یکی از راه های شناخت فرهنگ هر جامعه‎ای بررسی و تحلیل اندیشه های متفکران آن است. سنایی از شاعران، حکیمان و عارفانِ پُر تأثیرِ فرهنگ ایرانی ـ اسلامی است که به مثاب? آینه ای است که فرهنگ گذشت? ما را بازتاب می دهد. یکی از راه های شناخت متفکران، انتخاب اندیشه هایِ محوری در آثار آنان است و مرگ، یکی از اندیشه های کلان در آثار سنایی است. او به پدید? مرگ از زاویه‎های گوناگون نگریسته و آن را به شیواترین و نغزترین بیان تصویر نموده است. پژوهش حاضر به شیو? تحلیلِ محتوا در چهار فصل تدوین یافته است. در فصل اول به پدید? مرگ در قرآن و روایات پرداخته شده است. فصل دوم بررسی اندیش? مرگ در مهم ترین متون صوفیه تا زمان سنایی است، از این طریق، بعضی از آبشخورهای اندیش? سنایی دربار? مرگ مشخص شده است. فصل سوم که حاصل جستجوی ریشه های مرگ اندیشی در اندیش? سنایی است، نشان می دهد که علاوه بر ریشه های فیزیولوژیک و روانی، ملال در ساحت زندگی اجتماعی و نگاه متافیزیکی او به هستی در اوج بوده است و سنایی برای گریز و استحال? ملال و مرگ هراسی که در نظر او پیوند تنگاتنگی با هم دارند، به سوی مرگ‎ پذیری و مرگ دوستی در نگاهی حکیمانه و عارفانه و نیز پناه‎بردن به ساحت شعرِ صوفیانه متمایل شده است. فصل چهارم به تحلیلِ جامعِ تأمّلاتِ مرگ اندیشان? سنایی در سه ساحتِ حکیمانه، زاهدانه و عارفانه اختصاص دارد که نشان می دهد سنایی در هر سه ساحت وجودی تأمّلات و تجربه های نغز و شگرفی دارد.