ماهی ها متنوع ترین گونه ی جانوری در بین مهره داران هستند که هر روز نوع جدیدی از آن ها با ویژگی های خاص شناسایی می شوند. در کنار این تنوع و گوناگونی، بیماری ها و امراض مختلفی نیز وجود دارد که سلامت ماهی ها را مورد تهدید قرار می دهد. در این پایان نامه سعی شده است که با روش های مختلف هیستوپاتولوژی بیماری های انگلی رایج در میان ماهیان آکواریومی در استان های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و تهران بررسی شود. بدین منظور با مراجعه به مراکز ماهیان آکواریومی و زینتی 100 نمونه ماهی تهیه گردید. بلافاصله اقدام به کالبدگشایی و تهیه ی نمونه های بافتی شد. سپس مراحل ثبوت، برش بافت، پردازش بافت، قالب گیری، و برش قالب های پارافینی و سایر کارهای پاتولوژی طی شد. بعد از این مراحل رنگ آمیزی با 4 روش h&e، گیمسا، زیل نیلسن و pas انجام شد. علائم بالینی دیده شده در این مطالعه شامل لاغری، بی حالی، جمع شدگی دم و باله، قرمزی پوست، کاهش اشتها، مشکلات جلدی و عدم تحرک می باشد. یافته های انگلی که به شکل میکروسکوپی بدست آمد شامل حضور انگل های کریپتوسپوریدیوم، بندنیا مونتیسلی، کوکسیدیوز، میکسوبولوس، چندین نماتود، تتراهیمن، تکاموئبا، ژیاردیا و چندین مورد تخم انگل بود.

خلاصه در این مطالعه ، اثر چای سبز فاقد کافئین بر برخی از اجزای سیستم ایمنی در مخاط پوست ماهی قزل آلای رنگین کمان بررسی شد. 60 ماهی قزل آلای رنگین کمان با وزن 5 ±105 گرمی به طور تصادفی به 2 گروه تقسیم بندی شدند که در گروه درمان و کنترل به ترتیب با جیره غذایی حاوی 100 میلی گرم به ازای کیلو گرم چای سبز فاقد کافئین و خوراک فاقد چای سبز به مدت 50 روز تغذیه شدند. در روز 45 و 50 پنج ماهی از هر تانک به طور تصادفی انتخاب شدند و مخاط پوست آن ها جمع آوری شد. نتایج این مطالعه نشان داد که در گروه تیمار با چای سبز فاقد کافئین در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری در فعالیت آنزیم های مختلف مثل لیزوزیم، پروتئاز، آلکالین فسفاتاز و استراز مشاهده شد. موکوس پوست در ماهی های تغذیه شده با چای سبز فاقد کافئین باعث آگلوتیناسیون اریتروسیت ها شد، در حالی که در گروه کنترل هیچ آگلوتیناسیونی مشاهده نشد. به علاوه موکوس پوست در گروه تغذیه شده با چای سبز فاقد کافئین خاصیت آنتی باکتریایی قوی تری در مقابل یرسینیا راکری را نشان داد. در نتیجه، اجزاء مهم ایمنی در موکوس پوست ماهی قزل آلای رنگین کمان، که در سیستم ایمنی غیر اختصاصی ماهی نقش دارند، با تجویز 100 میلی گرم به ازای کیلو گرم از چای سبز فاقد کافئین تقویت گردیدند.

در این پژوهش جهت فرمولاسیون جیره های غذایی عاری از آرد ماهی در تغذیه ماهی قزل آلای رنگین کمان از منابع پروتئین گیاهی شامل کنجاله پنبه دانه و کانولا و نیز از پودر ضایعات کشتارگاهی طیور به عنوان منبع پروتئینی حیوانی استفاده گردید. چهار جیره غذایی آزمایشی که از لحاظ انرژی و پروتئین همسان بودند فرموله گردیدند. جیره اول به عنوان گروه شاهد بر اساس پودر ماهی تنظیم گردیده بود، جیره شماره دو حاوی سطح جایگزینی 34/25% پودر ضایعات کشتارگاهی طیور به جای پودر ماهی، جیره شماره سه شامل سطوح جایگزینی 34/25% پودر ضایعات کشتارگاهی طیور و 10% کنجاله پنبه به جای پودر ماهی و جیره شماره چهار جیره ای عاری از پودر ماهی و شامل سطوح جایگزینی 24/40% پودر ضایعات کشتارگاهی طیور، 10% کنجاله پنبه دانه و 8/7% کنجاله کانولا بود. در این آزمایش از ماهیان قزل آلا رنگین کمان به وزن تقریبی 9 ±150 گرم استفاده گردید. چهار جیره فرموله شده فوق الذکر در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی چهار تیمار در چهار تکرار در 16 استخر آزمایشی همسان (هر کدام حاوی 40 عدد ماهی، در کل 640 ماهی) با دبی آب 5/1 تا 2 لیتر در ثانیه و حجم 1 متر مکعب به مدت 60 روز به تغذیه ماهیان رسیدند. لازم به ذکر است که 14 روز قبل از انجام آزمایش ماهیان جهت آداپتاسیون با جیره های غذایی و محیط جدید، با جیره شاهد تغذیه شدند. هر 15 روز یکبار بیومتری طول و وزن ماهیان و همچنین بیومتری خصوصیات فیزیکوشیمیایی آب به انجام رسید. داده های حاصل از هر یک از بیومتری ها برای محاسبه عملکرد رشد شامل: افزایش وزن متوسط، افزایش طول متوسط، نرخ رشد ویژه، ضریب تبدیل غذایی، مقدار غذای مصرفی و اسکور بدنی و نیز داده های آزمایشگاهی حاصل از ایندکس های لاشه شامل وزن لاشه مصرفی، وزن کبد، وزن امعاء و احشاء، بازده لاشه، شاخص امعاء و احشاء و شاخص کبد توسط نرم افزار sas و با توجه به دستور آزمون تکراری مورد آنالیز آماری و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان می دهد که پودر ضایعات طیور تکمیل شده توسط کنجاله پنبه و کانولا می تواند تا 100 درصد جایگزین پودر ماهی در تغذیه ماهی قزل آلای رنگین کمان گردد بدون اینکه تفاوت معنی داری (05/0>p) در عملکرد رشد، صفات لاشه و نیز ترکیب شیمیایی لاشه ایجاد نماید.

در تحقیق حاضر، اثرات ارگوسان پرتودهی شده و غیرپرتودهی شده بر عملکرد رشد و ایمنی موکوسی پوست ماهی قزل آلای رنگین کمان مورد ارزیابی قرار گرفت. ارگوسان با دوز 30 کیلوگری و با استفاده از سیستم پرتودهنده کبالت-60 پرتودهی شد و خصوصیات ذرات آن با میکروسکوپ الکترونی انتقالی بررسی گردید. ماهی قزل آلای رنگین کمان با متوسط وزن 4/9 ± 03/128 گرم طبق پروتکل زیر از ارگوسان پرتودهی شده (33/0 گرم در کیلوگرم) و ارگوسان غیرپرتودهی شده (5 گرم در کیلوگرم) تغذیه شدند: 15 روز جیره پایه، 15 روز جیره تیمار، 10 روز جیره پایه، 15 روز جیره تیمار. تصویر میکروسکوپ الکترونی انتقالی نشان داد که محدوده سایز ذرات ارگوسان پرتودهی شده از 30 تا 70 نانومتر بود. ارگوسان پرتودهی شده عملکرد رشدی ماهی را بهبود بخشید در حالیکه هیچ افزایش قابل ملاحظه ای در گروه ارگوسان غیرپرتودهی شده در مقایسه با گروه کنترل مشاهده نشد. همچنین این مطالعه خواص تحریک کنندگی ارگوسان پرتودهی شده و غیر پرتودهی شده بر برخی ترکیبات موکوس پوست را نشان می دهد که در پاسخ های ایمنی غیراختصاصی مهم می باشند. در نتیجه، استفاده از ارگوسان پرتودهی شده با پرتو گاما به میزان 33/0 گرم در کیلوگرم سبب بهبود کارائی رشد و ترکیبات بیولوژیک پوست گردید درحالیکه ارگوسان پرتودهی نشده به میزان 5 گرم در کیلوگرم تقویت ترکیبات مهم در موکوس پوست ماهی را موجب گردید.

نوکاردیوزیس در ماهی یک بیماری سیستمیک است که درآن ضایعات گرانولوماتوز ندولی به طور عمده در پوست و ارگان های داخلی وجود دارد. سه گونه نوکاردیا پاتوژن در ماهی وجود دارد که شامل نوکاردیا آستروئیدس، نوکاردیا سریوله (n. seriolae) و نوکاردیا سالمونیسیدا (n. salmonicida) می باشد. علاوه بر نوکاردیوزیس در ماهی، نوکاردیا در انسان های دچار سرکوب سیستم ایمنی ایجاد اشکال بالینی سیستمیک و منتشر می کند. با توجه به اهمیت این بیماری و زئونوز بودن آن در مطالعه حاضر، شناسایی نوکاردیا بر اساس روش pcr بر روی 32 گونه ماهی زینتی آب شیرین سالم و بیمار انجام شد.

خانواده چیزی بیش از مجموعه افرادی است که در یک فضای مادی و روانی خاص به سر می برند. خانواده یک نظام اجتماعی و طبیعی است که ویژگی های خاص خود را دارد. این نظام اجتماعی مجموعه ای از قواعد و اصول را ابداع و برای اعضای خود نقش های متنوعی تعیین می کند . اهمیت این نهاد به حدی است که برخی از صاحب نظران آن را از ارکان اساسی جامعه به حساب می آوردند و تحقق جامعه ی سالم را در گرو دستیابی به خانواده ی سالم می پندارند. در این میان به خانواده هایی که سرپرست خانواده در مشاغل نظامی خدمت می کند ، خانواده نظامی می گویند و گفته می شود که در این خانواده ها میزان و نوع ارتباط بین زوجین متفاوت است. هدف پژوهش حاضربررسی مقایسه ای الگوهای ارتباطی و سازگاری زناشویی خانواده های نظامیان دارای مشاغل ماموریتی و غیر ماموریتی شهربندرعباس است. نمونه آماری در نظر گرفته شده تحقیق، شامل 100 نفراز همسران کارکنان نظامی شاغل در منطقه پدافند هوایی شهر بندرعباس می باشد که از بین جامعه مورد نظر با استفاده از روش نمونه گیری داوطلبانه گمارده شده اند. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از پرسشنامه الگوهای ارتباطی زوجین و سازگاری زناشویی اسپانیر استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن بود، اولا بین الگوهای ارتباطی و سازگاری زناشویی همسران نظامیان دارای مشاغل ماموریتی و غیرماموریتی تفاوت معناداری وجود ندارد،ثانیا از بین مولفه های الگوهای ارتباطی ،الگوی سازنده – متقابل با سازگاری زناشویی همسران نظامیان دارای مشاغل ماموریتی و غیرماموریتی رابطه معنادار وجود دارد. واژگان کلیدی: الگوهای ارتباطی زوجین، سازگاری زناشویی، خانواده نظامی

سیانید به عنوان یکی از سمی ترین مواد موجود در انواع متعددی از غذاهایی که توسط انسان و حیوانات مصرف می شود، شناخته شده است. بیش از 2000 گونه گیاهی حاوی گلیکوزیدهای سیانوژنیک شناسایی شده اند که از طریق هیدرولیزشان در دستگاه گوارش، سیانید آزاد می شود. میزان کمی از این ماده سمی در بدن موجودات زنده به طور فیزیولوژیکی به تیوسیانات که سمیت کم تری دارد تبدیل می شود. تبدیل سیانید به تیوسیانات یکی از راه های اصلی برای سم زدایی سیانید است که به وسیله دو آنزیم رودنیز (تیوسولفات: سیانید سولفور ترانسفراز،2080101ec) و 3–مرکاپتو پیروات سولفور ترانسفراز کاتالیز می شود. آنزیم رودنیز پروتئینی با عملکرد چندگانه است که از طریق سولفوراسیون در سم زدایی یون سیانید نقش دارد. بر اساس مطالعات انجام شده کبد به عنوان اصلی ترین منبع این آنزیم شناخته شده است. در این مطالعه خواص سینتیکی و بیوشیمیایی آنزیم رودنیز حاصل از کبد ماهی کپور معمولی (cyprinus carpio) با استفاده از روش تغییر یافته سوربو مورد مطالعه قرار گرفته است. کپور معمولی دامنه وسیعی ازشرایط محیطی را تحمل نموده و از نظر تجاری به عنوان یک نوع غذا دارای ارزش بالایی است. نتایج حاصل از این تحقیق بر روی آنزیم رودنیز استخراج شده ازکبد ماهی کپور معمولی نشان داد که مناسب ترینph برای فعالیت آنزیم رودنیز کبد ماهی کپور معمولی 10= phمی باشد. بررسی پایداری آنزیم به ph های مختلف نشان داد که آنزیم رودنیز کبد ماهی کپور معمولی درph های 12-9 کمترین پایداری را از خود نشان می دهد. همچنین این آنزیم مقاومت نسبتا خوبی به حرارت دارد به طوری که پس از ده دقیقه انکوباسیون رودنیز در دما های 40،30 و 50 درجه سانتی گراد فعالیت آن نسبت به کنترل (دمای 25 درجه سانتی گراد) کاهش نیافته و از دمای 60درجه سانتی گراد به بالا کاهش فعالیت در آنزیم مشاهده می شود. همچنین مقادیر پارامترهای سینتیکی آنزیم رودنیز کبد ماهی کپور معمولی محاسبه شد که نتایج نشان داد در حضور غلظت های متغیر از سوبسترای kcn و غلظتی ثابت از سوبسترای تیوسولفات، میزان km، vmax و بازده کاتالیتیکی آنزیم رودنیز به ترتیب mm 67/59 ، u/mg31/0 و 0729/0 و مقادیر km ، vmax و بازده کاتالیتیکی آنزیم رودنیز در حضور غلظت های متغیر سدیم تیوسولفات و غلظتی ثابت از سوبسترای kcn به ترتیب mm 67/4، u/mg 340/0 و 051/0 می باشند.

انگل ایکتیوفتیریوس مولتی فیلیس (ichthyophthirius multifiliis) عامل ایجاد بیماری لکه سفید یکی از خطرناکترین انگل های بیماری زا در ماهیان آب شیرین می ب?اشد. به منظور تهیه واکسن با کارائی بالا در تحقیق حاضر، اثرات انگل ایکتیوفتیریوس مولتی فیلیس پرتودهی شده با اشعه گاما و پو شش دهی شده با ادجوانت نانوذره فسفات کلسیم بر سیستم ایمنی موکوسی در پوست ماهی قزل آلای رنگین کمان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، ماهی های با میانگین وزنی 30 گرم پس از دوره سازگاری ، به ? گروه تقسیم شدند: ? گروه با انگل پرتو دهی شده و پوشش دهی شده با نانو ذره فسفات کلسیم، انگل پرتو دهی شده و یا نانو ذره فسفات کلسیم به تنهایی، به صورت حمام واکسینه شدند. در گروه کنترل نیز هیچ گونه ترکیبی استفاده نشد. 20 روز بعد نمونه برداری از موکوس پوست به منظور اندازه گیری پارامترهای ایمنی غیر اختصاصی انجام شد. مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از نانو ذرات کلسیم فسفات فرموله شده در تروفونت های انگل ایک که تحت تابش اشعه گاما قرار گرفته بودند قادر است به طور بارزی ترکیبات ایمنی ذاتی را در موکوس قزل آلای رنگین کمان افزایش دهد. این، به دلیل بالاتر بودن فعالیت لیزوزیم و آلکالین فسفاتاز و هم چنین تیتر هماگلوتیناسیون ماهیان تیمار شده با انگل هایی که تحت تابش اشعه گاما قرار گرفته و نانوذرات کلسیم فسفات جذب کرده اند، در مقایسه با گروه تیمار شده با نانورذرات کلسیم فسفات و گروه تیمار شده با انگل های تحت تابش اشعه گاما می باشد و بیانگر تاثیرات مثبت روی سیستم ایمنی ماهی ایمن شده است.

هدف از این مطالعه ارزیابی تاثیر باکتری کشته شده گوردونیا برونشیالیس بر شاخص¬های رشد، پاسخ-های ایمنی و ساختار¬های بافت¬شناسی دستگاه گوارش در ماهی قزل¬آلای رنگین کمان بود. ماهی¬های قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزنی 30 گرم انتخاب شده و در گروه¬های شاهد، تیمار با دوز پایین (108× 48/2 کلنی باکتری در هر کیلوگرم غذا) و تیمار با دوز بالا (109 × 24/1کلنی باکتری در هر کیلوگرم غذا ) به مدت 95 روز تغذیه شدند. در طی این مدت ماهی¬ها به صورت متناوب، طوری که به مدت 5 روز غذای تغییر یافته دریافت می¬کردند و پس از آن به مدت 10 روز غذای عادی دریافت می¬کردند، تغذیه شدند. در روزهای 95 و 105 دوره پرورش نمونه¬های لازم جهت اندازه¬گیری پارامترهای ایمنی¬شناسی و بافت¬شناسی جمع آوری گردید. در روز¬های 110 و 120 از دوره پرورش، ماهی¬های باقی¬مانده 5/0 میلی لیتر از خون مرغ (c-rbc) 2% را به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. نتایج نشان داد که پارامترهای مربوط به عملکرد رشد در ماهیان هر دو گروه تیمار نسبت به گروه شاهد افزایش پیدا کرده اند. همچنین یافته¬ها نشان داد که به طور معنی داری فعالیت آنزیم لیزوزیم و مسیر فرعی کمپلمان سرم ماهی قزل آلای رنگین کمان در هر دو گروه تیمار افزایش یافته است. در گروه تیمار با دوز بالا ضخامت و طول پرزهای روده افزایش پیدا کردند. بیشترین طول و قطر زوائد پیلوریک نیز در هر دوگروه تیمار مشاهده شد. به علاوه بیشترین درصد سلول های جامی نیز در گروه های تیمار دیده شد. بر اساس این یافته¬ها می¬توان نتیجه گرفت که جهت افزایش عملکرد رشد، تقویت سیستم ایمنی و بهبود وضعیت و ساختار دستگاه گوارش ماهی قزل آلای رنگین کمان افزودن باکتری کشته شده گوردونیا برونشیالیس مناسب به نظر می رسد.

ارگوسان یک محصول تجاری است که به عنوان محرک سیستم ایمنی در پرورش ماهیان مورد استفاده قرار می گیرد. مهمترین ماده موثره در ارگوسان ترکیب آلجنیک اسید می باشد. آلجنیک اسید پلی ساکاریدی زنجیره ای است که اثرات بیولوژیکی فراوانی از جمله دفع کلسترول از بدن، تحریک رشد سلول های آندوتلیان، مهار آزاد سازی هیستامین از ماهیچه، تکثیر لنفوسیت ها، ماکروفاژها و تولید لیزوزیم را در برخی موجودات نشان داده است. همچنین این ترکیب سبب افزایش پاسخ ایمنی غیر اختصاصی و افزایش مقاومت ماهی در برابر عوامل پارازیتی و استرس ها می گردد. با توجه به خواص مفید ارگوسان هدف از این تحقیق بررسی اثر ارگوسان بر برخی پارامترهای بیوشیمیایی از جمله فعالیت آنزیم های گوارشی و تغییرات متابولیت های خونی (پرتئین تام، کلسترول، تری گلیسرید و گلوکز) در ماهی کاراس (carassius carassius) می باشد. جهت این عمل 72 قطعه ماهی کاراس با وزن تقریبی 36/0±16/5 گرم و طول متوسط 34/0 ± 60/6 به طور تصادفی در دو گروه کنترل و تیمار (تیمار شده با ارگوسان به میزان یک گرم در هر کیلوگرم غذای خشک) که هر گروه شامل 3 تکرار بود، تقسیم بندی شدند. پس از پایان دوره 40 روزه، ماهی ها با عصاره گل میخک بیهوش شده و پس از اندازه گیری طول و وزن، از ساقه دمی آن ها خون گیری و همچنین بافت روده جدا گردید. نتایج حاصل از بررسی پارامترهای بیوشیمیایی نشان داد که میزان گلوکز، توتال پروتئین و کلسترول سرم ماهی کاراس در گروه تیمار با ارگوسان نسبت به گروه کنترل کاهش یافت ولی این کاهش معنی دار نبود (p<0.05). همچنین فعالیت آلکالین فسفاتازی روده در گروه تیمار با ارگوسان، افزایش غیر معنی داری یافت در حالی که میزان فعالیت پروتئازی روده و در نهایت طول نهایی ماهی کاراس در گروه تیمار با ارگوسان نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری افزایش یافت. این نتایج بیانگر بهبود وضعیت گوارشی در گروه تیمار با ارگوسان بوده که نشان دهنده مزایای قابل توجه استفاده از مکمل ارگوسان در جیره ماهی کاراس در جهت بهبود عملکرد پارامترهای بیوشیمیایی و فاکتورهای رشد می باشد.