نام پژوهشگر: مرضیه احمدی روشن

تنوع سیتوژنتیکی در برخی از گونه های گل لاله واژگون (.fritillaria sp)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم کشاورزی 1391
  مرضیه احمدی روشن   قاسم کریم زاده

تعداد 5 گونه (13 اکوتیپ) گل لاله واژگون (5 گونه مختلف از جنس fritillaria) با روش اسکواش و استواورسئین 1% (w/v) مورد ارزیابی کاریوتیپی قرار گرفتند. پارامترهای کروموزومی و کاریوتیپی شامل طول بازوی کوتاه و بلند،‏ طول و حجم کروموزوم،‏ نسبت بازوها،‏ r-value،‏ طول نسبی کروموزوم (rl)،‏ درصد شکل کروموزوم،‏ اختلاف دامنه طول نسبی،‏ درصد شکل کلی کاریوتیپ،‏ شاخص های تقارن،‏ سانترومری و‏ پراکندگی، طول کل کروماتین‏ و ضریب تغییرات محاسبه شد. تجزیه واریانس داده ها تفاوت بسیار معنی داری بین اکوتیپ (گونه) از نظر پارامتر حجم کل کروموزوم (tcv) نشان داد. تمام گونه-ها دیپلوئید (24 = x2 =n 2) بودند و ماهواره ها از لحاظ تعداد (3-1 جفت) و اندازه µm) 6/2-2/1) متفاوت بودند که غالبا روی بازوهای بلند قرار داشتند. میانگین طول کروموزوم ها در گونه ها µm 6/15 (mµ 7/17-4/14) تعیین گردید. چهار نوع کروموزوم "m"، "sm" ، "st" و "t" 10 فرمول کاریوتیپی مختلفی را تشکیل دادند: وجود کروموزوم اخیر برای اولین بار گزارش می شود. کاریوتیپ ها در گروه b3 طبقه بندی استبینز و در 4 دسته متفاوت بر اساس دو شاخص a1 و a2 رومرو زارکو قرار گرفتند. با استفاده از شاخص های s%، cv% وdi ، گونه ها از نظر تقارن کاریوتیپی متفاوت بودند:s1 نامتقارن-ترین و s5 متقارن ترین کاریوتیپ، شناخته شدند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی، تجزیه خوشه ای و دیاگرام بین میانگین s و ci، گونه ها در سه گروه قرار گرفتند. گروه اول شامل s1، گروه دوم s4 وs5 و بقیه در گروه سوم قرار گرفتند. این مطالعه تنوع درون و بین گونه ای را در گل لاله واژگون مورد مطالعه را نشان می دهد.