یکی از پدیده های اجتماعی مهم و تاثیر گذار، انقلاب است. انقلاب ها عموماً محصول ائتلاف نیروهای سیاسی مختلف هستند که بر سر مخالفت با رژیم موجود، به اتفاق نظر رسیده اند.در ایران نیز نیروهای سیاسی مختلفی با ایدئولوژی های متفاوت به مخالفت با رژیم پهلوی پرداختند.و به ائتلاف دست زدند.هدف از این تحقیق، بررسی چگونگی شکل گیری ائتلاف انقلابی نیروها و جریان های سیاسی غیر معتقد به اسلامگرایی سیاسی با اسلام گرایان به رهبری امام خمینی در انقلاب اسلامی ایران و نحوه ی فروپاشی آن ائتلاف است.گروه های سیاسی مورد بررسی در این تحقیق عبارتند از جریان کلی اسلام گراهای پیرو امام خمینی، جبهه ی ملی، حزب توده، فدائیان خلق و پیکار. بعنوان مقدمه ی نظری، موضع نظریه پردازان و صاحبنظران انقلاب درخصوص دلایل و مکانیسم های شکل گیری ائتلاف ها در جریان انقلاب و سرنوشت آن ائتلاف ها، مورد اشاره قرار گرفته است روش تحقیق ما در این پایان نامه، مطالعه ی موردی و تکنیک تحلیل ما، رد یابی فرایند بود و روش گرد آوری داده ها نیزاسنادی بود و واحد تحلیل نیز نیروهای سیاسی بودند بنابراین برای بیان مواضع این نیروها، بیانیه های آنها مورد بررسی واقع شد و حتی المقدور از منابع دست اول استفاده گردید.یافته های تحقیق نشان داد گروه های مورد بررسی این تحقیق در جریان بسیج انقلابی از قدرت و توان بسیج گری چندانی برخوردار نبودند و لاجرم ضرورت پیوستن و همراه شدن با موج گسترده ی نیروهای اسلام گرا به رهبری امام خمینی را احساس کردند ، تحقیق نشان داد این نیروها به تدریج از نخستین روزهای پس از پیروزی و در جریان نهادسازی انقلاب، یکی پس از دیگری با جریان کلی اسلامگرایان به تعارض و اختلاف رسیدند و سیر جداییها و انشعابها و نهایتاً حذف آنها طی سه سال محقق گردید البته زمانبندی پیوستن و حذف این نیروهای ائتلافی کاملاً یکسان نبوده است که در متن این تفاوتها نشان داده شده است .

دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران در خرداد سال 1388 یک واقعه سیاسی پرپیامد و فراگیر محسوب می شود. وبلاگ های سیاسی – اجتماعی در جریان انتخابات ریاست جمهوری در سال 1388 نقش مهمی را ایفا کردند؛ این نقش تنها به ارائه اخبار سیاسی در وبلاگ ها ختم نمی شد بلکه به ابراز عقاید سیاسی، تعاملات سیاسی با «خودی»ها و تلاش در متقاعد کردن دیگران در هم گرایش شدن با آن ‍ ها نیز انجامید؛ همین امر به برجسته شدن نقش وبلاگ علیرغم گسترش شبکه های مجازی چون فیس بوک و تویئتر در جریان دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و حوادث بعد از آن منجر شد. در این نوشتار برآنیم با استفاده از نظریه هویت کاستلز، نوع هویت سیاسی بیان شده در وبلاگ های اصلاح طلب و اصول گرا را در بین وبلاگ های معروف و برجسته سیاسی- اجتماعی این دو جناح بررسی کنیم. برای دستیابی به این هدف، پست های انتخاب شده به روش قصدمند، در بازه زمانی ابتدا تا انتهای سال 1388 با استفاده از روش تحلیل گفتمان بررسی شدند. نتایج برآمده از بررسی پست ها نشان می دهدکه بلاگرهای اصول گرا با استفاده از مفاهیمی چون پیرو خط امام بودن، پیوند با مبانی انقلاب اسلامی، کارآمد بودن دولت نهم، سلامت انتخاباتی و مبارزه علیه انقلاب مخملی اصلاح طلبان، مفصل بندی هویت سیاسی خود را با زنجیره هم ارزی دال هایی چون «امام خمینی»، «اسلام»، «امت اسلامی و انقلابی» و «دولت احمدی نژاد» را حول دال مرکزی «ولایت فقیه» شکل دادند؛ مفصل بندی این دال ها به گونه ای است که کنش سیاسی دولت را مشروع و عقلانی جلوه می دهد. بلاگر های اصلاح طلب نیز مفاهیمی چون وجود تقلب در انتخابات، نبود آزادی بیان، طرد سیاسی و دیکتارتوری را با دال هایی نظیر «امام خمینی»، «تحزب»، «اعتراض مدنی»، «انتخابات مجدد»، «موج سبز» و «موسوی» حول محور دال مرکزی «مردم» معنادهی نموده اند؛ مفصل بندی دال ها در این گفتمان به سمت مقاومت علیه گفتمان مسلط و دولت احمدی نژاد است.

چکیده تحلیل کمی و کیفی موفقیت دانش آموزان مراکز پیش دانشگاهی در دستیابی به دانشگاه، با تأکید بر نقش متغیر های سرمایه فرهنگی ، اقتصادی و اجتماعی هدف اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد.فرضیه های اصلی به دنبال بررسی رابطه سرمایه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی خانواده بر احتمال قبولی داوطلبان در آزمون سراری سال تحصیلی (88 – 1387) است.جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره پیش دانشگاهی شهرستان درگز و منطقه نوخندان از توابع استان خراسان رضوی است.حجم جامعه نمونه مورد نظر 442 نفر می باشد، روش تحقیق، روش مطالعه موردی و ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته است. برای تحلیل داده ها از آماری آزمون من ویتنی و ضریب همبستگی پیرسن استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد، سرمایه فرهنگی و اجتماعی خانواده ، سهم مثبت و معنا داری بر احتمال قبولی داوطلبان داشته و سرمایه اقتصادی خانواده رابطه مثبت و معنا داری بر احتمال قبولی داوطلبان ندارد.

رژیم های انقلابی ماهیت گوناگونی داشته و در اشکال متنوعی ظاهر گشته اند. در برخی از شرایط، دیکتاتوریهای نظامی، حزبی و فردی ایجاد شده و در برخی از مواقع، رژیم های دموکراتیک از انقلاب سر برآورده اند. انقلاب به عنوان یک عامل، فی نفسه رژیم را دموکراتیک یا اقتدارگرا نمی سازد. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک رژیم انقلابی بر اساس نظریه دموکراتیزاسیون و سکولاریزاسیون موردی تلقی می گردد که قابل تبیین نیست و تحلیل و تبیین دیگری را می طلبد. از دیدگاه دموکراتیزاسیون، وجه ولایت فقیه جمهوری اسلامی و از نظر سکولاریزاسیون، اسلامی بودن جمهوری اسلامی و از نظر کلی، ترکیب جمهوریت و اسلامیت آن به عنوان یک مساله مطرح است. این رساله با عنایت به نظریه های فرهنگ سیاسی و نظریه جامعه مدنی درصدد تبیین این مساله در دوره تحقیق(1357 تا 1367) است. روش مورد استفاده در این تحقیق، استفاده از راهبردهای مطالعه موردی و تبیین روایی می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که نظریه های منتخب این رساله تا حدودی می تواند تبیین گر مساله باشد. در ایجاد اسلامیت نظام(در معنای تصویب قوانین اسلامی، نظارت فقها بر قوانین مصوب و حضور فقها و روحانیون در دولت)، ایدئولوژی رهبران و نخبگان سیاسی نقش مهمی داشت. این ویژگی تا حدودی به وسیله منفعل شدن گروه های غیر روحانیون در جامعه مدنی و نفوذ روحانیون درجامعه مدنی قبل از انقلاب تبیین می گردد. جمهوریت نظام(برگزاری انتخابات) نیز تا حدی ناشی از ایدئولوژی جمهوری خواهی اسلامی امام در عصر جمهوریت و نمایندگان مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی و ایدئولوژی جمهوری خواهی اسلامی بازرگان و طالقانی بود. روحانیون به دلیل برخورداری از موقعیتهای موجود در جامعه قبل از انقلاب و دارا بودن نفوذ و احترام بیشتر در جامعه توانستند دولت و جامعه را در اختیار بگیرند.

تحقیق حاضر کوششی به منظور کشف «علل کاهش نفوذ اجتماعی روحانیان در ایران» است. در این مسیر، کندوکاوی در میان آثار مربوط به روحانیت انجام گرفت؛ که مرور آثار، کمک شایانی برای ارائه ی فرضیه های تحقیق بود. پس از این مهم، معنای نفوذ اجتماعی و چگونگی ایجاد یا کاهش آن مورد بحث قرار گرفت؛ که مباحث، منتج به ارائه ی مدلی برای کاهش نفوذ اجتماعی شد. نشان داده شد که برای کاهش نفوذ اجتماعی می باید سه تحول کلان در وضعیت ساختاری، در وضعیت صاحب نفوذ و در مخاطب نفوذ ایجاد شود. همین الگو، برای روحانیت نیز مبنا قرار گرفت و متناسب با آن تحولات ساختاری در وضعیت روحانیت (تغییر موقعیت و نقش روحانیان متعاقب حضور در حکومت)، تحول در خود روحانیان (تحولات عملکردی و شخصیتی آنان) و تحول در مردم (تحول در عواطف آنان نسبت به روحانیان -در نتیجه ی نارضایتی از حکومت- و ملاک های شکل گیری نفوذ -در نتیجه ی شکل گیری دینداری های جدید) محور بحث قرار گرفت. با اتکا به این سه دسته تحول، شش فرضیه ارائه شد که علل کاهش نفوذ اجتماعی روحانیت را در: حضور روحانیان در حکومت، ایفای نقش های غیرخاص از سوی آنان، تغییر مطلوبیت عملکرد و شخصیت آنان، نارضایتی مردم از حکومت و تغییر نوع دینداری آنان، میدانست. با اتکا به روش پیمایش و ابزار پرسش نامه، داده های لازم برای سنجش فرضیه های تحقیق جمع آوری شد؛ که نتایجِ تجزیه و تحلیل داده ها، مویدی برای کلیه ی فرضیه های تحقیق بود.

در این پژوهش ضمن بررسی مفهوم تحولات سیاسی-اجتماعی موسوم به انقلاب های رنگی و متمایز نمودن آنها از دیگر انواع انقلاب ها، چرائی وقوع انقلاب های رنگی با توجه به دو کشور پسا-کمونیستی گرجستان و اوکراین مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور به دلیل متمایز بودن جنبش های اجتماعی از نوع انقلاب های رنگی از دیگر انواع جنبش های اجتماعی و همچنین متفاوت بودن فرایند دموکراتیزاسیونی که در انقلاب های رنگی به وقوع می پیوندد با دیگر فرایندهای دموکراتیزاسیون، به جای بهره گیری مستقیم از ادبیات نظری موجود در خصوص دو حوز? جنبش های اجتماعی و دموکراتیزاسیون، الگوی نظری جدیدی با کمک نظریات موجود و فاکتورهای استخراج شده از مطالع? انقلاب های رنگی در سطح تجربی گرجستان و اوکراین پیشنهاد شده است. سپس دو مدل پیشنهادی با استفاده از روش توافقی میل در دو سطح تجربی به محک آزمون گذاشته شد و یکسری فاکتورهائی به عنوان فاکتورهای نهائی و مشترک بین دو کشور گرجستان و اوکراین استخراج شدند. در فصل پایانی پژوهش مصادیق فاکتورهای نهائی شده در سطح جامع? کنونی ایران (دولت احمدی نژاد و انتخابات دهم ریاست جمهوری) به منظور بررسی امکان یا عدم امکان وقوع انقلاب رنگی ردیابی شدند. برای ردیابی هر فاکتور علاوه بر اظهارات طرفداران دو جناح رقیب انتخاباتی از شاخص های استاندارد و رتبه بندی ها و اندیس های بین المللی نیز بهره گرفته شده است. مطابق بررسی های انجام شده امکان وقوع یا عدم وقوع انقلاب رنگی در شرایط کنونی جامعه ایران پاسخ سرراست و قاطعی همراه ندارد. زیرا اگر وجود تمامی 14 فاکتور مذکور به طور همزمان برای وقوع انقلاب رنگی ضروری باشد، آنگاه چنین تحولی در سطح جامعه کنونی ایران به دلیل عدم حضور همزمان هر 14 فاکتور قابل طرح نیست. همچنین اگر قدرت برخی از فاکتورها بر قدرت برخی دیگر فائق آید، آنگاه باز هم نتیجه منتفی بودن امکان وقوع انقلاب رنگی است. این در حالی است که اگر وجود تمامی فاکتورهای علی به طور همزمان برای رخداد انقلاب رنگی ضروری نباشد و همچنین امید ریاضی تمامی فاکتورها یکسان باشد، آنگاه می توان چنین نتیجه گیری کرد که احتمال وقوع انقلاب رنگی در ایران چندان دور از ذهن نیست.

چکیده شامل هدف تحقیق، روش تحقیق، طرح تحقیق و یافته ها و نتایج تحقیق می باشد. چکیده: هدف اصلی این تحقیق، پاسخ گویی به این پرسش بود که آیا شعارهای مطرح شده درتبلیغات انتخاباتی دوره های هفتم،نهم و دهم ریاست جمهوری درهمان راستای شعارهای انقلاب اسلامی ،اهداف و آرمانها، بوده است یا خیر؟ واینکه درصورت عدم تطابق آنها، کم وکیف آن چگونه است؟ پرسش فرعی ما این بود که ساختار شعارهای انتخاباتی کدام نامزدهای انتخاباتی دردوره های هفتم، نهم و دهم ریاست جمهوری بیشتر درراستای شعارهای دوره انقلاب اسلامی بوده است؟ و اینکه کاندیداهای هردوره برسرکدام شعارها توافق داشته اند و اختلاف آنها برسرچه بوده است؟ بدین منظور، شعارهای انتخاباتی تشکل ها وکاندیداهای هر سه دوره ریاست جمهوری که از روزنامه های منتخب در ایام مجاز تبلیغات به دست آمد، با استفاده از روش تحلیل محتوا تجزیه وتحلیل و با شعارهای دوره انقلاب مقایسه شدند.مقایسه کلی دو دسته از شعارها نشان می دهد که اختلاف معنی داری بین ساختار شعارهای مربوط به اهداف و آرمانهای اولیه انقلاب اسلامی و شعارهای انتخاباتی دوره هفتم ریاست جمهوری وجود دارد.مهم ترین اختلاف این است که در شعارهای انتخاباتی، در مقایسه با شعارهای اولیه انقلاب، از تأ کید وحساسیت بر موضوعات اسلامی و فرهنگی به میزان قابل توجهی کاسته شده است (از 48 درصد به 30 درصد) همچنین از تأ کید وحساسیت برارزشها و نهادهای سیاسی نیز کاسته شده است(از35 درصد به 30 درصد). اما تأ کید وتوجه به مسائل اقتصادی (از5 درصد به 19 درصد) و اجتماعی(از1 درصد به 18 درصد) افزایش یافته است. همچنین اختلاف معنی داری بین ساختار شعارهای مربوط به اهداف و آرمانهای اولیه انقلاب اسلامی و شعارهای انتخاباتی دوره نهم ریاست جمهوری نیز وجود دارد.مهم ترین اختلاف این است که در شعارهای انتخاباتی، در مقایسه با شعارهای اولیه انقلاب، از تأ کید وحساسیت بر موضوعات اسلامی و فرهنگی به میزان چشمگیری کاسته شده است (از 48 درصد به 14 درصد). همچنین از تأ کید وحساسیت برارزشها و نهادهای سیاسی نیز کاسته شده است(از35 درصد به 30 درصد). اما تأ کید وتوجه به مسائل اقتصادی (از5 درصد به 31 درصد) و اجتماعی(از1 درصد به 21 درصد) افزایش یافته است. همچنین اختلاف معنی داری بین ساختار شعارهای مربوط به اهداف و آرمانهای اولیه انقلاب اسلامی وشعارهای انتخاباتی دوره دهم ریاست جمهوری نیز وجود دارد.مهم ترین اختلاف این است که در شعارهای انتخاباتی، در مقایسه با شعارهای اولیه انقلاب، از تأ کید وحساسیت بر موضوعات اسلامی و فرهنگی به میزان چشمگیری کاسته شده است (از 48 درصد به 22 درصد) همچنین از تأ کید وحساسیت برارزشها و نهادهای سیاسی نیزبه میزان قابل توجهی کاسته شده است(از35 درصد به 18 درصد). اما تأ کید وتوجه به مسائل اقتصادی (از5 درصد به 37 درصد) واجتماعی(از1 درصد به 20 درصد) افزایش یافته است.بنابراین،درهر سه دوره انتخاباتی،در مقایسه با شعارهای اولیه انقلاب،ازتأکید بر موضوعات اسلامی وفرهنگی وارزشها ونهادهای سیاسی به میزانهای متفاوتی کا سته شده و بر توجه برمسائل اقتصادی واجتماعی افزوده شده است. کلید واژه : انتخابات، تبلیغات، شعارها، ریاست جمهوری، انقلاب اسلامی.

علی رغم وجود تبیین های مختلف در باب انقلاب اسلامی ، توده ی کنشگران انقلابی که سهم عمده ای در فرآیند انقلاب ایران داشته ، مورد کم توجهی قرار گرفته اند و از این رو ، نیازمند مطالعات وسیع و عمیقی است . شهدا و ایثارگران انقلاب اسلامی ایران ، به عنوان نمونه ای مهم از این کنشگران انقلابی محسوب می شوند.بر این اساس ما در جستجوی یافتن پاسخ به این سو?ال اساسی هستیم که خاستگاه و طبقه ی اجتماعی شهدا و ایثارگران انقلاب اسلامی سال های 57 -1350 استانهای آذربایجان شرقی و غربی چگونه بوده است ؟ پاسخ به سوال مذکور در واقع یکی از اهداف تحقیق ما می باشد. هدف دوم اینکه ، نتایج این تحقیق با نتایج تحقیق مشابهی که توسط محمد امین باقری با عنوان « بررسی خاستگاه و طبقه ی اجتماعی شهدای انقلاب اسلامی شهر تهران (سالهای 57 -1356 )» انجام گرفته است ، مقایسه خواهد شد تا مشخص شود که شهدا و ایثارگران انقلاب اسلامی استانهای آذربایجان شرقی و غربی از بعد خاستگاه و طبقه ی اجتماعی دارای چه شباهت ها و تفاوت هایی با شهدای انقلاب اسلامی شهر تهران می باشند. داده های مورد نیاز خودبرای یافتن پاسخ سوالات تحقیق را از طریق روش اسنادی گردآوری کرده ایم . منظور از اسناد همان پرونده هایی است که در بنیادشهید و امورایثارگران دو استان آذربایجان شرقی و غربی موجود بودند .برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزارspss استفاده شده است. لازم به ذکر است شهدایی که در فاصله ی سالهای 57-1355 به شهادت رسیده اند و ایثارگرانی که در فاصله ی سالهای 57-1350 دچار حادثه گشته اند،جامعه ی تحقیق ما راتشکیل می دهند . طبقه ی اجتماعی هر فرد با استفاده از دو معرف شغل و تحصیلات به صورت ترکیبی مورد سنجش قرار گرفته است:معرف شغل بر اساس مقیاس ترتیبی با6مقوله(6-1امتیاز) ومعرف تحصیلات نیز بر اساس مقیاس ترتیبی با7مقوله(6-0امتیاز). در این تحقیق خاستگاه اجتماعی نیز یک شاخص ترکیبی است که از طریق دو معرف شغل و تحصیلات پدر اندازه گیری می شود . 9/40 درصد اعضای جامعه ی تحقیق ( با فراوانی 143 ) از طبقه ی پایین ، 6/58 درصد ( با فراوانی 205 ) از طبقه ی متوسط و 6/0 درصد ( با فراوانی 2 ) از طبقه ی بالای جامعه بوده اند. 6/58 درصد اعضای جامعه تحقیق ( با فراوانی 167 ) از طبقه ی پایین ، 1/41 درصد ( با فراوانی 117 ) از طبقه ی متوسط و 4/0 درصد ( با فراوانی 1 ) از طبقه ی بالای جامعه برخاسته بودند .

چکیده: موضوع پژوهش حاضر ، بازنمایی جنسیت در کتاب های فارسی دوره های راهنمایی و دبیرستان در سال تحصیلی 89- 1388 می باشد . (شش کتاب ) روش انجام تحقیق ، تحلیل محتوای کمی برای شاخص های جنسیت نظیر تصاویر ، اسامی ، مولفان کتاب ها ، نویسندگان متون درسی و شخصیت های حاضر در متن درس ها می باشد . همچنین از روش تحلیل محتوای کیفی برای تحلیل کیفیت بازنمایی ها در تصاویر و متون درسی استفاده شده است . با توجه به مقاصد ایدئولوژیکِ پنهان در این متون، با مبنا قرار دادن نظریه های آلتوسر و بوردیو در این زمینه ، سعی در کشف چگونگی بازنمایی های جنسیتی در این کتاب ها شده است . نتایج به دست آمده نشان می دهد در بخش کمی ، به مردان ، بسیار بیش از زنان پرداخته شده است و زنان با معیار این شاخص ها حضور چندانی در این کتاب ها ندارند. در این شاخص ها حضور زنان از پنج درصد به حداکثر بیست و چهار درصد می رسد . از نظر کیفی زنان در اندک مواردی که حضور دارند ؛ موجوداتی ضعیف ، عاطفی ، اهل شیون و زاری و ابراز عجز ، ترسو ، نیازمند کمک و مطیع مردان بازنمایی می شوند . آنها معمولاً در خانه و کارشان خانه داری است . در مقابل، مردان در بسیار مواردی که به آنها پرداخته شده است؛ حاضر در اجتماع ، صاحب قدرت ، دانا و عاقل، مدیر و کاردان، شجاع و جنگنده تصویر شده اند. بنابراین کلیشه های جنسیتی رایج در اجتماع ، در این کتاب ها نیز بازتولید شده اند . این کتاب ها نه تنها درصدد اصلاح عقاید سنتی در مورد جنس های مختلف برنیامده اند ؛ بلکه آنها را مورد تاکید قرار داده اند . واژگان کلیدی: بازنمایی جنسیت ، مونث ، مذکر ، ایدئولوژی مرد سالار ، باز تولید ، کتاب های فارسی ، تحلیل محتوا ، کلیشه های جنسیتی

چکیده: زندگی فردی واجتماعی وکلیه قواعد حاکم بر زندگی اجتماعی و فرهنگی ما،در بسترارزشهای اجتماعی و فرهنگی جامعه قرار دارند ومداخلات،تعاملات وحتی معارضات جامعه بر امور فردی واجتماعی ما تاثیر دارد، افزایش طلاق سبب شده که رویارویی مردان وزنان ونحوه ارتباط آنها یکی از مسائل مهم در عصر مدرن شود،اینکه روابط زن ومرددر عصر مدرن تنها در روابط جنسی،تربیت کودکان،نان آوری وخانه داری خلاصه نمی شودبلکه مناسباتی چون کار، سیاست،اقتصاد،حرفه،نابرابری، وخواسته های فردی ورسیدن به آن حتی بعد از ازدواج نیز وارد ارتباطات زوج ها شده بعبارتی مسائل ساده گذشته به مسائل پیچیده تری تبدیل شده است.کشمکش در زندگی زنا شویی بعد وسیعتری گرفته که آن را در نرخ رشد طلاق می توان مشاهده کرد، این تغییرات جامعه ایرانی را هم متاثر نمود. افزایش آمار طلاق در ایران، به ویژه در تهران، بنیان خانواده را به شدت مورد تهدید قرار داده است. با توجه به اهمیت انکارناپذیر نهاد خانواده در هر جامعه، بررسی چرایی وچگونگی, چنین افزایشی الزامی به نظر می رسد. این پژوهش سعی نموده است، بر اساس نظریه فردیت گیدنز و نقشی که این فردیت در طلاق های مدرن دارد، به بررسی طلاق در شهر تهران بپردازد. روش انجام پژوهش حاضر تلفیقی (کمی و کیفی) بوده است. در بخش کیفی از مصاحبه عمیق با قضات و وکلای دادگاه خانواده و افراد جداشده استفاده شده و در بخش مطالعات اسنادی تعداد 66 پرونده ای که کار حکم طلاق صادر شده بود، مورد بررسی قرار گرفت. در بخش کمی نیز با استفاده از پرسش نامه به بررسی موضوعات مورد نظر در میان 60 نمونه پرداخته شد. نتایج نشان داد که عواملی چون تحصیلات وشغل وجنبشهای ااجتماعی و روابط اجتماعی باعث افزایش خواسته ها از ازدواج شده ودر نهایت ارتباطی قوی بین فردگرایی وتغییر در خواسته های زوجین ایرانی(تهرانی) در ارتباط با ازدواج بوجود آمده است،بطوری که اگر آن را از طریق ازدواج نتوانند بدست آورند از طریق طلاق آن را دنبال می کنند.

پژوهش حاضر به بررسی جامعه پذیری سیاسی در کتب درسی علوم اجتماعی مقطع متوسطه ایران،بر اساس معیارهای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و سند چشم انداز بیست ساله کشور پرداخته است. بر این اساس مفاهیم سیاسی موجود در قانون اساسی و سند چشم انداز،استخراج و در قالب ده مفهوم سیاسی دسته بندی شد و سپس متن کتب چهارگانه علوم اجتماعی مقطع متوسطه از طریق روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت تا وضعیت آموزش مفاهیم سیاسی ده گانه در آنها مشخص شود. یافته این بررسی نشان داد که با توجه به معیار قانون اساسی و سند چشم انداز،وضعیت آموزش مفاهیم سیاسی در کتب علوم اجتماعی متوسطه به شرح ذیل می باشد: 1-در مورد برخی از مفاهیم سیاسی ابدا آموزش صورت نگرفته است؛ 2-در مورد برخی از مفاهیم،تنها بعضی از جنبه های آن آموزش داده شده و نسبت به آموزش جنبه های دیگر آن غفلت صورت گرفته است؛ 3-در مورد برخی از مفاهیم،آموزش صورت گرفته است ولی با معیارهای قانون اساسی و سند چشم انداز مغایرت دارد و 4-در مورد برخی از مفاهیم نیز،آموزش با معیارهای قانون اساسی و سند چشم انداز مطابقت دارد. نتیجه گیری کلی پژوهش بیانگر این است که فرایند جامعه پذیری سیاسی که از طریق کتب درسی علوم اجتماعی مقطع متوسطه در ایران صورت می گیرد با معیار های قانون اساسی و سند چشم انداز،هماهنگی و مطابقت ندارد.در این باره توجه بیشتر به این اسناد بالا دستی در تهیه و تدوین کتب درسی علوم اجتماعی مقطع متوسطه پیشنهاد می گردد. مفاهیم کلیدی:جامعه پذیری سیاسی،نظام آموزش و پرورش،کتب درسی علوم اجتماعی،قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،سند چشم انداز بیست ساله کشور

مطالعه آثار تاریخ تحوّلات ایران نشان می دهد که «روحانیون سیاسی» و «بازاریهای سنتی» از کنشگران اصلی جنبش های اعتراضی و انقلابی تاریخ معاصر بوده اند. مسأله تحقیق این است که، نیروهای اجتماعی روحانیون سیاسی و بازاریهای سنتی در شرایط تاریخی قبل از انقلاب اسلامی ایران، دو نیروی اجتماعی خارج از حاکمیّت بوده اند که به علّت خطرات و فشارهایی که از ناحیه قدرت و حاکمیّت احساس می کردند به نوعی به تعامل و پیوند کارکردی رسیده اند. اکنون سئوال این است که اگر پس از پیروزی انقلاب اسلامی یک جریان از دو نیرو، بخش اعظم قدرت و حاکمیّت را به دست گرفته است، در حال حاضر، ارتباط و تعامل این دو نیرو چگونه است. اگر ارتباط تغییر کرده، این تغییر مناسبات، چه تأثیری بر کارکردهای آن داشته است. رساله با عنایت به چارچوب مفهومی «کارکردگرایی»، درصدد توصیف و تحلیل مسأله تحقیق در دوره زمانی تحقیق (دو دهه قبل و بعد از انقلاب اسلامی) است و روش مورد استفاده در این تحقیق نیز، روش «تطبیقی ـ تاریخی»، با تأکید بر روش «حضور و غیاب استوارت میل» می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که روحانیونی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، مناصب سیاسی و حکومتی را عهده دار شدند و به منابع عمومی و بودجه های دولتی دست یافته اند، کمتر نیاز به منابع مردمی و بازاریهای سنتی در قالب وجوهات شرعی خواهند داشت و بازاریهای سنتی نیز به خاطر تغییرات ساختاری و آگاهی از تضعیف نیاز متقابل، مسأله اعتبار بخشی را منتفی می دانند و مناسبات خود با روحانیت حاکم را بر اساس قواعد جدید شکل می دهند. نتیجه اینکه، هم موضوعیّت کارکرد «تأثیرگذاری بر قدرت» از بین می رود و هم با تغییر اساسی در کارکرد «تداوم گفتمان اعتراضی شیعه»، حکومت ورزی در عصر غیبت امام دوازدهم مشروعیّت می یابد.

مساله مورد تبیین در این تحقیق، موانع جامعه مدنی در ایران می باشد. شکل گیری جامعه مدنی بر این اصل استوار است که دولت مردان و صاحبان قدرت خطاپذیر هستند و امکان دارد در اموری که از جانب مردم به آنان محول شده است، دچار اشتباه شوند. از این رو عملکرد دولت مردان به صورت پیوسته باید توسط مردم نقد و بررسی شود. سئوال این تحقیق تحت عنوان «چرا جامعه مدنی در ایران نهادینه نشده است؟» بیان شده است. در پاسخ به این سئوال و بر اساس چارچوب نظری ارائه شده، فرضیه این تحقیق چنین می باشد:«در ایران دولت رانتیر از طریق اعمال سرکوب مانع از نهادینه شدن جامعه مدنی می شود.» روش گردآوری داده ها در این پژوهش به صورت اسنادی و روش تحلیل به شکل تاریخی می باشد. در این تحقیق از دو نوع روش تاریخی استفاده شده است: روایتی و توافقی؛ روش تحلیل روایتی برای تحلیل درون دوره ای و روش تحلیل توافقی برای تحلیل بین دوره ای. واحدهای تحلیل در این تحقیق سال ها و دوره های ریاست جمهوری 1376 تا 1388 می باشد. همچنین واحدهای مشاهده روزنامه ها و وبگاه های اینترنتی می باشند. یافته های تجربی این تحقیق بیانگر این است که جامعه مدنی در ایران دارای وضعیت پرابلماتیک می باشد، و دولت ایران در مقام یک دولت رانتیر از طریق سرکوب مانع از نهادینه شدنِ آن می شود. با این حال، یافته های تجربی نشان می دهند که دولت رانتیر ایران چنان نیست که هرگاه درآمدهای نفتی کاهش پیدا می کند سرکوب را کاهش می دهد و هرگاه این درآمدها افزایش پیدا می کند سرکوب ها را افزایش می دهد.

در علوم اجتماعی مفهوم شهروندی ناظر بر وضعیت و رابطه ای پیچیده میان اتباع یک کشور با همدیگر و نیز میان اتباع با دولت است. در سطحی گسترده تر شهروندی نوعی ارتباط و کنش متقابل میان همه انسانهاست. به همین ترتیب شهروند کسی است که مطابق با آموزه های شهروندی عمل و رفتار کند، آموزه هایی که طی فرایند جامعه پذیری آموخته می شوند. یکی از مجراهای جامعه پذیری نهاد آموزش و پرورش است. بر این اساس تحقیق حاضر با دو فرضیه آغاز می شود. یکی اینکه آموزش شهروندی در برنامه های درسی آموزش و پرورش ایران بیشتر تکلیف محور است. دوم اینکه در برنامه های آموزشی شاخصه هایی ناسازگار با آموزه های شهروندی نیز دیده می شود. در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، مدل قیاسی کتاب های درسی مصوب آموزش و پرورش رسمی ایران در سال 90- 1389را به عنوان جامعه آماری انتخاب و دروس تعلیمات اجتماعی، تعلیمات دینی و فارسی دوره راهنمایی و دروس دین و زندگی و دانش اجتماعی دوره دبیرستان را به عنوان نمونه مورد تحلیل قرار داده ایم. واحد زمینه ای(متن) کتب درسی انتخاب شده و واحد تحلیل(ثبت) مفاهیم مرتبط با آموزش شهروندی می باشند. نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر نشان می دهد که آموزه های شهروندی موجود در آموزش و پرورش آشکار ایران بیشتر تکلیف محورند تا حق محور و همچنین نتایج نشان می دهند که آموزه های ناسازگار با شهروندی در برنامه درسی وجود دارد.

پژوهش حاضر به بررسی علل بروز سازوکارهای مقاومت آمیز دانش آموزان دبیرستانی در مقابل هنجارهای مدرسه می پردازد. با توجه به موضوع، بر پایه نظریات انتقادی جامعه شناسی آموزش و پرورش و جستجو در تحقیقات پیشین این سوال مطرح گردید که مقاومت دانش آموزان در برابر هنجارهای مدرسه چگونه قابل تبیین است؟ برای پاسخ به سوال تحقیق با استفاده از نظریه های مقاومت ، سرمایه فرهنگی، بازتولید و الگوی های رابطه معلم-دانش آموز به تبیین مساله پرداختیم. بنا بر چارچوب نظری فراهم آمده از نظریه های مذکور دو فرضیه مطرح گردید. فرضیه اول: بین نوع رابطه معلم-دانش آموز و بروز سازوکارهای مقاومت آمیز رابطه معنادار وجود دارد، اگر روابط بین معلم-دانش آموز بیشتر از نوع تعامل-گفتگو باشد، امکان بیشتری وجود دارد که سازوکارهای مقاومت آمیز در دانش آموز فعال شود. فرضیه دوم: بین میزان سرمایه فرهنگی دانش آموز و بروز سازوکارهای مقاومت آمیز در مقابل هنجارهای مدرسه رابطه معنادار وجود دارد، به هر میزان که دانش آموز از سرمایه فرهنگی بالاتری برخوردار باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که سازوکارهای مقاومت آمیز در وی فعال شود. جمعیت آماری این تحقیق دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر تهران می باشند که با حجم نمونه 310 نفر انتخاب شد. این مطالعه به صورت پیمایش انجام گردید که جمع آوری داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه از بین سه منطقه 2، 11 و 17 شهر تهران در قالب 3 دبیرستان عادی دولتی روزانه و 3 دبیرستان غیر انتفاعی صورت گرفت. یافته های این تحقیق نشان می دهد که رابطه بین دو متغیر نوع رابطه معلم-دانش آموز و بروز سازوکارهای مقاومت آمیز معنی دار نمی باشد ، بر این اساس فرضیه اول تحقیق تایید نگردید. به این ترتیب که برخلاف پیش فرض های این تحقیق میانگین نمره دانش آموزانی که الگوی رابطه آنها با معلم شان از نوع مداخله گرایانه بوده است بیشتر از الگوی تعامل گرایانه به دست آمد. در رابطه با فرضیه دوم، نتایج به دست آمده از تحلیل دو متغیره نشان داد که بین دو متغیر سرمایه فرهنگی دانش آموز و بروز سازوکارهای مقاومت آمیز در سطح 99درصد رابطه معناداری برقرار است و شدت این همبستگی(81/0)، زیاد و مثبت می باشد. در تحلیل رگرسیونی مقدار beta برای متغیر مستقل سرمایه فرهنگی15/1به دست آمد و نشان داد که از بین متغیرهای مستقل تاثیر قوی تری را بر متغیر وابسته داشته است.

تحقیق حاضر به بررسی تجربی میزان اعتماد دانشجویان به کارگزاران روحانی می پردازد. روحانیون به عنوان کنشگران سیاسی پس از انقلاب و صاحبان قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران محسوب می شوند. مسئله این تحقیق این است که اولا میزان اعتماد دانشجویان به کارگزاران روحانی چقدر است. این مطالعه در شناخت بخش هایی که کسری اعتماد نسبت به کارگزاران روحانی وجود دارد حائز اهمیت است. روش تحقیق مورد استفاده روش تحقیق پیمایشی است. نمونه تحقیق نیز دانشجویان رشته های علوم انسانی، تجربی و ریاضی شهرهای اراک و قم انتخاب شد. نتایج تحقیق حاکی از این بود که: 1-بیشتر دانشجویان مورد مطالعه( نزدیک به 50درصد) اعتمادشان به کارگزاران روحانی متوسط است 2-ارتباط قوی و مستقیمی میان میزان دینداری و میزان اعتماد به کارگزاران روحانی در میان دانشجویان مورد مطالعه وجود دارد. 3-اعتماد به نظام سیاسی دینی از اعتماد به مدیران و مسئولین روحانی و اعتماد به نهادهای محل حضور روحانیت بیشتر است

از زمان اکتشاف صنعتی نفت در ایران تا به اکنون این ماده همواره حضوری تاثیرگذار در عرصه سیاسی ایران داشته است. تاثیرگذاری نفت در ساختار سیاسی- اجتماعی ایران معاصر تا حدی است که مطالعه تاریخ سیاسی ایران در یک قرن اخیر بدون در نظر گرفتن این ماده سحرانگیز ناقص و مبهم خواهد بود. اکتشاف نفت در ایران توسط کشوری غربی صورت گرفت و پس از آن همواره کشورهای قدرتمند و غربی چشم طمع به این ماده ارزشمند داشته اند؛ به گونه ای که از تمام راه های ممکن اعم از تطمیع دولت مردان، سرکوب، کودتا، جنگ و ... سعی در حفظ منافع نفتی خود در ایران داشته اند. در عرصه داخلی نیز نفت همواره برای دولتمردان ایران یکی از ستون های نگه دارنده حکومت شان بوده است. به دلیل نقش مهم نفت در سرنوشت سیاسی- اجتماعی ایران در این پایان نامه طی تحقیقی تبیینی و با روش تاریخی به نقش نفت در مهم ترین واقعه سیاسی معاصر ایران یعنی سقوط محمدرضا شاه پهلوی پرداخته شده است. نظریه های وابستگی، دولت رانتیر و نظریه روان شناختی ماروین زونیس راهنمای گردآوری داده های این پژوهش بوده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که نفت به دلایل زیر در سقوط دولت پهلوی دوم نقش تاثیرگذاری ایفا کرده است: 1) مداخله آمریکا در ایران به دلیل منافع نفتی و وابستگی روزافزون شاه به آمریکا 2) استقلال مالی دولت از جامعه به دلیل اتکا به درآمدهای نفتی و عدم پاسخگویی به مردم 3) فراهم سازی ابزار مالی لازم برای دیکتاتوری و نظامی گری شاه توسط درآمدهای نفتی 4) غربی سازی جامعه و عدم رعایت ارزش های سنتی و دینی با تکیه بر درآمدهای نفتی 5) نفت به عنوان یکی از پایه های روان شناختی قدرت و شخصیت شاه.

پرسش اصلی تحقیق حاضراین است؛ چرا علیرغم وجود ساختارهای قانونی چون پارلمان و قانون اساسی در ایران در عین حال قانون گریزی و قانون شکنی دولت بالا است؟ به عبارت دیگر چرا در ایران تعارض قدرت ـ قانون همچنان بالا است؟ این پرسش که تلخیصی از مسأله پژوهش است، در سه رویکرد نظری تبیین شده است: 1ـ رویکرد توکویلی ـ دورکیمی: در این رویکرد ملاک دولت قانون حضور نهادهای مدنی و تحقق آزادی است. 2ـ رویکرد وبری ـ هابرماسی: در این رویکرد ملاک دولت قانون توسعه عقلانیت صوری، بورکراسی و گفتمان انتقادی است. 3ـ رویکرد پاره توئی ـ آرنتی: در این رویکرد عمدتاً بررسی مشکلات و موانع دولت قانون مورد توجه قرار گرفته است و از این منظر اکثر مشکلات دولت قانون از ناحیه کنش های سیاسی نخبگان و توده ها است که در جامعه سیاسی به ظهور می رسند. مدل مفهومی که از رویکردهای سه گانه فوق برساخت شده حاکی از این است که در ایران تغییرات دولتِ قانون تابعی از تغییرات سه متغیر؛ جامعه سیاسی باز، رفتار سیاسی توده ها و کاست گرائی نهادهای مدنی است. آزمون تجربی فرضیات تحقیق مبتنی بر شواهد تجربی گردآوری شده در خصوص قوانین مطبوعاتی پس از انقلاب اسلامی از مرحله تقنین تا اجرا و قضا است که در مقطع 33 ساله پس از انقلاب اسلامی به وقوع پیوسته است. یافته های تجربی پژوهش حاکی از آن است که سه متغییر مذکور 57 درصد تغییرات دولت قانون را تعیین می کنند به این صورت که؛ باز بودن جامعه سیاسی تأثیر مثبت بر روی دولت قانون دارد، ولی با افزایش یکسویه گرایی رفتار سیاسی توده ها به نفع دولت و کاست گرائی نهادهای مدنی از میزان قانون گرایی دولت نیز کاسته می شود. کلمات کلیدی: حکومت قانون، دولت قانون، جامعه سیاسی باز، کاست گرایی مدنی، یکسویه گرایی توده ها

توریسم مانند دیگر پدیده های اجتماعی اگر چه تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار دارد اما به نظر می رسد که عامل فرهنگ در نوع انتخاب و مصرف آن نقش به سزایی دارد .از آنجا که فرهنگ مردم ایران فرهنگی دینی است ، توریسم مذهبی در جامعه ما می تواند از اهمیت و جایگاه خوبی برخوردار باشد . شهر مشهد به دلیل داشتن جاذبه های تفریحی و مذهبی بسیار ، گزینه مناسبی برای سفر است . در این پژوهش با استفاده از نظریه روک به عناصر ساختاری مناسک می پردازیم و با نظریه درایور که به کارکرد مناسک اشاره می کند به بررسی مناسک زیارت در شهر مشهد می پردازیم و برای بررسی نقش عکاسی در مناسک زیارت به نظریه یوری نگاهی می اندازیم . سوالات ما در این پژوهش بدین شرح است : سفر به مشهد تا چه اندازه ای تحت تاثیر مناسک مذهبی قرار دارد ؟و از طرفی قصد داریم بدانیم زائر امام رضا قبل از زیارت ، حین زیارت و بعد از آن چه کارهایی را انجام می دهد تا زیارت شکل قابل قبول مناسک را برای او داشته باشد ؟چگونه می توان خرید سوغات را به عنوان بخشی از مناسک سفر توضیح داد ؟دیدن مکانهای فرهنگی و تاریخی و تفریحی در مشهد چه جایگاهی در توریسم مذهبی دارد ؟ نتایج این تحقیق نشان داد که افراد در حد متوسط از مناسک زیارت در شهر مشهد تبعیت می کنند و مناسک قبل از سفر و حین سفر بیشتر توسط مردم انجام می گیرد و مناسک بعد از بازگشت به شهر خود توسط افراد انجام نمی گیرد . با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون به این نتیجه رسیدیم که بین زیارت و سوغات رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد . بین مناسک و تفریح رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد و رابطه ای بین سوغات و تفریح یافت نشد . و افراد به عنوان اولویت اول خود برای زیارت سفرهای مذهبی را انتخاب می کنند .

چکیده مسئله تحقیق حاضر وجود تنوع در مطالبات زنان برای رهایی از سرکوب نظام مردسالار در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی است که به یک بلوک فرهنگی ـ دینی تعلق دارند. جهت تبیین این مسئله با استفاده از روش مطالعه چندموردی (تکنیک پرسشنامه و تحلیل متن) و با استمداد از تئوری اکسل هونت به بررسی تأثیر ساختارهای سلطه سیاسی، قومیتی و مذهبی در شکل گیری جنبش های زنان در چهار کشور ترکیه، مصر، عربستان سعودی و مالزی پرداخته شد. در هر یک از این کشورها برحسب نوع خاص سلطه گونه های متنوعی از جنبش اجتماعی زنان غالب شده است که تنوع مطالبات زنان را توضیح می دهد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد 66 درصد از تغییرات مربوط به تنوع مطالبات زنان در این جنبش ها تابع ساختارهای سیاسی، قومیتی و مذهبی است. با توجه به این مقدار بخش اول فرضیه تحقیق مبنی بر تابعیت تنوع مطالبات زنان از ساختارهای مذکور تأیید شد. به منظور آزمون تئوری هونت و فرضیات تحقیق از تحلیل درختی با استفاده از نرم افزار cart استفاده شد، نتایج این آزمون نشان داد به دلیل سهم زیاد ساختارهای سیاسی در تبیین تنوع مطالبات زنان، میان جنبش زنان در مالزی و ترکیه از یک سو و جنبش زنان در مصر و عربستان از سوی دیگر مشابهت بیشتری وجود دارد. نتایج به دست آمده همچنین در راستای تأیید فرضیات تحقیق نشان داد جنبش غالب زنان در ترکیه و مصر علیه اختلال در به رسمیت شناسی زنان، در عربستان سعودی علیه انکار در به رسمیت شناسی زنان و در کشور مالزی تابع توان بسیج است.

نظم به طور عموم و نظم اجتماعی به طور خاص، اگر نگوییم در همه، در غالب دستورات اسلام نقش چشم گیری به صورت مصرح یا غیر مصرح ایفا نموده است. نظم امری مطابق فطرت و دارای حسن عقلی و مورد اهتمام عقلاء و شارع بوده و تلاش تمام جوامع و حکم رانان و هدف وضع تمام قوانین مدنی و کیفری برقراری نظم و ممانعت از وقوع هرج و مرج و بی سامانی است. مطالعه ی آثار دینی نشان می دهد حفظ نظام و ممنوعیت اخلال به آن نزد فقها امری مفروغٌ عنه و به مثابه ی قاعده ئی یقینی مورد استناد ایشان در امر اجتهاد و افتاء می باشد. کثرت استناد به این قاعده ی ناگفته و منشأئیت آن حتی برای بسیاری از قواعد فقهی، نقش برجسته ئی به این قاعده داده است که موجب می گردد علی رغم غفلت قاعده دانان و فقهاء از این مهم، به عنوان «امّ القواعد الفقهیه» مطرح و به عنوان بابی نو در مباحث قواعد فقه مطرح گردد. امام خمینی (س) نیز در کسوت فقیهی نام آور، ضمن اهمیت فراوان به مقوله ی نظم در رویه ی عملی، بسان سایر فقها و حتی بیش از سایرین در امر افتاء از این قاعده استفاده نموده و به علاوه در جریان انقلاب نظام سلطه ی شاهنشاهی به نظام مقدّس اسلامی که مستلزم بی نظمی و برخی ناهنجاری ها بود، همواره برای کاهش آثار سوء این هرج و مرج و جریان هر چه بیشتر نظم تلاش و ملّت تحت امر خویش را بدان امر می نمود. در همین راستا این پژوهش به مثابه ی گامی کوچک در ثبت نام «قاعده ی نظم عمومی» در فهرست کتب قواعد فقه می باشد.

در این پژوهش کوشش شده است با استفاده از نظریه بسیج منابع چارلز تیلی به چگونگی فرایند بسیج منابع در نهضت ملی شدن نفت به عنوان هدف اصلی و مقایسه نتایج آن با یافته های سایر پژوهشگران پیرامون انقلاب های مشروطه و اسلامی به عنوان هدفی فرعی بپردازیم. در این پژوهش برای روش تحلیل تطبیقی – تاریخی از الگویی تبعیت نموده شده که روش های "مطالعه موردی" برای ما فراهم می نمایند و روش گرداوری داده ها نیز روش اسنادی است. در این بررسی فرایندی، توصیف و تبیینی به دست داده شده که نشان می دهد چگونه گروه های معارض درگیر در نهضت ملی (1332-1328) برای رسیدن به منافع و خواسته هایشان به بسیج منابع خویش پرداخته وبا استفاده از فرصت های پیش آمده دست به کنشگری جمعی زده اند و چگونه در ادامه و با در دست گرفتن بخشی از قدرت با طی میزانی از سازمان زدایی و بسیج زدایی در برابر سرکوب های همسوی گروه های رقیب و دولت های خارجی از بسیج گری و کنش های جمعی موفق باز مانده اند.این امر بعد از فصول مقدمه و چارچوب نظری، در فصل سوم با ارائه خوانشی تاریخی مبتنی بر حساسیت های چارچوب نظری از رویدادها و تحولات اجتماعی سال های 1320 تا 1332 و در فصل چهارم با تحلیل نظری رویدا د های سیاسی - اجتماعی دوره چهارساله نهضت ملی شدن نفت محقق شده است. در فصل پایانی این کار نیز با استفاده از نتایج سایر پژوهشگران که با استفاده از همین روش و نظریه روی انقلاب مشروطه و اسلامی انجام پذیرفته، تحلیلی مقایسه ای میان فرایند بسیج منابع در انقلاب مشروطه، نهضت ملی و انقلاب اسلامی به دست داده شده است تا الزامات آموزشی پژوهشکده نیز مراعات شده باشد. اهم نتایج حاصله، وجود تشابه در میان وضعیت فرصت/تهدید، نوع کنش جمعی و استفاده از منابع بسیج شونده هنجاری و وجود میزان قابل ذکری از تفاوت های کیفی و کمی در منافع ، سازمان و حجم کنش جمعی میان سه دوره مورد مقایسه است. کلیدواژه ها: نهضت ملی، انقلاب مشروطه، انقلاب اسلامی، منافع، معاهد، بسیج منابع، سرکوب/تسهیل، قدرت، فرصت/تهدید، کنش جمعی.

هدف این پژوهش شناسایی ویژگی های خرده گفتمان های سنتی دینی به عنوان یکی از مهمترین گفتمان های زنده موجود در میدان تولید اندیشه در ایران است. از اینرو، محقق اینپرسش را به عنوان پرسش کلیدی خود مطرح ساخته است که: خردهگفتمان های سنتی دینی پس از انقلاب اسلامی دارای چه ویژگی هایی هستند؟ محقق همچنین می خواهد نقاط اشتراک و افتراق این گفتمان ها را مشخص نماید. بر اساس اجماع اندیشمندانی که تاکنون در موضوع گفتمان سنتی سخن گفته اند مشخص شد که حداقل به سه خرده گفتمان در ذیل گفتمان سنتی می توان اشاره کرد.خرده گفتمان خلوص خواهانه یا تفکیک،خرده گفتمان مجددانه وخرده گفتمان سنت گرایانه.منطق این تقسیم بندی نیز بر اساس نوع ارتباط این خرده گفتمان ها با تجدد است.یافته های این رساله مشخص ساخت که خرده گفتمان تفکیک هر گونه رابطه با تجدد را نفی می کند و اصلا موضوعات دنیای متجدد را موضوع بحث خود نمی داند.خرده گفتمان مجددانه به گزینش هایی از دنیای مدرن بر اساس منطق سنتی می پردازد و خرده گفتمان سنت گرایانه اگر چه ماهیت خود را در تضاد با عالم متجدد می داند ولی بسیاری از مقتضیات دنیای متجدد را می پذیرد. واژه «ویژگی» که در پرسش بالا از آن سخن گفته شده است ناظر بر آن هست که یک گفتمان از ابعاد متفاوتی برخوردار است که یک محقق می تواند به پژوهش درباره آنها بپردازد. ویژگی ناظر به تعریفی است که تئون وندایک در روش شناسی گفتمانی خود ارائه می دهد . ازاینرو، و بر اساس همین مبنای روش شناختی ، محقق دو پرسش کلان بالا را در قالب هشت پرسش زیر مورد بررسی قرار داده است: 1- تولید کنندگان هر یک از خرده گفتمان های سنتی دینی در ایران پس از انقلاب چه کسانی هستند؟ به عبارت دیگر تولید کنندگان گفتمان های مزبور از چه پایگاه سیاسی- اجتماعی و نهادی برخوردارند؟ 2- چرا سخن می گفتند؟ یا به عبارت دیگر چرا این گفتمان را تولید نمودند؟ 3- چگونه سخن می گفتند؟ 4- درباره چه سخن می گفتند؟ 5- چه کنشی را پیشنهاد می کنند؟ 6- با چه کسانی سخن می گویند؟ 7- به چه حقی سخن می گویند؟ 8- خرده گفتمان های مزبور دارای چگونه پیوندی با اندیشه های امام خمینی(ره) هستند؟ به منظور پاسخ گفتن به پرسش های بالا، محقق نخست به مطالعه نظریه های مربوط به ابعاد گفتمان پرداخته و پس از بررسی نظریه های مزبور و انتخاب مباحث نظری برگرفته از تئوری تئون ون دایک به عنوان چارچوب مفهومی خود،کوشیده است بنا بر استراتژی روش شناختی «تحلیل گفتمان» و با استفاده از روش «تحلیل و تفسیر متن» به شناخت از مولفه ها و ویژگی های گفتمان های مزبور دست یابد.

یکی از مسائل اجتماعی جامعه ما در سده اخیر، نحوه تعامل حاکمیت با شکاف های قومیتی بوده است. از جمله قسمت هایی از خاک کشورمان که نیاز به شناخت مطالبات هویتی و قومیتی به منظور در پیش گرفتن تعاملی کارآمد در قبال آن بوده است، منطقه آذربایجان می باشد. این تحقیق در پی دستیابی به شناختی کامل از مطالبات هویتی و قومیتی منطقه آذربایجان و راههای مدیریت و پاسخگویی به این مطالبات می باشد. از آنجائیکه این نوع از مطالبات در چند سال اخیر در بین هواداران تیم فوتبال تراکتورسازی تبریز رخ می دهد، ما جامعه این هواداران را برای رسیدن به شناخت مطالبات هویتی و قومیتی این خطّه از کشورمان انتخاب کردیم. استفاده از تئوری لاکلائو و موفه و تئوری اکسل هونت و مشاهدات متعاقب، ما را به این نتیجه گیری و تایید نظری رسانید که وجود اختلال در شناسایی و در نتیجه بوجود آمدن ناامنی هویتی یعنی تهدیداتی که متوجه هویت یک گروه می شود و این تهدیدات متوجه پدیده های هویت سازی چون زبان، آداب و رسوم و تاریخ یک قوم یا گروه می گردد، عامل شکل گیری نوعی جنبش و مقاومت دربرابر عوامل ایجاد کننده این اختلال که مشخصا گفتمان مسلطِ ملی بوده است، گردیده است. و این جنبش درصدد رسیدن به حقوق هویتی و قومی خویش و بطور مشخص استیفای حقوق زبانی و در نتیجه رفع اختلال در شناسایی هویت قومی و گروهی خویش بوده است. با مطالعه و بررسی آراء و افکار امام خمینی (س) و قانون اساسی کشورمان، وجود بستری مناسب برای در پیش گرفتن الگوی سیاسی تکثرگرایی چندفرهنگی در قبال اقوام کشور و مشخصاً در قبال منطقه آذربایجان و مطالبات هویتی آن، مشخص گردید.

این رساله در پی پاسخگویی به این پرسش هاست: «کدام اشخاص و نیروهای سیاسی مذهبی ایران در دوره استقرار (68ـ1358) از نیروهای خط امام جدا شده اند و دلایل و عوامل تأثیرگذار بر این واگرایی ها کدامند؟» برای پاسخگویی به این پرسش ها از نظریه های «جنگ های جدید»، «نظریه های بسیج در جنبش-های اجتماعی» و نظری? «فعال شدن منازعات ایدئولوژیکی در دور? استقرار» در قالب مدل تلفیقی «ساختاری ـ شناختی» کمک گرفته شد. داده هایی که در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفتند از نوع داده های تاریخی و محتوایی اند و واحد مشاهده متن می باشد. بدین نحو که داده های لازم از طریق رجوع به اسناد مکتوب، گزارش‎ها، دست‎نوشته‎ها، کتاب‎ها، رساله‎ها، نشریات، روزنامه ها، خاطرات، تحلیل های تاریخی موجود در سایت ها و تحقیقات سایر محققان جمع آوری گردید. بعلاوه، جهت بررسی داده ها از رویکرد نقل و تفسیر تاریخی، روش های «تحلیل اسنادی»، «تفسیر وقایع» و «تبیین روایتی» استفاده گردید. خلاصه ای از مهم ترین نتایج بدست آمده از این تحقیق در سه سطح به شرح ذیل می باشد: 1ـ سطح توصیفی: محقق اشخاص و نیروهای سیاسی مذهبی دچار واگرایی شده را به سه دسته تقسیم کرده است؛ الف) اشخاص سیاسی مذهبی منتقد نیروهای خط امام حاضر در درون حاکمیت که عبارت بودند از: آیت الله حسینعلی منتظری و آیت الله احمد آذری قمی؛ ب) اشخاص و نیرو های سیاسی مذهبی مخالف خط امام حاضر در درون حاکمیت که عبارت بودند ار: مهدی بازرگان، شیخ علی تهرانی و سید ابوالحسن بنی صدر؛ ج) اشخاص و نیرو های سیاسی مذهبی مخالف خط امام در خارج از حاکمیت که عبارت بودند از: گروه فرقان، احمد مفتی زاده، حزب جمهوری خلق مسلمان، شیخ عزالدین حسینی، جنبش مسلمانان مبارز، سازمان سیاسی خلق عرب و سازمان مجاهدین خلق. 2ـ سطح تفسیری: کار تفسیر در 4سطح ارایه شده است: تفسیر جریان واگرا؛ تفسیر جریان اصلی حاضر در حاکمیت از آن؛ تفسیر ناظرین و تحلیل گران همان عصر از آن ماجرا و بالأخره تفسیر محقِّق از آن ماجرای واگرایانه و تفاسیر صورت گرفته. 3ـ سطح تبیینی: براساس نتایج بدست آمده مهم ترین «مبین ها» که در شرایط خاص جامعه ایران، موجب واگرایی اشخاص و نیروهای مذهبی گردیده اند، عبارتند از: «مبهم بودن ایدئولوژی انقلابی»، «پویایی ایدئولوژی انقلابی»، «نحو? تداوم و بازتولید ایدئولوژی انقلاب»، «حاکمیت دوگانه»، «فروپاشی ائتلاف انقلابی» و «دخالت بیگانگان». واژگان کلیدی: واگرایی، نیروهای مذهبی، منازعات سیاسی، دور? استقرار، انقلاب اسلامی ایران.

این پایان نامه با عنوان مناسبات سیاسی ایل قشقایی و دولت، قبل و بعد از انقلاب اسلامی(68-1342)» در پی پاسخ به این پرسش است که: همگرایی ها و واگرایی های ایل قشقایی و دولت در این بازه ی زمانی، به چه صورت بوده است؟ بر این اساس با استفاده از روش تطبیقی– تاریخی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای(اعم از کتاب، اسناد، روزنامه، صورت مذاکرات مجلس و...) و با توجه به مبانی نظری از جمله، دولت – ملت سازی و قومیت، گزینش عقلانی،موقعیت جغرافیایی و...، به بررسی پیشینه تاریخی ایل قشقایی و تحولات روابط آن با دولت در طول 26 سال پرداخته شد. در نهایت این نتیجه به دست آمد که : دولت پهلوی اول، با اقدامات نظامی و سیاسی اصرار بر ادغام و امحاء جامعه ایلی داشت، بدون اینکه شرایط مناسب اقتصادی و اجتماعی ادغام را فراهم سازد. بدین ترتیب باعث ایجاد گسست در روابط دولت و ایلات شد. در دوره پهلوی دوم، نظام اقتصادی- اجتماعی جامعه ایلی نادیده گرفته شده و با عمومیت نیافتن توسعه در ایران، زندگی ایلی در معرض نابودی کامل قرار گرفت. اما جمهوری اسلامی توسط نهادهای انقلابی به ویژه جهاد سازندگی سعی به بازسازی جامعه ایلی نمود تا به این ترتیب تجانس بیشتری میان جامعه ایلی و دولت به وجود آید. با این همه باید گفت: عشایر ایران و به خصوص ایل قشقایی، بر خلاف تصور در دوران 1368-1357، کمترین حمایت را از طرف دولت جمهوری اسلامی داشته اند و البته باید در نظر داشت که کشور درگیر جنگ بوده و همین عامل می توانسته کمبودها و عدم مدیریت صحیح را توجیه نماید. عشایر قشقایی بعد از اعدام آخرین رهبر خویش خسرو قشقایی در دولت جمهوری اسلامی، بیش از پیش به حاشیه رانده شدند. واژگان کلیدی: مناسبات سیاسی، دولت ، ایل، همگرایی، واگرایی

یکی از ویژگی¬های بارز انقلاب اسلامی ایران صدور انقلاب بوده است. در این پایان نامه واحد سازمان نهضت های آزادی بخش از جنبه ایدئولوژی،سازمان،رهبری،اهداف وفعالیت های آن مورد مطالعه موردی توصیفی قرار گرفته است.بخش عمده اطلاعات مبتنی بر مصاحبه با تعدادی از اعضای اصلی سازمان است که به منظور شناخت همه جانبه آن و فهمیدن این موضوع که ایده صدور انقلاب اسلامی که مبنای فعالیت این سازمان بوده است چه ارتباطی با ایده صدور انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی داشته است این سازمان در طول حیات خود دو دوره را پشت سر گذاشته است، دوره اول با نام سازمان نهضت های آزادی بخش و دوره دوم با عنوان نهضت جهانی اسلام که وظیفه حمایت نظامی و فرهنگی در دوره اول و حمایت فرهنگی را در دوره دوم از نهضت های آزادی بخش خارج از کشوربر عهده داشتند.هر دو سازمان به دلیل انحراف از اندیشه امام و اخلال در سیاست خارجی جمهوری اسلامی منحل شدند.

در تبیین های فرهنگی انقلاب یکی از متغیرهای اصلی، متغیر نظام های معرفتی و اندیشه ای است که در پس انقلاب ها وجود دارد. اندیشه انقلاب، همان اندیشه ای است که قدرت بسیج عمومی را داراست. در این پژوهش تبار این اندیشه از شهریور 1320 از بین دو نوع اسلام گرایی سیاسی با نام نوگرایی دینی و بنیادگرایی دینی، مورد واکاوی قرار گرفته است. در این پژوهش که با روش تحلیل متن از نوع تحلیل تماتیک انجام شد، پس از به دست آوردن مؤلفه های نوگرایی دینی در ایران بر اساس دیدگاه صاحبنظران این حوزه و نیز مؤلفه های بنیادگرایی دینی در ایران بر اساس تحلیل تماتیک اندیشه های سیاسی و اجتماعی چهار بنیادگرای دینی شاخص در ایران، اندیشه انقلاب اسلامی که حاصل تجمیع تم های به دست آمده از اندیشه های سیاسی و اجتماعی امام خمینی، بهشتی، مطهری و خامنه ای تا انقلاب اسلامی می باشد، با این دو دسته مؤلفه های نوگرایی دینی و بنیادگرایی دینی در ایران، مقایسه شد و این نتیجه حاصل شد که تبار اندیشه انقلاب اسلامی به نوگرایی دینی بر می گردد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

این پژوهش در پی بازشناسی توصیفی گفتمانهای دینی پس از انقلاب اسلامی است: گفتمان اصلاح طلبی اسلامی، گفتمان لیبرالیسم اسلامی، گفتمان سنت گرایی فقهی. سوالات اصلی این تحقیق عبارتند از: 1- این گفتمانها دارای چه مولفه ها و ویژگی هایی هستند؟ 2- تولیدکنندگان این گفتمانها چه ویژگیهای اجتماعی دارند؟(پایگاه سیاسی اجتماعی، پایگاه نهادی، طبقه اجتماعی، شبکه روابط، میزان و نوع تحصیلات)؟ 3- چرا سخن می گویند؟ 4- درباره چه سخن می گویند؟ 5- چگونه سخن می گویند؟ 6- مخاطبانشان چه کسانی هستند؟ 7- چه کنشی را پیشنهاد می کنند؟ روش انجام این پژوهش تحلیل گفتمان به عنوان یک روش کیفی است. روش نمونه گیری، روش نمونه گیری قضاوتی می باشد به نوعی که به آثار مکتوب و سخنان تولیدکنندگان اصلی گفتمانها در کنار سایر افراد توجه می شود. بررسی توصیفی گفتمانهای دینی پس از انقلاب ما را دارای چند بصیرت در خصوص ماهیت «گفتمان دینی» در ایران امروز می سازند: 1- هر سه گفتمان های یاد شده، علیرغم اختلاف در شیوه نگاه خود به دین و دنیای مدرن، دلمشغول مسائل و موضوعات واحد می باشند. 2- وجود گفتمان های دنیی متفاوت نشان می دهد که علیرغم برخی مقاومت ها متن دین نیز همچون سایر متن ها در معرض تفاسیر متفاوت قرار دارد، 3- بررسی پایگاه اجتماعی تولیدکنندگان گفتمان های یاد شده نشان از تأثیرگذاری سرمایه اجتماعی هر یک از تولیدکنندگان گفتمان های مزبور بر اندیشه دینی آنها دارد، 4- بررسی نقش رسانه در توزیع و مصرف گفتمان های دینی نشان از این حقیقت دارد که دین نه تنها در مقام تفسیر بلکه در مقام استفاده نیز تحت تأثیر جهان مدرن و پیامدهای آن می باشد و 5- بررسی شیوه استدلال گفتمان های یاد شده نشان می دهد، علیرغم برخی اختلاف ها، هر سه گفتمان یاد شده در استناد به متون دینی و کمک گرفتن از «رویکرد نقلی» با یکدیگر اشتراک نظر دارند. واژگان کلیدی:گفتمان دینی، اصلاح طلبی اسلامی، لیبرالیسم اسلامی، سنت گرایی فقهی، تولیدکنندگان گفتمان.

این تحقیق را با فرض تاثیر قشربندی اجتماعی بر پیشرفت تحصیلی، شروع کرده و در ادامه تحقیق به این نتیجه رسیده ایم که در کنار تاثیر مستقیم قشربندی اجتماعی بر پیشرفت تحصیلی، این عامل از طریق خرده فرهنگ طبقاتی نیز بر پیشرفت تحصیلی تاثیر می گذارد. در زمینه عوامل خرده فرهنگ طبقاتی بر سه عامل انگیزه موفقیت ، تقدیر گرایی و حساسیت والدین در مورد پیشرفت تحصیلی فرزندان توجه کرده ایم. سپس به مشخص کردن عوامل قشربندی اجتماعی پرداخته و با استفاده از مدل گرب در زمینه بنیان های نابرابری، تحصیلات ، وضعیت اقتصادی و شغل را به عنوان عوامل قشربندی اجتماعی در نظر گرفته ایم که بر پیشرفت تحصیلی تاثیر دارند. این عوامل همراه با سایر متغیرها، در فصل روش تحقیق تعریف عملیاتی شده و در قالب پرسشنامه از نمونه مورد بررسی اطلاعات لازم جمع آوری شده اند که جامعه آماری در این تحقیق دانش آموزان پسر سال دوم دبیرستان های شهر زنجان در سال تحصیلی 1376-77 بوده اند که از طریق نمونه گیری چند مرحله ای تعداد 212 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه در میان آنان پخش شده و اطلاعات جمع آوری گردید. اطلاعات حاصل از نمونه آماری در فصل مربوط به یافته های پژوهشی مورد تجزیه و تحلیل واقع شده است و نسبت به تایید یا رد فرضیات مطرح شده با توجه به اطلاعات جمع آوری شده اقدام شده است ، که این اطلاعات نشان می دهند، فرض رابطه بین شغل والدین و پیشرفت تحصیلی رد و ارتباط پیشرفت تحصیلی با وضعیت اقتصادی و تحصیلات والدین تایید شده است .

این پایان نامه در پی پاسخ به سه سوال اساسی به شرح زیر است : -1 آیا بین نخبگان فرهنگی در جامعه ما در صد سال اخیر اختلاف و کشمکشی وجود داشته است یا نه؟ -2 امروز-که قریب 20 سال از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد- چه میزان احساس وحدت بین تحصیلکردگان حوزه و دانشگاه وجود دارد؟ -3 چه عواملی می تواند باعث افزایش و یا کاهش احساس وحدت بین آنان شود؟ برای رسیدن به پاسخ سوال اول به تاریخ صد سال اخیر ایران مراجعه کرده دریافتیم که در سه مقطع تاریخی به شرح زیر بین نخبگان فرهنگی جامعه به وضوح اختلاف و کشمکش دیده می شود: -1 فرایند شکل گیری نهضت مشروطیت (در سالهای 1284-86 شمسی) -2 فرایند شکل گیری نهضت ملی شدن صنعت نفت (در سالهای 1328-32 شمسی) -3 فرایند شکل گیری نهضت فرهنگی سالهای 1344-56 شمسی به هدایت مرحوم دکتر شریعتی و روحانیونی چون شهید مطهری و برای پاسخ به سوال دوم و سوم یک پژوهش تجربی - میدانی انجام گرفته است که در آن تعدادی از اساتید علوم انسانی دانشگاههای دولتی تهران و تعدادی از اساتید حوزه علمیه قم مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته اند. در پاسخ به سوال دوم می توان گفت که احساس وحدت بین دو قشر فوق کمی بالاتر از متوسط است و در مورد سوال سوم می توان گفت که عوامل مهم موثر در افزایش احساس وحدت شاخصهایی چون وفاق فرهنگی (سیاسی)، وفاق نقشی، وفاق منزلتی، وفاق معرفتی یا معرفت شناختی و کنش ارتباطی هستند که در بین اساتید حوزه و دانشگاه به صورتهای مختلف بر احساس وحدت نسبت به هم تاثیر مثبت دارند.

انقلاب اسلامی ایران یکی از جنبشهای اجتماعی - سیاسی است که مقارن با اوجگیری مباحثات و مناقشات نظری پیرامون سنت ، مدرنیسم ، پست مدرنیسم ، فرهنگ و ... روی داد و توجه بسیاری از صاحبنظران را به خود جلب کرد . تاکنون آثار قابل توجهی از نویسندگان داخلی و خارجی با رهیافتها و تئوری های گوناگون ، در تبیین وقوع انقلاب و ماهیت آن به رشته تحریر در آمده است . از جمله تبیین های مطرح در باب انقلاب اسلامی ایران ، تبیین های فرهنگی می باشد.

حاصل این پژوهش پاسخگویی به سه سوال اساسی به شرح ذیل است : 1 - انقلاب فرهنگی برای دستیابی به چه اهدافی به وجود آمد؟ 2 - تفاوت تلقی ها از اهداف انقلاب فرهنگی به چه عواملی باز می گردد؟ 3 - عملکرد آموزش عالی در زمینه همسویی وضعیت فعلی علوم انسانی به لحاظ کمی و کیفی با اهداف انقلاب فرهنگی چگونه می باشد؟

آموزش عالی در تامین و تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد ، نقش مهمی دارد. بنابراین باید بین همه مردم گسترش یابد و به منظور توسعه هرچه بیشتر جامعه ، گسترش علم و کاربرد آن مورد توجه قرار گیرد. آمارها در جامعه ما نشان می دهد که کیفیت آموزش عالی در جامعه چندان مورد توجه نیست . از طرفی با افزایش سالانه تعداد دانشجویان مواجهیم و از طرفی دیگر ، بیکاری دانش آموختگان آموزش عالی و فرار مغزها در جامعه ما بسیار نگران کننده است . بنابراین ما در این پژوهش دو مسئله را مورد توجه قرار داده ایم: 1 - نگرش جوانان به تحصیلات دانشگاهی چگونه است ؟ 2 - عوامل موثر بر این نگرش کدام است ؟

این تحقیق با عنوان تربیت نخبگان دینی در نهاد تعلیم و تربیت حوزوی شیعی و عوامل موثر برآن از دیدگاه امام خمینی (ره) گامی ابتدایی در این مسیر است .

موضوع این پایان نامه گونه شناسی گفتمانهای اسلامی و نقش آنها در فرآیند انقلاب(1368-1342) است . مساله ای که دراین پژوهش محقق به دنبال یافتن پاسخ می باشد این است که چند گونه گفتمان اسلامی در فرآیند انقلاب مطرح بود و هر کدام ازاین گفتمان های اسلامی در شکل گیری ، پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی ایران، چه نقشی داشتند؟ محقق با بهره گیری از روش تحلیل گفتمان ابتدا گفتمان های اسلامی مطرح در فرآیند انقلاب را به دو گونه : گفتمان اسلام سنت گرا و گفتمان اسلام نوگرا تقسیم نموده است، سپس کوشیده تا عوامل و عناصر قدرت بخش و آفریننده انقلاب را در هرگفتمان مشخص نماید. نظریه ای که راهنمای اصلی محقق دراین پژوهش بوده و با توجه به آن حرکت کرده ، تئوری همزیستی‏‎‏(‎coexistence theory‎‏) ‏‎‎‏است . طبق این تئوری انواع متنوع گفتمان اسلامی در شرایط و بسترهای اجتماعی-سیاسی متفاوت با چهار روند عمده تاثیرگذار : سنت زدایی ، جهانی کردن دین، سکولار سازی و مقدس سازی همزیستی دارند.

مدارس غیر انتفاعی از مراکز و موسسات آموزشی هستند که مشغول به ارائه خدمات آموزشی و پرورشی به مصرف کنندگان خود می باشند. یکی از مباحث مهم در رابطه با این مدارس، رابطه موقعیت اقتصادی و اجتماعی مصرف کنندگان آن با علل و انگیزه های انتخاب (آموزشی، فرهنگی-تربیتی، فشار هنجاری) این نوع مدارس از طرف آنها می باشد که پژوهش حاضر در پی بررسی این موضوع بوده است. بدین منظور در چهار چوب نظری این پژوهش ابتدا ضمن روشن کردن معانی مفاهیم آموزش و پرورش به کارکردهای نهاد آموزش و پرورش از جمله جامعه پذیری و گزینش و تخصیص به موقعیت های اجتماعی مختلف و نیز به امتیازات مدارس خصوصی که از انگیزهای انتخاب این نوع مدارس می باشند اشاره شد. در بخش دوم در بررسی رابطه بین قشر بندی اجتماعی و آموزش و پرورش از دیدگاههای کارکرد گرایی، تضاد، باز تولید فرهنگی و اجتماعی استفاده گردید. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش پیمایشی است که داده های پژوهش از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه والیدن دانش آموزان دبیرستانی مدارس غیر انتفاعی شهر تهران بودند که سه منطقه 3 و 11 و 18 بعد از نمونه گیری برای پژوهش انتخاب شدند. نتایج پژوهش به شرح زیر بوده است: 1-رابطه معناداری بین موقعیت اقتصادی خانواده ها با جنبه آموزشی مدارس غیر انتفاعی بعنوان یکی از علل انتخاب مدارس غیر انتفاعی وجود نداشت. 2-رابطه معناداری بین موقعیت اجتماعی خانواده ها با جنبه فرهنگی و تربیتی مدارس غیر انتفاعی وجود داشت. 3- خانواده های قرار گرفته در موقعیت اقتصادی و اجتماعی پایین نسبت به دو قشر متوسط و بالا بیشتر دچار فشار هنجاری بودند و در نتیجه در انتخاب مدارس غیر انتفاعی، فشار هنجاری بعنوان یکی از علل انتخاب برای قشر پایین نسبت به دو قشر دیگر متوسط و بالا تاثیر بیشتری داشت. 4- صرفنظر از موقعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده های، جنبه آموزشی مدارس غیر انتفاعی بیش از دو عامل دیگر (فرهنگی و تربیتی و فشار هنجاری) در انتخاب مدارس غیر انتفاعی توسط والدین برای فرزندان نقش داشته است.

همانگونه که می دانیم ، یکی از آرمانهای انقلاب ما، تربیت دینی افراد جامعه ، به ویژه نسل جوان است. از طرفی جامعه ما جامعه ای در حال گذار است که با ورود دستاوردهای علمی-فنی و تکنولوژیکی نوین، تغییراتی در ساختارهای سنتی ، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، خانوادگی، دینی و ... ایجاد شده است. دراین اثنا با برخوردی که بین ارزشهای سنتی و مدرن ایجاد می شود، دگرگونیهایی هم در گرایشات و ارزشهای افراد، از جمله گرایشات و ارزشهای دینی نسل جوان ایجاد می شود.