نام پژوهشگر: یونس عبداللهی

اثرات تغذیه متیونین محافظت شده در شکمبه بر توان تولیدی و فراسنجه های خونی گاوهای شیرده هلشتاین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1389
  یونس عبداللهی   مهدی دهقان بنادکی

این پژوهش جهت بررسی تجزیه پذیری شکمبه ای و قابلیت هضم روده ای دو فراورده تجارتی متیونین محافظت شده در شکمبه با استفاده از کیسه های نایلونی کوچک شکمبه ای و کیسه های نایلونی متحرک و تعیین اثر خورانیدن این ترکیبات بر عملکرد تولیدی گاوهای هلشتاین در قالب دو آزمایش انجام شد. در آزمایش اول از سه رأس گاو هلشتاین غیر شیرده دارای فیستولای شکمبه ای و یک رأس گاو هلشتاین غیر شیرده دارای فیستولای شکمبه ای و کانولای دوازدهه ای برای سنجش میزان محافظت شکمبه ای و آزاد شدن پس شکمبه ای متیونین موجود در افزودنی متیونین محافظت شده (rpm) استفاده شد. rpm مورد بررسی حاوی 5/80 درصد dl-متیونین بود (براساس ماده خشک). پس از 0، 1، 2، 4، 8، 10، 12 و 16 ساعت انکوباسیون شکمبه ای، ناپدید شدن شکمبه ای متیونین به طور میانگین و به ترتیب، 97/3، 71/4، 79/8، 06/11، 93/17، 31/23، 13/25 و 42/25 درصد بود. ناپدید شدن پس شکمبه ای متیونین از کیسه های قرار داده شده در دوازدهه پس از هضم با پپسین-hcl به طور میانگین 9/39 درصد برای کیسه هایی که داخل شکمبه به مدت 5/4 ساعت انکوباسیون شده بودند، بود. در آزمایش دوم 57 راس گاو شیرده پرتولید در اواسط دوره شیردهی (میانگین تولید2.1±33 کیلوگرم ، و روزهای شیردهی27±152 روز ) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار، دو بلوک (تعداد زایش) و 19 تکرار (گاو) استفاده شد. هدف از این آزمایش بررسی امکان کاهش درصد پروتئین خام جیره با افزودن دو منبع متیونین محافظت شده درشکمبه به جیره، بدون این که اثر نامطلوبی برتولید شیر و ترکیبات شیر به وجود آید بود. جیره ها شامل: 1) 16 درصد پروتئین خام و20 گرم متیونین محافظت شده متیلاک (خلوص 50درصد ) 2) 16 درصد پروتئین خام و12 گرم متیونین محافظت شده مپران (خلوص 85 درصد ) 3) 17درصد پروتئین خام ، بدون افزودنی (گروه شاهد). طول مدت آزمایش 42 روز بود که 7 روز اول جهت عادت دهی و 35 روز بعدی به جمع آوری داده ها و نمونه ها اختصاص یافت. تولید شیر به صورت سه روز پیاپی در هفته، تعیین ترکیبات شیر به صورت هفتگی, مصرف خوراک به صورت روزانه و وزن کشی در آغاز و پایان آزمایش انجام شد. نمونه گیری از خون سیاهرگ دمی در روز پایان دوره انجام شد. در این آزمایش تیمارهای آزمایشی اثر معنی داری بر تولید شیر خام و ترکیبات شیر تصحیح شده برای 5/3 درصدچربی گاوها نداشت. خوراندن متیونین محافظت شده متیلاک باعث کاهش معنی دار درصد پروتئین شیر شد، میزان نیتروژن اوره ای شیر گاوها تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند، ولی کاهش عددی در نیتروژن اوره ای شیر گاوهای دریافت کننده متیلاک با کاهش معنی دار درصد پروتئین شیر این گاوها همخوانی داشت. گاوهای اختصاص یافته به تیمارهای یک الی سه تفاوتی از نظر میزان تولید پروتئین و چربی شیر نداشتند. هم چنین شیرگاوها از نظرشمارسلول های بدنی تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند. مطالعه تجزیه و تحلیل آماری داده های گاوها نشان داد که بتا- هیدروکسی بوتیرات پلاسمای خون گاوهای تغذیه شده با متیلاک نسبت به دیگر گاوها بالاتر بود. هم چنین گاوهای تغذیه شده با مپران نیتروژن اوره ای خون پایین تری داشتند. سایر شاخص ها شامل گلوکز، پروتئین کل، کلسترول، اسیدهای چرب غیر استریفه و آنزیم کبدی آسپارتات آمینوترانسفراز تحت تاثیر قرار نگرفتند. میزان ماده خشک مصرفی گاوها تفاوت معنی داری نداشت، هم چنین بازده تولید شیر (کیلوگرم شیر تصحیح شده برای 5/3درصد چربی به ازای هر کیلوگرم ماده خشک مصرفی) در بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشت وگاوهای اختصاص یافته به جیره های یک و دو با وجود مصرف خوراکی با یک درصد پروتئین خام کم تر بازده خوراک مشابهی با گروه شاهد داشتند. اسیدهای چرب فرار شکمبه ای گاوهای تغذیه شده با جیره های یک الی سه تفاوت معنی داری با یکدیگر نشان ندادند. ولی غلظت نیتروژن آمونیاکی گاوهای تغذیه شده با اسیدهای آمینه محافظت شده به طور معنی دار کم تر از گروه شاهد بود. لذا با توجه به نتایج پژوهش حاضر و مشکلات ناشی از مصرف پروتئین مازاد در جیره گاوهای شیرده, استفاده از منابع متیونین محافظت شده در شکمبه جهت کاهش درصد پروتئین خام جیره در این مرحله از شیردهی توصیه می شود.