نام پژوهشگر: نرجس عسکری

بررسی مقایسه ای اثر مهارکنندگی عصاره بذور برخی از گیاهان خانواده های گندمیان (gramineae) و بقولات (fabaceae) بر روی آنزیم های آلفاآمیلاز و پروتئاز معدی کرم قوزه ی پنبه helicoverpa armigera h.b.(lep : noctuidae)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  نرجس عسکری   رضا فرشباف پورآباد

کرم قوزه ی پنبهhelicoverpa armigera آفتی پلی فاژ و اقتصادی است که به بسیاری از محصولات زراعی به ویژه پنبه در سراسر جهان خسارت وارد می کند. اخیراً به منظور کنترل آفات از عصاره های بذور، جوانه، ساقه، گل و میوه ی گیاهان مختلف، مهار کننده هایی را استخراج و تاثیر آنها را بر سامانه های مختلف آنزیمی از جمله آلفا آمیلاز و پروتئاز حشرات مختلف مورد بررسی قرار می دهند. این مهار کننده ها از گیاهان مختلف خالص سازی شده و پس از شناسایی ژن های کد کننده آنها، عامل مقاومت به گیاه مورد نظر انتقال داده می شود. در این مطالعه اثر مهار کنندگی عصاره های بذور گیاهان گندم، جو، ذرت (گندمیان) و تلخ بیان، لوبیا و نخود(باقلا) بر فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز و پروتئاز تام مقایسه و مشخص شد که عصاره این گیاهان به خوبی فعالیت آلفا آمیلاز تام کرم قوزه ی پنبه را مهار می کنند (گندم 2/95، جو 6/84، ذرت 8/73، تلخ بیان 77، لوبیا 52 و نخود 7/56 درصد). اما در مهار فعالیت پروتئاز تام فقط عصاره ی گیاهان لوبیا و نخود اثر قابل توجهی دارند. ( به ترتیب 4/54 و 20/53 درصد). عصاره ی استخراجی از بذور گیاهان گندم، جو، ذرت و تلخ بیان به ترتیب 70/17، 74/18، 62/20، 31/29 درصد از فعالیت پروتئاز تام را مهار کردند. فراکسیون 30-0 ? گندم، جو و تلخ بیان بیشترین میزان را در مهار فعالیت آلفا آمیلاز نسبت به فراکسیون های دیگر داشتند(به ترتیب 62/95، 62/94 و 56/94 درصد). اثر فراکسیون 30-0? ذرت، لوبیا و نخود نیز به ترتیب 3/83، 94/56 و 92/50 درصد بود. در حالی که اثر عصاره های ذکر شده بر فعالیت آنزیم پروتئاز کرم قوزه ی پنبه بسیار کمتر بود (به ترتیب 86/16، 94/16 ، 15/17،86/15،20 /11 و 11 درصد). فراکسیون 50-30? ، گندم و جو بیشترین اثر را در مهار آنزیم آلفا آمیلاز داشتند ( 7/79 و 9/82 درصد) در حالی که همین گیاهان کمترین اثر مهار کنندگی را بر فعالیت آنزیم پروتئاز داشتند(7/11 و 2/14درصد). همچنین مشاهده شد که فراکسیون 50-30? نخود و لوبیا، آنزیم پروتئاز را به میزان بیشتری از آلفا آمیلاز مهار می کنند (به ترتیب 2/38 و 3/26درصد پروتئاز،2/25 و 5/27 درصد آلفا آمیلاز). در فراکسیون 70-50? لوبیا و در فراکسیون بیشتر از 70% نخود بیشترین اثر مهارکنندگی را بر فعالیت آنزیم پروتئاز دارا می باشند. بررسی اثر ph های 2، 4، 8 و10 بر مهار کنندگی آنزیم آلفا آمیلاز نشان داد که ph بهینه برای مهار آنزیم ph 10-8 می باشد. فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز در سه سن آخر لاروی (5،4 و6) کرم قوزه ی پنبه مشخص کرد که فعالیت آنزیم در سن 6 لاروی با اختلاف زیادی بیشتر از دو سن 4 و5 می باشد که این امر احتمالاً به علت تغذیه ی زیاد حشره و دریافت کربوهیدرات زیاد در سن 6 لاروی می باشد.