نام پژوهشگر: مرضیه قربانی اقدم
مرضیه قربانی اقدم احمد فاخری فرد
هدف اصلی این مطالعه تجزیه و تحلیل خشکسالی در حوضه دریاچه ارومیه با استفاده از شاخص استاندارد بارش و پهنه-بندی منطقه با روش تجزیه به مولفه های اصلی است. برای این منظور از آمار بارش های ماهانه 30 ایستگاه هواشناسی در دوره آماری 2009-1972 استفاده شد. برای هر یک از ایستگاه های منتخب شاخص بارش استاندارد (spi)، به منظور ارزیابی مدت، شدت، مقدار و مساحت خشکسالی در دو مقیاس 3 و 12 ماهه بکار برده شد. به منظور پی بردن به میزان مساحت درگیر خشکسالی منطقه ای در هر سال، نقشه های ناحیه ای مربوط به مقادیر spi با روش عکس فاصله تهیه و مساحت نواحی با spi کوچکتر از 2- اندازه گیری گردید. برای پهنه بندی منطقه از نظر مشخصه های خشکسالی تجزیه به عامل های مربوط به داده های spi انجام شد. همگنی نواحی بدست امده با روش آماره s ویلتشایر بررسی گردید. نتایج نشان داد که بیشترین مساحت درگیر خشکسالی به ترتیب متعلق به سال های 1984 و 2001 بود. بیشترین طول مدت خشکسالی مشاهده شده در حوضه دریاچه ارومیه، بر پایه گام زمانی 3 (12) ماهه، 57 (170) ماه بود. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی spi سه ماهه (دوازده ماهه) نشان داد که تعداد 5 (6) عامل دارای مقدار ویژه بزرگتر از یک بوده و در مجموع 08/68 (88/78) درصد از واریانس کل را توجیه می کند. حوضه دریاچه ارومیه با توجه به ضرایب عامل ها در مقیاس 3 ماهه (12 ماهه) به پنج (شش) ناحیه تفکیک گردید. نتایج آزمون همگنی نشان داد که نواحی بدست آمده همگن هستند. همچنین نتایج نشان دادند که مدت دوام خشکسالی ها با افزایش مقیاس زمانی مربوط به spi افزایش ولی تعداد آن ها کاهش می یابد.