا گذاشتند. همچنین مواردی همچون خودخواهی یا خودشیفتگی، حسادت، آسیب پذیری و ضعف در برابر احساسات، بندگی شهوت، میل جنسی و ارضای جنسی، علاقه و توجه بیمارگونه و در نهایت عقل از جمله موانع عشق در ادیان یونان باستان به شمار می آیند. واژگان کلیدی: عشق. آفرودیت. اِروس. زئوس

چکیده ندارد.