نام پژوهشگر: وحیده محمودزاده
وحیده محمودزاده احمد گلچین
چکیده: کادمیم یکی از فلزات غیرضروری و سمی برای گیاهان و حیوانات می باشد. حرکت کادمیم در نیمرخ خاک منجر به تجمع آن در خاک تحت الارض و نیز آلودگی آبهای زیرزمینی می شود. انتقال فعال کادمیم در افقهای زیرسطحی بطور معنی داری بر سرنوشت آن و بر محیط زیست در درازمدت تأثیر می گذارد. پیش بینی مهاجرت این آلاینده در یک مکان مستلزم اندازه گیری ضریب توزیع است که برای تشریح برهمکنش بین آلاینده و خاک تحت الارض استفاده می شود. فرض ضمنی این است که ایزوترمهای جذب (kd) مستقل از نسبت خاک به محلول، غلظت اولیه و ترکیب محلول خاک است. در این پژوهش جذب سطحی و انتقال کادمیم در حضور نمک کلسیم با قدرت یونیهای مختلف (005/0 و 01/0 مولار) با استفاده از آزمایشات عصاره گیری ناپیوسته یک مرحله ای و آزمایشات جابجایی اختلاط پذیر در خاک آهکی اندازه گیری شد. هدف این تحقیق بررسی رفتار انتقال و نگهداشت کادمیم در خاک بود. مطالعات جذب به روش عصاره گیری ناپیوسته یک مرحله ای و آزمایشات جابجایی اختلاط پذیر در شرایط اشباع ماندگار برای ارزیابی جذب و انتقال کادمیم در خاک انجام گرفت. در آزمایشات عصاره گیری ناپیوسته یک مرحله ای و آزمایشات جابجایی اختلاط پذیر، قدرت یونی محلول الکترولیت اثری معنی دار بر رفتار جذب کادمیم داشت و با افزایش قدرت یونی محلول الکترولیت از 005/0 به 01/0 مولار، سرعت حرکت کادمیم افزایش و میزان ضریب توزیع کاهش یافت. جدا شدن خاکدانه از یکدیگر در اثر متلاطم شدن خاک، نسبت خاک به محلول پایین و شرایط هیدرودینامیکی اغلب منجر به ارزیابی نامناسب درجه جذب شد. بطوریکه شکل ایزوترمهای جذب بدست آمده از آزمایشات ناپیوسته برای یک خاک مشخص با هم فرق داشتند. در ایزوترمهای غیرخطی لانگمویر بدست آوردن یک مقدار kd ثابت در غلظتهای اولیه و نسبتهای مختلف خاک به عصاره امکان پذیر نبود ولی آزمایشات ستون بر این محدودیت ها غلبه کرد. بنابراین ارزیابی آلایندگی فلزات سنگین تنها بر پایه آزمایشات ناپیوسته ممکن است درست نباشد. کلمات کلیدی: جذب کادمیم، ضریب توزیع (kd)، روش جابجایی اختلاط پذیر، روش عصاره گیری ناپیوسته یک مرحله ای، خاک آهکی.