نام پژوهشگر: مینا کاظمی زریون
مینا کاظمی زریون امیرحسین ناظمی
بر اساس پیشینه تاریخی حوادث و مطالعات به نظر می رسد که سیستمهای بزرگ آبیاری سرانجام در بسیاری از مناطق به دلیل مشکلات ناشی از ماندابی و شوری خاک، با ناکامی و شکست مواجه میشوند. از این رو مطالعه شوری خاک از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. بنابراین نیاز به استفاده از روشهای مناسب جهت پیش بینی و مدل سازی شوری خاک به منظور کنترل و جلوگیری از توسعه آن ضروری است. در این پژوهش مدل سازی زمانی و مکانی شوری خاک با استفاده از تلفیق زمین آمار و مدل کامپیوتری saltmod انجام پذیرفت. به این منظور برای پیش بینی شوری خاک در دوره های زمانی 5 و 10 ساله از saltmod استفاده شد و مقادیر شوری در 98 نقطه مشاهداتی در اراضی پایاب سد حاجیلرچای خروانق تعیین شد. از آنجائیکه مدل فقط شوری را برای فصلها و سالهای آینده پیش بینی می نماید و توانایی بررسی مکانی داده ها را ندارد، لذا به منظور ارزیابی و تحقیق تغییرات مکانی شوری خاک در زمانهای موردنظر، از نرم افزار gs+ که دربردارنده روشهای مختلف زمین آماری است استفاده گردید. همچنین مقادیر شوری در نقاط نمونه برداری نشده تخمین زده شده و نقشه های مربوطه ترسیم شدند. به این صورت شوریهای شبیه سازی شده از نقاط به یک سطح تعمیم یافتند. همچنین تغییرات مکانی برخی خصوصیات خاک شامل ph و sar نیز با روشهای مختلف زمین آماری مورد بررسی قرار گرفتند. روشهای زمین آماری استفاده شده شامل کریجینگ، کوکریجینگ و فاصله وزنی معکوس بودند که برای ارزیابی روشها، روش ارزیابی تقاطعی با پارامترهای میانگین خطای مطلق (mae)، میانگین خطای انحراف (mbe) و جذر میانگین مربعات خطا (rmse) استفاده شد. در نهایت نتایج نشان دادند که روش کوکریجینگ در برآورد پارامترهای شوری و نسبت جذب سدیم و کریجینگ در برآورد اسیدیته خاک بیشترین دقت و کمترین انحراف را داشتند.