نام پژوهشگر: ویدا پیرمحمدلو

استراتژیها و رویکردها در ترجمه ی اصطلاحات و مفاهیم فرهنگ محور: بررسی ترجمه انگلیسی ادوارد رتسک از گلستان سعدی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار - دانشکده مدیریت 1390
  ویدا پیرمحمدلو   محمدعلی رباط جزی

هدف اصلی این پایان نامه بررسی جامع و دقیق اصطلاحات و مفاهیم فرهنگ محور می باشد. بدون شک سلامت بدنه ی ترجمه بطور گسترده ای به عوامل مختلفی بستگی دارد. در این میان ترجمه عناصر فرهنگی یکی از بحث برانگیزترین و مشکل سازترین آنهاست. اصطلاحات و مفاهیم فرهنگی متن مبدا نشان دهنده ی فرهنگ متن مبدا می باشند و ترجمه آنها، فرهنگ مبدا را برای خواننده ی متن مقصد به تصویر می کشد. بحث اصلی این پایان نامه استراتژی های مختلف در ترجمه مناسب اصطلاحات و مفاهیم فرهنگی می باشد. برای انجام این تحقیق، گلستان سعدی یکی از گنجینه های ادبی بزرگ ایران و ترجمه ی انگلیسی آن از ادوارد رتسک انتخاب شدند. پس از بررسی نظریات مختلف در زمینه ی کلمات فرهنگی و استراتژی های ترجمه ی آنها، بویژه نظریات ارائه شده توسط نیومارک و هروی و هیگنز، محقق دو چهارچوب نظری اتخاذ نمود. چهارچوب نظری اول جهت طبقه بندی اصطلاحات و مفاهیم فرهنگ محور و چهارچوب نظری دوم برای شناسایی استراتژی های مختلف در ترجمه ی آنها مورد استفاده قرار گرفت. اصطلاحات و کلمات فرهنگی موجود در متن مبدا طبق چهارچوب اول طبقه بندی شده و با ترجمه انگلیسی شان در متن مقصد مقایسه شدند. سپس استراتژی اتخاذ شده ی مترجم در ترجمه آنها شناسایی شدند. در مرحله ی بعد تعداد دفعات استفاده استرتژی ها و درصد آنها در جدول هایی نشان داده شد. نهایتا استراتژی های ترجمه به دو گروه مبدا محور و مقصد محور تقسیم شدند و از این طریق تمایل مترجم به سمت زبان مبدا یا مقصد و همچنین موفقیت او در ارائه ی عناصر فرهنگی متن میدا به خواننده ی متن مقصد با توجه به نوع متنی و خواننده مشخص شد. در نتیجه روشن شد که استراتژی های: مترادف، دوگانه (چندگانه)، ترجمه ی ارتباطی و ترجمه ی توضیحی پرکاربردترین استراتژی های رتسک در ترجمه اصطلاحات فرهنگی گلستان بوده اند. رتسک با تمرکز بر خواننده ی متن مقصد، بیشتر استراتژی های مقصد محور را انتخاب نموده و بدین ترتیب بسیاری از عناصر فرهنگی گلستان را در متن مقصد ارائه ننموده است.