1-1. مقدمه هرساله انجمن سرطان آمریکا به تخمین میزان مورد انتظار مبتلایان جدید به سرطان و همچنین میزان مرگ و میر در آمریکا می پردازد و داده های مربوط به شیوع آن را جمع آوری می کند. به گزارش این انجمن سرطان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر است. خوشبختانه میزان مرگ و میر ناشی از سرطان نسبت به دو دهه گذشته پیوسته در حال کاهش بوده است. علی رغم کاهش مرگ و میر ناشی از این بیماری، سرطان به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل مرگ و میر همواره ذهن محققان را به عنوان یک بیماری خطرناک به خود مشغول کرده است. پیش بینی این انجمن برای مبتلایان و میزان مرگ و میر سال 2010 به ترتیب 1,529,560 و 569,490 نفر بوده است(انجمن سرطان آمریکا 2010). . در دهه های گذشته همواره محققان جامعه پزشکی و ورزشی جهت کاهش این ارقام تلاش نموده اند. در این راستا محققان همواره در صدد یافتن درمانی برای این بیماری بوده اند. استفاده از داروهای ضد سرطانی به دلیل سمیتی که در ارگان های مختلف ایجاد می کنند، همواره به عنوان یک مشکل اساسی مطرح بوده است. مکانیزم تولید سمیت ایجاد شده توسط داروهای ضد سرطانی تولید رادیکال های آزاد گونه های اکسیژنی فعال(ros) بیان شده است. اطلا عات قابل توجهی وجود دارد که نشان می دهد فعالیت بدنی منظم با شدت متوسط از طریق افزایش دفاع آنتی اکسیدانی میتواند بدن را در برابر رادیکال های آزاد مقاوم کند. مطالعات نشان می دهد متالوتیونئین (mt) تحت شرایط استرس اکسایشی انباشته می شود. در واقع این پروتئین ازجمله عوامل ضد اکسایشی محسوب می شود و نقش اساسی در فعالیت های ضد آپوپتوزی سلول در شرایط پاتولوژیکی مختلف مانند پاکسازی و مهار تشکیل ros بازی می کند. همچنین آنتی اکسیدان های آنزیمی کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز (gpx) نیز از طریق مهار ros نقش مهمی را ایفا می کنند. از اینرو تحقیق حاضر به بررسی این مقوله می پردازد و تلاش دارد تا با بررسی تاثیر تمرینات هوازی بر آنتی اکسیدانت های آنزیمی و غیر آنزیمی متعاقب القای دوز های مختلف دوکسوروبیسین (dox) بپردازد. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال بررسی دو سوال اساسی است؛ اول این که؛ آیا افزایش طول دوره تمرینیاز 3 به 6 هفته تمرین تاثیری بر تغییرات آنتی اکسیدان های آنزیمی و غیر آنزیمی بافت قلب دارد؟ دوم این که؛ کدام یک از دوره های تمرینی قادر است سمیت قلبی ناشی از dox را به نحو موثرتری کاهش دهد؟ اهداف پژوهش هدف کلی هدف از این پژوهش، بررسی اثر تمرینات هوازی بر تغییرات آنتی اکسیدان های آنزیمی و غیر آنزیمی متعاقب مسمومیت قلبی ناشی از القای دوکسوروبیسین در موش های صحرایی نر است. اهداف اصلی ? تعیین تاثیر 3 هفته تمرین هوازی بر تغییرات مقادیر gpx، کاتالاز، متالوتیونئین و تروپونین بافت قلب موش های صحرایی نر متعاقب القای dox با دوز 10 و یا 20 میلی گرم/ کیلوگرم در مقایسه با گروه دارونما. ? تعیین تاثیر 6 هفته تمرین هوازی بر تغییرات مقادیر gpx، کاتالاز، متالوتیونئین و تروپونین قلبی بافت قلب موش های صحرایی نر متعاقب القای dox با دوز 10 و یا 20 میلی گرم/ کیلوگرم در مقایسه با گروه دارونما. خلاصه ای از نحوه انجام پژوهش و یافته ها هدف اصلی از این پژوهش، بررسی اثر تمرینات هوازی بر تغییرات آنتی اکسیدانت های آنزیمی و غیر آنزیمی متعاقب مسمومیت قلبی ناشی از القای دوکسوروبیسین در موش های صحرایی نر بود. پس از جمع آوری اطلاعات و هماهنگی های اولیه 72 سر موش صحرایی نر با میانگین وزنی 250 گرم انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه تمرین 3 و 6 هفته ای و کنترل تقسیم شدند(جدول 3-1). برای کنترل اثر سن بر شاخص های مورد نظر در پژوهش، تمام گروه ها در دامنه سنی تقریبا مشابهی به دنبال اعمال متغیر های مستقل پژوهش یعنی 3 و 6 هفته ورز هوازی و دوز های متفاوت، کشته شدند. همه ی گروهها به دنبال 24 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی به صورت تصادفی در گروه های 3 و 6 هفته ای قرار داده و دوز های 10 و 20 میلی گرم از داروی dox و یا 10 میلی گرم محلول 9% دارو نما را دریافت نمودند. موشها 24 ساعت پس از تزریق و متعاقب 12 ساعت ناشتایی کشته شدند. پس از تجزیه و تحلیل متغیرهای وابسته تحقیق با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه مشخص شد که: الف) سه هفته تمرین هوازی موجب افزایش معنی دار در مقادیر gpx در مقایسه با گروه کنترل شد ، همچنین تزریق داروی dox با دوز های متفاوت 10 و 20 میلی گرم پس از 3 هفته تمرین استقامتی پیشرونده منظم، تفاوت معنی دار بین سطوح mt، gpx و سطوح تروپونین i در مقایسه با دوز های مشابه در گروه کنترل شد، اما مقادیر کاتالاز فقط پس از تزریق دوز 20 میلی گرم متعاقب 3 هفته ورزش هوازی تغییر معناداری را نشان داد. ب) تمرینات هوازی پیشرونده به مدت شش هفته موجب افزایش معنی دار در مقادیر gpx در مقایسه با گروه کنترل گردید، بعلاوه تزریق داروی dox با دوز های متفاوت 10 میلی گرم پس از 6 هفته تمرین استقامتی پیشرونده منظم، تفاوت معنی دار بین سطوح mt، gpx و سطوح تروپونین در مقایسه با دوز 10 میلی گرم در گروه کنترل و تفاوت معنی دار پس از تزریق دوز 20 میلی گرم در مقادیر کاتالاز، gpx و mt و همچنین مقادیر تروپونین i در مقایسه با دوز همسان در گروه کنترل گردید. نتیجه گیری القای dox بویژه با دوز 20 میلی گرم با افزایش آسیب قلبی- که با افزایش تروپونین قلبی نشان داده شد- همراه بوده است. اجرای تمرینات هوازی در قبل از القای دوزهای مختلف dox تا حدی از مسمومیت قلبی جلوگیری نمود و این اثرات پیشگیرانه بویژه متعاقب دوره تمرینی 6 هفته ای مشاهده شد. اگرچه سه هفته ورزش هوازی موجب کاهش مقادیر تروپونین قلبی و افزایش مقادیر gpx گردید، اما مقادیر آنتی اکسیدانت ها بویژه سطوح gpx فقط پس از دوره های طولانی تر یعنی تمرین استقامتی 6 هفته ای افزایش معنی دار را نشان داد. عدم افزایش در مقادیر mt و کاتالاز حتی پس از 6 هفته ورزش استقامتی گواه بر پائین بودن ظرفیت ضداکسایشی قلب حتی در آزمودنی های سالم و جوان است.