نام پژوهشگر: محمد رهنمای پردول
محمد رهنمای پردول محمد رضا رشیدی
چکیده: لوسمی سرطانی است که از سلولهای مغز استخوان شروع شده و اثر آن در خون تجلی مییابد. انواع مختلفی از سرطان خون گزارش شده است که در این میان میتوان به لوسمی میلوئید حاد (aml) و لوسمی میلوئید مزمن) cml (اشاره کرد. در دهههای گذشته اکثر روشهای درمان سرطان خون شامل شیمی درمانی و پرتو درمانی بوده است. با این حال شیمی درمانی با مشکلاتی همراه است که از آن جمله میتوان به اثرات جانبی ترکیبات درمانی اشاره کرد. مقاومت به دارو مشکل بالقوهای دیگر است. این موارد لزوم ارائهی ترکیبات دارویی جدید که اثرات جانبی کمتر و پتاسیل تومور کشی بیشتری داشته باشند را برای درمان سرطان توجیه میکند. در این میان می توان به استفاده از مشتقات خانواده ی پیرانوپیردینی اشاره کرد. پیرانوپیردینها ترکیباتی هستند که حاصل جوش خوردن حلقه پیران و پیردین میباشندپیرانوپیردین حاصل اتصال حلقه پیران با پیردین است و این مشتقات آنالوگهای فضایی فلونوییدها هستند مشتقات متنوعی از آنها سنتز شده و خصوصیت های دارویی متفاوتی از قبیل ضدباکتریای، ضد قارچی، ضد جلبکی، ضد التهابی، خاصیت مهارکنندگی آنزیم اینتگراز آنزیم ویروس hsv-1 وخاصیت ضد سرطانی برخی از این مشتقات برروی رده های سلولی سرطانی متفاوت به اثبات رسیده است. این ترکیبات می توانند روی سلولهای مختلف اثرات سلول کشی داشته باشند و یا سبب توقف چرخ? سلولی و رشد سلولی شوند. در مطالعه حاضر اثر برخی از مشتقات پیراپیردینی بر رشد، زیستایی، آپاپتوز و سلولی k562 به عنوان مدلی برای cml مورد مطالعه قرار گرفته است. به این منظور رده ی سلولی k562 انسانی پس از کشت، تحت تأثیر ترکیبات پیرانو پیربدینی(tpm.p , p.p,n.p.p ,4-c.p.p) در غلظت و زمان های مختلف قرار گرفت. از آزمون دفع رنگ تریپان بلو وmmt برای بررسی اثرات مهار رشدی و زیستایی این ترکیبات استفاده شد آزمون قطعه قطعه سدن dna ،تشخیص آپاپتوز با استفاده از میکروسکوپ فلوروسنس،بررسی چرخه سلولی با رنگ آمیزی پروپیدیوم یودید ( pi)، بادستگاه فلوسایتومتری و تست ا annexin-v/pi با استفاده از دستگاه فلوسایتومتریمورد مطالعه قرار گرفت. داده های بدست آمده با استفاده از آزمون آماری student-t-test و نرم افزار excel 2010 مورد ارزیابی قرار گرفت و داده های با ارزش p<0.05 معنا دار در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از مطالعات حاضر نشان داد که: 1) مشتقات پیرانوپیردینی مورد نظر سبب مهار رشد وابسته به غلظت و زمان در سلول های k562 می شوند، 2) این مشتقات پیرانوپیردینی باعث کاهش زیستایی و القاء آپاپتوز بصورت وابسته به غلظت و زمان می شوند، 3) این ترکیبات دارای فعالیت ضد توموری ضعیف تا متوسط بوده و ic50 آنها از 120 تا 40 میکرومولار می باشد و در بین آنها 8-(4- کلروبنزیدین)-2- آمینو-4- (4-کلروفنیل)-5، 6 ،7، 8 – تتراهیدرو-6- فنیل- 4h –پیرانو- -[3,2-c] پیردین -3- کربونتریل [4-c.p.p] بالاترین فعالیت را نشان داد. 4) مطالعه ساختار-فعالیت نشان داد ترکیبات دارای استخلاف (بطور ویژه گروه الکترون کشنده) روی حلقه بنزن و حلالیت بیشتر اثر مهار رشدی بیشتری اعمال می کنند. با توجه به اثرات مهار رشد، و آپاپتوز توسط مشتقات پیرانوکرومنی در رده ی سلولی k562، این ترکیبات را می توان به عنوان عوامل جدید و موثر برای مطالعات بیشتر در درمان لوسمی پیشنهاد کرد.