نام پژوهشگر: وحید شیرین بیان
وحید شیرین بیان ولی اله دبیدی روشن
زمینه و هدف: در سالیان اخیر، با درک نقش رادیکال آزاد در ایجاد مسمومیت قلبی وابسته به تجمع دوز دوکسوروبیسین، استراتژی های موثری برای مهار یا تغییر آسیب های سلولی این دارو توسعه یافته است. از جمله راه-کارهایی که در جهت شناسایی و جلوگیری از آسیب مورد استفاده قرار گرفتند عبارت هستند از: محدود کردن دوز دارو و انجام فعالیت های بدنی. روش شناسی: مطالعه حاضر به منظور تعیین اثرات پیش گیرانه تمرینات هوازی کوتاه مدت و میان مدت بر روی مسمومیت قلبی ناشی از دوزهای مختلف دوکسوروبیسین در موش صحرایی نر انجام شد. آزمودنی های این پژوهش 72 سر موش نر 10 هفته ای نژاد ویستار با میانگین وزنی 7/2±270 تهیه شده از مرکز انستیتو پاستور آمل بودند که به صورت تصادفی در گروه های تمرین 3 هفته ای، تمرین6 هفته ای و کنترل و سپس هرگروه به زیرگروه های سالین و دوکسوروبیسین با دوز 10 و 20 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن تقسیم شدند. تمرین 3 هفته ای بین 25 تا 39 دقیقه و با سرعت بین 15 تا 17 متر در دقیقه با شیب صفر درجه و 5 روز در هفته برای 3 هفته اجرا شد. همچنین تمرین 6 هفته ای بین 25 تا 54 دقیقه و با سرعت بین 15 تا 20 متر در دقیقه با شیب صفر درجه و 5 روز در هفته برای 6 هفته اجرا شد. 24 ساعت پس از اجرای آخرین جلسه تمرینی گروه های تمرین، تزریق انجام شد و 24 ساعت پس از تزریق از موش ها در حالت ناشتایی نمونه گیری انجام شد. شاخص های hsp70 از بافت قلب و cpk-mb و ck-total از سرم به روش الایزا و sod از بافت قلب به روش آنزیمی اسپکتروفتومتر اندازه گیری شدند. آنالیز واریانس دو و یک طرفه به منظور تعیین تفاوت های برون گروهی و آزمون تعقیبی توکی در سطح کمتر از 05/0 مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: القای دوکسوروبیسین به ویژه با دوز 20 میلی گرم بر کیلوگرم، موجب عدم تعادل شاخص های مرتبط با حفاظت قلبی (hsp70 و sod) و شاخص های استرسی (ck-total و cpk-mb)، نسبت به گروه کنترل-سالین شد. اثرات پیش درمانی 3 هفته تمرین هوازی در حضور دوکسوروبیسین با دوز های 10 و 20 میلی گرم بر کیلوگرم به ترتیب موجب افزایش معنادار hsp70 و sod، کاهش معنادار و افزایش غیر معنادار ck-total و افزایش غیرمعنادار cpk-mb در مقایسه با گروه های کنترل-دوز 10 دوکسوروبیسین و کنترل-دوز 20 دوکسوروبیسین شد. به علاوه، اثرات پیش درمانی 6 هفته تمرین هوازی در حضور دوکسوروبیسین با دوز های 10 و 20 میلی گرم بر کیلوگرم، به ترتیب موجب افزایش معنادار hsp70 و sod و افزایش غیرمعنادار ck-total و افزایش غیرمعنادار و معنادار cpk-mb در مقایسه با گروه های کنترل-دوز 10 دوکسوروبیسین و کنترل-دوز 20 دوکسوروبیسین گردید. نتیجه گیری: داده های مطالعه حاضر بار دیگر اثر سمی دوکسوروبیسین بر بافت قلب بویژه با دوز 20 میلی گرم بر کیلوگرم را نشان می دهد و برای اولین بار شواهدی از مزیت تمرینات هوازی به ویژه دوره های طولانی تر آن در قبل از القای دوکسوروبیسین را بر مهار وضعیت سمی این دارو احتمالا از طریق تحریک hsp70و دستگاه دفاع ضداکسایشی فراهم می کند.