نام پژوهشگر: مهری عباس زاده
مهری عباس زاده محمد مقدم واحد
ریزمغذی ها از عناصر ضروری مورد نیاز گیاهان می باشند و کمبود آنها نقش عمده در کاهش کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی دارد. روی (zn) و بُر (b) بدلیل نقش آنها در اغلب متابولیت های گیاهی و نیز نقش zn در سلامت جوامع بشری از جمله ریزمغذی های مهم هستند. جو نیز بعنوان یکی از غلات مهم در تغذیه انسان و دام و طیور تحت تاثیر کمبود این عناصر قرار گرفته و کمیت و کیفیت محصول آن کاهش می یابد. بمنظور مکان یابی qtl های مرتبط با میزان و غلظت این دو عنصر، 150 لاین هاپلوئید مضاعف حاصل از تلاقی رقم دو ردیفه استرالیایی clipper و رقم شش ردیفه بومی الجزایر sahara3771 مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای کلیه صفات مورد مطالعه، تفکیک متجاوز مشاهده گردید. چند شکلی والدین با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره ارزیابی و 125 نشانگر ریزماهواره چند شکل بین والدین برای غربال افراد جمعیت استفاده گردید. تجزیه پیوستگی 121 نشانگر چند شکل را به 10 گروه پیوستگی منتسب کرد. براساس مکان یابی فاصله ای مرکب 43 qtl برای صفات مورد مطالعه مکان یابی شد. برای وزن تک بوته یک و سه، غلظت روی (zn) هفت و چهار، محتوای روی (zn) تک بوته هشت و یک، غلظت بُر (b) شش و پنج و برای محتوای بُر (b) تک بوته چهار و چهار qtl به ترتیب در مراحل پنج برگی و رسیدگی کامل، مکان یابی گردید. qtl شناسایی شده برای وزن تک بوته در مرحله پنج برگی دارای اثر افزایشی منفی و در مرحله رسیدگی از سه qtl مکان یابی شده، دو qtl دارای اثر افزایشی مثبت بود. از هفت qtl شناسایی شده برای غلظت zn مرحله پنج برگی، شش qtl دارای اثر افزایشی مثبت و برای مرحله رسیدگی هر چهار qtl مکان یابی شده دارای اثر افزایشی مثبت بود. از هشت qtl برای محتوای zn تک بوته در مرحله پنج برگی، پنج qtl دارای اثر افزایشی مثبت بود و در مرحله رسیدگی qtl شناسایی شده اثر افزایشی مثبت داشت. برای غلظت b مرحله پنج برگی شش qtl شناسایی شد که پنج qtl دارای اثر افزایشی منفی بود و در مرحله رسیدگی از پنج qtl شناسایی شده، چهار qtl اثر افزایشی منفی داشت. از چهارqtl شناسایی شده برای محتوای b تک بوته در مرحله پنج برگی، سه qtl اثر افزایشی منفی و برای مرحله رسیدگی از چهار qtl شناسایی شده، دو qtl دارای اثر افزایشی منفی بود. در این مطالعه تعدادی qtl برای صفات مختلف مشترک بود که این امر پیوسته بودن qtl ها یا اثرات پلیوتروپیکی بین qtl ها را نشان می دهد.