نام پژوهشگر: محمدعلی عرب مختاری
محمدعلی عرب مختاری فرزانه حیدرپور
هموار سازی سود نوعی اقدام آگاهانه است که مدیریت با هدف عادی جلوه دادن سود انجام می دهد و بدین وسیله تغییرهای غیرعادی سود را بدان حد کاهش دهد که با توجه به اصول حسابداری و مدیریت سالم، مجاز است. درتحقیقات قبلی توسط محققان خارجی وداخلی مانندپورحیدری، بدری، رونن وسادان وهپ وُرث همواره مالیات وکسب منافع ومزایای مالیاتی ازطریق کاهش بدهی مالیاتی وکاهش پرداخت های مالیات یکی ازانگیزه های اصلی هموارسازی سود مطرح گردیده است. در ایران سیستم مالیاتی نقش قابل توجهی در گزارشگری مالی شرکتها دارد و قوانین مالیاتی عامل مهمی درانتخاب روش ها ورویه های حسابداری می باشند. دراین پژوهش به بررسی تأثیر هموارسازی سود بر درآمدمشمول مالیات تعیین شده توسط سازمان حسابرسی و جامعه حسابدارن رسمی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. بدین منظور شرکت های مذکور که سال های 1383 لغایت 1388 در بورس اوراق بهادار تهران حضور داشته و صورت های مالی خود را به بورس ارائه نموده و جزء شرکت های سرمایه گذاری و واسطه گرهای مالی وبانکها نباشند شامل 272 شرکت به عنوان جامعه آماری انتخاب گردیده واطلاعات مالی آنها ازصورتهای مالی موجود در سایت http://rdis.ir استخراج و به نرم افزار صفحه گسترده انتقال وبا محاسبات لازم ، براساس سودخالص تعداد 151 شرکت هموارساز سود وتعداد 121 شرکت غیرهموارساز شناسایی گردید که درآمد مشمول مالیات تعداد 493 سال از شرکت های هموارساز سود و 358 سال از شرکت های غیرهموارسازسود توسط سازمان حسابرسی و جامعه حسابداران رسمی تعیین گردیده است. بر اساس فرمول تعیین حجم نمونه از جوامع محدود ، تعداد نمونه های شرکت های هموارساز سود و غیرهموارساز سود به ترتیب 216 و 185 سال عملکرد انتخاب و نمونه ها به صورت تصادفی انتخاب گردید. پس از استخراج اطلاعات مالیاتی شرکت های نمونه، توسط نرم افزار spss-18 و آزمون ضریب همبستگی پیرسون، ضریب همبستگی بین سود ابرازی و درآمد مشمول مالیات تعیین شده در شرکتهای هموارساز سود و غیرهموارساز سود محاسبه و از طریق آزمون مقایسه ضریب همبستگی در دو جامعه مشخص گردید تفاوت معنی داری بین دوضریب همبستگی وجود ندارد. واژه های کلیدی : هموارسازی سود ، درآمدمشمول مالیات ، سازمان حسابرسی ، جامعه حسابدارن رسمی و شاخص ایکل.