نام پژوهشگر: رضا ولی زاده
جواد بیات کوهسار عباسعلی ناصریان
در این مطالعه سویههای خالصی از باکتریهای تولید کننده و مصرف کننده اسید لاکتیک برای تولید کشتهای زنده باکتریایی در شرایط آزمایشگاهی خریداری شد و اثرات بالقوه آنها به عنوان پروبیوتیک یا افزودنی باکتریایی سیلویی در قالب چهار آزمایش مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش اول، 24 راس گوساله ماده هلشتاین سه روز پس از تولد به طور تصادفی به تیمارهای : 1) شاهد، 2) گوساله های دریافت کننده پروبیوتیک تولید شده در شرایط آزمایشگاهی و 3) گوسالههای دریافتکننده پروبیوتیک تجاری اختصاص داده شدند. گوساله های شیری پس از مصرف مقدار 900 گرم استارتر برای سه روز متوالی از شیر گرفته شدند. اندازه گیری مصرف ماده خشک و ثبت اسکور مدفوع به صورت روزانه انجام شد. وزنکشی گوساله به صورت هفتگی و نمونه گیری خون در روزهای 7، 21، 42 و 90 پس از تولد انجام گرفت. بین تیمارها از نظر مصرف ماده خشک و میانگین افزایش وزن روزانه اختلاف معنیداری وجود نداشت (05/0> p). گوسالههای دریافتکننده پروبیوتیک در مقایسه با تیمار شاهد زودتر از شیر گرفته شدند. گوسالههای دریافت کننده پروبیوتیک به طور معنیداری وزن نهایی بالاتری داشتند. ارتفاع نهایی از جدوگاه و هیپ در گوساله های دریافت کننده پروبیوتیک به طور معنی داری بالاتر بود (05/0< p). تعداد باکتری های لاکتوباسیل در مدفوع گوساله ها تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت و گوساله ها در دو هفته نخست بعد از تولد دارای اسکور مدفوعی بالاتری بودند. شیوع اسهال و پنومونی بین تیمارها مشابه نبود. غلظت متابولیت های خونی bhba و گلوکز به طور قابل ملاحظهای در گوساله های دریافت کننده پروبیوتیک بالاتر بود. در آزمایش دوم، دو افزودنی باکتریایی تولید شده در شرایط آزمایشگاه به صورت کشت تازه دارای چند سویه تخمیر همگن و تخمیر ناهمگن به همراه یک افزودنی باکتریایی تجاری (لاکتسیل) برای تلقیح سیلاژهای ذرت استفاده شدند. علوفه ذرت با 30 درصد ماده خشک در سیلوهای آزمایشگاهی برای روزهای 7، 14، 28، 45 و 90 (سه تکرار در هر تیمار) سیلو و ترکیب شیمیایی و خصوصیات تخمیری آنها تعیین شد. تجزیه پذیری شکمبهای ماده خشک و پروتئین خام علوفه تازه و سیلوها با استفاده از روش in situ و تولید گاز در شرایط in vitro ارزیابی شد. در این مطالعه، تیمارها از نظر ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام و خاکستر اختلاف داشتند. با گذشت زمان پس از سیلو کردن، مقدار کربوئیدرات محلول در آب و پروتئین خام کاهش و غلظت نیتروژن آمونیاکی افزایش یافت. سیلاژ ذرت تلقیح شده با افزودنی تخمیر همگن به طور معنی داری پایداری هوازی پایین تری داشت (05/0< p). بین تیمارها از نظر فراسنجه های تجریهپذیری شکمبهای ماده خشک و پروتئین خام اختلاف معنیداری وجود داشت (05/0< p). استفاده از افزودنیهای باکتریایی تاثیر معنی داری بر تولید گاز سیلاژهای ذرت در زمان های مختلف داشت. در آزمایش سوم اثرات تلقیح میکربی سیلاژ ذرت بر عملکرد گاوهای شیرده شکم اول در قالب یک طرح مربع لاتین 3×3 ارزیابی شد. مصرف ماده خشک به طور معنیداری تحت تاثیر تیمارها قرار گرفت و در تیمار دارای سیلاژ تلقیح شده با افزودنی آزمایشگاهی بالاترین مقدار بود (05/0< p). بین تیمارها از نظر غلظت نیتروژن آمونیاکی و ph مایع شکمبه و نیز پارامترهای خونی اختلاف معنیداری وجود نداشت (05/0> p). تلقیح کردن سیلاژ ذرت با افزودنیهای باکتریایی تاثیر معنیداری بر ترکیب شیر، تولید شیر و تولید شیر با چربی تصحیح شده نداشت (05/0> p). در آزمایش چهارم، اثر استفاده از کشت های زنده باکتریایی بر قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و پارامترهای تخمیری در چهار مرحله در شرایط in vitro مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) شاهد، 2) پروپیونی باکتر فریدرینریچی، 3) انتروکوکوس فیسیوم و 4) مخلوط پروپیونی باکتر فریدرینریچی و انتروکوکوس فیسیوم بودند. مقدار 5/0 گرم ماده خوراکی، در آزمایش اول از جیره خالص و در آزمایش های دوم، سوم و چهارم از یک جیره بر پایه خوراکی با نسبت علوفه به کنسانتره 10:90، در داخل ویال های شیشه ای قرار داده شد. تیمارها، چهار تکرار در هر زمان، برای زمانهای 2، 4، 6، 12 و 24 ساعت مورد انکوباسیون قرار گرفتند. قابلیت هضم ماده خشک به طور معنی داری تحت تاثیر تیمارها قرار گرفت و تیمار شاهد پایین ترین مقدار قابلیت هضم ماده خشک را در ساعت 24 بعد از شروع انکوباسیون در مراحل دوم تا چهارم داشت (05/0< p). تاثیر افزودن کشتهای زنده میکربی بر ph محیط در شرایط in vitro در چهار مرحله معنیدار بود و تیمار شاهد پایین ترین مقدار را داشت (05/0< p). غلظت نیتروژن آمونیاکی در ساعات اولیه انکوباسیون پایین بود و با پیشرفت زمان انکوباسیون روند افرایشی داشت. غلظت اسیدهای چرب فرار به طور معنی داری تحت تاثیر تیمار ها قرار گرفت (05/0< p).