مقدمه: بیماری دیابت یکی از شایعترین بیماریهای غدد درون ریز درجهان می باشد .تاکنون تأثیر مثبت بسیاری از گیاهان دارویی در کاهش میزان قندخون یا عوارض ناشی از آن شناخته شده است که گیاه سیر یکی از این گیاهان می باشد. هدف: هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر درمانی و پیشگیری کننده ی عصاره گل سیر و سولفات روی بر دیابت القاء شده با استرپتوزوتوسین(stz) در موشهای صحرایی نرمی باشد. روش کار: در این مطالعه تعداد 49سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار به 7 گروه تقسیم شدند(n = 7) که عبارت بودنداز:گروههای شاهد، کنترل، پیشگیرانه عصاره گل سیر، درمانی ترکیب عصاره گل سیر و سولفات روی، درمانی عصاره گل سیر، پیشگیرانه ترکیب عصاره گل سیر و سولفات روی و درمانی سولفات روی. در این آزمایش عصاره هیدروالکلی گل سیر با دوز 360mg/lit در آب آشامیدنی و سولفات روی با دوز 35mg/lit در لیتر آب آشامیدنی در یک دوره تیمار به مدت (45 روز) مورد استفاده قرار گرفت. برای القاء دیابت در موشهای صحرایی از stz با دوز 40mg/ kg به صورت درون صفاقی استفاده گردید. میزان هورمون انسولین از طریق روش رادیوایمونسی و کیت های ویژه، و فاکتورهای بیوشیمیایی سرم مانند قندخون، مقدارکلسترول و تر ی گلیسرید به روش آنزیمی- رنگ سنجی اندازه گیری شد. نتایج :یافته های میزان سرمی هورمون انسولین در گروههای تحت تیمار که عصاره هیدروالکلی گل سیر را به صورت پیشگیرانه یادرمانی، ترکیبی یا جداگانه را به صورت محلول در آب با سولفات روی دریافت کرده بودند نسبت به گروه کنترل در سطح بالاتری بود و افزایش معناداری را نشان داد. میزان تری گلیسرید و ldl تمام گروههای تحت تیمار نسبت به گروه کنترل در سطح بالاتری بود.میزان hdlوقندخون تمام گروههای تحت تیمار با عصاره گل سیر و سولفات روی(در تمام حالات) نسبت به گروه کنترل در سطح پایینتری قرار داشت و کاهش معنادار نشان داد .درصد هماتوکریت تمام گروهای تحت تیمار با عصاره گل سیر و سولفات روی نسبت به گروه کنترل در سطح بالاتری قرار داشته و افزایش معناداری نشان داد. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده بیان گر آن است که عصاره گل سیر و سولفات روی به صورت پیشگیرانه وترکیبی هر دو افزاینده انسولین و کاهنده قند خون بوده ولی بر روی سطح کلسترول و تری گلیسرید بی اثر می باشند. کلمات کلیدی: دیابت، انسولین، گل سیر، سولفات روی، قندخون، تری گلیسرید، کلسترول